De kop is er weer af, de eerste clubavond van dit jaar zit er al weer op en we zijn alweer gewend aan het jaartal 2023. Buiten is het nog koud dus een goed moment om zonder energieslurpende koelkasten nog een pils of een andere ondergister te brouwen. Voor we het weten wordt het weer warmer en moeten we ons alweer voorbereiden op bovengistende herfst- en winterbieren. In het vorige clubblad (januari) staat een interessant artikel over duurzamer brouwen met daarin de oproep aan leden die hieraan een bijdrage willen leveren om zich aan te melden voor Initiatiefgroep Duurzaamheid. Ik hoop dat er leden onder ons zijn die zich hiervoor aanmelden of al aangemeld hebben.

Afgelopen Clubavond

Afgelopen clubavond had als thema koud-hoppen. Middels  bruiswater en een neutraal pils hebben we kunnen proeven wat het effect van hop is als je deze koud toevoegt. Behalve dat we er veel voorpret aan beleefd hebben denk ik dat het een geslaagd experiment was en dat we er een doe-avond van gemaakt hebben we hebben in ieder geval niet stilgezeten en rekenen erop dat we bij een volgende doe avond een beroep kunnen doen op de aanwezige clubleden om te assisteren.

Komende clubavond

Komende Clubavond hebben we een speciale spreker: Alexander Hendrix van Belgomalt. Belgomalt maakt behalve gewone mouten ook mouten met een smaakje z.g.n. infused mout, met smaken als Gingerbread en Thyme, een ontwikkeling die ons als hobbybrouwers moet aanspreken. Tijdens de presentatie zal de bar dicht zijn, dit zorgt er voor dat de spreker zijn verhaal kan doen en dat de toehoorders niet afgeleid worden door het rumoer achter in de zaal van bier halende clubleden.

Lentebok

Op 11 maart is de volgende brouwdag, dan brouwen we een lentebok,  wie van de leden zou er op de clubavond van mei een presentatie over (het brouwen van) Lentebok willen geven?

De oproep van Sophie in het clubblad van Januari over duurzamer brouwen heeft mij getriggerd om hier eens mee aan de slag te gaan. Zonder nu gelijk zelfbouw-zonneboilers in te zetten voor de verwarming van je brouwsel kan in het klein al een beetje energie bespaard worden. En op de vraag van Sophie of besparing van energie te berekenen is, is dan het antwoord: Ja. Om een berekening te maken moet je natuurlijk wel een paar waarden hebben gemeten die je in een formule kan vatten. Enfin in dit artikel gaat het even over het verwarmen van het maischwater. Wanneer je elektrisch brouwt kan je een verbruiksmeter gebruiken zodat je kunt zien hoeveel kilowattuur (kWh) je verbruikt hebt. Maar je kunt het vaak ook berekenen, al is rendement een onbekende factor.

Mijn eerste experiment en gedachte had te maken met gratis energie en gratis wie wil dat nu niet? Toen ik de avond voor het brouwen de mouten afgewogen en geschroot had en de brouwspullen opgesteld, voor een vliegende start, dacht ik dat ik de maischketel ook maar vast zou vullen. In de loop van de nacht zou het koude leidingwater iets opwarmen aan de omgeving en dat scheelt weer “stookkosten”. Maar hoeveel? Het is misschien niet veel maar toch leuk om hier een berekeningetje op los te laten. Dit kan met de onderstaan de formule:

P = ( m * c * ΔT _* η ) / 3600

Hier in is:
 
P = Vermogen in kWh
m = massa in kg
c = Specifieke warmtecapaciteit in kJ·kg⁻¹·K⁻¹ (c = 4,2 voor water en 1,6 voor mout)
ΔT = Verschil temperatuur in K of °C
η = Verlies factor (η = 1,2 bij een aangenomen verlies van 20%)

Hoeveel energie heb ik nu bespaard door mijn water in de nacht op te laten warmen? Wel ik begon met 15 liter (m = 15kg) water van 11°C dat de volgende ochtend opgewarmd was tot 16°C. Een verschil van ΔT = 16 – 11 = 5°C. In deze situatie heb ik geen verliezen dus η = 1. Vul nu de formule in:

P = ( 15 * 4,2 * 5 _* 1 ) / 3600 = 0,0875 kWh

Een besparing van 0,0875 kWh. Eigenlijk een beetje teleurstellend maar hoe verhoudt dit zich tot het energieverbruik tijdens het gehele maischproces? Uiteindelijk moeten we er nog energie instoppen om naar de uitmaischtemperatuur van 78°C op te warmen.

