Afgelopen clubavond van 22 februari

Deze avond begon met een ingekort vragenhalfuurtje. Titus Rinia kwam met de vraag of de aanwezige leden ook wel eens meegemaakt hadden dat hun gecontroleerde vergistingskast verkeerd ingesteld was. Titus had een pils gebrouwen en tijdens het lagering proces was de temperatuur in de vergistingskast opgelopen tot 40°C. Titus heeft na constatering gelijk de temperatuur na beneden gebracht naar 5°C. Het bier heeft hier geen noemenswaardig afwijkingen aan overgehouden. Titus' vraag zorgde voor veel hilariteit in de zaal maar niemand kon zijn ervaring hiermee met Titus delen.

Bier van de maand was een ‘Barrel aged blood orange double IPA’ gebrouwen door Peter Kalkman, Nico de Boer, Arjan van der Holst en Paul Veelings van huisbrouwerij Penarie. Het bier was wat wazig maar dat kwam door de bloedsinasappelen. John Gouwerok zal zoals vanouds de waardering  van dit bier publiceren in ons blad.

Hierna volgde de presentatie en proeverij door Laurens Speek van Hooghoudt Destilleerderij met als titel ‘Craftbeer meets jenever’. Laurens nam ons deze clubavond mee in de geschiedenis van jenever, beginnend in de 16^e eeuw tot de drooglegging in de Verenigde Staten, de zogenaamde prohibtion act, waarna het moonshining en bootlegging grote vormen aannam. Al Capone werd groot in de 13 jaar die de drooglegging duurde. In 1929 nam de crisis grote vormen aan en breidde zich uit naar Europa. Granen mochten niet meer gebruikt worden voor de productie van drank.

Na de Tweede Wereldoorlog kwam er weer graan op de markt welke gebruikt kon worden voor de productie van dranken en de jeneverindustrie bloeide op. De proeverij behelsde de navolgende combinaties.

• Jonge jenever premium met Trinitas Triple van Jopen bier.

• Oude graanjenever met een Lowland American Pale Ale.
  Deze graanjenever was gerijpt op oude Sherry- en Olorosovaten.

• Korenwijn met een Dampegheest zware hufter Quadrupel.
  Deze Korenwijn had een lichte hint van vanille.

• Borger jenever met een Gouden Carolus Barley Wine.
  Deze jenever was gerijpt op sherry- en bourbonvaten.

• En als afsluiting het dessert, we eindigde met een zoetje van een bruine jenever. Dit kun je combineren met een gingerale, maar wij gebruikten deze avond een bier uit Groningen, namelijk Bax smoked porter.
  Deze bruine jenever was wat zoeter en op kleur gemaakt met karamel en een hint van kaneel.

Tevens maakte Laurens er ons op attent dat er grote dingen aan het gebeuren waren in Groningen, zoals de graanrepubliek in Bad Nieuwe Schans, vlakbij de Duitse grens, waar boeren een samenwerkingsverband zijn aangegaan met graanverwerkende bedrijven. Deze bedrijven hebben of gaan in hun intrek nemen in en om de oude stoomlocomotievenloods. Bekijk hun website eens en wellicht is dit een idee voor hun mooie fietstocht in de omgeving en aldaar deze lokatie eens te bezoeken. De website is: https://www.graanrepubliek.nl/

Komende clubavond

Komende clubavond op 22 maart zal vooral in het teken staan van de Algemene Leden Vergadering. De uitnodiging en agenda van deze ALV staat in dit clubblad. Tevens is het verslag van de ALV van 2018 in dit clubblad gepubliceerd.
Nadat de bestuursverkiezing is afgehandeld volgt het traditionele rondje van het bestuur. Niet onbelangrijk is de algemene discussie waar onze leden hun eigen inbreng kunnen geven. Zorg dus dat je aanwezig bent om sturing aan onze club te geven. Aanvullend gaat onze voorzitter Theo van Eijden het bestuursbeleid toelichten.
Om de avond in balans te houden zal Ard-Jan van Grimbergen, de zoon van Jan, een presentatie houden over gist, chemie van de vergisting en temperatuur waaronder dit plaatsvindt.

