Komende clubavond

In navolging van het recept van vorige maand, de HIPA, is er nu een WIPA. Het leuke is dat er dus eindeloos veel varianten te bedenken zijn met als basis de IPA. Ik ga er denk ik een paar van uit proberen. KIPA, LIPA, MIPA, XIPA (nog even bedenken waar de x dan voor gaat staan, Xoconostele, Xnipec of Ximenië schijnt iets eetbaars te zijn. Dus wie weet. Later meer.) enz.

Maar goed hier is dus een WIPA. Een witteIndiaanpeeleel. Hij blijft niet echt zo wit als een normaal witbier wit omdat dit bier een iets langere lagertijd nodig heeft. Daardoor wordt hij wat helderder maar hij blijft een mooie, bleke tweeschijn houden.

Gek genoeg combineert dit bier niet zo heel erg lekker met allerhande vitamine houdende dingen. Gelukkig maar voor de echte bierdrinker en pech voor de supporter van vruchtensapjes. Dit komt waarschijnlijk door de smaak/aromacombinatie van de drie gebruikte hopjes.

Groeten,
Michael

WIPA

Receptgegevens

Ingrediënten

Maischschema

Opmerking van de brouwer

• Hoofdvergisting: 1 à 2 weken tussen 18°C en 22°C
• Lagering: 2 tot 6 weken tussen de 5°C en 15°C
• De koudhop toevoegen tijdens de lagering gedurende 1 week voor een aardige ‘bite’, langer voor meer ‘bite’.
• Het eindresultaat mag hazy zijn, maar hoort slechts een bleke weerschijn te hebben.

Dit jaar wilde ik een Russian Imperial Stout laten rijpen op Bourbon vaten. Als basisbier heb ik bij Unibrew een moutpakket voor een Russian Imperial Stout van het Peels BierbrouwersGilde gekocht. Vervolgens ben ik naar de winkel van Brouwmaatje gegaan om eikenhouten snippers te kopen. Toen ik vertelde dat ik eerder houtsnippers op Bourbon had gezet vertelde de verkoper mij dat zij ook houtsnippers van een Bourbon vat hadden waardoor ik deze stap kon overslaan en de smaak waarschijnlijk nog beter zou worden. Ik heb toen een zak van 1 kilogram met eikenhouten snippers van een Bourbon vat gekocht.

Ik heb mijn 17 liter gebrouwen Russian Imperial Stout 4 maanden laten rijpen op de hele zak van 1 kilogram. Achteraf heb ik gezien dat er een flink mindere dosering wordt aanbevolen van maximaal 30 gram per 10 liter. Het resultaat was er niet minder om. Ik was zelf al erg tevreden over de smaak van het bier. Ik werd daarin nog gesterkt toen ik het bier op de brouwdag van onze brouwcursus van 18 november aan de cursusleiders Titus en Theo en de mede-cursisten en brouwers liet proeven. Zij waren enthousiast over het resultaat. Met name over de volle smaak van de Stout en de mooie hout- en Bourbonsmaak. Waarbij Titus nog het advies gaf om tijdens de rijping tussentijds de ontwikkeling van de smaak meer te testen. Al met al een fijne ervaring met het brouwen met hout. Ik ga dit zeker meer doen! Ik hoop dat dit voor andere hobbybrouwers een stimulans is om ook met houtsnippers te gaan brouwen!

Ik kreeg ook nog complimenten op het etiket van mijn bier. Daarom hierbij ook het etiket.

13 oktober, 2023 om 08:30 verzamelde een groep van 40 personen zich bij de boerderij in Hoofddorp. Leden die al langer lid zijn, leden die wat korter lid zijn en introducees. De laatste communicatie van de excursiecommissie was luid en duidelijk: als je er niet bent voor 09:00, dan ga je niet mee. Dus iedereen was keurig op tijd. Vinkjes werden gezet achter je naam, zodat snel duidelijk was wie nog miste. Helaas ging dat de laatste 3 minuten ‘mis’ omdat de bus aankwam en je zowel via de voor, als door de achterdeur naar binnen kon. Drie personen werden daarom opgeroepen om aan te geven dat ze present waren. 09:00 strak reden we weg uit Hoofddorp voor een rit van 3 ½ uur zonder drinken of plaspauze. Gelukkig wisten we dat, dus de koffie was mee en de wc was beschikbaar.

De reis door Nederland verliep spoedig, over de A4 naar de grens met België onderweg naar Dendermonde. Ondanks dat we niet zouden stoppen, stopten we toch, omdat de regelgever heeft bedacht dat je als buschauffeur je administratie moet updaten op eerst mogelijke plek na de grensovergang, maar de kudde moest blijven zitten… Na een verder voorspoedige reis kwamen we om 11:44 aan bij brouwerij Dilewyns in Dendermonde. De website van de brouwerij vermeldt het volgende:

Wat maakt Vicaris uniek?

