National Homebrew Day 2006

Dit jaar deed 't Wort Wat voor het eerst mee met National Homebrew Day, de jaarlijkse feestdag op de eerste zaterdag van mei, die met name in de Verenigde Staten al jarenlang gevierd wordt. Het idee is dat amateurbrouwers over de hele wereld op dezelfde dag hetzelfde bier brouwen. Op de Big Brew-website (http://www.beertown.org/events/bigbrew/) kun je aangeven waar je gaat brouwen, met hoeveel mensen en hoeveel liters. Dit jaar waren dat 224 locaties (sites) wereldwijd, een verbetering van het record van vorig jaar (210 sites). De meeste locaties zijn - vanwege de lange traditie (27 jaar alweer) - in de States en andere Engelstalige landen, maar dit jaar was ook Nederland met een aantal locaties vertegenwoordigd. Hopelijk is dit het begin van een mooie traditie in ons kikkerlandje.

Bij aankomst in De Boerderij was het al lekker druk. Je hebt van die mensen die al vóór negenen staan te trappelen van ongeduld om weer te mogen brouwen. Anderen kunnen het wat rustiger aan doen, omdat ze met hun geavanceerde apparatuur makkelijk een half uur tot drie kwartier inlopen op de vroege vogels. ;-)

Het eerste uurtje van de brouwdag wordt er altijd even geconcentreerd doorgewerkt: branders en ketels naar binnen sjouwen en neerzetten, recept doornemen, brouwwater opwarmen, mout schroten en inmaischen. Daarna kan iedereen achterover leunen en is het tijd voor een kopje koffie en een praatje. De mout en de hop werden zoals gebruikelijk piekfijn verzorgd door Gerrit en Arjan van de Inkoop-commissie, en Herman had voor alle brouwers weer een giststarter opgekweekt. Heren, wederom onze hartelijke dank!

Vanwege het bijzondere karakter van deze brouwdag had de Promotie-commissie diverse lokale en regionale media benaderd. Het is altijd afwachten wie zo'n persbericht oppikt, en met een klein stukje in de Hoofddorpse Courant en een vermelding op Radio Noord-Holland leek het resultaat aardig maar beperkt. Tótdat zich een bezoeker meldde met een wel erg lange lens op zijn fototoestel. Het bleek een fotograaf van het Haarlems Dagblad, die foto's kwam maken. Even later kwam ook zijn schrijvende collega binnen, en ook hun concullaga's van het Witte Weekblad meldden zich. Ze waren allemaal zeer geïnteresseerd, dus hopelijk levert dat een aantal leuke stukjes op in de krant!

Voor het recept konden we op de Big Brew-website kiezen uit een Poor Richard's Ale en een Summer Kölsch. En hoewel die laatste niet een typisch Kölsch-recept was (leek meer een American Lager) viel de keuze toch daarop, omdat het in ieder geval een lekker fris biertje zou opleveren voor de naderende zomer. Een paar kilo pilsmout een uurtje op 66 graden houden is niet het meest arbeidsintensieve maischschema. Aangezien nog niet iedereen zijn schrootmolen gemotoriseerd heeft leverde dát nog wel wat lichaamsbeweging op. Theo had het slim bekeken, want die liet Sander het zware werk doen. Gezien Sander's opbollende bierspier was dat overigens een zeer welkome work-out. Hopelijk heeft de Moutmolen-commissie ook een manuele variant in haar plannen opgenomen, want het zou zonde zijn als dit stukje ambachtelijk korrelkneuzen helemaal zou verdwijnen.

Rond 12 uur hadden we al diverse bezoekers over de vloer gehad, waaronder enkele zeer geïnteresseerde dames (die volgende keer hun echtgenoten zouden langssturen) en een paar Texelaars. Ze hadden speciaal voor onze brouwdag 's ochtends de veerboot genomen en waren de rest van de dag niet meer weg te slaan. Ook diverse leden kwamen even langswippen: helaas geen gelegenheid om de hele dag mee te brouwen, maar wel even de sfeer proeven.

Of het was misschien voor het gratis rondje van het bestuur? Volgens de traditie wordt namelijk om 12 uur het glas geheven ter ere van National Homebrew Day. Officieel is dat om 12 uur Central Time, maar dat is -geloof ik- een uur of zeven later dan bij ons, dus zo lang konden we niet wachten. Vóór het middaguur houden we de brouwdagen alcoholvrij, maar een brouwerslichaam moet je niet langer mishandelen met koffie en frisdank dan strikt noodzakelijk.

Het filteren en spoelen levert voor de meeste brouwers geen problemen op, maar het is toch even doorwerken. Bij m'n eigen Brewzilla bestaat het werk uit het omzetten van twee kranen, waarna ik weer even tot rust kan komen. Geïnspireerd door een topic op Hobbybrouwen.nl ben ik aan het experimenteren met 'no sparge brewing' oftewel brouwen-zonder-spoelen. Je maischt dan in met de normale hoeveelheid maischwater plús spoelwater. Na het maischen laat je de maischketel helemaal leeglopen naar de kookketel, dus zonder de bostel verder te spoelen. Deze techniek schijnt diverse voor- en nadelen te kennen, maar het voert te ver om hier nu op in te gaan. Het scheelt mij in ieder geval weer één kraan die ik niet hoef om te zetten. ;-)

Het Kölsch-recept schreef Hallertau en Saaz voor en een uurtje koken. Daarna de dompel- en tegenstroomkoelers in stelling brengen om de wort terug te brengen tot een graadje of 20, zodat de gist aangesteld (germanisme?) kon worden. Met zo'n kort recept waren de meeste brouwers vóór drie uur 's middags al klaar met het schoonmaken en afvoeren van hun spullen. Tijd genoeg dus voor een afzakkertje en het doorspreken van de laatste verenigingsnieuwtjes. John Gouwerok en zijn vrouw wissen dan nog even onze laatste brouwsporen uit en sloten vervolgens het pand.

Het was weer een genoeglijke brouwdag!

Jan-Willem Fukkink