Afgelopen clubavond

Deze clubavond vond plaats op 23 februari en stond voor een groot deel in het teken van de ALV. Na het vragenkwartiertje, geleid door Theo van Eijden, werd een aanvang genomen met de ALV. Een stemcommissie werd gevormd door Titus Rinia en Cor Jol.
Na goedkeuring van het verslag van de ALV van 2017 en het jaarverslag van 2017 werd een aanvang genomen met de financiële verslaglegging, waarbij goedkeuring werd verkregen van de kascontrolecommissie. Ook werd er een kascontrolecommissie voor 2018 gevormd door Wilfred van der Heijden, Hank Lucas en reserve Frans Bolleboom. Walter Bakker gaf een toelichting op de begroting van 2018.

Herverkiezing drie bestuursleden

Theo van Eijden, Walter Bakker en Nico van Kampen werden unaniem herkozen voor een volgende bestuursperiode van twee jaar. Een levendige discussie volgde bij punt 8 van de agenda met vragen van leden en ideeën van het bestuur. Onder andere: ‘wat wij gaan doen met de jaarlijkse barbecue?’. Al opvolgende jaren zijn er minder deelnemers, maar vanuit de zaal wilden bijna alle leden doorgaan met de barbecue. Mocht dit jaar er weer een teleurstellend laag aantal deelnemers zijn, gaan wij er toch toe over om dit evenement in 2019 te schrappen en er een gewone clubavond van te maken.

Ook werd er een nieuwe commissie opgericht, de proeftuincommissie. Deze commissie gaat experimenten opzetten en uitvoeren zoals in het verleden is gebeurd met het grote gist- en hopexperiment. De navolgende leden boden tijdens de ALV spontaan hun medewerking aan deze commissie: Sophie de Boer, Daniel Eisinger, Ben Jacobs, Hank Lucas, Fredald Meester, Edwin de Redelijkheid en Ben Uijtenhaak.

Tevens zijn wij binnen het bestuur op zoek naar een 6^e bestuurslid. Deels om het bestuur te verjongen en ook om de vele taken beter te verdelen. Kom eens informeren bij de bestuursleden of het wat voor je is.

Het bestuursbeleid voor dit komend jaar wordt door onze voorzitter Theo van Eijden toegelicht in dit clubblad. Na de ALV volgde traditioneel het rondje van het bestuur. Daar werd natuurlijk gretig gebruik van gemaakt. Bier op tap was verzorgd door Theo van Eijden, een Extra Special Bitter.

Titus Rinia gaf een presentatie van de jaarbieren Schwarz en American Pale Ale. Titus deed dit op een zeer ontspannen wijze en er werden ook proefglaasjes volgeschonken met deze type bieren.

De inwendige mens werd verzorgd door rond te gaan met schalen worst en kaas, maar deze avond was extra speciaal doordat wij werden getrakteerd op de ballen van de Pater. Dit behoeft enige uitleg. Brouwerij Pax heeft al jaren een goede Tripel in het repertoire genaamd Pater Tripeloris. Met deze tripel hebben zij een bitterbal ontwikkeld, een bierbitterbal. Vreselijk lekker. In de bitterbal zit 15% Pater Tripeloris verwerkt. De bitterballen zijn bij een bekende snackfabrikant geproduceerd en zijn een broertje van de bekende Kwekkenboom bitterbal en zijn exclusief verkrijgbaar voor leden verpakt per doos van 32 stuks. Aankopen doe je na inloggen op de inkooppagina. Uitlevering geschiedt aan het einde van de clubavond om de bitterballen zolang mogelijk bevroren te houden.

Ook werden deze avond de nog bestelde her-vergistingsmeters uitgeleverd die zijn ontwikkeld door onze gadgetcommissie. Deze actieve commissie heeft nog meer projecten op stapel staan dus dat kan nog interessant worden.

Clubavond van 23 maart

Op deze clubavond zal brouwerij de Moersleutel bij ons op bezoek komen en zal een presentatie geven over hun brouwerij. Tevens zullen we een aantal van hun bieren gaan proeven.

Gezamenlijke brouwdag 24 maart

Wanneer jullie dit clubblad ontvangen is de inschrijving reeds gesloten, maar niets hoeft je er van te weerhouden om een kijkje te gaan nemen op deze gezellige brouwdag in Lisserbroek. Deze brouwdag gaan we met zijn allen een Sterke Blonde brouwen, een Belgisch type bier. Vaak valt er in de middag ook nog wat van de zelfgebrouwen bieren te proeven of neem zelf wat van je eigen brouwsels mee, er zijn genoeg medebrouwers om je bieren te keuren.

SEPA machtigingen

De secretaris en penningmeester hebben al een groot aantal SEPA machtigingen mogen ontvangen. Van de 345 leden en donateurs hebben er 91 nog geen SEPA machtiging ingediend. De penningmeester heeft nog éénmaal een e-mail verstuurd op zondag 4 maart aan deze leden en donateurs. Mochten zij geen SEPA machtiging indienen, dan gaat het bestuur ervan uit dat zij geen prijs meer stellen op het lidmaatschap dan wel donateurschap en zullen als zodanig uitgeschreven worden.

Clubavond van 20 april

Deze clubavond gaat over het grootste bestandsdeel van bier, n.l. water. Allard Snellebrand, lid van onze vereniging en, zoals velen weten, werkzaam bij het PWN (Provinciaal Waterleidingbedrijf Noord-Holland) zal een collega van hem meebrengen, die ons mee gaat nemen door de wereld van water.

Van de excursiecommissie

Vernomen van deze commissie dat de excursie op zaterdag 16 juni zal gaan plaatsvinden. Stefan Woolthuis zal over de inhoud van deze excursie een artikel schrijven, elders in dit clubblad.

