De ridderlijke brouwdag van 't Wort Wat!

Afgelopen 12 februari vond er een gezamenlijke brouwdag plaats in de ‘Ruïne van Brederode’, gelegen in Santpoort–zuid, zo’n beetje op de grens van Santpoort en Bloemendaal. In een gestaag aanhoudende regen moesten onze brouwers eerst hun brouwinstallatie over een behoorlijke afstand, met allerlei bochten en bruggetjes, langs en over slotgrachten, de ruïne in zien te krijgen. Ja, als brouwer bestorm je niet zo maar een zo’n middeleeuwse vesting. Maar goed, gewapend met vaten, ketels, roerstokken en branders lukte het alle brouwers toch om dit kasteel een dag lang in bezit te nemen. Niet om er Kasteelbier te brouwen, maar om een middeleeuws bier te brouwen. Hierin moest, naast hop, ook een aantal kruiden (‘Gruyt’) verwerkt kunnen worden. Het initiatief om deze gezamenlijke brouwdag in dit decor van onze vaderlandse geschiedenis te houden, kwam van ons gewaardeerd lid Erik B(r)ouman. Deze lansbrekende persoon had in een eerder stadium al contacten gelegd met mensen van de stichting die deze mooie ruïne beheert. Het doel van deze brouwdag was om in deze middeleeuwse ambiance een tweetal verschillende bieren te brouwen met verschillende kruiden. Hiertoe werden twee basis recepten ontwikkeld, een lichtkleurig en een donkerkleurig bier. Later zullen deze bieren, tijdens een gemeenschappelijke proeverij in de ruïne, beoordeeld worden. Deze beoordeling zal worden uitgevoerd door onder andere mensen van de stichting en een aantal keurmeesters. Het bier wat uiteindelijk als beste beoordeeld wordt , zal commercieel op grotere schaal gebrouwen gaan worden, en als Brederode bier aan toekomstige bezoekers van de ruïne verkocht gaan worden. Een dergelijk voorbeeld hebben we al een keer bij restaurant “Lieveling” in Hoofddorp meegemaakt. Nu zuigt onze Erik wel eens wat meer uit dat Kleine Duimpje van hem, maar nu had hij er echt zin in en gaat het serieus aanpakken.

Goed, nadat alle brouwers zich een plek verschaft hadden in kamers, gangen en kerkers kon het brouwen een aanvang nemen. Net zoals in de middeleeuwen was goed water een schaars goed en sommigen moesten dan ook lang wachten voordat zij hun ketel gevuld hadden en met het maischen aan de slag konden. De branders brandden er vrolijk op los, hetgeen weer Brandganzen naar binnen lokte. Die vlogen af en toe letterlijk over een aantal maischketels heen. Een tweetal brouwers moesten zich met deksels en roerstokken hiertegen verdedigen. Middeleeuwser kon het haast niet! Feitelijk waren de brouwers verdeeld over twee ruimten. Het bovendeel met zo’n 6 brouwsets en de kerkers met ongeveer 5 brouwsets. Twee kampen dus, het zogenaamde Hoekse kamp en het Kabeljauwse kamp, met daartussenin twee Friezen in een overgangszone, vechtend tegen de ganzen.

We zijn door de mensen van de stichting uitstekend verzorgd. Het ontbrak ons werkelijk aan niets. Koffie, soep en heerlijk belegde broodjes werden in overvloed aangevoerd, waarvoor ik namens het bestuur hen nog hartelijk wil bedanken. Er waren tal van fotografen aanwezig, die het schouwspel van het ambachtelijk brouwen vanuit alle hoeken en verdiepingen goed konden belichten. Er zijn daardoor ook weer veel foto’s gemaakt, die daarmee de rijke en gevarieerde geschiedenis van ’t Wort Wat! mede helpen vastleggen. Ook was er iemand aanwezig met professionele videoapparatuur die het brouwproces en de toegepaste apparatuur uitgebreid heeft vastgelegd. Te zijner tijd zal ook t’ Wort Wat! de beschikking krijgen over een kopie dit materiaal. Maar eerst moet alles nog gemonteerd worden, hetgeen een zeer tijdrovende bezigheid is. Monnikenwerk dus!

Al gauw begonnen de eerste brouwers al heel druk te spoelen en te koken, net alsof ze op hete kolen zaten, hoewel dat laatste weer een ander tijdperk aanduidt. Later volgden de anderen en zo langzamerhand werden er ook weer installaties afgebouwd en naar de auto’s teruggebracht. Ook de mannen van JATTwerk waren weer aanwezig, hoewel broeder Tomas ontbrak. De mannen wilden graag weer zo’n biertoernooi winnen, net als bij Lieveling. Als ze dat dan maar met open vizier doen, vind ik het best. Die John stond daar gepassioneerd een enorm vat met wort te koelen al was het Obelix met een grote plastic menhir. Alleen rookte Obelix geen sigaren. Met het vorderen van de middag waren ook de laatste brouwers klaar met hun wort en werd het brouwtoneel wat informeler bezet. Ondergetekende was het laatst klaar en moest nog een hoop spullen terugbrengen naar de auto. Gelukkig heeft Walter, onze brouwcoördinator voor deze dag, hem hierbij geholpen, zodat toch alles weer snel voor de Bakker kwam. Nadat met elkaar en overige belangstellenden, onder het genot van wat biertjes, nog wat leuke gesprekken te hebben gevoerd, togen de brouwers weer huiswaarts met hun vaten wort. En nu maar hopen dat de fermentatie goed verloopt en we ook de proeverij tot een succes kunnen maken. We hebben die dag tal van mensen gesproken, daarbij weer wat contacten gelegd, ideeën opgedaan en mensen kunnen winnen om voor ons eens wat te betekenen. Het was een bijzondere dag in een decor dat we niet snel zullen vergeten.

Met de ‘Ruïne van Brederode’ worden de resten aangeduid van Kasteel Brederode bij Santpoort-Zuid. Het kasteel is in de tweede helft van de 13de eeuw gesticht door Willem I van Brederode (1215?–1285). Deze stamt af van de heren van Teylingen, die verwant waren aan de graven van Holland. Het kasteel vormde onderdeel van de hoge ‘heerlijkheid’ Brederode, die in de 13e eeuw in leen werd gegeven aan de heren van ‘Brederode’ door de graaf van Holland.

De naam Brederode verwijst naar een stuk bosgrond (Brede Roede) dat gerooid werd, waarop het kasteel is gebouwd. Eerst bestond het kasteel slechts uit een woontoren. Rond 1300 werd de toren afgebroken waarna ‘Dirk II van Brederode’ een vierkant kasteel liet optrekken.