We gaan eerst opwarmen naar de inmaischtemperatuur en eiwitrust op 50°C:  ΔT = 50 - 16 = 34°C. Er zal warmte verlies zijn doordat mijn brouwketel langs de wanden warmte verliest. Derhalve stellen we het verlies op 20%: η = 1,2. Vul weer de formule in:

P = ( 15 * 4,2 * 34 _* 1,2 ) / 3600 = 0,714 kWh

Nu gaan we 4kg geschrote mout storten bij de 15kg water (m = 15+4 = 19kg) en gedurende het verdere maischproces opwarmen naar 78°C (ΔT = 78 - 50 = 28°C). Het wordt nu iets lastiger want de specifieke warmtecapaciteit van het water-mout mengsel is anders dan voor water alleen. Uit andere bronnen heb ik begrepen dat de specifieke warmtecapaciteit van mout ongeveer 1,6 kJ·kg⁻¹·K⁻¹ is. Dus dat nemen we dan voor het gemak maar even aan. De specifieke warmtecapaciteit van het mengsel is als volgt te berekenen:

c_maisch = ((m_water * c_water ) ₊ (m_mout * c_mout )) / (m_water + m_mout )
 
c_maisch = ((15 * 4,2 ) ₊ (4 * 1,6 )) / (15 + 4) = 3,65 kJ·kg⁻¹·K⁻¹

Dus om de maisch op te warmen naar 78 °C is nog nodig:

P = ( 19 * 3,65 * 28 _* 1,2 ) / 3600 = 0,647 kWh

De totale benodigde energie voor het maischen is de optelsom:

0,0875 + 0,714 + 0,647 = 1,4485 kWh

Dus het aandeel van de gratis energie in de totale hoeveelheid benodigde energie is:

0,0875 / 1,4485 * 100% = 6,04%

Hoewel dit nu direct geen euro’s voordeel oplevert voor de thuisbrouwer is die ca. 6% gratis energie toch een substantieel deel van het energiebudget. Het komt in ieder geval het milieu ten goede en duurzaamheid is het uitgangspunt.
 
Naschrift: Er zijn in bovenstaande een aantal aannames gedaan zoals de specifieke warmtecapaciteit van de mout. Deze waarde is natuurlijk afhankelijk van of dit grof of fijn geschroot is. Verder zijn de verliezen gesteld op 20% gedurende het hele proces. Dit is afhankelijk van de brouwinstallatie, of je op gas of elektriciteit verwarmt. Het verlies is natuurlijk het grootst tijdens een maischrust. De maisch koelt in die tijd langzaam af en moet je bij verwarmen. Reden te meer om je maischketel te isoleren of een hooikist te gebruiken. Dat is een mooi experiment voor een andere keer.
 
Wil je ook meedenken over duurzaam brouwen? Meld je aan bij de Initiatiefgroep Duurzaamheid. Dat kan via redactie@twortwat.nl.
 

  Amateurbierbrouwersvereniging ’t Wort Wat!
 
 

Verslag van de Algemene Leden Vergadering

25 februari 2022, in de Boerderij te Hoofddorp

Aanwezig: 37 leden, + 1 erelid.

1. Opening (20:30)
De voorzitter opent de vergadering

2. Vaststelling van de agenda.
Geen wijzigingen of aanvullingen.

3. Vaststelling stemcommissie
De stemcommissie voor deze vergadering bestaat uit Nick Oud en Titus Rinia.

4. Goedkeuring notulen ALV 26 februari 2021
De ALV gaat unaniem akkoord met het verslag van de ALV 2021.

5. Goedkeuring jaarverslag van het bestuur van ’t Wort Wat! over 2021.
De ALV gaat unaniem akkoord met het jaarverslag van het bestuur.