Droevig nieuws

Het bericht bereikte mij via Jan Wurpel dat ons gewaard lid en deelnemer van de Brouwdag commissie, Jan Derks plotseling op 1 maart is overleden. Jan Wurpel heeft het navolgende geschreven aan de familie:

"Niet te bevatten dat Jan er niet meer is. Het moet een enorme leegte achterlaten! Ik persoonlijk sprak regelmatig met Jan over het brouwen van bier, en Jan was altijd een trouwe bezoeker tijdens onze periodieke brouwdagen in Lisserbroek. Hij was daarbij vaak actief als vrijwilliger bij het opbouwen en op gang brengen van die brouwdagen. Ik zal hem zeker gaan missen. Op de komende brouwdag op 24 maart zullen we even stilstaan bij het overlijden van Jan. Ik heb zojuist het bestuur van ‘t Wort Wat! op de hoogte gebracht van het overlijden van Jan. Ik wens jullie als familie veel sterkte toe met het verwerken van dit ongelofelijke verlies".

Misschien is het nog niet opgevallen maar er zijn tegenwoordig ook bitterballen bij ons te koop. Dit zijn echte originele bierbitterballen gemaakt met 15% Pater Tripeloris. Echt manneneten dus, want hier zit echt alles in wat een man nodig heeft. Vlees, bier, vet en om het af te toppen zelfs wat verloren groentes. Te bestellen dus bij de inkoopcommissie. Het bierrecept is een gouwe-ouwe, zie de receptendatabase.

Het komende pakket is een fijne Alt (https://www.twortwat.nl/recepten?id=290). Het idee kregen we tijdens een proefweekendje in Düsseldorf. Precies tijdens dat ene weekend, begin december, met al die sneeuw dus de terugweg duurde iets langer. Zodoende hadden we genoeg tijd om een recept te verzinnen. En omdat we nog naboerden van de sloot Schumacher die we op hadden, leek een Alt recept wel een leuk idee. Wel met een leuke andere hop want we zijn natuurlijk niet zo conservatief als die Duitsers.

Hieronder staat de lijst met de komende brouwpakketten. Deze kan wel spontaan en met volstrekte willekeur wijzigen dan wel anders gedronken worden. Meestal zijn ze ongeveer twee a drie maanden van tevoren al op de site in de receptendatabase te vinden. De komende brouwpakketten:

Één pakket bevat alle ingrediënten zoals ongeschrote mout, hop en gist, die nodig zijn om 10 liter bier te brouwen. Alle pakketten worden zoveel mogelijk geleverd met een giststarter. Hoe je de giststarter moet maken vind je op de site. Zoek hiervoor onder media/artikelen op "giststarter maken". De pakketten zijn alleen in de aangegeven maand te bestellen en worden op de clubavond van die maand geleverd.

Bestellen kan gewoon via het inloggen op de site van ’t Wort Wat! (ga naar: voor leden/inkoop). Vervolgens krijg je van ons, 1 week voor de clubavond, een mailtje met het verschuldigde bedrag. Wacht alsjeblieft met betalen op dit mailtje want het te betalen bedrag kan afwijken in verband met afwijkende prijzen of gezamenlijke inkoopprijzen. De laatste besteldag per maand wordt op de site vermeld. Ophalen van de spullenboel is bijna altijd aan het begin van de clubavond.

Wij bestellen overigens hoofdzakelijk bij van der Kooy Jubbega, zie daarvoor: http://www.vanderkooyjubbega.nl/.  Vragen en opmerkingen naar: inkoop@twortwat.nl (vermeld indien mogelijk je bestelnummer).
 
Groeten,
De inkoopcommissie (Stefan en Michael)

Deze avond was er, zoals gebruikelijk op de algemene ledenvergadering, een gemiddelde opkomst. Sera was weer hersteld, Wilma ziek (ondertussen ook weer hersteld). De vrouw van Theo van Eijden viel voor haar in en kon dus Theo’s maanbier tappen. Alsnog dank voor deze hulp.

Er is weinig te leren maar toch! Leuk is te weten wat de nieuwe bieren zijn voor het clubkampioenschap, hoe staan we er voor en een stukje waardering voor het werk van het bestuur. O ja, wat hebben ze voor het nieuwe jaar bedacht EN! wat kunnen we doen? Ze hebben daar jaarlijks een benen-op-tafel bijeenkomst, meestal ergens in een kroeg met bier. Maar dit jaar iets nieuws! Naar de kerk, hopend op de zegen van boven? Onder het genot van, het kan niet anders, bier. Hop zij met ons en ongelovige Thomas mogelijk ook (Bisschopswijn) is het afgelopen jaar de revue gepasseerd. Er zijn wat nieuwe ideeën geopperd en wat willen we met de club?

Na de vergadering was er het traditionele rondje van het bestuur en de run op de bar. Het maandbier was al eerder aangeslagen en van Theo van Eijden. Het was een EXTRA SPECIAAL BITTER. Hij gaf hier dan ook een uitleg over. HOE EN WAT fustje zonder bottelsuiker en weinig druk. Het tappen liep dan ook als een zonnetje. Jammer dat daar geen extra bonuspunten voor te krijgen zijn, maar voor het eerst in lange tijd een echt goed tapbaar bier. Er werden 45 wedstrijdformulieren ingeleverd van 5 tot 10 dit kwam uit op een gemiddelde van 7.144 punten. Een mooie score. Dank voor het inzenden. Volgende maand een nieuwe kanshebber voor de wisselkei.

Dat was het weer, tot een volgend keer.
John.

De Brand Bierbrouwerij te Wijlre organiseert samen met de bierconsumentenvereniging PINT de Brand Bierbrouwwedstrijd voor thuisbrouwers uit Nederland.

Hoe werkt het?

