Terug naar overzicht

Amber bier, geen stijl

tww november 2023
Door: Peter van den Bosch

Amber bier is geen bierstijl, maar gaat uitsluitend over de kleur van het biertje.  Wel zijn de meeste amber bieren wat zoetig, karamelachtig en met een licht bittertje en wat body. Niet dat dat moet, maar het verwachtingspatroon van mensen is wel iets dergelijks. De kleur wordt gevoelsmatig door velen geassocieerd met bruine suiker en karamel. Dus dat wordt her en der dan ook zo gemaakt, want kleine craftbrouwers produceren tenslotte voor de vraag. Van de afzet moet het uiteindelijk wel komen. Wij hebben ook de bedoeling om een keer zo'n biertje te maken zoals hierboven beschreven.

  • En bij het ter perse gaan van dit nummer is het waarschijnlijk al gebrouwen

Gewoon, een keertje leuk! Maar waar haal je een recept vandaan dat voldoet aan onze plannen? Zoeken op het internet leverde niet veel bruikbaars op dat me aanstond. ~~ Of ik kan niet zoeken natuurlijk 😊 ~~

Op de websites van kleine brouwers van Schuddebuikerveen tot aan Nergenshuizen of op buitenlandse sites is het een speurtocht naar de bekende speld in een hooiberg. De meeste brouwers openbaren hun recepten niet. Heel logisch natuurlijk. Je komt wel wat tegen, maar overal verspreid. Het is nog niet zo eenvoudig, omdat dit eigenlijk geen bierstijl is staat het niet gegroepeerd in een categorie o.i.d.

Uiteindelijk toch iets gevonden dat me een beetje aan stond. Een recept dat ook bruikbaar was om onze voorraad speciaalmout een keer mee op te maken. Je weet wel: THT datum en dan heb je nog even daarna, maar het moet wel een keer op. Ouwe meuk geeft geen lekker bier! Dus dan maar even verder sleutelen aan dat recept voor een eigen versie. Dat was nog niet zo simpel eigenlijk. Of wil ik gewoon teveel dingen tegelijk op zijn plek laten vallen? Whatever…

Amber bieren horen tussen 20 en 35 EBC te zijn en een bittertje rond de 30 IBU is ook mooi. Boven de 35 EBC kom je in de koperkleurige bieren terecht. Niks mis mee en zo'n biertje hebben we pas nog  gebrouwen. Maar dat is geen amber meer. Dus dan maar effe puzzelen.

Mouten

Als je veel ambermout (70 EBC) gebruikt in de stort kom je wel op een EBC uit die voor amber past. Maar wordt dat een lekker bier? Of gaan de carameltonen van ambermout dan teveel overheersen? We hadden nog maar een halve kilo Goldswaen amber en daarentegen basis pilsmout nog meer dan zat in voorraad. Dat leek ons trouwens ook verstandiger om in de stort te doen. Maar zo haal je de gewenste kleur niet en hoe krijg je die erin? De oplossing zat in het toevoegen van een kleine portie chocomout van ca. 900 EBC. Zo voeg je geen grote massa toe aan de stort, maar breng je er wel kleur in. Die chocomout droeg ook wat verhoging bij aan de IBU van het bier maar dat bleef beperkt tot 1 á 2 punten.

De Hoppen

Als bitterhop is Aurora gekozen, ook wel ‘Improved Styrian Golding’ genoemd. Qua smaakpalet komen deze twee dicht bij elkaar, maar het gehalte werkzame stoffen (alfazuur, enz.) van Aurora is hoger. Dus is als substituut is Styrian Golding als bitterhop ook mogelijk, maar dan moet er even omgerekend worden op basis van % alfazuur.

Het profiel van ( Styrian ) Aurora†: Het profiel van Northern brewer:
Profiel van (Styrian) Aurora Profiel Northern Brew

Nou is deze Aurora bestemd als bitterhop en wordt dus lang mee gekookt. Dus wat er van dit profiel over blijft qua smaak na omzetting in bitter stoffen is de vraag. De aroma's breng je er later in.

† Bron: Hops list op de website van ‘Beer Maverick’ (USA).

Als aromahop gebruiken we traditioneel in het najaar onze ( gedroogde ) verse oogst van de eigen plant Northern brewer. Dit is een ideale multipurpose hop met een smaakpalet die van alles in zich heeft, maar nergens echt in uitschiet. Hoogstens een beetje in kruidigheid.

Etiket Valkenburgse Windmolens
Etiket Valkenburgse Windmolens
* De naam van het biertje, waarover verder meer

Gist

Als gist gekozen voor US05, die gebruiken we regelmatig, accentueert de hoppen en geeft mooi helder bier. Eventueel zou S04 ook prima passen en die heeft een hoge flocculatie. Dus die zou je mooi schoon uit het gistvat kunnen hevelen. De trub van S04 wordt een beetje pudding-achtig en gaat bijna niet mee naar de mandfles. Maar ja, we hadden nog US05 liggen en die S04 niet meer. Dus daar is ie weer: THT datum en eerst opmaken maar. En zo ontstond uiteindelijk een recept. En weer kleuren we – qua biertype – buiten de lijntjes.