Excursie 2019

In verband met de drukke activiteiten die de voorbereiding van het ONK vragen, waar veel vrijwilligers van onze vereniging bij zijn betrokken en het onmogelijk is gebleken is een datum te prikken in het voorjaar zonder in conflict te komen met deze activiteiten, heeft de excursiecommissie besloten de excursie te verzetten en te laten plaatsvinden na het zomerverlof.
Zodra er meer bekend is zal de excursiecommissie dit laten weten.

ONK 2019

De voorbereidingen zijn in volle gang. De aanmeldingen voor deelname aan het ONK lopen snel binnen. Wij kunnen 550 bieren laten keuren en zijn al over de helft heen. Dus wil je nog een bier inzenden voor het ONK, doe het dan bijtijds. Bij 550 aanmelding wordt de aanmeldpagina gesloten. Zie hier voor https://www.onkbrouwen.nl/onk2019.

Het pakket voor deze maand, de TommiePorter, leverde een mooie discussie op over lagering op hout. Of eigenlijk zoals wij, als armzalige, niet in het bezit van een ton zijnde amateurs meestal doen, lagering met hout(snippers). Vooral de kwestie hoe lang de snippers toegevoegd moeten worden en wanneer, zijn boeiende vragen.  Het enige waar de meeste recepten en beschrijvingen het over eens zijn, is dat de snippers pas tijdens de lagering toegevoegd dienen te worden. Het waarom blijft buiten beschouwing.

Tevens wordt er meestal weinig gezegd over het ontsmetten van de snippers. Wij zelf doen dit meestal door de snippers te weken in consumptie-alcohol. Cognac of whisky gebruiken is zonde dus meestal gebruiken we goedkope drank (jenever) die toevallig in de kast staat. Een tijdje gaarmagnetronnen werkt echter ook prima.
Iemand stelde voor om de snippers te koken maar volgens mij komen er dan misschien wel rare dingen los uit het hout. Al heeft Sam Calagione van Dogfishhead wel eens hout gewoon tijdens het koken meegekookt om houtsmaak te krijgen en dat werkte ook prima.

Over het hoe lang doen wij niet zo moeilijk. Het is namelijk lastig om ergens halverwege de lagering snippers hout uit je lager vat te vissen. Wij laten alles dus zitten tot we gaan bottelen.
 
De Zomer IPA staat voor april op het pakkettenprogramma. Een lekkere frisse, niet al te zwaar gehopte, lekkere blonde IPA. Wat wil je nog meer.
 
Voor de komende tijd staan de volgende recepten op het programma:

Bestellen gaat als volgt: Log in op de site en kijk onder het menu “Voor Leden” en kies dan voor Pakket van de maand. Betalen voor het pakket kan dan vervolgens via iDEAL. De levering door Brouwmaatje geschiedt dan op de aangegeven clubavond.

Groeten,
Michael

PS: het recept van april:

Zomer IPA

Receptgegevens

Ingrediënten

Maischschema

Opmerkingen van de brouwer

Een eind SG van 1010 tot 1016 is zeer goed haalbaar. Een SG van 1010 geeft de mooiste crispy afdronk. De koudhop toevoegen na de hoofdvergisting en pas verwijderen vlak voor het bottelen.

Ik was laat deze avond want ik kwam uit Friesland vanwege de opening van de laatste Fontein van het 11Fountains project in Dokkum, onderdeel van ‘Leeuwarden, culturele hoofdstad van Europa 2018’. Het is een mooie ijsfontein geworden, een jaar te laat vanwege technische problemen en duurder ook, maar je hebt dan ook wat.

Bij binnenkomst was het maandbier BABODIPA al aangesloten en ging de eerste koffie en biertjes al over de bar, mede dankzij de hulptroepen Sera en de dochter van Theo.
Ook de spreker van Hooghoudt was al klaar met de voorbereiding voor en leerzame avond over jenever en jenever en bier van vroeger tot nu. Het was een mooi verhaal met een stukje historie.