Thuisbrouwers kunnen zich tot en met woensdag 9 mei inschrijven. Minimum leeftijd 18 jaar.

De opdracht

Brouw thuis een GOSE. Daarbij dient het bier te voldoen aan de volgende eisen:

Algemene kenmerken

De Gose die wij zoeken is fris en heeft een balans tussen mild zurigheid en fruitig hopkarakter met een lager alcohol gehalte. Het bier is fris met een medium body. Door het lager alcoholgehalte (3,6 tot 4,8 vol %) is het een “toegankelijker” bier. De uitdaging bestaat uit het vinden van een optimale balans tussen frisheid en een fruitig hopkarakter met een lagere alcoholgehalte.

Technisch fiche

Een Gose is een tarwebier gebrouwen met een laag stamwort- en alcoholgehalte. Het bier moet volmout zijn (bestaat uit gerstemout met minstens 40% tarwemout, een deel zuurmout en geen rookmout). Het toevoegen van zout en koriander is toegestaan. Het toevoegen van ongemoute granen/suikers, vruchten en groenten is niet toegestaan. Houtrijping en barrel-aging zijn tevens niet toegestaan. Het bier moet met bovengist vergist zijn. Bij de beoordeling zal de “frisheid en balans” een belangrijke rol spelen.

Fysiek fiche

Uiteraard moet het product ook voldoen aan de wettelijke eisen. Sinds 1 januari 2015 is de wettelijke definitie van bier gewijzigd. Zie voor meer informatie: Warenwetbesluit gereserveerde aanduidingen, artikel 7b, zoals gewijzigd op 1-1-2015.
In totaal dient woensdag 23 mei een partij van 12 flessen klaar te staan om opgehaald te worden door de Brand Bierbrouwerij. Van deze 12 flessen zullen er 4 gebruikt worden voor lab-analyses en 8 om te proeven door de jury in zowel de halve als hele finale. Een formulier om de receptuur in te vullen volgt spoedig na aanmelding. Dit evenals nadere informatie over te gebruiken flessen, bottelen en dergelijke.

De wedstrijd

Voorronde

De jury komt in juni bij elkaar om de bieren te proeven. Daarbij zal de jury letten of het aan alle bovenstaande criteria voldoet en uiteraard op de kwaliteit van het bier, smaak, uiterlijk en schuimstabiliteit. Tevens zal gekeken worden naar haalbaarheid van brouwen op grotere schaal en of het bier te pasteuriseren valt. Brand Bierbrouwerij en PINT hebben zitting in de deskundige jury. De jury zal in de voorronde de ingezonden bieren blind proeven.

Finale

De finaledag en prijsuitreiking zullen in juni plaatsvinden. Over de locatie en invulling van deze dag zal later meer informatie volgen.

Prijs

De winnaar mag samen met de meesterbrouwers van Brand een brouwsel maken, gebaseerd op de winnende receptuur (afhankelijk van de beschikbaarheid van de gebruikte ingrediënten). Uitgangspunt daarbij is dat het brouwsel uitsluitend gangbare natuurlijke ingrediënten zal bevatten. Brand Bierbrouwerij hecht veel waarde aan productintegriteit. Indien een ingrediënt om hygiënische, gezondheids- of productietechnische redenen niet verwerkt kan worden, zal in overleg een oplossing worden gezocht. Als het brouwsel voldoet aan de kwaliteitseisen van Brand, kan het bier door Brand op de markt worden gebracht. Op de verpakking ervan zal o.a. het portret en de naam van de winnende thuisbrouwer afgedrukt worden. Indien Brand het bier op de markt brengt, krijgt de winnaar een geldprijs van € 2500,-. De kansspelbelasting komt voor rekening van Brand Bierbrouwerij B.V. Door betaling van de geldprijs aan de winnaar verkrijgt Brand Bierbrouwerij het recht de receptuur te gebruiken.

Publiciteit

De media zullen benaderd worden om aandacht te besteden aan deze wedstrijd. De deelnemer geeft toestemming om zijn naam en portret te publiceren.

Overig

Door mee te doen aan deze wedstrijd verklaar je je akkoord met dit wedstrijdreglement. In gevallen waarin dit reglement niet voorziet beslissen Brand Bierbrouwerij en de jury voorzitter. Over de uitslag van de wedstrijd kan niet gecorrespondeerd worden. De Brand Bierbrouwerij behoudt zich het recht om bepaalde ingrediënten in de winnende receptuur te vervangen indien deze op commerciële schaal niet te verkrijgen zijn. Hierbij proberen we samen met de thuisbrouwer de winnende receptuur zo dicht mogelijk te benaderen.
De Brand Gose zal als limited edition in 2019 op de markt worden gebracht.

De bekende Amerikaanse journalist Michael Pollan, die zich gespecialiseerd heeft in schrijven over ons eten, heeft in zijn boek ‘Een pleidooi voor echt eten’, een aantal slogans. Drie ervan wil ik hier ophalen:

• Eet niets dat uw overgrootmoeder niet als voedsel zou herkennen, (bier wordt al eeuwen gebrouwen, dat kende ze zeker).
• Mijd voedingsmiddelen die ingrediënten bevatten, die: a) onbekend zijn, b) niet uit te spreken en c) meer dan vijf in getal zijn. (Vergelijk eens de tekst op de achterkant van een willekeurig pakje margarine met dat wat er op een bieretiket staat).
• Drink een glas wijn/bier bij het eten (drinken en eten is een goede combinatie).

Nu, met (o.a.) deze slogans kan ik wel uit de voeten. Bier hoort bij alle drie de slogans. Dus ik leef plezierig tot dit weekeinde? Dit weekeinde, 23/24 september 2017, was er een met een afwisseling van schrikken en opgelucht weer ademhalen. In het Volkskrant Magazine  werd uitgebreid ingegaan op de consumptie van alle vormen van alcohol. Voor- en tegenstanders mochten hun zegje doen.

