Terug naar overzicht

Brouwerijbezoek: Brouwerij Slaghmuylder

tww juni 2007
Door: Walter Bakker
Brouwerij Slaghmuylder, NinoveLogo brouwerij SlaghmuylderNaar aanleiding van de excursie naar brouwerij Slaghmuylder en mijn bezoek aan deze brouwerij eind vorig jaar vroeg Peter Hompe mij een stukje te schrijven over deze unieke brouwerij in Oost-Vlaanderen. Brouwerij Slaghmuylder brouwt de Witkap-Pater abdijbieren (Stimulo, Dubbele Pater, Tripel), een aantal pils- en tafel-bieren en een aantal gelegenheidsbieren (Paasbier, Kerstbier). De brouwerij is op dit moment vooral bekend door de Witkap bieren die al een heel lange historie hebben, nog voordat ze door Slaghmuylder gebrouwen werden.

Witkap

Witkap werd vanaf 1929 gebrouwen door Hendrik Verlinden (1866-1940) en geldt als het eerste z.g. abdijbier. Abdijbier is een imitatie van het kloosterbier dat voornamelijk door Trappisten gebrouwen werd. Abdijbier was altijd een vrije benaming die in België gebruikt werd maar sinds 1999 is dit een beschermde benaming geworden (Erkend Belgisch Abdijbier) naast de beschermde soortnaam/herkomstnaam ‘Trappist'.

Hendrik Verlinden was een chemicus die zich bezig hield met gisten en die na de eerste wereldoorlog in 1919 brouwerij De Drie Linden in Brasschaat overnam om zelf bier te gaan brouwen. Hendrik was ook technisch raadgever van de paters van Westmalle en dit inspireerde hem om zelf de kloosterbieren te gaan brouwen die hij Witkap noemde naar de monniken die tijdens de kerkdiensten een witte kap droegen. De naam Witkap laat hij in 1932 als merknaam registeren als "Witkap Pater = Trappistenbier" om aan te geven dat dit bier volgens eenzelfde procedé gebrouwen is en van gelijke kwaliteit is als het originele Trappistenbier. De jaren dertig waren de hoogtij van De Drie Linden met 1936 als topjaar.

In 1940 wordt de brouwerij gebombardeerd en wordt Hendrik gedood. De brouwerij wordt later voortgezet door de oudste zoon maar de brouwerij zal nooit meer zo worden als eerst, mede door de opkomst van de grote brouwerijen en de toenemende consumptie van het pils.

Begin jaren zestig werden er 5 soorten Witkap gebrouwen: de bruine Enkel en Dubbel, de blonde Dubbele Stimulo, Tripel Stimulo en Tripel Abt. In 1960 overlijdt de oudste zoon en wordt de brouwerij een aantal keren verkocht. Er ontstonden kwaliteitsproblemen door verouderde installaties en door gebrek aan vakkennis, daarom wordt in 1997 besloten om het Witkap bij brouwerij
Slaghmuylder te Ninove te laten brouwen. In 1981 wordt Witkap in zijn geheel overgenomen door Slaghmuylder en neemt daar nu ongeveer 60% van de brouwerijproductie in. De overige 40% is hoofdzakelijk laaggegist bier (Slag Pils en tafelbier) en bieren op bestelling.

Slaghmuylder

Brouwhuis brouwerij SlaghmuylderIn 1860 werd de ‘brouwerij Slaghmuylder' opgericht door Emmanuel Slaghmuylder; deze brouwerij bevond zich in de Kerkhofstraat. Het bedrijf werd voort­gezet door zoon Ernest, vader van Emiel, Edmont en Edouard, die na de dood van hun vader in 1921, ook in de zaak kwamen. Er werd een nieuwe brouwerij gebouwd aan de Denderhoutembaan, waar tot op de dag van vandaag nog steeds gebrouwen wordt. De voornaam van alle mannelijk leden van de familie begint met een E. Zo kwam het gebruik van de biervaten waarop de initialen E.S. voorkwamen, niet in het gedrang. De zaak wordt nu geleid door Edouard Slaghmuylder (zoon van Emiel), een nichtje van Edouard (Brigitte Van Cutsem) en door brouwmeester Karel Goddeau. Karel heeft de rondleiding tijdens onze excursie verzorgd en ons voorzien van de nodige alco­holische versnaperingen. Naast zijn werk als brouwmeester bij Slagh­muylder heeft hij ook nog een geuze­stekerij opgericht. Zijn geuze­stekerij "De Cam" heeft een productie van ongeveer 100 hl per jaar en is gevestigd in de Dorps­straat in Gooik (BE) en maakt de volgende bieren: De Cam Oude Geuze 6,5%, De Cam Oude Kriek 6,5%, Kriekenlambiek De Cam 4,7%.