Valkenburgse windmolen (amber) 30 ltr - 6%

Historical Beer

(Tsja, brewfather wist het dus ook niet te plaatsen)
 

Receptgegevens

Auteur:

Celosia brew brothers

Soort:

Volmout

IBU:

32 (Tinseth)

BU/GU:

0.48

Kleur:

28 EBC

Carbonisatie:

2.5 CO2-vol

SG voor koken:

1.061

Begin SG:

1.066

Eind SG:

1.020

Batchgrootte:

30 L

Volume na koken:

30 L

Maischwater:

30 L

Spoelwater:

20 L

Totaal water:

50 L

Kooktijd:

60 min

Brouwzaalrendement:

72%

Maischrendement:

74.4%

Ingrediënten

Vergistbare ingrediënten (9.15 kg)

  • 8.5 kg – Mash – Swaen pilsner – 3 EBC (92.3%).
  • 500 g – Goldswaen amber – 70 EBC (5.4%).
  • 150 g – Chocolademout – 900 EBC (1.6%).
    • Als je de choco terug brengt naar 100 gram kom je uit op 24 EBC en de IBU zakt dan naar 31.
    • Ga je de hoeveelheid basismout of amber verhogen, dan loopt het alcoholpercentage op en dat komt de doordrinkbaarheid niet ten goede. Kan wel, maar 6 % is net mooi zo.

Hop (90 g)

  • 60 min – 30 g – Aurora (Whole) – 9% (19 IBU).
  • 10 min – 60 g – Northern brewer (eigen hop) – 9%

Gist 

  • 2 pakjes – California Safale US05 Fermentis
  • 7 miljoen cellen / ml

Maischprofiel

  • High fermentability
  • 70 °C – 60 min – maischen 
    • Op deze temperatuur om een ‘zoetje’ te behouden door de vorming van slecht vergistbare suikers
  • 78 °C – 10 min – uitmaischen

Vergistingsprofiel

  • Hoofdvergisting: 18 °C – 7 dagen
  • Bottelsuiker: 7 gram kristalsuiker / liter

This is a recipe by Celosia brew brothers (Peter)

En dan de naamgeving

Daar gaan we weer! Inhaken op lokale kwesties is bij ons traditie en dus gaat dit bier daarom ‘Valkenburgse windmolen’ heten. 

Windmolen
Waarom dat nou weer? Nou…

Na de perikelen die we hebben meegemaakt rondom de bouw van de Rijnlandroute die ons inspireerden tot lachwekkende namen, is er nu een nieuw ‘hoofdpijndossier’. In de Gedeputeerde Staten van Zuid Holland zat voor de verkiezingen van maart j.l. een milieufreak die het plan had om 3 hoge windmolens te bouwen bij het Valkenburgse meer tussen Katwijk en Leiden West, langs de A44. Dat vinden de bevolking en de gemeente Katwijk maar niks, tussen twee dichtbevolkte wijken en midden in een recreatiegebied.

De verkiezingen zijn geweest en de hoop was op en ander provinciaal college, maar – o jee – hij zit er weer! En de gedeputeerde dramt vrolijk verder. De gemeente heeft al eerder twee haalbaarheidsonderzoeken gedaan. En wat blijkt? Niet verstandig op die plek en financieel onhaalbaar, want windmolens passen het beste in grote windmolenparken. Dat is ook vastgelegd in rijksbeleid, maar daar heeft onze ‘provinciaal’ geen boodschap aan. En hij gaat – tegen de stroom van weerstand in – willens en wetens toch zijn zin doordrijven. Nou… dat wordt nog wat!

Hij wil de nieuwe wijk ‘Valkenhorst’ op het terrein van het voormalige Vliegkamp Valkenburg (en directe omgeving) daarmee energieneutraal maken. Okay dan, dat wordt nog een strijd! Uit militair oogpunt was de sluiting van die NAVO basis achteraf al een politieke blunder, zo wordt nu openlijk in de legertop toe gegeven. Maar nog een blunder in de ruimtelijke ordening kunnen we er niet bij hebben.

Voor ons reden om deze naam te gebruiken. En dat bier mag er komen, die lelijke ondingen zijn inmiddels niet meer nodig en wil men hier zeker niet. Zet die maar in de duinen of – nog beter – op zee. In een groot windmolenpark kunnen er nog wel drie bij. Hemelsbreed maar een paar kilometer verderop en een kabel leggen doet wonderen.

De wijk Valkenhorst verrijst op termijn vlak achter de duinen. Appeltje-eitje toch? â€˜Valkenburgse windmolen’ dus… Veel brouwplezier!

Terug naar overzicht