In Dokkum had ik ook al rondgekeken naar bieren in Friesland. Dat worden er steeds meer; was dat een jaar of 10 geleden er nog maar één, “US HEIT” (onze vader), nu zijn het er een stuk of 20. Ik schreef eerder al eens over bier in Friesland. Bijvoorbeeld over de bieroproer uit 1487 en de bierbrouwerijen in Dokkum. Er waren in 1788 ruim 20 die het frisse en geneeskrachtige water uit de heilige Bonifatiusbron haalde. Ik heb daar ooit een souvenirflesje water van gekocht maar ik mocht er niet van drinken. De jeugd plast er nog wel eens in of gooit er een oude roestige fiets in, in de hoop dat ze er de volgende morgen een fonkelnieuwe fiets kunnen opvissen. Ik heb wel een aantal nieuwe bieren geproefd die wel voldoen aan de trend met iets meer hop en een wat frisse smaak.

Maar nu de clubavond

Ondanks de voorjaarsvakantie was er een goede opkomst van rond de 75 man. De proefglaasjes jenever in combinatie met het bijpassende bier vielen goed in de smaak. De uitleg hoe je dat moet proeven is ook weer een kunst. Om het goed te proeven ging de meesten wel goed af omdat het na verloop van tijd wel wat rumoerig werd.

Het Maandbier BABODIPA kon maar net op mijn bordje bij de tap en betekende in het echt: Barrel Aged Blood Orange Dubbel IPA,  gelagerd met sherryvatsnippers en Citra hop. Gebrouwen bij Klein Duimpje door Nico, Arjan, Peter en Paul oftewel Penarie. Het bier viel in de smaak en ook een van bieren bij de jeneverproeverij was met bloedsinaasappels gebrouwen.

En dan de punten. Een totaal 117.4 punten gedeeld door 18 wedstrijdformulieren bracht ons op een gemiddelde van 6.522 punten. Een voldoende maar een beetje ingesneeuwd door de proeverij. Heren, dank voor het bijzondere bier en de inzet en tot de volgende keer.

Jullie uitbater,
John
 

Langs deze weg nodigt het bestuur van de amateurbierbrouwersvereniging 't Wort Wat haar leden uit tot het bijwonen van de jaarlijkse ledenvergadering, welke gehouden zal worden op:
 
Vrijdag 22 maart 2019, 20:00 uur in “De Boerderij” te Hoofddorp
 
De agenda voor de ALV 2019 is als volgt:

1. Opening
2. Vaststelling agenda.
3. Benoeming stemcommissie.
4. Goedkeuring verslag ALV 23 februari 2018.
5. Goedkeuring jaarverslag van het bestuur van 't Wort Wat! over 2018.
6. Financiële verslaglegging:
   • Goedkeuring financieel jaarverslag, inclusief bevindingen van de kascontrolecommissie.
   • Verkiezing kascontrolecommissie 2019.
   • Begroting 2019.
7. Bestuursverkiezing
   • Herverkiezing Erik Deelissen als bestuurslid en secretaris.
   • Herverkiezing Jan Wurpel als bestuurslid algemeen.
   • Herverkiezing Hank Lucas als bestuurslid algemeen.
8. Algemene discussie n.a.v. inbreng van leden en voorstellen van het bestuur
9. Bestuursbeleid 2019.
10. Rondvraag
11. Sluiting

Namens het bestuur,
 
Erik Deelissen
secretaris.

“Met je billen bloot.” Je zou ook kunnen zeggen: “met je water naar de dokter” of “kleur bekennen”. Zo zullen er nog wel meer uitdrukkingen zijn voor het geval dat je rekenschap af gaat leggen over wat je gedaan hebt.

Ja, ik heb hèt “gedaan”! En wat dan wel ? Een “gok” zoals ik in het decembernummer van ons blad meldde. Ik heb nl. Luiks bier gebrouwen.

20 November 2018 was de brouwdag. De naam is “Luiks bier” maar ook de benaming Speltbier wordt gebruikt. Die tweede naam geeft ook een probleem met het bier weer: spelt. Gemoute spelt is goed te verkrijgen van o.a. the Swaen mouterij. Maar spelt heeft géén kafjes en dat geeft de moeilijkheid weer v.w.b. spoelen/filteren. Met dat eerste heb ik niet zoveel problemen omdat ik niet spoel. “No sparge” is mijn handelwijze. Je kunt ook zeggen dat ik een luie brouwer ben. Apart water opwarmen/zuurgraad instellen, voorzichtig spoelen, telkenmale bij het spoelen het SG bepalen. Nee, dat kost me teveel moeite. Ik doe mijn spoelwater meteen bij het maischwater en heb dan een dun beslag  van ca. 4 l/kg. De rijsthulzen (dat zijn toch ook kafjes?) moesten voor de filtering zorgen en deden goed hun werk.

