Een nevelige blik…

Een beetje wazig zicht. Daar hebben we allemaal wel 's last van en meestal krijgt dat 13^e biertje van de avond ervoor de schuld. Die was waarschijnlijk niet goed, vast goedkope troep geweest, te sterk of ouwe meuk, want wat moet het anders zijn dan?

In het Engels heet zoiets ‘Blurry vision’ en daar gaat dit artikel over. Maar om precies te zijn over ‘Blurry vision IN een blik’. En da's een ander verhaal dan wazig zicht in de ogen, 's ochtends op staan met een nevelige blik … Het gaat nog steeds over bier trouwens, maar dan wel met een andere insteek.

Het bier
Blurry vision is een NEIPA biertje uit Duitsland, gebrouwen door B.R.L.O. Zij brouwen in een aantal omgebouwde zeecontainers in een buitenwijk van Berlijn en dat bier is alleen bij een aantal speciaalzaken in Nederland te koop.

Waar komt dit verhaal nou ineens vandaan zul je denken. Nou … brouwmaatje Martien van Stijn en ik zijn naar een bierproeverij geweest bij een kennis in de buurt. En de meeropbrengst daarvan was bestemd voor een hulpproject, waterputten slaan in een arm deel van noord Kenia (Turkana land). Die proeverij werd verzorgd door de ‘Beertenders’ en we kregen vijf sterk uiteenlopende bieren met steeds een bijbehorend hapje geserveerd.

Leuk en leerzaam om mee te maken. De eerste was Rätelt van brouwerij Oedipus. Mwahh, voorzichtig gezegd … daar zijn vast liefhebbers voor. Maar ik pas even. En Martien ook trouwens. Zuur bier met dan ook nog rabarbersap erin. Nog erger dan Berliner Weisse, niet mijn ding en ik had het gevoel dat mijn vullingen losgeweekt waren. Smaken verschillen, zullen we maar zeggen …

De 2^e was een Duitse Weizen en eigenlijk niet bijzonder. Maar het 3^e biertje was wel interessant en vooral heel geurig. En dat was Blurry vision dus. Op het blik staat ‘Hazy IPA’, maar dit bier kan ook doorgaan voor een NEIPA. Want Hazy IPA en NEIPA zijn bierstijlen die elkaar overlappen en later als sub-stijlen zijn voortgekomen uit de IPA hype die vanuit Engeland is overgewaaid naar de USA. En beide vallen op door hun fruitigheid. Hazy IPA is meestal wat minder transparant, als een witbier. NEIPA is met name een Amerikaans oostkustbier en de nadruk ligt daar nog sterker op fruitigheid.

*Info: New England is een oude naam voor het gebied aan de Amerikaanse noord – oostkust. Ontstaan toen dat nog een Engelse kolonie was.

Voor wie e.e.a. over (West Coast-) IPA en de sub-stijlen NEIPA, Hazy IPA, DIPA, DDHIPA, Imperial IPA, Session IPA, Belgian IPA en nog meer wil lezen, is hier de link naar uitleg op Craftonly: https://www.craftonly.nl/blogs/bier-verhalen/wat-is-neipa-bier/#:~:text=NEIPA%20is%20een%20moderne%20variant,specifieke%20hopsoorten%20die%20worden%20gebruikt

Blikbier uit Duitsland …

Dat kan beter, dachten we gelijk. Leuk biertje maar eigenlijk niet voldoende doorontwikkeld ofzo. Duitse ‘gründlichkeit’ was hier niet van toepassing. Of zou het een kostenkwestie zijn ? Meer graan in de stort maakt het uiteraard duurder bier. En als het verkoopt, tsja … wie ben ik dan om te oordelen?? Maar als je dan overweegt wat er allemaal aan hoppen in gaan, is het geen kostprijsafweging meer. Geef mijn portie dan maar aan fikkie, ik snap het niet. Wat is dan de filosofie achter het recept van zulk bier ? *Over die hoppen overigens iets verderop in het verhaal meer.