6. Financiële verslaglegging

a. Goedkeuring financieel jaarverslag inclusief bevindingen kascontrole commissie.

Walter Bakker geeft een toelichting op de balans en begroting.
Frank Huitema geeft toelichting op de bevindingen van de kascontrole commissie,  hierbij verklaarden de leden Frank Huitema en Fredald Meester dat zij de balans van 31 december 2021 en de staat van baten en lasten over 2021 met de toelichtingen akkoord hebben bevonden. De getekende verklaring wordt aan het bestuur gegeven en de leden van de vergadering verlenen het bestuur décharge.

b. Verkiezing kascontrole commissie 2022.

Fredald Meester verlaat na 2 jaar de kascommissie.
Tot de kascontrolecommissie 2021 zijn benoemd: Alex Bosman en Frank Huitema.
Als reserve is benoemd Yoeri Sanstra.

7. Bestuursverkiezing.

a. Aftredend is Walter Bakker , sinds 2008 penningmeester.

b. Verkiezing van Kees Heynis als bestuurslid algemeen.

    Door afwezigheid van Kees Heynis word er een introductie filmpje getoond.
    37 leden voor , 1 lid tegen.
    De stem tegen betreft meer het feit dat er niet bekend is wie de penningmeester word.

Hierover staat het volgende in artikel 9 lid 2 van de statuten.
De bestuurders worden door de algemene vergadering uit de leden der vereniging benoemd voor een periode van twee jaar. Het bestuur wijst uit zijn midden een secretaris en een penningmeester aan. De voorzitter wordt steeds als zodanig door de algemene vergadering benoemd.
 

c. Herverkiezing van Theo van Eijden als voorzitter

    38 leden voor.
 

8. Algemene discussie n.a.v. inbreng van leden en voorstellen van het bestuur.

• Gery Uijtenhaak geeft aan dat er hop extracten zijn voor proefsessies. Dit kan net als smaakafwijkingen in bier toegepast worden, is dit wat voor de vereniging.
• Nick Oud vraagt of dit jaar weer de excursie gehouden wordt. Hierover geeft Christopher Kokhuis uitleg dat voorbereiding 6 maanden is dus dat deze in najaar verwacht wordt.
• Martijn Aartsma vind het jammer dat de begeleiding van nieuwe leden wat summier is. Ook tijdens de afgelopen brouwdag is dit zo ervaren.

Het bestuur is zich bewust dat het budy systeem voor de brouwdag wat weggevallen is en zal dit weer oppakken. Tevens word er gekeken of er een informatie pagina voor nieuwelingen gecreëerd kan worden.
Sophie de Boer geeft aan dat zij bijna alle nieuwe leden belt voor informatie uitwisseling echter door vakantie afwezigheid kan er wel eens iemand overgeslagen worden.

• Paul Wiedijk vraagt of het mogelijk is om een vervolg te geven aan het gist project.

Mogelijk misschien een keer een hop project. Dit zal door een van de commissies opgepakt moeten worden waarbij ook hulp van de leden noodzakelijk is.
Sophie de Boer geeft aan dat dit mogelijk opgezet kan worden door de proeftuin commissie.

• Christopher Kokhuis vraagt of er nog brouwerijen uitgenodigd worden op een clubavond. Het bestuur wil dit zeker doen echter niet meer dan 1 a 2 keer per jaar. Ook leden mogen voorstellen aandragen voor het uitnodigen van een geschikte brouwerij.
• Paul Veenings maakt compliment voor de aanpak van het bestuur voor de online activiteiten gedurende de corona periode.
• Hugo van de Plas vind het jammer dat er geen voor inteken lijst is voor de brouwcursus waardoor hij bang is in het najaar hem ook te missen. Hierop word gemeld dat clubleden met voorrang op de hoogte gebracht worden en als eerste kunnen intekenen. Na de cursus in maart zal de cursus voor het najaar open gezet worden.
• Ben Uijtenhaak mist een jaarlijkse doelstelling voor bijvoorbeeld een te brouwen bier. Hierover ontstaat enige discussie. Eigenlijk is dit er al in de vorm van de wedstrijd bieren.

