Brouwen met mout: de apparatuur

Veel van onze leden brouwen bier van moutextract en hop of simpeler nog, met behulp van een pakket. Mijn eerste bieren brouwde ik eveneens met pakketten en extracten. Ik was echter niet tevreden over de mogelijkheden om verschillende typen bier te brouwen, of het bier nu licht of juist zwaar was, eigenlijk smaakte het altijd hetzelfde: best drinkbaar maar geen tapbieren.

Toen ik een jaar of drie geleden overstapte op het brouwen met mout, was ik daar naar mijn eigen gevoel al veel te laat mee. Ik zag er alleen nogal tegenop: al die apparatuur aanschaffen, dat 'ingewikkelde' maischproces en hoe doe je het nu eigenlijk. Achteraf gezien was dit onzin. Je zult wel wat geld moeten uitgeven en daarnaast ook wat basiskennis opdoen over her brouwproces. Maar deze investering is het zeker waard: brouwde ik met extracten tamelijk saaie bieren met mijn bieren die geheel van mout gebrouwen zijn krijg ik bieren die echt lekker zijn, soms zelfs bieren waar ik ech trots op ben.

In deze serie zal ik de verschillen in moutsoorten behandeIen, daarna zal ik dieper ingaan op het schroten en maischen.

Maar eerst:wat heb je nu eigenlijk nodig voor het brouwen met mout?

Dit hangt van een aantal dingen af, bijvoorbeeld hoeveel liter wil je per keer brouwen en hoe vaak brouw je. Zelf brouw ik meestal een liter of twintig per keer en een keer of vijf per jaar. Als je vaker brouwt (sommige amateurs brouwen elke twee weken) is het zinvol om kleinere hoeveelheden te brouwen, anders kun je op een gegeven moment je bier nergens meer kwijt (al verdwijnt er natuurlijk een hoop door je keel...). Als je van mout brouwt maakt het weinig uit of je m tien of dertig liter maakt, alleen het bottelen wordt veel werk. Als je hebt besloten hoeveel je per keer kunt brouwen kun je gaan inkopen. Je kunt dit in de winkel doen of bij de inkoop commissie. Het voordeel van het laatste is dat het iets goedkoper is en dat je in één koop je hele installatie kunt bestellen, in plaats van dat je zes verschillende winkels moet aflopen. Hieronder heb ik een eenvoudige beginnersinstallatie, met een maischketel gewoon op het gasfornuis, beschreven. Hierop zijn uiteraard honderden alternatieven mogelijk. maar dit geeft een idee.

Boodschappenlijstje voor 20 liter brouwsel

Dus voor 300 à 400 gulden heb je een basisinstallatie waar je goed mee uit de voeten kunt. Na verloop van tijd kun je steeds meer veranderen, Zo zul je misschien een wortkoeler, een pH-meter of een elektronische thermometer aanschaffen. Zelf heb ik een thermostaatkast gebouwd voor de vergisting. Met een thermostaat, verbonden aan een gloeilamp, kan ik zo de gistingstemperatuur beter in de hand houden. Totaal heeft me dat toch iets van fl200,- gekost. Ik kan je garanderen: je zult nooit helemaal tevreden zijn over je installatie, het kan altijd beter. Maar met de hierboven beschreven basisinstallatie kun je zonder problemen uitstekende bieren brouwen.

Je zult je afvragen, wat doet die oude fietsband in het lijstje? Dat zal ik uitleggen. Een filteremmer is eenvoudig te maken. Zelf heb ik dat als volgt gedaan: neem een ruime emmer .ongeveer een kwart groter dan de omvang van je brouwsel en monteer (lekvrij) onderin een hittebestendige kraan van metaal (gewone waterkraan) of plastic (vaak wat duurder). Leg op de bodem een centrifugematje (te koop bij de betere wasmachinezaak), dit zorgt ervoor dat de graan resten (bostel) niet op de bodem van het vat komen en de boel verstoppen. Koop een stuk plastic horregaas, het grijze gaas is voldoende hittebestendig en goed schoon te maken. Dit horregaas leg je in de emmer en je zorgt dat er veel plooien in zitten.

Met -en daar is 'ie dan- de fietsband bind je het gaas vast en voilà, je filteremmer is klaar.

Alternatief voor de kraan is bijvoorbeeld bet boren van kleine gaatjes in de bodem van de emmer. Je zet de emmer dan op een vat of de kookketel (de boel moet dan wel op elkaar aansluiten) en de wort loopt zo de ketel in. Helemaal mooi is natuurlijk een maischketel met een roestvrijstalen filterplaat, maar ja, hoe maak je dat en wat gaat dat kosten. Zo kan ik nog bladzijden lang door blijven gaan, gelukkig is dat niet nodig, want iedereen kan met vragen bij de technische commissie terecht.

Eén tip: bedenk van te voren een complete installatie en koop en bouw alles zoveel mogelijk in één keer. Zelf heb ik mijn installatie heel langzaam opgebouwd en heb dus tijden met noodoplossingen moeten werken. Probeer met een complete, simpele installatie te beginnen.

Mark van Bommel