Gistvriezen

Nadat een brouwsel is overgeheveld van de hoofdvergisting naar de mandfles blijft een grote hoeveelheid verse gist achter in het vat. In een eerder artikel heb ik reeds geschreven over het wassen deze gist, waarna je deze kan gebruiken voor een volgend brouwsel. Probleem is echter dat deze gewassen gist maar beperkt houdbaar is. Na wat research te hebben gepleegd op het internet heb ik de volgende oplossing gevonden.
Het is een relatief effectieve en eenvoudige werkwijze om een hoeveelheid gist voor langere tijd te bewaren in een standaard vriezer. De hoeveelheid in deze beschrijving is voldoende voor een brouwsel van 20 liter.
De methode die hieronder is beschreven geeft vergelijkbare hoeveelheid gistcellen als er zitten in een smack pack van Wyeast of een buis van White Labs. Dit zijn 50 tot 200 miljard cellen. Je zou deze gist gelijk aan je wort kunnen toevoegen. Het is echter verstandiger om er een dag voor het brouwen een starter van te maken, zodat de gistcellen vitaler zijn en de vergisting sneller op gang komt.

Voordeel van deze methode

• Het mogelijk maken om de buizen met gist in een normale vriezer te bewaren
• Gebruik van materialen die voor een redelijke prijs beschikbaar zijn voor de thuisbrouwer.
• De gist is tot wel een jaar te bewaren.

Benodigde materialen

• Als eerste is een hoeveelheid gist nodig die je langer wilt bewaren voor later gebruik. Iedere hoeveelheid gist is te gebruiken als deze maar schoon is. Wanneer de hoofdvergisting is afgerond en het bier heeft geen afwijkingen dan mag je aannemen dat de gist sludge op de bodem van het gistvat schoon is.
• Daarnaast heb je ontsmette buisjes van ongeveer 50 ml nodig. Deze zijn overal via internet te bestellen. Ik heb ze besteld via AliExpress, daar kan je ze vinden onder de benaming ‘centrifuge tubes 50 ml’. Je kan ook 1,5 of 0,5 ml buisjes gebruiken. Voordeel is dat het veel minder ruimte inneemt maar je moet wel een giststarter maken en deze gist verder doorkweken omdat de hoeveelheid veel minder is. Vergeet niet een houder te bestellen waar de buisjes rechtop in geplaatst kunnen worden, zo kan je ze mooi en overzichtelijk bewaren.
• Glycerine is het volgende ingrediënt, deze is te koop bij de drogist of onze gangbare brouwwinkels. Dit moet een 20% oplossing zijn. Als het puur is, meng dan 4 delen water met 1 deel glycerine.
• Isopropyl alcohol (schoonmaak alcohol) of een gelkoelpack welke je kan invriezen. Deze gaan fungeren als isolator voor de gistbuizen.
• Een kunststof bewaardoos welke groot genoeg is om de gistbuisjes en de alcohol of gelpack rechtop in te bewaren.
• Gekookt en ontsmet water.

Werkwijze invriezen

1. Bewaar de gewassen gist gedurende minimaal 4 uur in een koelkast, zodat de gist uit zakt naar de bodem. Giet de vloeistof die zich boven de gist verzamelt af, zodat een zeer dikke gistslurry achterblijft. Het doel is voldoende gistcellen voor een giststarter te verkrijgen die nog goed is in te vriezen.
2. Vul de 50 ml buisje voor de helft met de gistslurry.
3. Voeg een gelijke hoeveelheid glycerine toe, let er op dat dit een 20% oplossing is. Sluit de buis af met de bijgeleverde dop. Schud de buis voorzichtig zodat het goed gemengd wordt zonder schuim te vormen. Hier bereiken we een 10% glycerine oplossing. Zorg dat de buis niet volledig gevuld is omdat bij het vriezen uitzetting plaatsvindt.
4. Draai de dop van de buis iets los en plaats deze rechtop in de bewaardoos. Voeg de isopropylalcohol toe zodat deze op gelijke hoogte is als de gistoplossing in de buisjes. Pas op dat dit niet te hoog is en de gist vervuild raakt. Als je een gelpack gebruikt, zorg er dan voor dat deze goed aansluit rondom de buisjes.
5. Plaats de kunststof bewaardoos met inhoud in de vriezer. De isopropylalcohol of gelpack vertragen het bevriezen. Dat is belangrijk voor de vitaliteit van de gist.
6. Nadat de gist bevroren is kan je dop vastdraaien en bewaren voor toekomstig gebruik. Het is raadzaam om de buisjes in een afgesloten doos gevuld met gelpack te bewaren.

Werkwijze ontdooien

1. Neem de buis uit de vriezer en dompel deze onder in water van 35 graden celsius. Beweeg de buis totdat alles is ontdooid.
2. Haal de buis uit het water, ontsmet de buitenzijde en maak deze droog.
3. Maak een oplossing van moutextract met een SG van 1040, kook deze en laat het afkoelen. Gewenste hoeveelheid: 1-2 liter. Voeg de inhoud van de buis toe en laat deze 12-24 uur op een roerplaat staan. Regelmatig schudden om zo zuurstof opname te krijgen kan ook.

Enkele opmerkingen ter overweging

Houd voor ogen dat zuiverheid van je giststarter, de gist sludge, en je uitrusting de sleutel is tot succes. De bieren die je er mee gaat maken zijn zo goed als de gist waar je mee begint. Iedere verontreiniging in de gist zal worden doorgegeven aan deze brouwsels. Als een gebotteld bier na verloop van tijd een smaakafwijkingen gaat geven dan is de ingevroren gist die je van dat brouwsel bewaard hebt ook verdacht.

Bron

http://www.homebrewtalk.com/freezing-yeast.