De bekende bioloog Midas Dekkers vertegenwoordigde de opgewekte kant van het gebruik van alcohol, bij hem in de vorm van jonge jenever, (cit.) “Een borreltje op zijn tijd is het beste antidepressivum”. Daar tegenover stonden anderen, eveneens wetenschappers, die elke vorm van alcohol gebruik afraadden. Zelfs één glas/glaasje is al teveel, want: (cit) “Drinken is al vanaf één glas per dag schadelijk voor de gezondheid”.

Wanneer je de ‘tegenstanders’ hoorde dan worden we allemaal geïndoctrineerd door de alcohol lobby en hun marketing mensen.
‘Verantwoord drinken?’ Gezwam, dit is een uitspraak, ontwikkeld om maar vooral mensen te laten dóórgaan met alcoholconsumptie. Door drank (waarschijnlijk bedoelen ze overmatig drinken, tot dronkenschap toe) lopen we gevaar voor allerlei soorten kanker, veroorzaken verkeersongelukken en zorgen voor veel (huiselijk) geweld.

Al lezende herinnerde ik me mijn eerste drankje. Een glaasje vruchtenwijn, dat ik kreeg van mijn oma, omdat ik haar elke week hielp met het brengen van de schone was, boodschappen voor haar deed en kolen schepte beneden in haar schuurtje. Ik was, denk ik, 12 jaar. Bij mij thuis werd wel eens wat gedronken maar zéér incidenteel en dronkenschap was iets afgrijselijks! Ik moet zeggen dat ik het drankje wel lekker vond maar ik fietste naar huis terug met de angstige gedachte: “nu wordt ik een dronkaard!”.

Die gedachte is geen werkelijkheid geworden. Eén keer ben ik dronken geworden, eigenlijk meer ziek, omdat ik met mijn collega dienstplichtigen, mijn sergeantstrepen ‘nat’ moest maken. Doodziek lag ik op mijn stapelbed met mijn helm als ‘po’ naast me. Ik nam me voor nóóit meer te veel te drinken. Dat is nu, zo’n 55 jaar later, ook nooit meer gebeurd, want ziek zijn van alcohol is niet leuk.

Er was uiteraard een grote groep tussen die twee uitersten in. Zo in de geest van: “als je wat drinkt, doe het dan verantwoord”. Zoiets als: “wie is de BOB?”. Het zal ook veel een kwestie zijn van onze genetische aanleg. We kennen denkelijk allemaal wel de verhalen van een vraag aan een héél oud iemand: “…en Opa, hoe hebt u nu de 105 jaar bereikt?” Waarop Opa gnuivend zei: “Elke dag een neutje en een sigaar”.

“Een beetje alcohol ontremd, te veel gooit alle remmen los”. Met een glas/glaasje wijn, bier, jenever ben je wat ‘losser’ en wordt vaak de sfeer gezelliger, je praat wat makkelijker. Dàt merk ik op de bijeenkomsten van de club ook. Dus drink je biertje en houdt het gezellig. Dat was mijns inziens toch ook de teneur van het Volkskrant Magazine  over alcohol. Want leven als een asceet en chagrijnig 100 jaar worden, trekt mij minder dan 80 worden met een lach en een biertje (en ik ben al 78 jr.).

Proost, op je Gezondheid.

Jean-Pierre Bylard.

Dit jaar is Gose het bier van de inmiddels jaarlijkse Brand bierbrouwwedstrijd. Het is een onbekende bierstijl die we in ons land weinig tegen zullen komen. Deze wedstrijd is een mooie manier om je te verdiepen in een onbekend bier en uitgedaagd te worden deze ook te gaan brouwen. Bijgaand een kleine historische beschouwing.

Gose is vernoemd naar het riviertje de Gose, dat door het centrum van Goslar stroomt. In deze stad, in het noorden van de Harz, ontstond in de late middeleeuwen de bierstijl die we tegenwoordig als Gose kennen. Gose was, net als de verwante geuze die in Brussel gebrouwen wordt, een bier van spontane gisting: de moutpap werd niet door toevoeging van brouwersgist, maar door contact met de open lucht tot vergisten gebracht. Het resultaat was een betrekkelijk zuur tarwebier dat op smaak werd gebracht met koriander en zout.

Gose was aanvankelijk een lokale specialiteit van Goslar, maar het bier werd opgemerkt door de burgers van Leipzig - een stad die hemelsbreed toch wel 150 kilometer van Goslar verwijderd is. Het Gosebier groeide in de 18e en 19e eeuw uit tot het stadsbier van Leipzig en werd er algemeen gedronken - ook in het nabije Halle werd het populair. In 1824 werd de eerste brouwerij in de regio Leipzig geopend, Rittergutes Döllnitz, in het plaatsje Döllnitz bij Halle. Later volgde andere Leipziger brouwerijen.

 In de 20e eeuw zou de Gose verdwijnen. Nadat de Gose in Goslar zelf al eerder niet meer werd geproduceerd, verdwenen ook in Leipzig steeds meer brouwerijen. De brouwerij in Döllnitz werd in 1945 door de Russen verwoest. Daarna beleefde Gosebier nog een voorzichtige doorstart in Leipzig, maar in 1966 verdween de Gose alsnog.
Pas in 1986 beleeft de Gose haar wedergeboorte als in Leipzig een café opent dat een eigen Gose schenkt, dat weliswaar is gebrouwen in Berlijn. Hoewel er in het begin problemen met de producent waren, werd de Gose toch een bescheiden succes en besloten ook andere brouwers de Gose nieuw leven in te blazen. In 1999 werd de Döllnitzer Gose weer in productie genomen en ook in Goslar zelf is het bijna vergeten bier in ere hersteld.

