De RIMS

Die goeie ouwe tijd. Ik kan me nog heugen dat we met een houten spaan therapeutisch stonden te roeren in de ketel tijdens het maischen. Weliswaar om de beurt want ja, anderhalf uur staan roeren is niet altijd even fijn. Ons brouwclubje kon een constantere en efficiëntere manier om te brouwen eigenlijk wel goed gebruiken. Er is ooit een project bij ‘t Wort Wat opgestart om een automatisch brouwsysteem, een RIMS, te bouwen. Nadat het project af was is het systeem een paar keer gebruikt, zo heb ik me laten vertellen. Het systeem is vervolgens een beetje in de vergetelheid geraakt. De RIMS werd toen te koop aangeboden en gelukkig hebben wij het kunnen kopen. Ik zeg gelukkig omdat, ondanks de kleine moeilijkheden met de RIMS, wij heel blij zijn met ons geadopteerde kindje.

RIMS staat voor Recirculating Infusion Mash System en wordt gebruikt voor het maischen. De werking van de RIMS is zo dat het wort uit de maischketel door of langs een verwarmingselement weer de ketel in wordt gepompt.

Het grote voordeel van een recirculatie systeem zoals de RIMS is dat het de temperatuur heel goed constant kan houden. Bij de RIMS is de warmtebron een elektrisch element, geplaatst in de recirculatielus om het wort te verwarmen. Zowel de RIMS als de HERMS vereisen een pomp om het wort te laten circuleren door de verwarmingsbron en de maischketel.

Een mogelijk nadeel van een RIMS is het ‘verbranden’ of karamelliseren van het wort. Elektrische verwarmingselementen kunnen er makkelijk voor zorgen dat karamelisatie optreedt en dit kan invloed hebben op de kleur en de smaak van het bier. Het is daarom belangrijk om een adequate vloeistofstroom langs het verwarmingselement aan te houden zodat het schroeien en overmatig karamelliseren van het wort niet kan optreden. Dat je bier een tikje donkerder is dan voorzien is vaak onvermijdelijk, maar is geen groot probleem als je het tot een minimum beperkt. Wat de kleur betreft zou je er een beetje rekening mee kunnen houden bij het opstellen van het recept, maar dat terzijde.

Het gebruik van de RIMS was in het begin even wennen. Even uitzoeken hoe die slangetjes aan elkaar gekoppeld moesten worden en wat nu weer op welke plek hoort te staan. De RIMS wordt normaal gesproken aangesloten op een computer voor het instellen van een maischschema. Het maischen gaat dan volledig automatisch. Het moest allemaal niet gekker worden met onze brouwdag. We hadden ineens niet veel meer te doen. We hoefden ineens niet meer te roeren. Maar al gauw dienden zich de eerste probleempjes aan. De software voor het instellen van de maischschema deed het niet naar behoren. Om een lang verhaal kort te maken, de software is nog onder reconstructie en de temperatuurregeling gaat nu met de hand. Kwestie van goed opletten en ja, hebben we toch weer iets te doen tijdens het brouwen. Maar ook zonder het computergestuurde gedeelte werkt de RIMS nu prima. De temperatuur kunnen we heel nauwkeurig constant houden en omdat het wort ook constant wordt rondgepompt bereiken we nagenoeg altijd onze beoogde SG. Door het rondpompen met een contante temperatuur vindt optimale gewenste conversie van de suikers plaats.

Bij het vervangen van verschillende onderdelen hebben we ons af en toe verkeken op de nieuwe onderdelen. Toen wij de slangetjes hadden vervangen kregen we wel heel veel schuimvorming tijdens het maischen. Een van onze brouwsels hebben we zelfs omgedoopt tot Dreft IPA, net alsof er een flesje Dreft in de ketel was gevallen. Gelukkig was de smaak van het bier absoluut niet slecht. Met een paar goeie klemmetjes en koppelingen konden we weer verder. Net toen het weer beter ging maakte het pompje een snoekduik en een van de connectiestukken brak af. Tja dan maar een nieuwe pomp bestellen. De nieuwe pomp was alleen net iets te krachtig voor ons systeem en sloeg ook lucht de buisjes in en hij maakt best wel wat herrie. Met wat aanpassingen hier en daar hebben we ook dat probleem opgelost. Het scheen te helpen als wij de vloeistofstroom een beetje dempten door de kraantjes wat dicht te draaien. Ideaal zou zijn om een pomp te hebben waar je de vloeistofstroom kan reguleren. Maar we klagen niet en we zijn blij met onze RIMS. De pomp heeft alleen geen volumeknop om het geluid wat zachter te zetten.

Over hoe je zelf een RIMS kunt bouwen is er op het internet genoeg te vinden. We hebben het systeem niet zelf gebouwd dus kan ik die ervaring helaas niet met jullie delen maar als ik de handleidingen mag geloven zou elke klusser in staat moeten zijn om er een te bouwen. Mocht je een poging wagen, wees voorzichtig. De combinatie van water (wort) en elektriciteit kunnen ervoor zorgen dat ook jij karamelliseert.  Er bestaan natuurlijk verschillende modellen of interpretaties van een RIMS en het meest bekende brouwsysteem dat gebruik maakt van de RIMS methode is de Speidel Braumeister. Zie voor een soortgelijk syteem dat gebruik maakt van de RIMS techniek, het artikel van Dean Southall.