Terug naar overzicht

Gulpener brouwt zonder kook

tww maart 2024
Door: Andreas Udo de Haes

Gulpener staat voor ambachtelijk bier met lokale ingrediënten. Maar hun brouwhuis is hypermodern, wort koken doen ze niet meer. Hoe dan? 
Gulpener is een kleine grote brouwerij. Ze bungelen onderaan de lijst van grote brouwconcerns, maar met een productie van 100.000 hectoliter is het zeker geen kleintje, mede door veel afzet aan de horeca. Het bedrijf heeft duurzaamheid hoog in het vaandel staan. Deze visie combineert ambacht, lokale ingrediënten met hypermoderne technologie, zo bleek tijdens een recente rondleiding. Zo betrekt Gulpener praktisch alle gerst en andere granen, waaronder een deel biologisch, bij boeren uit de omgeving. In de buurt is ook een hopveld, waar elke september fans van Gulpener de hopbellen oogsten.
Dit betekent niet dat alles ook lokaal blijft. Zo worden de granen gemout bij Dingemans en Swaen en wordt de hop in België verwerkt tot pellets.

Van Ur-Hop naar IPA

Een van de recente succesverhalen is Ur-Hop, een heerlijk hoppig bier van lage gisting, feitelijk een IPL. Maar geen kip kent IPL en iedereen kent IPA, zo wist de marketingafdeling. En ze kregen gelijk: sinds er IPA op het etiket staat is Ur-Hop van lelijk eendje uitgegroeid tot een van de bestverkochte Gulpener-bieren. Recentelijk is zelfs de term Ur-Hop verdwenen.
Wil je zelf Ur-Hop/IPL/IPA klonen? Ze gebruiken Cascade (uit Spanje) als bitterhop en aromahop (in de whirlpool) en Cascade en Strisselspalt voor de koudhopgifte. Hoofdvergisting is rond 11 graden. Gulpener gebruikt voor z'n hele gamma drie gisten: een lagergist voor alle soorten pils, bock maar dus ook Ur-Hop, een weizengist voor hun Ur-Weizen en Korenwolf en een bovengistend 'Gerardus- gist' voor de verschillende blond, dubbel en tripel bieren.

Hypermodern

Gulpener Brouwhuis
Gulpener Brouwhuis
Het oude brouwhuis stamde uit de jaren zestig en dus heeft Gulpener de afgelopen jaren fors geïnvesteerd in een futuristisch brouwhuis aan de andere kant van de straat. Sindsdien gaat het afgekoelde wort in buizen hoog over de weg naar de vergistingshal vol immense cylindroconische tanks en een penetrante H2S-lucht.
Zoals typisch bij grote brouwerijen is ook de conversie extreem hoog. Mout wordt niet grof geschroot maar in een hamermolen vermalen tot een soort zaagsel. Na het maischen perst een enorme platenfilter alle wort uit het beslag, wat overblijft zijn droge plakken bostel.

DMS stomerij

Het wort gaat een grote ketel in maar in plaats van een open, rollende kook blijft de deksel erop en het wort tegen de kook aan. Dit scheelt veel energie en verdamping terwijl de alfazuren uit de hop toch goed kunnen isomiseren. Daarna volgt nog een whirlpool voor de aromahop. Maar, hoor ik u denken, hoe komen ze dan van de DMS af? Met een zogenaamde Ecostripper: een enorme RVS cilinder van zes meter hoog, gevuld met metalen ringetjes. Terwijl het hete wort van bovenaf via de ringetjes naar beneden klatert wordt er stoom van onderaf doorheen geblazen. Deze verticale ‘stomerij stript in één keer praktisch alle DMS uit het wort.

Meer koudhop nodig

Helaas vliegen door de hete stoom ook veel hoparoma's weg. Het gevolg is dat Gulpener tegenwoordig veel intensiever gebruik maakt van koudhoppen. Zelfs hun traditionele, nobele pils Chateau Neubourg wordt gedryhopt. Voor de kloners: in Neubourg zit Merkur en Saaz. Voor de thuisbrouwer is koudhoppen niet nodig, tenzij je een eigen ecostripper in de schuur hebt 😉. Wel minimaal 6 weken lageren! De rondleiding eindigde met een semi-blindproeverij van drie Gulpener bieren. Gelukkig sloeg ik geen flater en kon ik ze op zicht, aroma en smaak identificeren. Al met al een mooie middag bij een mooie brouwerij die traditie, innovatie en duurzaamheid combineert.

Terug naar overzicht