Ik schrijf dit verhaal te laat. De bloesems van de vlierstruik zijn al weer uitgebloeid. Het afgelopen weekeinde ben ik op het schuurtje in de tuin geklommen en heb de vlier van de achterburen geplunderd. Een emmer vol geurige bloemschermen heb ik in een stopfles gepropt en overgoten met lauw water.

Na een dag in de zon heb ik het vocht afgegoten, de stopfles omgespoeld en het bloemenaftreksel er terug in gedaan met 1,25 kilo suiker en 20 gram citroenzuur per liter. In de geurige suikersiroop die na enkele dagen ontstaat zit het aroma van het eigele stuifmeel uit de kleine witte bloemen gevangen.

Het is een recept van mijn moeder. Haar vlierbloesemsiroop werd tijdens warme zomers aangelengd tot verkoelende stromen limonade. Maar het goudgele goedje kan ook worden gebruikt in toetjes en over taarten. En waarschijnlijk ook in bier, bedenk. ik, terwijl de suikerlaag onderin de pot langzaam oplost.

Toevoegen voor of tijdens het koken van de wort leidt tot teleurstellingen, weet ik. Het aroma van het vlierstuifmeel zal vervliegen en het enige dat overblijft is de heerlijke geur, die nog enkele uren in huis blijft hangen. Doordat de siroop zonder verhitting tot stand komt, kan het alleen tijdens de nagisting aan zwaardere bieren worden toegevoegd. In blonde bieren komt het aroma het best tot zijn recht, stel ik mij voor.

In het najaar ging mijn moeder de vlierstruiken rondom het huis opnieuw te lijf, dit keer om de bessen te oogsten. Met een sapketel bereidde zij een zeer wrang sap, dat puur genuttigd een probaat braakmiddel bleek te zijn. Met veel suiker en gecombineerd met appel leverde het bessensap echter een smakelijke gelei op. De bessen van de vlier zijn nooit mijn favoriet geworden.

Ik had dan ook mijn twijfels toen ik in de schappen van mijn bierdealer een vlierbessenbier ontdekte: Ebulum Elderberry Black Ale (6,5 %) van de Schotse brouwer Heather Ale Ltd. in Glasgow. Het brouwsel wordt in opdracht gemaakt: door Thistle Brewery Alloa. Toch was mijn nieuwsgierigheid zo groot dat: ik zonder lang nadenken fl7,90 investeerde in twee 33 centiliter flesjes van het Schotse bessenbier.

De uitleg op het achteretiket vertelt over Keltische druïden uit Wales die aan de vlierstruik mystieke krachten toeschreven en in de herfst deze bessen altijd in hun brouwsels gebruikten. Ook in Schotland was dit bij de opkomst van het christendom in de negende eeuw een wijdverbreid gebruik. Vlierbessen werden genuttigd voor het genezen van ischias en andere zenuwpijnen, griep, reuma en epilepsie.

Er zijn vele recepten voor vlierwijn en vlierbier bewaard gebleven, maar Ebulum was -beweren de brouwers- het bekendst. Het donkere bier is gebrouwen uit geroosterde gerst, haver en mout. Doel was het rijke aroma van geroosterde granen en rode wijn opnieuw tot leven te wekken. Een week na het brouwen zijn de vlierbessen aan de gistende wort toegevoegd. Na nog eens drie weken is het bier afgevuld op fles.

Het resultaat viel mij honderd procent mee. Het bier heeft een droge, een tikje dunne smaak waarin geroosterd graan overheerst. Liefhebbers van een stevige ale in Schotse traditie zullen zich niet bekocht voelen. De smaak van vlierbessen heb ik in het bier slechts met tot het uiterste gestrekte smaakpapillen kunnen terugvinden. Wellicht maar beter ook. Jammer vond ik wel dat door het gebruik van donkere mout de frisse paars-blauwe kleur van het bessensap in het bier niet zichtbaar is. Voor experimenten met vlierbessen in bier is dit verhaal echter ruim. op tijd.