Hevelfilter

Indachtig de opmerkingen van Theo van Eijden, in het clubblad van december 2014, over “aangekoekt vuil” in zijn hevelfilter, ben ik ook mijn hevelfilter eens kritisch gaan bekijken. Tot nu toe gebruikte ik een rond gebogen, ingezaagde buis, waarbij de uiteinden samen kwamen in een T-stuk voor de stijgbuis. Inwendig schoonmaken? Ik zou niet weten hoe.

Ik maakte een nieuwe hevelfilter van roodkoperen buis Ø 12 mm en 8 stuks roodkoperen kniebochten van 45°. De stukken buis wilde ik niet vastzetten met knieknelstukken. Bij het gebruik daarvan ligt de buis 4 tot 5 mm boven de bodem van het maischvat. Ik brouw batches van 10 l Dan is ca.1 l wort die ongebruikt achterblijft in het maischvat, redelijk veel. Door déze kniebochten liggen de buizen maar 0,7 mm van de maischvatbodem af. Met de diepte van de zaagsneden erbij gerekend, kan ik tot ca. 2,5 mm, gerekend vanaf de bodem, afhevelen.

Afmeten buisstukken

Om te beginnen tekende ik de bodem doorsnede van mijn maischvat op een stevig stuk karton en deelde die in achten. (Ik snijd nog weleens taart.) Daarop ging ik mijn “ring” met buisstukken afmeten. Uit het oogpunt van starheid van de ring (meer daarover later) ging ik die in 8-en verdelen. Met een pijpensnijder maakte ik 7 stukken van 85 mm. Het achtste stuk werd gemaakt van twee stukken van 4 cm. Losjes bevestigd in het T-stuk, corrigeerde ik dat tot het geheel samengevoegd ook 85 mm lang was. In het T-stuk komt de stijgbuis. Alles in elkaar steken en je hebt een achthoek.                     

Deftig: een octogoon.      

                                         “Bochtenwerk”

Voor het schoonmaken van de buis kun je dan een smalle flessenborstel (bijvoorbeeld Brouwland nr. 014.218.2, Ø ca. 10 mm) gebruiken. Die wil, ná de bocht, rechtdoor maar stuit dan meteen op de rand van het volgende buis-stuk. Dan kan je nog niet goed schoonmaken. Op alle buisstukken werd eerst aangegeven waar de buitenbocht zou moeten komen, d.m.v. een kraspen (een kras over de gehele lengte van de buis.) Eerst de braam verwijderen als gevolg van het snijden. Daarna bij de markering van de buitenbocht, aan de binnenkant van de buis, met een rattenstaart, die “stootrand” over een breedte van ongeveer 1/3, weg vijlen. Door de kras-markering komt de 1/3 verwijdering op beide buis uiteinden op dezelfde plaats. Even controleren met de flessenborstel of die er nu zonder haperingen doorheen gaat. Anders nog even verder vijlen.

Ik koos voor zaagsneden i.p.v. het boren van gaatjes. Je hebt dan minder snel een verstopt filter. Het aftekenen van de plaatsen voor het zagen is geen probleem, maar… hoe zorg je voor een uniforme diepte van de zaagsneden ? Dat loste ik op door vóór het zagen, een los asje in de buis te leggen. Ik had een asje van Ø 8 mm. Wanneer ik bij het inzagen op het asje kwam, kon ik niet meer zagen want het rollende asje hield dat tegen. De rattenstaart zorgde ook hier voor het weghalen van de bramen aan de binnenkant van de zaagsneden.

Samenvoegen en solderen

Vervolgens komt het solderen. Op de foto’s is te zien dat ik bij twee stukken buis aan beide kanten een kniebocht van 45° heb vast gesoldeerd. Drie stukken buis heb ik met 2 kniebochten vast gesoldeerd en de buisjes met het T-stuk, idem. Omdat de buis bij het T-stuk vast gesoldeerd is, kan die daar niet naar boven of beneden scharnieren. De kniestukken van 45° verhinderen ook op andere, niet gesoldeerde plaatsen, het scharnieren. Ze houden elkaar in het “gareel”, oftewel het geheel is zo star dat het bij het inbrengen, aan het einde van het beslag “koken” vlak op de bodem komt te liggen.

Voor het schoonmaken, is uit elkaar halen met de hand (!), heel makkelijk en het doorvoeren van de flessenborstel een “fluitje van een cent”. Het weer monteren wijst zich vanzelf en bij het opbergen vraagt deze filter ook minder ruimte. Nu klemt alles heel goed. Mocht in de toekomst het klemmen minder worden dan is een stukje koperdraad, tussen T-stuk en het tegenoverliggende buisstuk een oplossing.