9. clubblad

Het clubblad is een aantal keer in kleur gedrukt, hoe wordt dit vervolgd.
Daar de prijs ook hoger is van het blad en de kosten van het blad al een behoorlijk deel van de totale vereniging kosten beslaan wordt dit zeer waarschijnlijk niet gecontinueerd.
In de komende bestuursvergadering wordt dit definitief beslist.
 

10. Sluiting. (21:35).

De voorzitter geeft nog een bedank woordje aan Walter Bakker voor zijn fijne samenwerking in het bestuur en zijn zeer nauwkeurige uitvoering van de functie penningmeester. De vergadering word gesloten en de aanwezige leden worden bedankt voor de belangstelling.
 
Namens het bestuur,
 
Wim Groeneveld
secretaris.

U heeft alweer enige tijd niets van me vernomen en mijn nieuwjaarswens is al bijna verouderd. We leven ondertussen in de maand februari en zijn, ondanks de koude, gelukkig op weg naar de lente, met toenemend heerlijk daglicht. Kou op langere termijn wordt opnieuw voorspeld, maar daar denken we maar even niet aan.
Dit lentegevoel geeft lentekriebels en dus brouwzin. Nieuw koppelwoord, zal ik maar zeggen. Het geeft aan dat er weer ingekocht moet worden en daarna gebrouwen. Mijn eerste bier van 2023 staat al in de lagering en volgende week volgt nr. 2. Tegen de tijd dat u dit leest is de vergisting al flink op weg (en gaat de gedachte uit naar nr. 3).
Het fijne van nu brouwen is de lage watertemperatuur, zodat je weinig water nodig hebt om je bier te koelen. Daarentegen staat je klimaatkast flink te draaien tegen de koude in de schuur. Bierbrouwen kent zijn eigen energievraagstuk. Maar daar zult u de komende tijd meer over lezen.
Mijn blonde, gemaakt van mijn eigen hop uit de tuin, een zeer lokaal product zal ik maar zeggen, doet het uitstekend bij de liefhebber. Lokaal is goed voor het milieu, alleen gerst in eigen tuin wordt wat bewerkelijk, dus die moet je toch elders halen.
Maar nadenken over dit vraagstuk brengt ideeën en mogelijkheden, en samen kunnen we veel genereren.
 
 
Proost, Ben

Het kan zijn dat niet iedereen binnen ’t Wort Wat precies weet wat de kwaliteitscommissie voor de leden kan betekenen. Vandaar even aandacht voor deze commissie. De kwaliteitscommissie wil leden helpen om hun bier te verbeteren door kennis te verspreiden over brouwtechnieken, ingrediënten en brouwmaterialen. Daarbij worden zoveel mogelijk wetenschappelijke, dus controleerbare, bronnen gebruikt. Daarnaast kan de commissie, die bestaat uit ervaren brouwers, putten uit een schat aan ervaringsgegevens.
 

	Jan Wurpel, voorzitter
	Walter Bakker
	Stefan Hendriks
	Frank Huitema

Onlangs heeft de kwaliteitscommissie het project Verbeter Je Eigen Bier afgerond. De commissie voert een eigen agenda, maar wil ook nadrukkelijk leden uitnodigen om onderwerpen aan te dragen. Dus als een lid iets meer wil weten over een bepaald onderdeel van het brouwproces, of een oplossing zoekt voor een hardnekkig probleem of wil weten waar hij/zij meer informatie kan vinden, dan wil de kwaliteitscommissie graag van dienst zijn. Ook verwelkomt de commissie voorstellen om een presentatie te verzorgen op een clubavond over een onderwerp dat vanuit de leden naar voren komt. Dus, wie een vraag heeft, aarzel niet om de kwaliteitscommissie te benaderen. Dat kan via de voorzitter op jan.wurpel @ gmail.com of via de redactie van dit blad op redactie @ twortwat.nl.