Zoals ik in het vorige stukje al zei: er is nauwelijks iets bekend over een brouwschema en over de hoptoevoegingen. Daarvoor heb ik uitgebreid gesnuffeld in andere boeken/websites en allerlei brouwers lastig gevallen met mijn vragen. Vooral van de laatsten kreeg ik niet altijd een antwoord op mijn vragen. Zeker bang dat ik hun keukengeheimen zou misbruiken. Maar laat ik jullie niet verder in spanning laten zitten.

Mijn brouwschema

Ingrediënten

Maischschema

Ik gebruik een Easybrew brouwketel.

Het begin SG was 1.070; Eind SG 1025

• Als gist gebruikte ik Safale S-04.

5 dagen in de klimaatkast op 20°C en tot de botteldatum van 20 december laten lageren in de CV-kast, die is ongeveer 15°C. Toen deed ik voor het bottelen iets (achteraf gezien teveel) bottelsuiker in, nl. 8 g/l, waardoor het schuimend uit de fles kwam bij het ontkurken. (Een volgende keer doe ik dat beter = minder suiker).

Ik kwam uit op 28 flesjes van 33 cl, met een berekend alcoholgehalte van 5,8%.

Algemeen

• De rijsthulzen werden ingesteld op 15% van het gewicht van de spelt en de ongemoute tarwe. Waarschijnlijk kan dat wel zakken tot 10%.
• Het beslag werd langzaam opgewarmd van die ca. 12°C tot de 68°C om alle stappen van het omzetten rustig te kunnen laten verlopen, tot het zgn. Brewer's Window, waarbij zowel de Bèta- als de Alfa-amylasen actief kunnen  zijn.
• Kijk ook nog eens in het decembernummer bij GOK 1, want daarvan heb ik misschien niet alles overgeschreven. Ook de aanleiding voor deze brouwerij is daar aangegeven.

Toen begonnen “de billen al te gloeien”: hoe had het brouwen uitgepakt? Na een weekje al iets geproefd en het leek me wel goed. Met mijn brouwvriend uit Gouda, half januari nog eens wat geprobeerd. Ja, het leek hem ook wel wat. Ik ga ervan uit dat hij geen sociaal wenselijke reactie gaf. Ikzelf? Ach: “ieder meent zijn uil en valk te zijn”. Ik vond het een lekker biertje. Dus nu maar wachten op een ècht onafhankelijk keurder.  Daarvoor strikte ik onze voorzitter èn bierkeurmeester Theo van Eijden. Zijn commentaar:

• het schuimt teveel
• hij proefde de spelt niet zo in het bier, ondanks de 51%.
• maar het smaakt wel goed.

En ik? Met mijn bijna 80 jaar heb ik een “gok” gewaagd met het brouwen van dit bier en HET IS GOED AFGELOPEN! Je ziet: je bent nooit te oud om nog iets te leren.
Jean-Pierre Bylard  

Tijdens een gezamenlijke brouwdag heb je vast weleens jaloers gekeken naar de mooie en vooral handige hulpmiddelen die je collega amateurbrouwers helpen het brouwproces te vergemakkelijken. Handigheidjes die zij zelf in elkaar hebben geknutseld. Eigenlijk lijkt dat jou ook wel wat maar ben je zelf niet zo handig of mis je het juiste gereedschap. Het lijkt de gadgetcommissie een leuk idee om eens en klus- en doedag te organiseren, waarbij we elkaar kunnen helpen om iets in elkaar te fabrieken. Hierbij denken wij aan het solderen van hevelfilters, een pan voorzien van een kraan, kastjes voor een STC1000 thermostaat bedraden, etc. De vraag is dus: ‘wat zou jij graag tijdens zo’n klusdag maken?’ Deel je ideeën met de gadgetcommissie en we gaan kijken of zo’n klusdag  haalbaar is.
 