De moderne Gose wordt niet meer spontaan vergist. In plaats daarvan gebruikt de brouwer eigen gist en wordt de zure smaak verkregen door een melkzuurgisting. De zure smaak wordt vervolgens enigszins verlicht en verfijnd door de toevoeging van kruiden als koriander. Ook wordt Gose gezouten.

Kenners vergelijken de smaak van Gose met die van Belgisch witbier. De mout van Gose bestaat, net als die van witbier, grotendeels uit tarwe. Anders dan de gewone Duitse witbieren wordt Gose gekruid, waarmee het een van de weinige Duitse bieren is die niet volgens Reinheitsgebot gebrouwen worden. Voor de Gose is in de Duitse wetgeving een uitzondering gemaakt: bepaalde regionale specialiteiten hoeven het van origine Beierse Reinheitsgebot niet na te leven.

Er zijn momenteel vier brouwerijen die Gose brouwen. Twee daarvan zijn in Leipzig gevestigd: W.Goedecke & Co deze brouwt Döllnitzer Ritterguts Gose en brouwerij Bayerischer Bahnhof. In Goslar maakt Brauhaus Goslar twee soorten Gose, een lichte en een donkere variant. Brouwerij Junge maakt hier voor twee Goslarse cafés Gose, zowel in een lichte als een donkere variant.

Bron

Wikipedia

Eindelijk is het zover. Zaterdag 16 juni gaan we naar België. Deze keer is er op veler verzoek gekozen voor zaterdag, zodat bijna niemand vrij hoeft te vragen. Behalve aan je vrouw of vriend misschien. We rekenen op een volle bus, dus wacht niet te lang met inschrijven. De kosten hebben we voorlopig op € 80,00 gezet. Voor dit bedrag bezoeken we twee brouwerijen, doen we twee degustaties van diverse bieren, ontvangen we een meeneembiertje en gaan we ook nog dineren. En laten we vooral de veilige heen- en terugreis niet vergeten, verzorgd door Doelen Coach Service en chauffeur Bram.

De eerste brouwerij is Omer Vander Ghinste in het pittoreske Bellegem. Bekend van Omer traditioneel blond, tripel LeFort en diverse bieren van spontane gisting. Na de degustatie en het ontvangen van een geschenk gaan we terug de bus in. Tijdens de volgende drie kwartier kun je je meegebrachte boterhammetjes op eten.

We rijden nu naar Tourpes alwaar de brouwerij Dupont zich bevindt. Hier zullen we ontvangen worden door Gust Simons de exportmanager. Op de foto is Gust te zien als derde van rechts, gerekend vanaf het knapste excursielid.

Met Gust hebben wij al een proefrondleiding gedaan in september en dit is zeer goed bevallen. Wanneer er behoefte aan is, kan er eventueel wat bier gekocht worden, maar dit zal dan van te voren bekend gemaakt dienen te worden, zodat alles klaar staat. Bij voldoende belangstelling gaan we dit regelen. Na de deskundige uitleg en degustatie gaan we in de buurt wat eten en daarna rustig weer naar huis.

De excursiecommissie

De club groeit, het aantal commissies ook. Zo zit ik plots door mijn voornaam in een nieuwe commissie, de proeftuincommissie. Een welkome vergissing van Erik want ik geloof dat ik er wel in wil blijven, daar zo’n project als destijds met allerlei gisten en ook hoppen heel erg leerzaam kan zijn. Niet alleen voor de gevorderde brouwer, maar de beginner zal er ook veel plezier aan beleven. Ik had al wat vaker bij de voorzitter aangekaart dat er weer eens zo'n experiment zou moeten komen, dus…

Het aantal brouwers in Nederland groeit ook gestaag door, en dus ook het aantal bieren dat je kan proeven. Ik was in de voorjaarsvakantie (ja, met die kou!) op Schiermonnikoog, en ook daar werden eigen eiland bieren verkocht. Twee verschillende soorten, maar ze werden zeker niet gebrouwen op het eiland zelf. Sterker nog, ze kwamen van 2 verschillende brouwerijen van het vasteland. Tja, wat is nou de definitie van een brouwer? Dat ben je dus al als je een bier, gemaakt volgens een recept van jezelf, in de markt zet, al heb je nog geen pomp of slang aangeraakt. Ook wel weer veilig, want zonder installatie kun je  niet zo gauw failliet gaan…

Ondertussen heeft het eigen bier ook goed gevloeid op mijn verjaardag, en bij een presentatie over brouwen op mijn werk, en nemen de vrienden van mijn zoon er graag genoegen mee. Nu nog de tijd vinden om weer door te brouwen, want daar schort het nogal aan…
Helaas ben ik er de volgende clubavond niet bij. Maar ik weet wel dat ik die avond ook flink aan het bier zal gaan.
 
Proost, Ben
 

Je zult je afvragen hoe een zuur bier met zout en koriander door het Reinheitsgebot werd toegestaan. Deze Duitse warenwet bepaalt dat bier alleen water, gerst en hop mag bevatten. Het gebied waar men de Gose brouwt valt echter buiten Beieren, waar deze wet voor het eerst werd ingevoerd. De reden dat veel mensen deze bierstijl niet kennen, is dat het moeilijk is om deze buiten Duitsland te vinden.