“Een pasteur, een centrifuge of een helder bier filter komt bij brouwerij Dilewyns niet aan bod. Alle natuurlijke én gezonde elementen blijven door het niet filteren aanwezig in de fles. Dankzij het niet pasteuriseren is Vicaris een levend product met smaakevolutie, ontdek zelf wanneer jouw Vicaris op z’n best is! Alles wat je in je glas schenkt is met zorg, hygiëne, passie en vakkennis gebrouwen. Van grondstof tot een verfrissend speciaalbier… puur, familiaal en authentiek.”

Maar, omdat ze binnen een nieuwe centrifuge aan het installeren waren, werden we vriendelijk verzocht om het eerste deel over het brouwproces buiten te volgen. Pilsmout, Cara 120, Cara 300 en Chocolate 900 met kaf voor de smaak wordt gebruikt om alle bieren mee te brouwen. Alle cara- & chocolade-giften worden geschroot tezamen met enig pilsmout om gruisvorming te voorkomen. De gebruikte gist is een en dezelfde voor alle bieren. Na het brouwproces volgt het vergisten 3-10 dagen afhankelijk van het bier en het lageren +/-21 dagen. Er kan gelagerd worden op minus 2°C, waardoor alle eiwitten uitzakken en er een helder bier gebotteld kan worden.

Voor het bottelen wordt suiker en verse (bottel)gist toegevoegd, waarna het een week de klimaatkamer in gaat bij 23°C en daarna nog zo'n 8 weken in het magazijn blijft staan. Het gehele proces duurt zo'n 12 weken (beetje naar boven afgerond). Dus als het magazijn leeg raakt, moet er weer een nieuwe batch gestart worden. Met de net aangeschafte centrifuge, kan er ongeveer een week lagertijd teruggewonnen worden, waardoor de capaciteit van de brouwerij zo'n 12% hoger wordt, zonder extra tanks of een grotere installatie te kopen. Na de rondleiding mochten we in de kantine plaatsnemen, waar 3 heerlijke bolletjes p.p. klaarstonden.

Brouwerij het Nest

Strak volgens planning vertrokken we vervolgens met de bus naar bierbrouwerij het Nest in Oud Turnhout waar we ook hartelijk werden ontvangen en gelijk een Troef geserveerd kregen (een dry-hopped lager van 5.5%ABV). Na uitleg over de naam: Schuppenzot (nu genaamd Schuppenboer), het conflict met brouwerij de Halve Maan (Brugse zot), het ontstaan van de orde van de Zatte Mus (als mannentijdverdijf tijdens de vrouwenkookclub) en de visie van het Nest t.a.v. lokaal ingekochte grondstoffen.

Gerst wordt geteeld door lokale boeren die het Nest zelf door Dingemans laat mouten, kans op mislukte oogsten door valwinden op de zandgronden van Turnhout en een reductie van 30% methaangas uitstoot (ja, methaan en geen CO₂) door het bijvoeren van ⅓ bostel in het veevoer van de lokale veestapel. Na de Troef kregen we de befaamde Schuppenboer tripel 8% ABV.

Weetje één: het kraanwater van Turnhout schijnt het ‘enige’ water ter wereld te zijn waar geen brouwzouten aan toegevoegd hoeven te worden. Het Belgische waterbedrijf meldt de volgende waarden op haar website.

link:https://www.pidpa.be/sites/default/files/2023-02/Pidpa9%20HD%20Oud-Turnhout%202022.pdf.

Volgens Beersmith is het Turnhoutse water geschikt voor een gebalanceerd bier met een sulfaat/chlorideverhouding van 0.9 dat, in tegenstelling tot het water van Lisserbroek, dat een moutig bier geeft en een sulfaat/chlorideverhouding heeft van 0.5.

Weetje twee: het recept van Schuppenboer, welke nog steeds hetzelfde zou zijn, is te vinden op het hobbybrouwforum onder de titel ONK 08 C3 - Bittere tripel - Bart Cuypers. Met het volgende jury commentaar: Totaal: 84 punten. Visuele aspecten: 15/15, Geur- en smaakassociaties: 19/25 voor geur en 21/25 op smaak,  Basissmaak: 8/10, Body: 5/5, Mondgevoel: 4/5, Nasmaak: 12/15.

Link: https://www.hobbybrouwen.nl/forum/index.php/topic,9434.msg213605.html#msg213605

Hoi iedereen,

Onze club kan niet bestaan zonder de inzet van onze leden die regelmatig hun tijd beschikbaar stellen aan het bestuur of een van de verschillende commissies. Helaas, voor ons dan, komt het voor dat iemand iets leukers gaat doen.

Afgelopen zomer heeft onze voorzitter van de mediacommissie, Ben Jacobs aangegeven het stokje over te gaan dragen. Verschrikkelijk jammer natuurlijk omdat Ben de afgelopen 10 jaar leiding heeft gegeven aan onze mediacommissie.

Ook een ander gewaardeerd lid van de commissie gaat er helaas echt mee te stoppen. Ben Uijtenhaak zorgt er al 10+ jaar dat voor dat bij iedereen het clubblad op tijd, voor de clubavond, op de mat ligt. Ben gaat vanaf april wat meer tijd besteden aan z'n hobbies. 

