Polderbok 2013: een verslag

Tot slot werd het recept doorgenomen. We werden het met z'n allen eens dat de Polderbok 2013 een volmout dubbelbok moet worden. Geen suiker en karamelsiroop dus. De Pils en de Munich stort moet daarom flink omhoog. Ook zal er dit jaar naar verhouding veel meer Munich mout dan Pilsmout gebruikt worden. De karamelsmaak die voorgaande jaren ook uit de karamelsiroop kwam moet worden gecompenseerd met Cara mouten. We spraken af dat we op 17 mei gaan schroten en gaan brouwen.

Op 17 mei verzamelden wij ons om 7 uur in de kantine van de Prael. We dronken nog even een kopje koffie. Snel gingen we over op het schroten. Op zolder sorteerden we alle benodigde mouten. Vervolgens wogen we de mouten af. Daarna ging de ruim 350 kilo mout lekker vlot door de schrootmolen. Ondertussen was ook de 1000 liter maischwater op de juiste temperatuur van 52 °C gekomen. Ook het spoelwater stond beneden in de kelder klaar en zou later op de juiste temperatuur van 78 °C komen.

We stortten eerst de donkere mouten en dan de lichte. Zo wordt voorkomen dat er resten van de donkere mout in de trechter achter blijven en zo een volgend brouwsel kunnen vervuilen. Het roerwerk van deze Braukon installatie heeft ontzettend veel moeite om de grote moutstort in beweging te krijgen. Dat komt omdat deze brouwinstallatie is ontworpen voor lichte Duitse bieren. Met een grote roeispaan roerden we daarom alles bij toerbeurt goed door. Doordat het even duurde konden we de temperatuur moeilijk bepalen. Toen na een kwartier de mout goed was opgelost en de maisch wat dunner geworden was, ging alles goed.

Toen we de laatste maischstap bereikten, bereidden we ons voor op het filteren en spoelen. Dit heeft in voorgaande jaren nog wel eens problemen gegeven met een verstopt filter tot gevolg. Mocht dat gebeuren dan kan dat opgelost worden door water onder het filterbed te pompen en opnieuw te beginnen met filteren.

Na de jodiumproef besloten we om nog vijf minuten door te maischen. In de filterkuip lieten we intussen eerst 60 liter warm water stromen zodat de filterplaat onder water stond. Dan pompten we alles van de maischkuip naar de filterkuip. De maischkuip spoelden we daarna goed schoon. Daarna lieten we de mout 6 minuten rusten zodat het filterbed wordt gevormd. Daarna werd een paar keer met de messen rondgedraaid. Via sproeibollen sproeide er vervolgens 860 liter spoelwater gelijkmatig over de bostel.

Toen we klaar waren met spoelen werd ongeveer 100 liter wort overgepompt naar de kookketel omdat alvast een beetje te laten karamelliseren; dit duurde 5 minuten. Vervolgens werd de rest van het wort in een langzame pompstand overgepompt naar de kookketel. Toen het S.G. 1065 was stopten we. Er zat toen ruim 1250 liter in de kookketel.

De stoom die vrij komt gaat naar een warmtewisselaar waardoor de stoom condenseert en afgevoerd wordt richting het riool en er geen stank vrijkomt in hartje Amsterdam. Het hete water wordt afgevoerd naar het grote voorraadvat voor later gebruik voor bijvoorbeeld schoonmaakwerkzaamheden en dergelijke.

Toen het wort kookte voegden we de Perle hoppellets toe. We konden nu even lekker rusten, lunchen en Jan Wurpel schoot een paar mooie foto's. De laatste tien minuten gingen de Saaz pellets er bij. Het SG was intussen gestegen tot 1071. Dat viel ons best tegen, omdat we uitgegaan waren van een dubbelbok. Waarschijnlijk hebben we teveel wort gekregen.

Vervolgens werd het wort naar de whirlpool gepompt. Door de draaiende beweging in de whirlpool verzamelen de hop en de hete trub(eiwitten)zich in het midden. Zo kan de heldere wort langs de zijkant worden weggepompt naar de koeler. Dit is een prachtige grote rvs platenkoeler. Razendsnel ging het wort er doorheen en werd tegelijkertijd belucht via een steriel luchtfilter. De gist werd in een schoon fust geregenereerd met lauw water. Die gistoplossing spoten we met een beetje koolzuurdruk in de vergistingstank.

Daarna werd het wort via de koeler in de vergistingstank gepompt op de gist. De temperatuur werd ingesteld op 20 °C constant. We besloten de brouwdag met het proeven van enkele heerlijke bieren van de Prael. Daarna gingen we op ons vertrouwde adresje, de Surinamer in de Warmoesstraat, lekker eten. Het was een hartstikke gezellige en succesvolle dag.

Twee weken later was Jan Wurpel in de brouwerij om te proeven. Het S.G. zat ondertussen op 1025 en de temperatuur is omlaag gebracht zodat het bier kan lageren. In het proeflokaal beoordeelde Jan, voor zo ver dat in dit stadium al kon, het bier. Het had een volle, iets zoete moutige smaak met een mooi hopbittertje in de afdronk. Heerlijk.

Twee weken later was het bier klaar. Helaas was er niemand van de commissieleden beschikbaar om te helpen met bottelen. Door problemen met de bottelmachine verloren we helaas wel veel bier. Uiteindelijk hielden we slechts 866 liter over en is het geen Dubbelbok geworden! Misschien dat we nu toch eens moeten uitkijken naar een andere brouwerij?

Over een paar weken gaan we etiketteren. Jan Wurpel heeft weer een prachtige foto kunnen vinden voor op het etiket, net als vorig jaar. Ik weet zeker dat we kunnen uitkijken naar een heel mooi Polderbok 2013!

Theo van de Voorde

met dank aan Lars Taylor en Jan Wurpel