De geur van dit bier moet schoon zijn, met een hint van bloemige / kruidige tonen door het gebruik van koriander tijdens het brouwen. Esters en foezelalcoholen moeten vrijwel afwezig zijn. Het onmiskenbare nobele hopkarakter, wat kenmerkend is voor de meeste andere Duitse bieren, komt in dit bier niet voor. Over het algemeen is de smaak van een Gose matig zuur, schoon, met een lichte toon van zout en kruidigheid van de koriander in de achtergrond. Citrusachtige smaken zoals citroen en grapefruit komen eigenlijk niet voor. De bitterheid moet erg laag zijn en het hoparoma kan variëren van nauwelijks waarneembaar tot afwezig. Het mondgevoel van de stijl is droog, verfrissend, de body licht tot medium, met een behoorlijke hoeveelheid koolzuur. Het kleur loopt van stroblond tot een diep gouden kleur. De helderheid varieert van troebel tot half doorschijnend.
De traditionele basismouten voor een Gose zijn tarwe- en pilsmout, gebruik deze in een verhouding van 60:40. De moutsamenstelling van een Gose is dus heel eenvoudig en in de brouwerijen van Leipzig zijn deze twee de enige die worden gebruikt tijdens het brouwproces. Voor ons als thuisbrouwers kan dit ook het geval zijn, afhankelijk van hoe we de zuurheid aan het bier geven. De troebelheid die kenmerkend is voor de Gose komt van het hoge eiwitgehalte afkomstig uit de tarwe. De pilsmout geeft ons de vertrouwde frisse, schone smaak waar veel lichte Duitse bieren om bekend staan.

Een van de moeilijkere aspecten van het brouwen van deze bierstijl is hoe je het melkzuur aan het bier toevoegt. Traditioneel passen de brouwers spontane vergisting toe. Een mix van gist en Lactobacillus zou in de open vergistingskuipen drijven en het voorzien van het smaakprofiel en de vergistingsgraad. Tegenwoordig is het meer een exacte wetenschap. Een specifieke giststam voegt men samen met een afgemeten hoeveelheid Lactobacillus aan wort toe. Wij als thuisbrouwers kunnen hetzelfde doen. Net zoals veel andere aspecten van het brouwen vereist het gebruik van bacteriën een behoorlijke mate van ervaring. Gistvolume, vergistingsduur en speciale aandacht voor ontsmetting en reinigen zijn slechts enkele onderwerpen waar je rekening mee moet houden bij gebruik van bacteriën.

Als je weinig of geen ervaring hebben met het gebruik van bacteriën, maak je geen zorgen. Er zijn nog twee andere methoden die je kan toepassen om het bier te verzuren. De eerste is eenvoudig melkzuur aan het bier toevoegen nadat de vergisting is voltooid. Omdat de beleving van zuurheid van persoon tot persoon kan verschillen is het verstandig om slechts een paar milliliter per keer toe te voegen aan je bier en het steeds te proeven. Gose is merkbaar zuur maar niet zoals een Berliner Weisse of lambiek.

De volgende manier om dit te bereiken is om zuurmout toe te voegen aan de maisch. Zuurmout is een bleke mout die is besproeid met melkzuur en vervolgens gedroogd. Het melkzuurgehalte kan variëren van 1-3 gewichts% en is afhankelijk van de producent. De informatie over het werkelijke zuurgehalte is niet altijd bekend. Als algemene vuistregel kan je 0,45 tot 1,1 kg zuurmout gebruiken per brouwsel van 20 liter. Omdat het bier aan de droge kant moet zijn wordt een maischschema met de rust tussen de 64-66 °C aanbevolen. De basismouten moeten minimaal 60 minuten maischen. Als je zuurmout in de maisch gebruikt is er een specifieke manier om dit te doen. Het zuur in deze speciale mout verlaagt de algehele pH van de maisch en zal een negatieve invloed hebben op de enzymen die verantwoordelijk zijn voor de omzetting van zetmeel in fermenteerbare suikers. Als je de zuurmout te vroeg aan de maisch toevoegt kan het gebeuren dat je niet de gewenste hoeveelheid extract krijgt. Het beste is om te wachten totdat de omzetting van de basismouten is voltooid, dan de zuurmout toevoegen en nog eens 45-60 minuten te rusten. Onthoud dat het belangrijkste doel van deze zuurmout is om zuurheid aan het bier te geven. Af en toe het beslag roeren kan helpen. Een kooktijd van 60 minuten is voldoende voor dit bier, omdat je niet streeft naar veel caramellisatie. Voeg een minimale hoeveelheid hop toe vroeg in het kookproces. Gebruik een Duitse hop, zoals Hallertauer of Tettnanger. Dit is voldoende voor de matige bitterheid die vereist is (8-15 IBU). Er moeten net genoeg iso-alphazuren zijn om eventuele restzoetheid in het bier te compenseren, waardoor de zure smaken centraal komen te staan.

Een ander gebied waar persoonlijke voorkeur kan worden uitgeoefend, is de hoeveelheid zout en koriander die je gebruikt. In het geval van zout heb je voldoende keuze welk type zout je in je bier wilt proeven. Denk aan Dode zeezout, Keltisch zeezout of Himalaya zout tot gewoon keukenzout. Ze hebben allemaal een uniek mineraalprofiel en smaak, maar dat is misschien een beetje moeilijk terug te proeven met al het andere dat in dit bier gaande is. Gebruik 14-28 gram zout, dit zou voldoende smaak moeten geven zonder het te overdrijven. Begin aan de lage kant en proef om te zien of er nog meer moet worden toegevoegd. Het korianderzaad dat je toevoegt, moet vers gemalen zijn. Je kan de zaden eventueel nog 5-10 minuten in een droge pan roosteren om de essentiële oliën beter naar voren te brengen. Gebruik voor een juist niveau van korianderaroma 14-28 gram bij 20 liter wort. Zowel het zout als de koriander moeten worden toegevoegd met nog 10-15 minuten resterende kooktijd.

