Porter en Stout

Bij donkere bieren denk je snel aan porter en stout. Maar wat is nu het verschil tussen een porter en een stout?

Geschiedenis

Porter is een oud bier soort. Het komt in tekst van rond 1730 al voor. Algemeen wordt aangenomen dat het zijn naam dankt aan de dragers (porters) in Londen die het veel gedronken zouden hebben. Er is echter ook een theorie dat het uit het Schots komt. Van oorsprong was het mengbier. In de pubs werd het uit drie verschillende vaten gemengd. In 1722 werd door Harwood begonnen met het in 1 vat bij de pub aan te leveren, mogelijk kreeg het toen de naam Porter. In de 18e eeuw was porter in Engeland en Ierland een populair bier. Later werd het verdrongen door stout. Pas sinds een tiental jaren is men het weer beginnen te brouwen, vooral door de opkomst van kleinere brouwerijen.

Stout is van oorsprong een sterke porter, een stout porter, later vereenvoudigd tot stout.  In de loop van de tijd zijn verschillende vormen van porter en stout ontstaan. In de lijst van biertypes van  het Bier Keurmeester Gilde worden in categorie B vermeld Brown Porter, Irish Dry Stout en Milk Stout. In categorie D worden vermeld Export Stout, Imperial Russian Stout en Robust Porter.

Porters

Men onderscheidt twee soorten porter: de Brown Porter en de iets sterker Robust Porter. Overigens hanteert niet iedereen de grenzen zoals aangegeven door het Bier Keurmeester Gilde. In de Britse en Amerikaanse stylelijsten wordt als begin S.G. voor Brown Porter 1040 – 1050 opgegeven en voor Robust Porter 1050 -1065. Het is mij niet duidelijk wanneer het onderscheid tussen de twee soorten porter is aangebracht. Waarschijnlijk is het gedaan om de breedte van de style wat in te perken.

Brown Porter

Begin S.G. 1045 – 1060

EBU 25 – 40

EBC 40 – 65

Smaakomschrijving: Fruitig, kleurmout geur, bitterig, fruitig, karamelachtig, droppige smaak.

Merken: Shepherd Neame Original (GB

Robust Porter

Begin S.G. 1062 – 1076

EBU 30 – 50

EBC 60 – 130

Smaakomschrijving: Fruitig Fruitig, gebrande mout, soms karamellig-zoetig-drop geur, fruitig, moutig smaak, medium tot zeer vol van body.

Merken: Okocim Porter (PL)

Stout

Men onderscheidt vier soorten stout Irish Dry Stout, Milk Stout, Export Stout en Imperial Russian Stout. Uit de omschrijving van de soorten komt naar voren dat niet meer opgaat dat een stout een sterker Porter is. Er zijn daarnaast nog wel andere vormen zoals de Oyster stout, waarin men oesters meekookt.

Irish Dry Stout

Begin S.G. 1036 – 1039

EBU 33 – 48

EBC 117 – 124

Smaakomschrijving: Gebrande moutgeur, gebrand, bitter, zurig, droge smaak.

Merken: Guinness (IRL)

Guinness is de meest bekende van deze soort. In de 18e eeuw was er belasting op de grondstoffen van bier en vooral ook op mout. Om dit te omzeilen gebruikte Guinness gebrande gerst. Hierdoor ontstond de specifieke smaak van Guinness. Doordat het goedkoper was werd het vanuit Ierland ook in grote hoeveelheden naar Engeland geëxporteerd en werd daar een groot succes.

Milk Stout

Begin S.G. 1042 – 1059

EBU 25 – 35

EBC 225 – 450

Smaakomschrijving: Kleurmout, zoete geur, bitterig-geroosterde en zoetige smaak.

Merken: Mackeson (GB)

Bij de Milk Stout of ook wel Sweet Stout genoemd wordt lactose ofwel melksuiker gebruikt, een niet vergistbare suiker, vandaar de zoete smaak. 

Export stout

S.G. 1068 – 1078

EBU 30 – 80

EBC 190 – 250

Smaakomschrijving: Gebrande mout, hoppig, zwarte bessen, melasse geur, moutbitter, hopbitter smaak, moutig en bittere nasmaak.

Merken: Guinness Special Export Stout (IRL)

Voor de export werd door Guinness een sterkere versie van de stout gemaakt, de export stout.

Imperial Russian Stout

S.G. 1075 – 1105

EBU 50 – 90

EBC 80 – 300

Smaakomschrijving: Fruitig, gebrande mout, soms zurig, droppige smaak, moutig, gebrande mout, zoetig-bitter smaak, zwaar alcohol warmend soms wrangig mondgevoel.

Merken: Ellezelloise Hercule (B)

Voor de export naar Rusland werd door de Britse brouwers een extra sterke stout gemaakt. Vermeld werd dat een Belg La Coq dit bier naar Rusland exporteerde en een grote hoeveelheid schonk aan soldaten opgenomen in ziekenhuizen. Als dank hiervoor kreeg het bier de toevoeging Imperial. Het is een prima bewaarbier.

Recept

In de B klasse won een stout van Jean de Gooyer de eerste prijs

Hoeveelheid wort: 30.00 L

Totaal mout/graan: 6.77 kg

Begin SG 1059

Eind SG 1016

Berekende kleur EBC: 52.0

Berekende bitterheid EBU: 18.8

Rendement (Amerikaans systeem): 86 %

Kooktijd: 90 minuten

Ingrediënten

 Maischschema

Nico Mes