't Wort Wat Wit

Het zijn de sinaasappelsmaak en de zoet-droge kruidigheid die het witbier uit Belgie kenmerken. Naar Belgische traditie is de tarwe niet gemout., wat deze bieren wellicht meer stevigheid en volheid geeft en een duidelijker graansmaak dan hun Duitse neven. De tarwebieren in Belgische stijl hebben ook niet het intense melkzuur karakter van de Berlijnse tarwebieren of het kruidnagelkarakter van de Zuid Duitse. Kenmerkend is hun geelwitte kleur, met een bleke, intense schuimkraag.

Het Belgische witbier vond zijn oorsprong ten oosten van Brussel en Leuven,waar veel tarwe werd verbouwd. Er wordt hier zeker al zes of zeven eeuwen gemout  en gebrouwen. In het reeds door de Kelten bewoonde gebied werd in de 15e eeuw een klooster gesticht op een plek die later het stadje  Hoegaarden werd. Hoegaarde had reeds in de 16e eeuw zijn eigen brouwersgilde. Veel leden ervan waren boeren die van hun eigen tarwe en haver bier maakten. Rond 1800 was Hoegaarden het brouwcentrum van een aanzienlijk gebied welke 30 brouwerijen telde die allemaal witbier maakten.

Midden jaren vijftig werd er echter geen witbier meer gemaakt in Hoegaarden, maar ook elders nauwelijks. Begin jaren zestig klaagde Peter Celis, die naast Hoegaardens laatste witbierbrouwerij had gewoond over het verlies van de plaatselijke brouwerij. Celis had vaak in de brouwerij geholpen . Hij besloot de stijl te doen herleven.  Hij kocht de uitrusting op van een ander opgeheven brouwerij en begon in 1966 met de productie van zijn witbier. Hij noemde zijn brouwerij De Kluis, ter ere van het klooster waar de Hoegaardens brouwtraditie begon. Omstreeks 1985 introduceerde ook brouwers elders in België witbieren. Rond dezelfde tijd gingen ook in Nederland enkele brouwerijen witbieren in Belgische stijl produceren.  Het eerste kwam uit Heumen, Brouwerij de Raaf, een wrange,kruidig witbier, errug lekker….

Heineken dochter De Ridder heeft de Wieckse Witte,  met een zeer witte kleur, een meloenachtige fruitigheid en veel kruidig koriander in de neus.

In België werd Peter Celis, nadat zijn brouwerij half uitgebrand was,  uitgekocht door Interbrew (tsja Peter had geld nodig). Sindsdien heeft het bier iets van zijn fruitige afronding verloren.Celis verhuisde naar Texas en begon daar de Celis Brewery. Daar maakt hij de Celis White en heefthij de oude Hoegaarden weer doen herleven, misschien iets zachter, iets fruitiger en voller van smaak, ook errug lekker….

Sedert zijn vroege dagen wordt het Witte Bier uit Hoegaarden niet alleen met Tarwe gemaakt, maar ook met een beetje haver van de streek.  Terwijl de tarwe voor de fruitige wrangheid zorgt, zorgt de haver voor de aangename olieachtige zachtheid.