Heb je zelf een handigheidje waar je tijdens het brouwen of bottelen niet buiten kunt omdat het zo verdomde handig of makkelijk is? Ben je trots op je eigen vinding? Deel dit ook met ons. Het toeval wil dat de mediacommissie dit jaar een themanummer wil maken over brouwgadgets en “brew hacks”, dus wie weet wordt jouw idee meegenomen in dat clubblad.
 
Helpt elkaar en stuur je ideeën naar: gadget@twortwat.nl
 
 
 

Na 5 jaar zal ik na komende zomer stoppen met mijn bezigheden voor de mediacommissie. Deze commissie is derhalve op zoek naar een nieuwe medewerker. De te verrichten bezigheden bestaan hoofdzakelijk uit het invoeren van ingezonden artikelen met bijbehorende foto's in het CMS en meedenken over de inhoud van het clubblad. Wanneer je zelf ook een stukje kunt schrijven of vertalen vanuit een tijdschrift of zo, dan is dat helemaal leuk. Daar wordt ons cluborgaan alleen maar interessanter van. Heb je belangstelling? Aanmelden kan door middel van een berichtje naar: redactie@twortwat.nl.

Ik heb erg vrolijke herinneringen aan de laatste clubavond. Mogelijk zijn er vele leden die genoten hebben die avond, want er stond ons een proeverij te wachten van enige proportie.

Het begon allemaal wat mat. Zelf lust ik geen jenever en ben sowieso niet van de sterke drank. Maar ja, als ik in de gelegenheid ben ga ik naar een clubavond. Zo ook deze keer. Er stond een bier op de tap waar we mee begonnen, maar wij hadden blijkbaar de laatste rest uit het vat, want het donkere bier was lichtbruin van het gist en het kon me gewoon niet bekoren.

Ja, en dan wil je, ondanks je bedenkingen, wel aan een jenevertje, vooral als het om een kopstootje gaat. Wat ik me daarvan herinner is dat mijn vader thuis graag naast zijn jonge een pilsje dronk. Zelf heb ik me er nooit aan gewaagd. De spreker was enthousiasmerend genoeg om de uitdaging aan te gaan. Het leuke was dat er mooie bieren waren uitgezocht ter begeleiding van de Hooghoudt producten. Naarmate de avond vorderde werden de jenevers lekkerder (ja, duh) en de percentages alcohol in de bieren groter. Ik overwon die avond mijn aversie tegen jenever, maar ik laat niet voor niets de sterke drank liever staan. Een correct geschreven WhatsAppje naar het thuisfront zat er niet meer in, zal ik maar zeggen. Gelukkig hadden we een Bob die me voor de deur thuis afzette.

Dus nu weet ik dat ik bruine jenever lekker vind, en dat dat goed combineert met een zwaar bier. Maar of ik er ooit aan toekom om dit nogmaals te proberen…

Proost, Ben

Door: Pat Woodward

In januari van dit jaar vond in Columbus USA een conferentie plaats van de Ohio Craft Brewers. Belangrijkste spreker daar was Tom Shellhammer, hoogleraar vergistingswetenschappen aan de Oregon State University, een internationaal erkende autoriteit op het gebied van de chemie van hop. Onderwerp van zijn presentatie was koudhoppen, het toevoegen van hop tijdens de vergisting of het lageren. Koudhoppen is een veel gebruikte techniek bij het brouwen van vele bierstijlen, met name American Pale Ales. De volgende drie vragen kwamen daarbij aan de orde.

Is meer altijd meer?

De eerste onderzoeksvraag van Shellhammer en zijn collega’s was: leveren grotere hoeveelheden hop ook meer hop-aroma op? Om dit te onderzoeken namen ze een simpele Pale Ale van 4,75 % alc., niet al te veel hop (19 IBU), die gedurende 24 uur koudgehopt was met Cascade hopbloemen. De variabele in het onderzoek was de hoeveelheid hop. Die varieerde van 2 gram per liter tot 16 gram per liter. De effecten van het koudhoppen werden op twee manieren geanalyseerd. Ten eerste met behulp van meetinstrumenten en ten tweede door een groep keurmeesters.