Dat was kwestie 1, we wilden iets bedenken met een voller mondgevoel, een betere afdronk en stabieler schuim. Dat laatste is dan gelijk ook de lastigste, want hoe stuur je daarop. Schuim … complexe materie! Uiteraard maakt de brouwerij het recept niet bekend, althans, wij konden het niet vinden. Niet op het blik, ook niet op het web. Nope, nergens! Dat werd dus doorgraven op het internet.

We vonden diverse losse informatie, bijvoorbeeld de gebruikte hopsoorten op Untappd. Daar hadden we – om te beginnen – al genoeg aan, want aan het recept moesten we toch gaan sleutelen. En dan met name aan de stort voor iets meer body en aan de hoppen voor wat bitterheid.

En we hebben met moeite ergens in één of ander Duitstalig commentaar opgedoken dat Blurry vision slechts 5 IBU is. Vijf maar?? Da's weinig! Dat verklaarde de vlakke smaak en matige afdronk, gewoon te weinig body en geen bite. Nou hoeft een NEIPA niet te voldoen aan de minimale bitterheid van 40 IBU die gehanteerd wordt voor IPA bieren. De bierstijl NEIPA is een afgeleide van – en vernoemd naar – Amerikaanse IPA's, maar toch anders. De nadruk van NEIPA ligt op fruitigheid en niet op minimale bitterheidseisen. En dat maakt sommige NEIPA's beter doordrinkbaar bier dan IPA.

Kwestie 2: de hoppen

We vonden dus wel op internet dat in Blurry vision de volgende hoppen gaan om veel fruitigheid te creëren.

• Azacca (vrij nieuwe Amerikaanse ‘fruit’ hop, 15 % alfazuur)
• Citra (veel gebruikte Amerikaans citrus/lemon hop, 13,5 %)
• Galaxy (populaire Australische hop, 16 %)
• Sabro (nieuwe Amerikaanse ‘fruit’ hop, 14 %).

Deze laatste uit de USA was in het voorjaar van 2024 slechts bij 1 leverancier in ons land verkrijgbaar. En de hop is nog nieuw, dus wat prijzig. In de USA zijn er diverse leveranciers, zoals het bekende Yakima valley hops. Maar zelf importeren levert gedoe op met douanecontrole, invoerrechten, plantenziektenrestricties en dergelijke en is dus af te raden, zo heb ik vernomen. *Noot: Mocht er een hop (tijdelijk) niet leverbaar zijn, kunnen de volgende ‘fruitige’ hoppen als alternatieven gelden: Simcoe, Idaho, Calypso, Amarillo en – in iets mindere mate – El Dorado of Mosaic.

Op de Amerikaanse website ‘Beer Maverick’ zijn de smaakprofielen van diverse hoppen te vinden en dan blijkt dat die Amerikaanse ‘fruithoppen’ hoofdzakelijk in dezelfde smaakhoek zitten van Citrus en Tropical fruit. Ze versterken elkaar duidelijk in fruitigheid.

*Dit is het vergelijk van Citra (rood), Galaxy (groen) en Azacca (blauw).

Toevoeging

We hebben als extra hop in ons recept de Franse Barbe rouge toegevoegd om in de hoek van ‘Floral’ (bloemig) en ‘Berry’ (besjesfruit) ook wat te doen. Sabro doet al wat in die richting en – de minder sterke – Barbe rouge is de finishing touch in het geheel. Een ondergewaardeerde, maar supergoede hop.
 
*Hieronder het vergelijk van Sabro (rood) en Barbe rouge (groen). Duidelijk is te zien dat Barbe rouge een mooie aanvulling in het smaakpalet is.

 
Bron: beermaverick.com/hops

Al deze hoppen die je toe past na het koken leveren slechts een kleine bijdrage aan de bitterheid (IBU) van het bier.