2022 was als maandbierjaar matig. Slechts 3 inzenders:

• Gebroeders v/d Weijden met  SAISON;
• Theo v Eijden met NEIPA;
• en Stefan Hendriks met Weizen Doppelbock.

• 3^e v/d Weijden 7.004
• 2^e Theo v Eijden  7.33, gelijk aan zijn uitslag 2021
• En de eerste plaats is voor STEFAN HENDRIKS met....  7.82 PUNTEN

• Lekker; professionele kwaliteit; met deze persoon wil ik kennismaken?;
• Uitzonderlijke smaakbeleving.

Met andere woorden zijn bier werd hooggewaardeerd

Bij het openen van de avond was er het maandbier van De Penari Jongens.
Dit was een R.I.S. bier, deze naam heb ik aan moeten passen van de E.U. en is geworden een Oekraïens Imperial Stout.
Liep als een trein en was in 20 minuten op, "ze hadden er zin in".

27 formulieren met een totaal aantal punten van 205.
Dit geeft een gemiddelde van 7.59, dus een goede score.  

Dit was het dan weer, tot een volgende keer.
Jullie uitbater John

Een mooie website voor de thuisbrouwer is Brülosophy (http://brulosophy.com), hier worden veel experimenten gedaan onder de titel exBEERiment. De werkwijze is dat er een onderzoeksdoel is en de resultaten door een proefpanel worden beoordeeld in een driehoektest, waarbij men 3 glazen krijgt voorgezet, 2 van het ene type bier en 1 van het andere. De opdracht is om het afwijkende bier aan te wijzen. Onderstaand onderzoekje hield in dat hete trub die normaal gesproken in de kookketel of de whirlpool achterblijft gewoon mee gaat naar het gistvat en gedurende de gehele vergisting in het gistvat blijft. Ter info: hete trub zijn de eiwitten die uitvlokken tijdens het koken.

In zijn boek How to Brew stelt John Palmer: “Het is verstandig de hete trub uit de wort te verwijderen voor het gisten. De trub bestaat uit verschillende eiwitten en vetzuren die vieze smaken kunnen veroorzaken, hoewel een beperkte hoeveelheid hete trub in de meeste bieren niet zal opvallen.. ”
Ondanks het feit dat “beperkte” hoeveelheden hete trub onopgemerkt zal blijven, lijkt het primaire punt van deze verklaring te zijn dat hete trub in het vergistvat over het algemeen geen goede zaak is. Veel thuisbrouwers doen er alles aan om deze kleverige smurrie van hun wort te scheiden om te voorkomen dat men ongewenste nare smaken overbrengt, een vastgelopen vergisting gisting oploopt of eindigt met een troebel bier.
Natuurlijk zijn er altijd van die malafide (luie) brouwers die er niets om geven dat de hete trub in het gistvat terecht komt en beweren dat hun bieren net zo goed uit vergisten, net zo goed smaken, en net zo helder eindigen als bieren die vergist zijn zonder de hete trub. Deze mensen wekken de irritatie bij anderen op met hun vage opmerkingen over hoe we te hard werken voor iets dat minimaal of geen effect heeft op het uiteindelijke bier en alleen resulteert in de onnodige uitgaven van tijd, moeite en geld ...
De schrijver van dit artikel is een van deze jongens. Hij is niet tegen het kopen van apparatuur maar waardeert het om het proces te vereenvoudigen met behoud van een hoogwaardig eindproduct. Voor meer cynische mensen zoals hij, zijn beweringen dat de heter trub die het gistvat bereikt en daardoor leidt tot bier van mindere kwaliteit verdacht. Vooral wanneer die beweringen niet worden ondersteund door enig bewijs. Als zodanig vraag hij zich af: maakt het zelfs iets uit, ga ik het verschil merken?
In een eerder onderzoek onderzochten onderzoekers het effect van de hete trub op het gehalte aan isoamylacetaat (banaan) en ethylacetaat (nagellakremover). Voor die proef is dezelfde wort in 3 gistvat verdeeld met de volgende hete trubvolumes:
Weinig trub:   0,13    mg / ml
Matige trub:   1,7       mg / ml
Veel trub:       15,9    mg / ml
Om dit in een meer begrijpelijke context te plaatsen, nemen we als voorbeeld een hoeveelheid van 20 liter bier:
Weinig trub:   2,8  gr (in wezen niets)
Matig trub:     32   gr  (waarschijnlijk dicht bij wat thuisbrouwers die zorgvuldig werken kunnen bereiken)
Veel trub:       300 gr (nogal wat)
Ze ontdekten dat het wort met de meeste trub een bier produceerde met aanzienlijk lagere niveaus aan bovengenoemde esterverbindingen! We praten over 100 keer meer trub dan het bier met weinig trub. Dat is ongeveer 375 gr trub in een batch van 20 liter. Toch is dit slechts een klein stukje van een enorme taart en blijven er nog veel vragen over: heeft hete trub invloed op de helderheid, smaak of schuimkraag? Hoe verhouden verschillende niveaus zich qua vergistingsgraad, heftigheid van vergisting en vergistingssnelheid? Moet ik me echt zorgen maken over deze hete trub? Dit zijn de vragen waar deze Exbeeriment antwoord op moet geven.
Doel
Om de effect op bovengenoemde aspecten te vergelijken zijn er met verschillende hoeveelheden hete trub 2 bieren gemaakt van hetzelfde wort en vergist met dezelfde gist.
 