Het onderzoek leverde twee conclusies op. De eerste was dat met 8 gram hop per liter de olie in de hop en het daaruit voortkomende aroma, het verzadigingspunt vrijwel bereikt is. Of, zoals Shellhammer het zelf formuleerde: koudhoppen met meer dan 8 gram per liter komt neer op het inefficiënt gebruiken van grondstoffen. In zijn presentatie lichtte hij nog toe dat de meest aromatische componenten van hopolie het moeilijkst oplosbaar zijn in water. Dat beperkt de hoeveelheid aroma die er aan onttrokken kan worden. De tweede conclusie was verrassender. Het verzadigingspunt van de olies die citrus-aroma's afgeven, ligt lager (dichter bij 4 gram hop per liter) dan dat van de olies die kruiden/thee aroma’s afgeven. Dat geldt ook voor de componenten die zorgen voor bitterheid, de humulinonen en polyfenolen. Professor Shellhammer en zijn student Scott LaFontaine hebben hun conclusie als volgt verwoord in een gezamenlijke publicatie. Meer hop toevoegen bij het koudhoppen leidt niet simpelweg tot sterkere aroma's, het verandert ook de aard van het aroma in het uiteindelijke bier. Hoeveelheden van meer dan 8 gram hop per liter geven aroma’s die meer kruiden/thee van aard zijn dan citrus. Onderzoek wijst uit dat een hoeveelheid van 4 tot 8 gram hop per liter bij het koudhoppen leidt tot een meer evenwichtig hoparoma.

Levert koudhoppen wel bitterheid op?

Tot voor kort dachten brouwers en onderzoekers dat de bitterheid uit hop bijna geheel te danken was aan geïsomeriseerde alfa-zuren tijdens het koken van het wort. De alfa-zuren in hop zijn van zichzelf niet bitter en lossen heel moeilijk in water op, maar door het koken worden ze geïsomeriseerd. Bij isomeriseren verandert het molecuul van vorm doordat de atomen herschikt worden. Door deze verandering neemt de bitterheid en de oplosbaarheid toe. Koudhoppen vindt plaats bij vergistingstemperaturen en dat is te koud om voor isomerisatie te zorgen. Vandaar dat tot nu toe werd gedacht dat bij koudhoppen geen bitterheid afgegeven kon worden.

Tegenwoordig worden veel IPA’s met een sterk fruitaroma gebrouwen en een lage bitterheid. Brouwers voegen steeds minder (en soms zelfs bijna helemaal geen) hop toe tijdens de kooktijd en juist veel meer bij het koudhoppen. Als gevolg daarvan zijn niet alleen brouwers maar ook onderzoekers als Shellhammer kritisch gaan kijken naar eerdere aannames. Uit onderzoek van Shellhammer blijkt dat humulinonen en polyfenolen veel bitterheid kunnen afgeven in bier dat met veel koudhop gebrouwen is. In tegenstelling tot de geïsomeriseerde alfa-zuren, hoeven deze componenten niet gekookt te worden om bitter te worden. Sterker nog, omdat humulinonen gevormd worden wanneer niet-geïsomeriseerde alfa-zuren oxideren, is dit effect nog heviger bij oude hop die gedeeltelijk geoxideerd is. Wat betekent dit in de praktijk? Dat de lage IBU’s van troebele, fruitachtige NEIPA’s weinig zeggen. Wie weinig bitterheid wil, moet brouwers zoeken die koudhoppen met zeer verse hop.

Wat is hop creep?

Met hop creep wordt het verschijnsel bedoeld van extra vergisting onder invloed van koudhoppen. In 2018 heeft Shellhammer een artikel gepubliceerd in het Journal of Agricultural and Food Chemistry over een onderzoek naar hop creep. Onderstaande grafiek toont de uitkomst van het onderzoek.

