Ben Trappistbrouwen

Zoals we allen graag zien, een regelmatig terugkerend verschijnsel: de special. En jawel, deze keer hebben we er weer een voor u (en door u) gemaakt. Onze blad gaat nu over Trappist bieren.

Nu maak ik graag een (one-hop) blonde en regelmatig een tripel. Ook mijn dubbel dit jaar viel erg in de smaak. Dus zo’n special is ook voor mij als lid van de media-cie interessant.

Omdat ik graag overal wat van af weet, ben ik destijds het boek van Stan Hieronymus gaan lezen: brew like a monk. Alleen al het voorwoord van Tim Webb is interessant: hij stelt dat de Trappist brouwerijen druk bezig zijn markt aandeel te bevechten op de internationale biermarkt.  Dat betekent uiteindelijk toch ook een kosten reductie, en dat is merkbaar aan het eindresultaat. Er wordt over het algemeen gebruikt gemaakt van veel suiker, hopextract ipv hopbellen, snelle en warme fermentatie, etc wat de kwaliteit niet ten goede komt. Hij breekt een lans voor een hogere prijswaardering van deze bieren, en daardoor het behoud van de ‘vroegere’ kwaliteit.

Daarnaast verteld de brouwmonnik van Rochefort dat de trappist bieren makkelijk na te maken zijn, als het gaat om receptuur (meestal bekend) en gisten (vaak uit een flesje op te kweken). Hij waarschuwt wel dat als er iets is wat niet na te maken is, dan is dat hun  attitude naar het leven, hun relatie met God en de natuur. Dat nemen ze mee in het brouwproces! Ja, twortwatters, ga daar maar eens mee aan de gang…

Ik vind de geschiedenis van bier leuk, zoals U weet. Nu bij deze uit het boek een mooie tijdlijn:

530: De geschreven regels van Sint Benedictus: dit is tot op heden de reden dat monniken bier brouwen en verkopen.

750: Charlemagne en zijn volgers promoten de Benedictus levenswijze en daar hoort het brouwen in het klooster ook bij, zelfvoorzienend en ook voor hun gasten.

820: Een bouwplan is getekend voor de Sint Gall Klooster, dit is een blauwprint voor andere kloosters.

1098: De orde van de Cisterciënzer monniken is opgericht, die striktere regels naleven dan de Benedictijnen.

1132: Cisterciënzer monniken nemen het Orval klooster over, dat is verlaten door de Benedictijnen.

1464: Cisterciënzer monniken nemen de abdij van Rochefort over van nonnen.

1656: Een striktere order van Cisterciënzer monniken  begint in La Trappe: hier komt de naam van Trappisten vandaan.

1790: De Franse revolutie onderdrukt de kloosters, hun eigendommen worden geconfisqueerd.

1802: Vluchtende Franse monniken richten een klooster op in Westmalle.

1830: België wordt onafhankelijk van de Nederlanden.

1836: De monniken van Westmalle beginnen hun brouw activiteiten

1839: Na 5 jaar eerder te zijn opgericht begint men in het klooster van Westvleteren te brouwen.

1844: Monniken van Westmalle starten een nieuw klooster in Achel, waar het brouwen begint vanaf 1852.

1850: Monniken van Westvleteren richten een abdij op in Chimay en starten de brouw en verkoop van bier aan de omringende gemeenschap in 1862.

1899: Rochefort begint met brouwen, 12 jaar nadat monniken van Achel dit verlaten klooster weer hebben hersteld.

1919: De regering verbiedt de verkoop van spiritualiën in bars en andere publieke plaatsen. Daarmee ontstaat een vraag naar zwaardere bieren.

1922: Westmalle start met het gebruik van donkere kandij siroop in hun dubbel, waarmee het bier zwaarder wordt gemaakt, zonder afbreuk te doen aan de body.

1925: Chimay komt met het eerste trappisten handelsmerk: ADS, Abbaye de Scourmont.

1932: Orval, herbouwd in 1926 begint te brouwen met een geheel hernieuwd recept.

1934: Westmalle heeft een moderne brouwerij gebouwd en begint de verkoop van Westmalle Tripel, het eerste niet donkere Trappisten bier.

1946: De Abt van Westvleteren besluit het belang van hun brouwactiviteiten te minderen en sluit een contract af om het Saint Sixtus bier onder contract te laten maken.

1948: Vader Theodore isoleert het Chimay gist en brouwt het fameuze Bleu/Grand Reserve als Kerstbier.

1955: De monniken van Rochefort brouwen hun Speciale, nu Rochefort 8 genaamd, en het laatste nieuwe bier van Rochefort.

1962: Wettelijk vastgelegd dat alleen Trappisten kloosters  de naam Trappistenbier mogen gebruiken.

1992: Westvleteren stopt na 46 jaar het contract met St Bernardus en begint weer zelf bier te brouwen en verkopen. St Bernardus gaat door met hun bierproductie onder eigen naam.

1998: Achel gaat weer brouwen.

In de 8^e en 9^e eeuw werd het meeste bier gewoon thuis gebrouwen en dus ook in de kloostergemeenschappen.  Dat waren er op een bepaald moment wel 600 in Europa. Ze hadden kapitaal om de brouwerijen te bouwen en toegang tot graan. De schaal waarop het brouwen gebeurde stond uiteindelijk model voor commerciële brouwerijen. Maar voor de 12/13^e eeuw was enkel het klooster  de plek waar op commerciële schaal werd gebrouwen. De trappisten, waar deze special over gaat, behoren tot de order der Cisterciënzer monniken en waren strenger in de leer dan de Benedictijnen. Ze ontstonden in Frankrijk en werden al gauw bekend als de witte monniken (habijt kleur). Een latere afscheiding ervan in La Trappe vormde de Trappisten in 1656. Dagelijkse arbeid, stilte, eenzaamheid en geen vlees eten waren de regels. Om vitaminen binnen te krijgen was het drinken van bier van vitaal belang. Met de Franse revolutie vluchtten vele monniken naar het buitenland, die van La Trappe naar Zwitserland en daarna naar Rusland. Vandaar kwam men weer terug in Frankrijk en er werden weer kloosters gesticht, oa ook in die streken die per 1830 tot België gingen behoren. Die kloosters brouwen tot op de dag van vandaag. Voorheen maakte men verschillende soorten bier, gereserveerd voor de verschillende soorten gasten. Daar er vaak maar een brouwhuis was, maakte men gebruik van een maisch, waaruit nog een tweede en soms derde wort kwam: mogelijk komen daar de termen dubbel en tripel vandaan. Tegenwoordig zijn het over het algemeen separate maischen, maar Westvleteren houdt nog vast aan de traditionele manier van brouwen. Westvleteren 12 en 8 komen uit dezelfde maisch ketel. Waarom: aldus de monniken: de brouwmethode wordt overgeleverd van monnik op monnik. Traditie dus.

Ik kan nog veel meer vertellen, want daarna gaat het boek verder in op elk trappistenklooster en hun bieren. Receptuur wordt erbij geserveerd. Maar ik denk dat u nu wel warm aan het lopen bent voor dit boek. En u moet wat te lezen overhouden. Veel plezier.

Proost, Ben