Methode
Een batch van 40 liter Cream Ale vergist met Danstar Nottingham-biergist, er was van te voren geen grote starter gemaakt.
 
Summer Cream Ale
Receptgegevens

Recept gegevens

Maischschema

Werkwijze

Inmaischen bij 66^oC en deze 60 minuten laten rusten. Daarna 60 minuten koken en de hop toevoegen volgens schema. Zodra de kook was voltooid is de wort afgekoeld naar 22^oCelsius. Lager was helaas niet mogelijk met het koelwater dat ter beschikking stond. De wort tot rust laten komen en de hete trub laten uitzakken. Het eerste gistvat gevuld met de heldere wort die voorzichtig van bovenaf geheveld is. Daarna zoveel mogelijk hete trub die naar de bodem gezakt was met een grote pollepel van de bodem geschept. Deze trub en hopresten in het andere gistvat gedaan, deze was hiermee tot de helft gevuld.
Beide gistvaten in de klimaatkast geplaatst om te laten afkoelen naar de vergistingstemperatuur van 17 graden. Het verschil in hoeveelheid trub in het vat was na een uur al zeer duidelijk. Deze laag trub zakt na verloop van tijd verder in. Hoewel getracht is om in de heldere wordt geen trub te krijgen bleek er op de bodem van dit vat ook een kleine laat trub zich te hebben afgezet. Het was wel aanzienlijk minder dan de troebele wort.
De gist Danstar Nottingham is gehydrateerd in 250 ml water van 32^oC. Deze 20 minuten laten staan zodat deze was afgekoeld tot 21^oC, daarna aan beide gistvaten toegevoegd. Het duurde 12 uur voordat er enige activiteit in de wort van beide vaten zichtbaar werd. Pas na 18 uur kwam de vergisting echt op gang. Wat opviel was dat de troebele-wort iets minder krausen vertoonde dan de heldere-wort. Het verschil was heel klein. De beide bieren gingen gedurende 36 uur lekker door, na 3 dagen vergisten bij 17^oC verminderde de aktiviteit in beide vaten. De temperatuur is verhoogd naar 21^oC om een volledige vergisting te garanderen, de schuimvorming begon te verminderen, wat een teken is dat het proces ten einde loopt. Het verschil onderin beide gistvaten is behoorlijk, zie hiervoor de foto’s bij het originele artikel. Bij de troebele-wort zijn twee lagen zichtbaar, de onderste laag bevat veel hop resten met daarboven een lichtere laag. De schrijver was er altijd van uitgegaan dat deze laag de onderste afsluit en daarmee de smaak en aroma invloeden beperkt of verminderd. Het zal moeten blijken of dit zo is. Bij het vat met de troebele-wort zijn aan het oppervlak ook meer deeltjes te zien, ziet er in ieder geval ”anders” uit.
Het eind SG van beide bieren is na 5 en 8 dagen bepaald met de hydrometer, in beide gevallen gaf deze een waarde 1009 aan. Na het SG meten het jong bier geproefd en geen diacetyl waargenomen zodat de temperatuur verlaagd kon worden naar -1^oC voor de lagering. Was er diacetyl waargenomen dat had het bier nog een paar dagen op 21^oC moeten staan om deze stof te laten afbreken. Er was er weinig verschil te zien in de helderheid van deze twee jonge bieren, het uiterlijk, aroma en smaak was op dat moment vrijwel gelijk. De laag die op beider bieren dreef was wel verschillend, met name de troeble-wort, deze was minder schoon. Op de 13e dag is zijn de twee bieren overgeheveld naar een fust van 20 liter. Toen was het mogelijk de beide bieren goed te bekijken. Zoals verwacht was de gistcake onder in de troebele-wort veel dikker en had ook een soort van gelaagdheid. De hete trub en hopresten lagen onderop met daarbovenop de gistcake.
De gistcake onder in de beide gistvaten zagen er heel anders uit, dit was goed zichtbaar nadat het bier naar het fust was overgeheveld. De troebele-wort zag er uit als een soort van gatenkaas met heel veel kleine gaatjes, terwijl de heldere-wort er uitzag als een Goudse kaas. Van beide bieren is een klein monster genomen om de verschillen te beoordelen, op het oog waren ze gelijk. De fusten weren beide gedurende 36 uur op een druk gezet van 3 bar en daarna gereduceerd naar 1,8 bar. De fusten zijn nog eens 9 dagen gelagerd op 3 graden. Toen was het grote moment aangebroken om de twee bieren met elkaar te vergelijken.
 