Wat betreft de gist die past bij de stijl: je wilt een soort die heel schoon is en niet te vlokkig. De vergistingsgraad moet rond de 74-78% liggen om een voldoende droog bier te krijgen die past bij deze bierstijl. Bijvoorbeeld White Labs WLP029 German Ale/Kölsch of Wyeast 1007 German Ale zijn goede gisten. De vergisting moet worden uitgevoerd in een temperatuurbereik van 19-20 °C. Hogere temperaturen zullen leiden tot meer esters die in dit bier niet thuishoren.

Recept

Algemene gegevens

Ingrediënten

2,3 kg Tarwemout
1,5 kg Pils
0,9 kg Zuurmout
14 gr Hallertauer 5,6% (60 min.)
28 g korianderzaad (10 minuten.)
21 g zeezout (10 min.)
White Labs WLP029 German Ale/Kölsch Yeast of Wyeast 1007 German Ale gist

Stap voor stap

Schroot de granen, maar zorg ervoor dat de zuurmout gescheiden blijft. Maisch alles in (behalve de zuurmout) in 15 ltr water van 65 °C en houdt het op deze temperatuur gedurende ongeveer 60 minuten. Voeg de zuurmout toe en laat het beslag nog eens 45 minuten staan bij een tempratuur van 62-65 °C. Verhoog de temperatuur van de het beslag naar 76 °C en begin de suikers uit te spoelen met water van 77 °C totdat je 23 ltr wort in de kookpan hebt. De totale kooktijd voor dit recept is 60 minuten. Voeg aan het begin van de kook de hop toe. Als er nog 10 minuten van de kook resteert, het korianderzaad en het zout toevoegen.

Koel het wort af tot 20 °C, breng het over naar het vergistingsvat en belucht het wort. Voeg de gist toe aan het gekoelde wort. Vergist gedurende 5 tot 7 dagen op 20 °C totdat het eind SG is bereikt. Hevel over naar een mandfles en laat het bier nog 14 dagen op een lage temperatuur van 5 °C rijpen. Je bier is nu klaar om te bottelen, gebruik 7-8 gram per liter bottelsuiker. Je kan nog even de zuurgraad meten met een pH-meter en eventueel wat melkzuur toevoegen als je bier niet voldoende zuur is.

Bron

byo.com; gose

Bierista

Jullie kennen ongetwijfeld Nespresso wel. Het is een merk van Nestlé en produceert koffie in die speciale aluminium capsules. De koffiemachines worden door verschillende fabrikanten gemaakt, waaronder Krups, Magimix en De'Longhi. Het is in 1989 op de markt gezet, maar werd pas een succes na een grote reclamecampagne in 1991. En dat heeft gewerkt, want wie kent Nespresso nou niet. Zo zie je maar weer dat wat geld er tegenaan smijten in de vorm van een goede reclamecampagne wel degelijk zin heeft. En helemaal goud was de greep naar acteur George Clooney, waarvan de eerst in 2006 uitkwam. Niet lang daarna lag Nespresso op ieders lippen, letterlijk en figuurlijk. Ik vind het knap!
Maar het hield niet op met goede koffie in capsules die je via internet kon bestellen. Nee, ze hebben ook een winkelketen opgezet, waar je de koffiecapsules, koffiemachines en accessoires kunt kopen. Sterker nog, je kunt ook lid worden van de Nespresso Club. Je krijgt dan een mooi creditcard-achtig kaartje, en als je dan in de buurt bent van zo’n zaak, waar dan ook, kun je even naar binnen lopen en een gratis koffietje scoren. Briljant. Bij aankopen kun je dat kaartje op de balie leggen op een speciale plaats en dan wordt contactloos contact gemaakt met jouw profiel. Niet alleen weten ze dan wanneer je welke koffie hebt gekocht, maar ze kunnen je aan de hand daarvan ook adviseren voor het aankopen van nieuwe smaken koffie. Als je zo’n zaak binnenloopt krijg je meteen het gevoel dat JIJ belangrijk bent. Het personeel ziet er onberispelijk uit in hun mooie pakjes, is vriendelijk en kundig, ondanks hun jeugdige uitstraling. Kortom, je voelt je daar behandeld als een vorst.
En dat is dan ook meteen de taak van het personeel (ik weet niet waarom, maar ik noem ze in gedachten altijd barista’s, maar het zijn natuurlijk gewoon verkoperts) in de winkels, jou op je gemak stellen en je een goede ervaring geven. Ik vermoed dat ze een speciale selectieprocedure moeten doorlopen en een opleiding krijgen voordat ze kunnen (mogen) beginnen in een Nespresso winkel. En dan heb je er ook nog altijd één of twee Senior Sales Advisors rondlopen. Die weten gewoon veel van koffie en kunnen je daadwerkelijk adviseren. Je kunt niet anders dan het concept bewonderen. Hadden we in ‘bierland’ ook maar zoiets...
En daarom is er nu voor ons bierdrinkers en bierbrouwers goed nieuws! Je kunt nu Bierista worden. Jazeker, volgens internet is Bierista de grootste on-line biercommunity van Nederland en zij starten nu een, let op, on-line bier opleiding. Ik ben heel benieuwd, dus ik duik er even in. Op de site wordt het zo verwoord: 'Bierista, de grootste biercommunity van Nederland, heeft ambitie! De club van bierliefhebbers heeft zijn zinnen gezet op verdere groei. Maandelijks bereikt Bierista al meer dan 100.000 liefhebbers, maar dat aantal mag zeker verder omhoog. Daarom wordt de community nu uitgebreid met de on-line Bierista Bieropleiding!' Zeg, ben jij eigenlijk al lid van die club?
Een bieropleiding on-line? Wat is dat nu weer voor nieuwerwetse onzin? En wat moet ik me daar bij voorstellen? Maar stel dat je die cursus volgt, wat heb je dan? Welnu, dit is wat je dan hebt 'Met jouw Bierista bierdiploma op zak ben je een Bierista, een ‘Meester in Bier’ en profiteer je direct van diverse voordelen'. Wow, een on-line cursus dus en die levert je zelfs een diploma en titel op. En verder? Daar hebben ze het volgende op bedacht: 'Je krijgt korting op bierige aankopen, wordt uitgenodigd voor private events en je kunt deelnemen aan proeverijen en workshops. Ook zoeken we regelmatig Bierista’s die als eerste nieuwe bieren willen testen. Het volgen van de Bierista Bieropleiding is dus nog maar het begin!'. Is dat niet geweldig?
'Voor deze zware job heb je natuurlijk wel bierkennis nodig'. Ja, amme hoela, natuurlijk heb je kennis van bier nodig. En daar is deze cursus dus voor. 'Aan de hand van foto’s, video’s en infographics leer je in twaalf delen van alles over bier'. In slechts 12 delen alles weten over bier? Shit, ik ben te vroeg geboren, maar… ik kan natuurlijk deze cursus even volgen. Maar wát leer je dan allemaal? Het antwoord: 'Zo leer je over het brouwen van bier, komt de geschiedenis van bier aan bod maar ga je ook over veel praktische zaken bijleren. Denk bijvoorbeeld aan: In welk glas schenk ik welk bier? Hoe weet ik welk bier ik lekker vind als ik in de supermarkt sta? En welk bier gaat het best met welk gerecht?' Zou je dan vergeten wat je lekker vind op het moment dat je de supermarkt ingaat?
Maar wacht even… wat kan ik dan allemaal met die opgedane kennis? Ook daar heeft men een antwoord op: 'Heb je het Bierista Bierdiploma behaald? Dan ben jij vanaf dat moment een echte bierexpert. Een echte Bierista die dankzij een schat aan kennis indruk kan maken op familie, vrienden en gasten.' Ik kan niet wachten om het te gaan uitproberen. Het enige waar ik nog mee zit is eigenlijk de praktijkkennis. Van alle cursussen die ik op dit gebied al doorlopen heb, was er altijd een (groot) deel ‘hands-on’ bij. Hoe zit dat hier? Dat blijft eigenlijk een beetje een onderbelicht punt. Gek genoeg vind je een uitgebreide pagina over waaruit de cursus bestaat en is er ook nog een aparte pagina over de cursus, waarop veel meer losstaande kreten dan diepgaande informatie staat.
Ik heb nog een opsomming van de site waarin alles krachtig wordt samengevat in tien redenen om de cursus te volgen:

1. Je krijgt een rijkelijk gevulde bierbox thuisgestuurd met twaalf bieren!

2. Simpel en eenvoudig bierkennis vergaren thuis, vanuit je luie stoel

3. Studeren op tijden dat het jou goed uitkomt

4. Aanzien verwerven als bier-expert bij familie en vrienden

5. Je krijgt een persoonlijk bierdiploma thuisgestuurd

6. Je maakt gratis en vrijblijvend deel uit van de grootste en leukste biercommunity van Nederland

7. Als Bierista krijg je korting op bierige aankopen

8. Als Bierista krijg je uitnodigingen voor biertrainingen, bierproeverijen en rondleidingen

9. Toegang tot private Bierista events

10. Tijdelijk kans om je Bierista Bieropleiding helemaal gratis te ontvangen!

Kijk, bij punt 1 staat het: je krijg 12 bieren thuis gestuurd. Gelukkig maar, toch ‘hands-on’. Maar vooral ook punt 2 is niet onbelangrijk: je krijgt ook een luie stoel thuisgestuurd, om vanuit te gaan ‘studeren’! En tijdens de cursus begint het aanzien verwerven. Opbouwende over 12 lessen en daarna natuurlijk: titel voeren. Bierista dus. WOW, helemaal te gek!
Oh... en op die andere pagina staat dus nog: 'Online bier studeren is praktisch en eenvoudig. Maar je wilt natuurlijk ook bier proeven! Dat snappen we bij Bierista als geen ander. Daarom krijg je van ons een bierpakket met twaalf speciaal geselecteerde bieren thuis gestuurd.' Dus, het is even zoeken maar alle informatie is aanwezig.
Wat ik nou gehoopt had, was dat hier een opzet gemaakt werd naar een Nespresso-achtige ervaring. Dus overal winkeltjes, wereldwijd natuurlijk, waar je wordt ontvangen als een ‘bierkoning’ en altijd een biertje kunt krijgen. Echter, wat ik gevonden heb is een… ja hoe zal ik het noemen… een teleurstellende opleiding die straks duizenden (as if!) bierexperts gaat opleveren die het altijd beter weten, omdat zij Bierista zijn en jij slechts een amateurbrouwertje. Meningsverschillen ga je altijd verliezen omdat zij de opleiding gevolgd hebben en officieel Bierista zijn. Het verbaasde me dat er niet ergens stond dat je ook een wereldwijd erkend Bierista legitimatiebewijs krijgt, dat je, in geval van meningsverschil, even snel uit je binnenzak haalt, 2 seconden laat zien en weer wegstopt, om met dit gebaar elk bier argument te beslechten in je voordeel. Een beetje zoals televisiedetectives doen als ze weer eens belangrijker willen overkomen dan ze eigenlijk zijn.

1. dan weet ik tenminste echt wat daar aan kennis overgedragen wordt

2. dan kan ik elk bierargument winnen, zelfs als het met een andere Bierista is.

En dat legitimatiebewijs introduceer ik dan zelf wel. Ik wil wedden dat ze daar wég van zijn bij Bierista.nl. De opleiding gaat 28 maart van start, je kunt dus nog inschrijven. Dat geeft wel te denken over die afgestudeerde Bierista met z’n commentaar over de inhoud van z’n glas.