Shellhammer nam vier biermonsters van Coors Banquet. Aan bier 1 voegde hij Cascade hoppellets toe, aan bier 2 gist, aan bier 3 zowel hop als gist en aan bier 4 helemaal niets. Op de y-as van de grafiek staan de niveaus onvergiste suikers in het bier. Het suikerniveau in bier 4 veranderde vrijwel niet en bleef 40 dagen lang op 3,5 graden Plato. In bier 2, waar gist was toegevoegd, zakte het suikerniveau een klein beetje. Dat is niet zo vreemd, want Coors maakt niet bepaald het droogste bier. In bier 1 met de hop ging het suikerniveau een klein beetje omhoog en bleef daarna gedurende de loop van het onderzoek constant. De verklaring hiervoor is dat hop een beetje suiker bevat. Maar de grote verrassing was bier 4 met de hop en de gist. Het suikerniveau van bier 4 was in 40 dagen met de helft, 50%, afgenomen.

Wat leren we hier nu van? Extra vergisting doet zich dus alleen voor als zowel gist als hop wordt toegediend. Hoe is dit te verklaren? Hop blijkt enzymen te bevatten die onvergistbare lange-keten-suikers kunnen afbreken tot eenvoudige, snelle suikers. Dit is vergelijkbaar met wat de enzymen in gerst tijdens het maischen doen. Deze enzymactiviteit blijft zonder gevolgen als er geen gist aanwezig is (suiker is suiker), maar als er gist aanwezig is, worden de net geproduceerde suikers omgezet in ethanol en CO₂. Hop creep doet zich alleen voor bij koudhoppen. Immers, als hop wordt toegevoegd aan kokende of bijna kokende wort, zal de hoge temperatuur de enzymen in de hop denatureren (lees: uitschakelen).

Hop creep kan een aanzienlijke impact hebben op bier, bijvoorbeeld op troebele NEIPA’s die dikwijls nog wat gist bevatten en die gekoudhopt zijn met grote hoeveelheden hop.

• Als het bier al gebotteld is, kan de extra CO₂ zorgen voor zoveel druk dat flesjes exploderen.

• Het alcoholpercentage gaat omhoog. Bij het onderzoek met het Coors Banquet bier was het met 1,3% toegenomen.

• Er wordt extra diacetyl geproduceerd. Bij het onderzoek van Shellhammer ging het diacetylniveau omhoog van 25 ppb naar 200 ppb als gevolg van de extra vergisting door het koudhoppen.

Hoe meer onvergiste suikers een bier bevat, des problematischer wordt de hop creep. Het zal dus eerder voorkomen dat een DIPA (Double IPA) ontploft dan een Brut IPA. Wie meer wil weten over ontploffende bierflesjes kan googelen op ‘exploding beer cans’ of het artikel Good Beer Hunting lezen van Bryan Roth.

Bron

• https://patspints.com/2019/01/16/the-surprising-science-of-dry-hopping-lessons-from-tom-shellhammer/#more-9896

Vertaald en bewerkt door Sophie de Boer

5, 6 en 7 april is er weer een groots bierfestival! Drie dagen lang vindt in Breda het Hop On Hop Off Festival plaats. Na het succes van vorig jaar is er nu dus een tweede editie. 13000 bezoekers, 50 brouwers, 300 speciaalbieren, 30 foodtrucks en diverse leuke bandjes hebben in 2018 dit festijn tot een succes gemaakt. Ook dit jaar wordt er weer flink uitgepakt.

Een leuk detail is dat een aantal leden van onze vereniging dat professioneel bezig is, ook deelnemen aan dit festival. Brouwerij de Arn van Arjan te Hoonte is daar een van. Op halte 5 vinden we BE+ER van Edwin de Redelijkheid. Op enkele Winterbierfestivals na is het voor hen redelijk rustig geweest, maar op 5 april gaat het festivalseizoen voor hen dan toch echt van start. Op 9 maart j.l. hebben zij in Edam op het Streekbierfestival warm gedraaid en met 6 BE+ER-en tegelijkertijd op tap zijn zij helemaal klaar voor Hop On Hop Off.

BE+ER staat voor de tweede keer op Hop On Hop Off, evenals Brouwmaatje John Westerveld. Brouwmaatje zal weer een hoop leuke hebbedingetjes voor de amateurbrouwer bij zich hebben. Waarschijnlijk is zijn stand voller dan vorig jaar toen hij voor BE+ER wat fusten richting Breda meenam. BE+ER heeft nu een eigen bestelbus dus: stap op of uit bij halte 5 voor lekkere bieren en brouwbenodigdheden. Een soort van “one-stop-shopping” dus.