De basis

Dat kleine beetje bitterheid van ca. 8 à 9 IBU van het hoppen na vlamuit was naar onze mening niet genoeg en daarom hebben we als basis een bekend recept van een APA (American Pale Ale) ingezet. Met daarin de beproefde combi van Cascade en Centennial hoppen, maar beide dan alleen als aromahop bij einde kook. Voor de frisheid en om het biertje een beetje hazy te maken is er 1 kilo tarwemout in de stort gegaan.

Er is geen bitterhop in het recept mee genomen. We hoefden ‒ en wilden ‒ niet naar de bitterheid van IPA. En daarom konden we de kooktijd inkorten naar een half uur. Korter koken wordt door de bekende bierspecialist David Heath afgeraden omdat je dan de DMS niet voldoende kwijt raakt. En omdat een half uur echt wel minimaal is hebben we flink rollend gekookt. Hup, grote vlam eronder en dan vooral blijven roeren! Niet laten aanbranden op de bodem.

Hopdosering

Er gaan alleen al na vlamuit 5 hoprassen in het wort en dat twee maal. Is dat bier dan een DDHIPA (Double Dry Hopped IPA)? Nou, in ons recept ook niet helemaal. Want de eerste set van 5 hebben we toegepast vanaf 80 °C in de hopstand gedurende 10 minuten. Dat is dus geen koud hop (dry hop)! Bij NEIPA wordt er voor het eerst koud gehopt (dry hopping) bij het pitchen, dus bij het enten van de gist. Dat vonden we vrij link vanwege infectiegevaar en daarom hebben we de 1^e set van 5 hoppen vervroegd naar de hopstand na vlamuit. Want die start bij 80 °C en ontsmet de hoptoevoeging dus wel.
En de 2^e set van 5 hoppen op dag 4 in hopzakjes in het gistvat, dan is de meest heftige gisting voorbij en is er alcohol gevormd. Daarmee is het infectierisico niet zo groot en maak je wel goed gebruik van de hopharmonisatie die de New England gist zo geschikt maakt voor NEIPA bieren. Om die reden hebben we na dag 4 het wort nog een week in het gistvat gehouden, zodat de smaken goed konden inwerken.

Als er zoveel – en ook sterke – hoppen in gaan moet je de dosering niet overdrijven, want het biertje moet wel prettig drinkbaar zijn. Daarom van iedere hop slechts 20 gram toegepast per hopgift. Voor die 20 gram is er geen onderbouwing, dit is puur op het gevoel en voorzichtig laag ingeschat. Maar uiteindelijk bij elkaar toch nog 100 gram per hop gift.
Als dat maar goed gaat, dachten we … Er is één voordeel: hopstand en koud hoppen (dry hopping) kook je niet. En dus komen de smaakstoffen niet zo heftig vrij.

*Noot: De vier USA hoppen hebben een alfazuur gehalte van 13 tot 16 % en de Barbe rouge slechts 7 %. Daarmee wordt die 20 gram Franse finishing touch dus nooit overheersend in het geheel. Die Franse hop hadden we trouwens nog liggen en de – veel gebruikte – Citra ook.

Collegabrouwers van de club deden ons de suggestie om het water een beetje aan te zuren. Dat schijnt voor diverse bieren, waaronder NEIPA en Hazy IPA, een positief effect te hebben. Uiteindelijk wordt dit een fruitig biertje en daarom hebben we een citroentje doormidden gesneden en uit beide helften een beetje sap geknepen boven de pan na de stort bij het begin van de maisch. Qua dosering is dit overigens wel een wat grove aanpak. En dan een opmerking terzijde: wat voegt dat citroensap aan de bitterheid toe?

