Terug naar overzicht

Mijn brouwproces

tww april 2016
Door: Patrick van Zijl

Brouwproces

Geïnspireerd door het brouwverslag van Piet Soons in het vorige clubblad, heb ik ook mijn eigen manier van brouwen omschreven. Ik ben van mening dat ook ik een (te) eenvoudige manier van brouwen er op na hou en ik maak daar prima bieren mee. Lees/kijk even mee.

Schroten

Ik heb een hand-gedraaide bonenmolen om te schroten. Vaak gebruik ik ook de schrootmolen van m’n brouwmaat, met walsen. Met de handmolen haal ik een rendement van 70 a 75%. Met de schootmolen haal ik 80%.

Water

Ik gebruik onverdund, puur leidingwater. Ik heb wel geëxperimenteerd met aanzuren maar ik vind het bij mijn eigen bieren niet terug in de smaak.

Maischen

Opwarmen op een fornuis en wegzetten in een geïsoleerde maischkist. Tijdens een rust van 45 min verlies ik 1 °C. Maisch-schema wisselt per brouw maar de 78 °C stap sla ik altijd over. Ik weet dat dan de omzetting doorgaat maar als ik een jodium proef doe, is er nooit zetmeel over. Dus welke omzetting gaat dan door? Zonde van het gas en de tijd lijkt me zo.

Filteren

Tot voor kort gefilterd met een koperen buis met gaatjes die je dan moet aanzuigen en zo. Iedereen kent het wel. Vaak problemen met dichtraken van het filter. Dan moet je weer doorroeren of opnieuw beginnen. Getob. Laatst een emmer met een gebogen filterplaat gekocht. Kost 5 tientjes, maar filtert als een tierelier. Ik ga nooit meer met zo’n pijp aan het klo…, aan de gang.

Koken met hop

Op het vuur en stoken maar. De kook moet rollend zijn maar hij hoeft van mij niet de pan uit te klotsen. In mijn beginjaren hield ik het deksel erop en ik me maar afvragen waar nu toch die nare bittere wrange hopsmaak vandaan kwam. Door dat deksel dus. Tegenwoordig breng ik hem met deksel aan de kook en dan gaat hij eraf.

Ik kook altijd 1 uur. Als het wort bitterder moet doe ik er extra hop bij. 1,5 uur koken vind ik echt zonde van de tijd en het gas.

Na het uur leg ik een kaasdoek in een zeef en daar gooi ik het hete wort doorheen. Die doeken komen schoon uit de wasmachine en elke bacterie die naderhand op gekropen is, wordt gedood door het hete wort.

Koelen

Het hete wort zit in het gistvat en wordt buiten in de ‘kou’ gezet. Daar mag hij rustig afkoelen. Ik ga dan andere dingen doen, waaronder eerst schoonmaken. Volgens de theorie blijven de alfa-zuren bitterheid afgeven maar dat mag van mij. Ik doe het altijd zo, dus het is een constante factor in mijn brouwproces.

Schoonmaken

Ik gebruik mooi helder gemeentepils. Vaak neem ik niet de moeite om warm water te pakken. Mijn mening is dat je goed schoon moet werken maar steriel is niet per se nodig. Geen zeep, soda of chemie nodig. Als een gistvat wat begint aan te slaan met biersteen/kalk dan maak ik dat schoon met een schuursponsje en daarna weer goed naspoelen met schoon water. Het wort wordt heet in het gistvat gegooid en dat doodt die enkele laatste bacterie.

Ik heb nog nooit een infectie gehad. Nou 1 keer dan. Toen hebben we gist terug gewonnen uit een heerlijk bier, dus die moest ik hebben. Die gist hebben we opgevangen in een potje waar rode kool in had gezeten (er was niets anders.) Dat was een slecht idee en het gebrouwen bier was niet te zuipen. Ik had al zo m’n twijfels bij dat potje. Soms moet je meer op je gevoel vertrouwen.

Vergisten

Nadat de gist gekoeld is, tot 30 °C of zo, gooi ik een zakje gistkorrels erin. Niks geen giststarters of gedoe. Zakje erin, wegzetten en de volgende morgen heb je een dikke schuimkraag op het wort en een heerlijke geur. Zeker als je de gist met 30 °C toevoegt ipv. 20 °C. Ik heb wel gist in wort van 40 °C gedaan en die ging als de brandweer. Ik heb een emmer met waterslot maar daar gaat maar 25 liter in en vaak brouw ik meer. Dan gebruik ik een grote emmer met het deksel er los op.

Na een week zit ik meestal wel op 1010. (ik brouw veel bier van 4,5% ALC) dus ik neem niet de moeite om te klaren of koud weg te zetten. Meteen bottelen, naar zolder en klaar.

Bottelen

Als ik een fles uitschenk, spoel ik die 3x om met koud water en krachtig schudden. Ik zet ze weg met de kroonkurk er los op zodat er geen stof in kan dalen. Voor het bottelen spoel ik elke fles nogmaals 1x om met koud water. 1 klein theelepeltje suiker in elke fles en afvullen.

Soms moet je de flessen flink schrobben. Zeker als je donkere bieren brouwt. Glas voert toch aan en dat zie je aan het spoelwater na het schrobben. Het bier smaakt toch frisser uit een geschrobde fles (of verbeeld ik me dan nou).

Brouwspullen van Patrick v Z.

Tot besluit

Mijn brouwproces duurt 5 uur inclusief spullen pakken, schoonmaken en opruimen. Dat vind ik ook lang zat. Bottelen duurt ook al gauw 2 a 2,5 uur. De spullen die ik gebruik zijn allemaal simpel, zie foto (denk daar wel nog even een hydrometer en een thermometer bij).

Voor mezelf heb ik een mooie balans tussen ‘theoretisch optimaal’ en ‘praktisch/efficiënt’, met prima resultaten. Er zitten best wel een paar stappen in die ‘besmettings-gevaarlijk’ zijn, maar ik heb dus nog nooit een infectie gehad als ik zo werk en korrelgist gebruik.

Eén punt dat nog wel eens fout gaat is ‘TE VEEL HOP GEBRUIKEN’. De bieren die ik van mezelf vindt tegenvallen hebben meestal die fout. Dan hou je 10 gram hop over en in plaats van dat in de emmer te gooien, doe ik dat in de pan. En ik weet dat donders goed, zucht… Ik heb dat ook met dat laatste beetje donkere mout en daarmee moet je dat ook niet doen. Dat laatste beetje pilsmout is geen probleem, maar choco…   Eens ga ik het leren.

Ik ben benieuwd hoe andere brouwers te werk gaan.

Terug naar overzicht