Dit betekent natuurlijk wel dat we wat versterking kunnen gebruiken binnen de mediacommissie. Heb je daarom tijd en zin om mee te denken over en mee te helpen aan het verzorgen van ons clubblad meld je dan aan. Vooral voor de maandelijkse verzending van het clubblad kunnen we binnenkort wel wat hulp gebruiken. 

Tot slot willen we Ben en Ben natuurlijk hartelijk bedanken voor hun jarenlange inzet voor de commissie en voor de club. We wensen ze alle plezier in wat ze nu gaan doen.

Je kan bijna geen bierboek openen of een zogezegde historisch onderbouwde bierwebsite consulteren, of je wordt geconfronteerd met de stelling dat er in de 15de en 16de eeuw in Engeland zoveel tegenstand was tegen de opkomst en het gebruik van hop dat de plant zelfs verbannen werd op koninklijk bevel.

Koning Hendrik VIII (1491-1547, da's die met z'n zes vrouwen) zou hop bestempeld hebben als ‘a wicked and pernicious weed’, een slecht, goddeloos en verderfelijk onkruid, dat als doel had om het bier te ruïneren. Veel boeken en documenten berichten over vroege 15de eeuwse verzoeken aan het parlement om de teelt van hop te stoppen. Zelfs in het magistrale ‘A history of beer and brewing’ van Ian Hornsey staat de vaak herhaalde claim dat Hendrik VI (1422-1471) het gebruik van hop als ingrediënt in bier verbood. Het toont aan dat we als bierliefhebbers altijd op onze hoede moeten zijn voor foute informatie, al lijkt de bron nog zo betrouwbaar; want net als alle onderwerpen die in deze degustatie ter sprake komen, gaat het hier om een mythe, een onwaarheid, een fabel!

Maar werd hop verboden, door Koning of eender wie? Neen! Het fabeltje berust namelijk op een complete misvatting: het verschil tussen ‘ale’ en ‘beer’. Er was namelijk een onderscheid tussen de twee: het ‘nieuwe’, gehopte bier dat vanaf de 15de eeuw in Engeland werd gebrouwen, werd ‘beer” genoemd, terwijl de oude, traditionele, ongehopte drank ‘ale’ werd genoemd. Dit onderscheid zou duren van de jaren 1400 tot ongeveer 1700, een periode van 300 jaar waarin beide biertypes naast mekaar bleven bestaan. En dat onderscheid moeten we goed in het achterhoofd houden, want het verschil tussen de twee dranken werd nog steeds gehandhaafd in de regeerperiode van Hendrik VIII in de 16de eeuw. ‘Ale’ en ‘beer’ waren verschillende dranken, maar ze werden ook door verschillende brouwerijen gemaakt. De stad Norwich had in 1564 bijvoorbeeld vijf ‘comon alebrewers’ en negen ‘comon berebrewers’. Dit waren niet dezelfde mensen, niet dezelfde brouwerijen.

Hop werd nooit verboden. Wel waren er tijdens en na de regeerperiode van Henry VI (1421-1471) verschillende pogingen om het onderscheid te behouden tussen de ongehopte ale en het gehopte bier. Aangezien de mensen die ‘ale’ brouwden en zij die ‘bier’ brouwden, twee verschillende en gescheiden groepen waren, krijgt het zogenaamde verbod op het gebruik van hop een totaal andere betekenis. Verschillende autoriteiten verboden wel degelijk het gebruik van hop, maar dit verbod gold alleen voor de brouwerijen die ‘ale’ brouwden. Bierbrouwerijen mochten steeds hop gebruiken.

Ook onder Hendrik VIII was er geen verbod op hop, in tegenstelling tot wat veel bronnen beweren. De koning beschikte naast een ale-brouwer immers ook over een bierbrouwer die het Koninklijke huis van gehopt bier moest voorzien. En het werk van deze Koninklijke bierbrouwer was zo belangrijk dat hij speciale privileges kreeg. In 1542 kreeg John Pope, de persoonlijke bierbrouwer van de koning, toelating om 12 buitenlandse personen in dienst te hebben voor het brouwen van bier, terwijl er eigenlijk een wet gold die het een Engelsman verbood om meer dan 4 buitenlanders tegelijk in dienst te hebben. Hoogstwaarschijnlijk ging het dus om 12 bierbrouwers uit de Lage Landen. Gehopt bier nam dus zelfs een zeer belangrijke plaats in!

Naast het huishouden van koning Hendrik VIII, dronk ook zijn leger gehopt bier. Tijdens een Engelse invasie in Picardië in juli 1544 kloeg de commandant van Hendrik’s leger dat hun voorraden zo klein waren dat ze geen (gehopt) bier meer hadden gedronken de laatste tien dagen, “which is strange for English men to do with so little grudging” (wat vreemd is voor een Engelsman zonder te klagen). De hulp kwam overigens snel op gang, met de levering enkele dagen later van 400 tot 500 tonnen bier uit Calais, en tien van de koning's ‘brouwhuizen’ (wellicht een soort van mobiele brouwerijen), samen met een aantal Engelse brouwers.

Dus: was er ooit een verbod op hop omdat de Engelsen er zo tegen waren? NEEN!

Bron

Zie website; http://obad.be/index.html