Het spoelwater hebben we niet aangezuurd, eigenlijk gewoon vergeten. Is dat een fout of had nog meer citroensap te veel geweest? Wie weet. Nu heeft de pH buffer van het spoelwater (Dunea kraan) het citroenzuur weer wat geneutraliseerd, hopelijk. Hebben we per ongeluk het juiste gedaan?
Misschien gaat hier het spreekwoord op:  “De domste boer heeft de grootste aardappelen”. 😊

 
Bijgekocht …

Recept

En zo kwamen we tot het volgende recept van onze eigen ‘fruitbom’.
This is a recipe from Celosia brew brothers (Peter).

Celosia fruitbom (hazy NEIPA) - 6.3%

*Brouwdatum 3 April 2024

Hazy IPA (New England / NEIPA) – volgens Brewfather

Default

Vergistbare ingrediënten (8.5 kg)

7.5 kg - Swaen pilsner 3 EBC (88.2%)
1 kg - Tarwemout White Swaen 3.9 EBC (11.8%)

Hop (240 g)

Koken

15 min - 20 g - Cascade pellets - 8% (7 IBU)
15 min - 20 g - Centennial pellets - 9% (8 IBU)

Hopstand

10 min hopstand, start @ 80 °C
10 min - 20 g - Azacca pellets - 15% (2 IBU)
10 min - 20 g - Barbe Rouge pellets - 7% (1 IBU)
10 min - 20 g - Citra pellets - 13.5% (2 IBU)
10 min - 20 g - Galaxy pellets - 16% (2 IBU)
10 min - 20 g - Sabro pellets - 14% (2 IBU)
 

Koudhoppen (in gistvat)

4 dagen - 20 g - Azacca pellets - 15%
4 dagen - 20 g - Barbe Rouge pellets - 7%
4 dagen - 20 g - Citra pellets - 13.5%
4 dagen - 20 g - Galaxy pellets - 16%
4 dagen - 20 g - Sabro pellets - 14.5%

Diversen

Maischen - ?? g - Citroen (sap van 1 vrucht)
Bottelen - 210 g - Kristalsuiker + 30 gram dextrose

Gist

2 pakjes - American east coast ale yeast ‘New England’

Maischprofiel

67 °C - 60 min - maischen
78 °C - 10 min - uitmaischen

Vergistingsprofiel

Ale
18 °C - 3 dagen - Hoofdvergisting
Dag 4 t/m 11 koud hoppen (dry hopping) bij 19 °C

Opmerkingen

De SG voor koken haalden we met 1050 niet helemaal, had 1053 moeten zijn. Misschien omdat we de tarwe vrij grof hadden geschroot, met als doel minder dichtslibben van het filterbed. En dat werkte behoorlijk goed! Ook de SG na koken kwam lager uit, op 1054, waar dat 1063 zou moeten zijn. Maar dat is heel logisch als je maar een half uur kookt. Minder ‘indikken’ door minder verdamping dus.
Daarentegen kwamen we met een eind SG na gisting precies op de 1015 in het recept uit, maar wel met iets meer wort dan normaal bij langer koken. Inderdaad minder verdampt dus …

Op dag vier hebben we de temperatuur in de klimaatcel een graad opgehaald, omdat de meest heftige gisting voorbij was die zorgt voor 1 à 2 graden hogere temperatuur IN het gistvat.

Toen we na 11 dagen uit het gistvat gingen hevelen was duidelijk te zien dat dit biertje door de gebruikte tarwe een beetje ‘hazy’ was. En er bleef een flinke laag slurrie, vermengd met gruis van de hopkorrels, achter in het gistvat. Deze New England gist flocculeert dus stevig.

En toen kwam het clubblad van april, met daarin deel 7 over waterbehandeling van Jan Wurpel. Ik heb de passage over citroen(-zuur) toevoegen aandachtig zitten lezen. Dat blijkt een ouderwetse methode te zijn en ik schrok van de smaakinvloed die citroensap lijkt te hebben. Oei-joei-joei!! Gaat dat wel goed? Maar ja, te laat … en ingrijpen kon niet meer. Het ‘kwaad’ was al geschied en het sap was er niet meer uit te halen. Nou ja … ‘kwaad’? Citroensmaak in een fruitbiertje met Citra hop. Mwah, dat kan misschien wel, maar zeker niet doen bij sommige andere bierstijlen! Toch werden we wel een beetje nerveus. Bij het hevelen rook het bier superlekker, maar dat zegt niks over de smaak.

