Terug naar overzicht

Westmalle Tripel

tww september 2014
Door: Gery Uijtenhaak

De geschiedenis van Westmalle.

De stichting van de abdij van Onze-Lieve-Vrouw van het Heilig Hart in Westmalle is een feit als 10 monniken zich op vrijdag 6 juni 1794 vestigen op landgoed Nooit Rust. Precies na zes weken moesten de monniken weer vluchten. In 1814 wanneer Napoleon definitief het onderspit heeft gedolven konden zij definitief terugkeren naar Westmalle.

In augustus 1836 wordt met de bouw van de eerste brouwerij begonnen. Zij waren de eerste monniken sinds de 18de eeuw die de roerstok weer ter hand namen. Op 10 december 1836 wordt het eerste bier in het klooster geschonken.

De eerste brouwers van Westmalle waren twee Nederlandse monniken, die enkele jaren daarvoor waren ingetreden. Pater Albericus Kemp (die voor zijn inwijding brouwersgast en kuiper was geweest) en pater Bonaventura Hermans, die door de abt als brouwer werd aangewezen. In 1856 wordt voor het eerst bier aan de poort verkocht. Eind 19 eeuw werd de hele abdij verbouwd en kwam er ook een nieuwe brouwerij.

In 1919 kocht Hendrik Verlinden de brouwerij De drie Linden in Braaschaat. Naast zijn werk in de brouwerij was hij adviseur van de brouwerijen van Alken, Haacht en Mechelen. In de periode 1925-1929 hielp hij als technisch raadgever de paters van Westmalle meerdere malen bij het oplossen van problemen in de kloosterbrouwerij en het op punt stellen van de Westmalle-bieren.

Vanaf 1929 gaat hij zelf bieren brouwen in kloosterstijl, die hij Witkap noemde, naar de monniken die tijdens de kerkdiensten een witte kap droegen. (Witkap was daarmee het eerste abdijbier in de zin dat het bieren waren in de kloostertraditie die niet door een kloostergemeenschap werden gebrouwen. )

Hendrik Verlinden was:

  • gistingschemicus
  • bedenker van bacterievrije gistingsprocedé
  • schrijver van het boek ‘Practisch Handboek der Gistingsindustrie’ (1916)

De eerste gouden Triple werd verkocht in 1932. Gebrouwen in de brouwerij van Verlinden. In 1932 brouwt hij voor het eerst de Witkap Pater triple en laat hij ook ‘Witkap Pater = trappistenbier’ als merknaam registreren. Verlinden was de enige brouwer die de term trappistenbier mocht gebruiken als niet trappist zijnde. Vermoedelijk vanwege zijn hulp aan de kloosterlingen.

In 1934 wordt een geheel nieuwe brouwerij gebouwd bij de abdij van Westmalle. Ter ere van de nieuwe brouwerij wordt als eerste brouwsel het Superbier gebrouwen, dat de naam Triple kreeg.

In 1956 werd de brouwerij gemoderniseerd en steeg de kwaliteit van het bier. De receptuur voor het bier werd door de monnik brouwer broeder Thomas enigszins aangepast. Een van de bijstellingen was het verhogen van de hopgift. Ook werd in die tijd de naam aangepast. Triple wordt Tripel.

De term Tripel.

Er zijn diversen verklaringen voor de term tripel.

  • Storting: Het zou te maken kunnen hebben met de moutstorting. Deze zou 3x meer zijn dan een enkel bier. Met het alcoholpercentage: 3% voor enkel bier, 6% voor dubbel en 9% voor een tripel.
  • Kruizen: In de tijd dat niet iedereen kon lezen werden de biervaten waren gemerkt met 1,2 of 3 kruizen. Zo was het duidelijk wat voor bier er in een vat zat. Licht, zwaar, zwaarder. De kruizen zouden nog op de (oude) flesjes van La Trappe en ter Dolen terug te vinden zijn.

Wat is een Tripel?

Een tripel is een meestal goudkleurig en zeer zwaar bovengistend bier met hergisting in de fles. De kleur kan variëren van bleek blond tot amberkleurig. Tripels worden steeds gekenmerkt door een hoofdzakelijk sterk moutige, alcoholische en iets zoetige smaak. Sommige tripels bevatten kruidige aroma's. Dit kruidige kan veroorzaakt worden door toegevoegde kruiden (vooral koriander en sinaasappelschillen), ook door het gebruik van speciale aromahopsoorten. Bij een aantal tripels wordt een aanzienlijk percentage tarwevlokken dan wel tarwemout gebruikt. Ter versterking van het moutige karakter voegt men bij de storting ook wel lichtgekleurde caramoutsoorten toe. Voor een betere doordrinkbaarheid is een tripel geen volmoutbier en wordt het hoge alcoholgehalte behaald met behulp van toegevoegde glucose veelal in de vorm van witte kandijsiroop. Het alcoholgehalte van tripels ligt overigens tussen 7 en 9,5 volumeprocent. Verder is het kenmerkend dat een tripel meestal meer koolzuur bevat dan bijvoorbeeld een pilsener.

Grondstoffen Westmalle Tripel:

Volgens de literatuur wordt er uitsluitend Pilsmout gebruikt en wel 88 gewichts %. De andere 12% is Kandijsiroop die daarmee zo’n 20% van de vergistbare hoeveelheid suikers levert.

Gebruikte hopsoorten zijn afhankelijk van aanbod: Styrian Golding, Saaz, Spalter select, Tettnang.

Westmalle gebruikt een eigen giststam. Als hobbybrouwer gebruiken we een Belgian abbeygist

Monnik bij controlepaneel

Maischen:

De monniken van Westmalle brouwen met moutmeel. Zij beginnen het maischschema met het moutmeel bij 45 graden te storten. Volgens de infusiemethode wordt de temperatuur van het beslag trapsgewijs verhoogt tot 73 graden.

Koken:

Minimaal 60 minuten, maximaal 90 minuten (ref. Westmalle)

Vergisting:

Hoofdvergisting: de gist wordt gezaaid bij een worttemperatuur van 18 graden, deze mag oplopen tot 20 graden. Deze temperatuur wordt gedurende de vergisting constant gehouden. De hoofdvergisting duurt 5-6 dagen.

Na de hoofdvergisting gaat het bier tot 6 weken in lagering. De rijping gebeurt bij 8-10 graden. Na de rijping worden verscheidene brouwsels in een mengtank samengebracht om een zo consistent mogelijke kwaliteit te waarborgen. Na toevoegen van vloeibare suiker worden de volgende dag de flesjes afgevuld. De gebruikte gist voor hergisting in de fles is dezelfde gist als bij de hoofdvergisting. De tripel rijpt vervolgens nog 3 weken in een verwarmde ruimte. Temperatuur ligt daar tussen de 25-28 graden.

Klassieker

Tripel wordt vaak gezien als hét trappistenbier maar van alle tripels zijn er maar 3 echte trappistenbieren. Een flink aantal valt in de categorie abdijbier. De meeste tripels worden echter bij gewone brouwerijen gebrouwen. Niet alleen op het Europese continent maar ook in Engeland (Backspear Triple) en de Verenigde Staten (Allagash tripel). Waarmee duidelijk is dat er nog steeds een hoge waardering bestaat voor een klassieker als de Tripel.

Terug naar overzicht