Over de jaren heen werden talrijke oude gereedschappen, bierattributen en oude reclames verzameld. In de vroegere machineplaats, waar ook een unieke stoommachine staat, werd een bedrijfsmuseum ingericht.

DMuseum brouwerij Slaghmuyldere stoommachine is van het bouwjaar 1910, 60 pk, merk Thiriau, distributie Corliss-Piron. Het vliegwiel heeft een diameter van 100 duim (254 cm) en de slaglengte van de machine is 20 duim (51 cm). Dit unieke exemplaar dreef de ammoniak- en luchtcompressoren aan en leverde de brouwerij elektriciteit. Ze werd op 18 april 1966, 15u uit gebruik genomen, maar kan nog steeds, door stoom aangedreven, draaien.

De stoomketel (bouwjaar 1924, oppervlakte 90 m2) werkt met extra zware stookolie die voorverwarmd wordt op 120 °C. De stoomketel is het hart van de brouwerij. Hij wordt namelijk gebruikt om te brouwen en om flessen, vaten en leidingen te reinigen en te steriliseren.

De bieren

De belangrijkste bieren zijn zoals al gezegd de Witkap bieren:

WitkapPater Stimulo (Alc. 6% vol.)

Etiket  Witkap Pater StimuloDit is een verfrissend goudkleurig bier van hoge gisting, met hergisting op fles of op vat; een levend bier met smaakevolutie. Uitgeschonken volgens de regels van de kunst verkrijgt men een rijkelijk, witte en stabiele schuimkraag, zeer romig van struktuur en wandklevend. In de neus krijgt men het florale, bloemige van de hop van Erembodegem bij Aalst, en intense fruitige gistaroma's specifiek voor de WitkapPater. Er worden geen andere kruiden gebruikt. Bij het degusteren krijgt men we een smaaksensatie gaande van fluweelzacht mondgevoel via verfrissend en uiteindelijk een lekkere hopbittere afdronk. Dit bier is zeer digestief en uniek in het Belgisch bierlandschap.

WitkapPater Dubbele Pater (Alc. 7% vol.)

Dit is een donkerbruin patersbier met crèmekleurige schuimkraag, een volle smaak en toetsen van karamel. Opmerkelijk donker bier dat zich bijzonder goed associeert met Belgische chocolade desserts.

WitkapPater Tripel (Alc. 7,5% vol.)

Dit is een helder goudgeel bier, zeer complex van smaak met een fruitige neus en een mooie lange afdronk. Een delicaat bier voor fijnproevers. Dit wordt bevestigd door de ‘New York Times': In de rangschikking van de beste bieren ter wereld prijkt WitkapPater Tripel op een bijzonder knappe achtste plaats.

Naast de Witkap bieren worden ook nog de volgende bieren gebrouwen:

  • Ninove Helles lager bier
  • Slag lager bier
  • Greut lawauitj
  • Slaghmuylder's Oud Bier
  • Tafel Hell
  • Slaghmuylder's Paasbier
  • Slaghmuylder's Kerstbier

Tot slot

Vorig jaar heb ik nog een bezoek gebracht aan de brouwerij om voor een speciale gelegenheid een vat Stimulo te kopen. Helaas was dit niet mogelijk aangezien de brouwerij de omloopsnelheid van de vaten hoog wil houden (er zit veel bedrijfskapitaal in de vaten) en alleen aan lokale gelegenheden levert. Daarom maar een aantal dozen met flesjes gekocht en als troost nog een aantal lekkere biertjes aangeboden gekregen en gedronken met brouwmeester Karel Goddeau.

Een zeer goede gelegenheid om de brouwerij te bezoeken is tijdens de Opendeurdagen. Deze happening is iedere 2 jaar en hiervoor wordt ook de stoommachine weer opgestart. De volgende Opendeurdagen zijn op zaterdag 9 en zondag 10 augustus 2008.

Bronvermelding en links:

Terug naar overzicht