• Op de clubavond eind april heb ik dit citroensapverhaal met Jan Wurpel besproken en hij maakte zich geen zorgen of dit goed komt. Want 1 citroen licht uitgeknepen in 30 liter wort is niet overmatig veel. En het wordt toch een fruitbiertje, dus dan passen citroensmaken wel.

Na 2 weken in de mandfles op 19 °C zijn we gaan bottelen met toevoeging van 7 gram kristalsuiker / liter wort. Met daarnaast 1 gram – slecht vergistbare – dextrose om een extra zoetje erin te brengen, teneinde de balans zuur ↔ zoet te verbeteren. En hebben uit nieuwsgierigheid ook even geproefd van het geurige ‘bier zonder prik’ wat in de flessen ging. Best lekker!

De eindstreep

En dan is het half mei en is het grote en spannende moment van proeven daar. Wordt dit een lichtzoete fruitige Radler, maar dan met alcohol of toch een niet te pruimen citroenzuur bier? We wilden in ieder geval de termijn van 2 weken carbonisatie niet overschrijden om het restant zoetje wat er mogelijk nog is, niet alsnog te verspelen door verdere vergisting.

Proeven

• De geur is zeer fruitig en da's logisch met al die hoppen erin.
• Het koolzuur is prima prikkelend.
• Het schuim is stabiel en romig en dat bij citroenzuur bier!
• Bier is fruitig, met body en een aangenaam bittertje in de smaak
• De afdronk is ook licht bitter, maar in verhouding met een IPA minder.
• Kortom een supergoed voorjaars- en zomerbier. Om lekker koud naar binnen te tikken.
• Niet langer wachten, koud lageren die boel! Op dag 13 dus.
• Op de 14 dagen termijn was het bier koud.

Opmerkingen

1. De volgende keer voor een 2^e NEIPA gaan we dit recept weer volgen, maar dan een keer zonder de inzet van citroen. Die is niet alleen zuur, maar geeft daarnaast ook meer bitterheid. Wordt wel een heel ander bier dan. Kijken wat het verschil is …
2. Overwegen om voor wat frisheid i.p.v. citroen dan – minder sterk – melkzuur in te zetten en dat goed te doseren. Of slechts een enkel schijfje limoen. We zullen zien.
3. De gebruikte tarwe geeft ook wat frisheid. Denk maar aan Weizen, waar ook tarwe in wordt gebruikt. Zij het dan verhoudingsgewijs wel veel meer.
4. Voor wie deze ‘hazy NEIPA’ met citroen wil gaan brouwen is het aan te raden om een paar druppels citroen toe te voegen i.p.v. een hele vrucht licht uit te knijpen. Citroen blijkt echt heel sterk te zijn, veel meer dan je verwacht.
5. Door de citroen is het bier wel wat meer dan 23 IBU geworden, maar zeker niet zo bitter als IPA. Beetje stroef op de tong, dat wel …
6. Bij wat langere (koude) bewaring gaat de scherpte van de citroensmaak er een beetje af. Daar wordt het bier zeker niet slechter van.

Inmiddels hebben diverse mensen al geproefd en zijn de reacties wisselend. Niemand vind hem vies, maar smaken verschillen. Liefhebbers van IPA en sterke fruitsmaken lopen er mee weg, anderen vinden het nogal heftig. En de citroen wat dominant aanwezig.

Maar de voorraad slinkt snel en dat zegt veel. Bij Martien heeft de visite op één mooie voorjaarsmiddag zijn hele voorraad soldaat gemaakt. En de mijne sneuvelde ook vrij snel. Juist ja. Tijd om als de bliksem aan een nieuwe batch te beginnen.

Veel brouwplezier!