Opzet testpanel
De eerste proef bestond een driehoektest met 3 proef glazen, waarvan de samenstelling willekeurig was voor elke proef. Elke proeverij vond afgezonderd plaats en de enquêtes werden door de auteur ingevuld. Nadat de driehoektest was voltooid, werd een van de bieren verwijderd, waarbij troebele-wort en heldere-wort overbleef. Het panellid werd niet op de hoogte gebracht, zelfs als hun reactie op de driehoektest juist was. Ze kregen vervolgens de opdracht om de rest van de enquête in te vullen met de twee overgebleven bieren, in de wetenschap dat het beide verschillende bieren waren. Elk panellid werd gevraagd om aan te geven welke van de 2 bieren ze dachten dat beter was in termen van uiterlijk, aroma, smaak en mondgevoel. Ze werden aangemoedigd om ook subjectieve feedback te geven. Ze werden ook gevraagd om te proberen te identificeren welk bier "experimenteel" was, en welk bier hun voorkeur had. Het panellid werd niet op de hoogte gebracht welk bier in beide glazen zat totdat ze gereed waren met beoordelen. In totaal hebben 6 personen meegedaan in het proefpanel.
Resultaten
Een korte samenvatting van de reacties van het proefpanel:

• 50% (3/6) identificeerde nauwkeurig het verschillende glas in de driehoekstest
• 83% (5/6) identificeerde troebele-wort als de experimentele partij
• 50% (3/6) geeft de voorkeur aan troebele-wort boven de heldere-wort
• 100% (6/6) gaf aan dat de troebele-wort helderder was dan de heldere-wort
• 50% (3/6) merkte geen verschil in aroma op, terwijl 33% (2/6) vond dat troebele-wort een beter aroma had
• 67% (4/6) meldde dat heldere-wort over het algemeen een betere smaak heeft
• 33% (2/6) vond dat heldere-wort een beter mondgevoel had, terwijl de anderen geen verschil merkten

Auteur: Marshall Schott, “THE GREAT TRUB EXBEERIMENT”, Brulosophy.com

Vertaald en bewerkt door Theo van Eijden