Weetjes

Bier is de laatste tijd HOT, dat merken we allemaal. Aan bijvoorbeeld bierreclames, of het bierschap van de plaatselijke supermarkt. Nu is het weer bockbiertijd en dus worden veel bieren die er de laatste tijd een vast plekje veroverd hadden er doodleuk uit gehaald, om vervangen te worden door de inmiddels best wel forse reeks bockbieren die Nederland rijk is. Dus nu eens niet alleen Heineken en Grolsch die het beiden presteren om steevast een veel te zoet bier te brouwen, maar nee... er staan ook bieren van kleinere brouwerijen. Gelukkig wel. Ik was laatst zelfs aanwezig bij een bockbierfestival bij Maallust in het noorden van Drenthe. Daar stonden ook allemaal kleine brouwerijen uit de buurt. Hartstikke leuk. Ik denk dat de grootste daar misschien de Texelse was?
Maar er zijn meer tekenen. Je moet ze alleen opmerken. Zo las ik een tijdje geleden over een nieuw ontdekt zonnestelsel dat de naam TRAPPIST-1 meekreeg. Als je nu alleen die naam leest, denk je mogelijk zoiets als: ‘zeker laat geworden en aan een lekker trappistje gezeten? Maar nee, dit blijkt niet het geval. Ik zou het ook haast gedacht hebben, maar omdat er tegenwoordig zo vaak vreemde namen voor van alles verzonnen wordt en al helemaal bij het ontdekken van nieuwe sterren, dacht ik dat ik het toch maar eens moest opzoeken.
De naam TRAPPIST-1 kwam als volgt tot stand. ‘Een team van astronomen, geleid door Michaël Gillon van het Institut d'Astrophysique et Géophysique te Luik, België…’ Nou, denk ik dan, daar heb je het al. België wordt genoemd en waar komen nou de meeste trappisten vandaan? Logisch dus… of niet soms? Niet dus, want bovenstaande zin komt uit de Wikipedia en gaat als volgt verder: ‘gebruikte de TRAPPIST (Transiting Planets and Planetesimals Small Telescope)-telescoop van het La Silla-observatorium in de Atacamawoestijn in Chili om de ster en haar planeten te observeren.’ Kijk, dat geeft toch ineens een hele andere draai aan het verhaal nietwaar? Half waar dus. Het team komt wel degelijk (mogelijk deels) uit België, maar ze gebruikten TRAPPIST om te observeren. Kun je je natuurlijk afvragen waarom men zoveel moeite heeft gedaan om een afkorting voor een telescoop te verzinnen die iets met trappisten te maken heeft, maar wellicht was bier toen al HOT genoeg, om tot deze naam te komen.
Verder valt te lezen dat: de naam TRAPPIST-1 komt van de ontdekkende telescoop TRAPPIST, met een 1 omdat dit de eerste ster met planeten is die de telescoop ontdekte’. In de eerste instantie ontdekte men drie aardachtige planeten rond de TRAPPIST-1 waarvan er één, de derde vanaf TRAPPIST-1 gerekend, zich juist binnen of nèt buiten de bewoonbare zone bevindt. Dat betekent dat water in vloeibare vorm aanwezig moet zijn. Mogelijk is dat water helemaal niet geschikt om bier van te brouwen, laat staan of daar lekkere trappistjes van gemaakt kunnen worden, maar dat vertelt het verhaal niet. Later werden er nog 4 planeten ontdekt en daarvan zegt men dat deze zich ‘zeker’ in de bewoonbare zone bevinden.
Nou kun je je afvragen of bewoonbaar een vast gegeven is, of dat dit kan verschillen per zonnestelsel en mogelijk afhankelijk is van de soort en grootte van die zon en of wij dit vanaf hier op zo’n enorme afstand, we hebben het hier over een slordige 39 lichtjaar, wel goed kunnen meten, want mogelijk zit die derde planeet net buiten wat wij bewoonbare zone noemen, maar is het daar gewoon elke dag feest, al dan niet voorzien van trappistjes. Maar let op! Het feit dat wij die zon Trappist(-1) hebben genoemd, wil natuurlijk niet zeggen dat de bewoners van de derde planeet daar hem ook zo noemen. Het kan wel zijn dat zijn hem ook ‘zon’ of ‘sol’ noemen en dat krijgt het hele verhaal opeens een heel andere wending.
Ander weetje dan. ‘De University of California (VS) wil bier gaan brouwen op de maan’. Dat is nogal wat. Ik heb lange tijd gedacht dat ieder beetje gewicht dat mee omhoog moet wel 10 keer tegen het licht gehouden moet worden vóórdat het ook echt mee mag. Als ik nou denk aan de apparatuur die je mee moet nemen om bier te brouwen… Kunnen ze niet beter zo’n pakket stroop meenemen om bier van te brouwen? Even verder lezen. ‘Een team van wetenschappers heeft een experiment bedacht om een heel klein brouwerijtje mee te sturen met een sonde die eind dit jaar al naar onze satelliet gaat vliegen in het kader van de Google Lunar X-Prize’. Ah, het gaat om een héél klein brouwerijtje. Dat wordt nog lastig proeven dan. Eén druppel bier is ook bier natuurlijk, maar zet daar je tanden maar eens in!
Ze ‘willen zien wat er gebeurt met de hop en mout op de oppervlakte van de maan. Kun je wel bier brouwen daar? Een belangrijke onderzoeksvraag, willen we het oppervlak ooit koloniseren.’ Kijk en die laatste opmerking siert die onderzoekers dan toch weer. Je zult maar inschrijven op zo’n kolonisatieproject op de maan en er pas dáár achter komen dat er niet aan gedacht is om bier mee te nemen, laat staan de apparatuur om er zelf ter plaatse mee te kunnen brouwen. Gelukkig gaat men dus niet over één nacht ijs.
Dan nog een paar weetjes over alcohol en gebruik daarvan anders dan op aarde: ‘Het is lang niet de eerste keer dat alcohol in de ruimte terecht komt. Astronaut Buzz Aldrin had tijdens zijn Apollo-missie een heel klein beetje wijn bij zich voor de communie. Hij dronk het op de maan.’ Hoe kon het ook anders met zo’n naam. Hoe moest hij anders aan zijn ‘Buzz’ komen? ‘Schotse Whiskey is een tijdje geleden op het ISS geweest om te rijpen. De Russen dronken op hun ruimtestation Mir wel eens een cognacje. Voor de gezondheid, zo heette het. Ook bier is al in de ruimte gebrouwen, in de Space Shuttle. Het smaakte exact hetzelfde als op aarde.’ Bij dat laatste vraag ik me dan toch weer af, hoe dat brouwproces dan precies heeft plaatsgevonden.
Zo, dan nou nog één laatste weetje: Dit was alweer mijn 50ste Delerium column. Proost!