Het evenement vindt plaats in de halfoverdekte kunstijsbaan in Breda en is supergoed bereikbaar met het openbaar vervoer. Vanaf station Breda vertrekt er minimaal iedere 10 minuten een bus naar het Hop On Hop Off festival en weer terug (zowel de Pendelbussen als de reguliere buslijnen). En ook na afloop van het festival kun je met de bus terug naar Breda CS. De pendelbussen blijven namelijk tot 23:25 uur rijden. Voor meer informatie en instapkaarten: https://hoponhopofffestival.com/. Proost! Veel plezier en geniet met mate(n).

23 februari 2018, in de Boerderij te Hoofddorp

Aanwezig: 40 leden, + 0 ereleden.

1. Opening  (20:40)
   De voorzitter opent de vergadering

2. Vaststelling van de agenda.  (20:41)
   Geen wijzigingen of aanvullingen.

3. Vaststelling stemcommissie  (20:42)
   De stemcommissie voor deze vergadering bestaat uit Titus Rinia en Cor Jol.

4. Goedkeuring verslag ALV 24 februari 2017  (20:43)
   De ALV gaat unaniem akkoord met het verslag van de ALV 2017.

5. Goedkeuring jaarverslag van het bestuur van ’t Wort Wat! over 2017. (20:44)
   Met algemene stemmen wordt het jaarverslag van het bestuur goedgekeurd.

6. Financiële verslaglegging  (20:45)

   1. Goedkeuring financieel jaarverslag inclusief bevindingen kascontrole commissie.
      Walter Bakker geeft een toelichting op de balans.
      Wilfred van der Heijden leest de verklaring voor met de bevindingen van de kascontrolecommissie; hierbij verklaarden de leden Jack van Moorselaar, Yoeri Sanstra en Wilfred van der Heijden dat zij de balans van 31 december 2017 en de staat van baten en lasten over 2017 en de toelichtingen akkoord hebben bevonden.

   2. Verkiezing kascontrole commissie 2018
      Tot de kascontrolecommissie 2018 zijn benoemd: Wilfred van der Heijden, Hank Lucas en reserve Frans Bolleboom.

   3. Begroting 2018
      Walter Bakker geeft toelichting op de begroting over 2018.

7. Bestuursverkiezing. (21:02)

   1. Herverkiezing van Theo van Eijden als bestuurslid en voorzitter.
      40 leden voor, 0 tegen, 0 blanco.

   2. Herverkiezing van Walter Bakker als bestuurslid en penningmeester.
      40 leden voor, 0 tegen 0, blanco.

   3. Herverkiezing van Nico van Kampen als bestuurslid.
      40 leden voor, 0 tegen 0, blanco.

8. Algemene discussie n.a.v. inbreng van leden en voorstellen van het bestuur. (21:16)

   1. Bestuur vraagt de leden of wij de jaarlijkse barbecue nog wel moeten laten doorgaan i.v.m. het lage aantal aanmeldingen de afgelopen jaren.
      Reacties zijn dat de barbecue plaatsvindt te dicht op de zomervakantie en de locatie te ver weg ligt van het openbaar vervoer. Na een stemming is een overgrote meerderheid van mening dat wij met de barbecue moeten doorgaan.

   2. Na een succesvol hop-en-gistproject willen de meeste leden weer zoiets gaan doen.
      Gevraagd werd wie deze kar gaat trekken.
      De navolgende leden meldden zich aan: Hank Lucas, Sophie de Boer, Ben Jacobs, Daniël Eisinger, Edwin de Redelijkheid en Fred Meester.

   3. Voor de gistcursus nog geen datum bekend. Cor Jol heeft nog assistentie nodig, voorkeur met laboratoriumopleiding of ervaring daarmee. Alex Bosman geeft aan dat zijn vrouw Marja laboratoriumervaring heeft en hier aan wil meewerken.

   4. Vraag van Sophie de Boer: kijken jullie naar andere verenigingen?
      Antw: Ja dat doen wij. We ontvangen clubbladen van de Roerstok en de Deltabrouwers. Recent is er overleg geweest met het Kennemer wijn- en biergilde uit Heemskerk en de Bierkaai uit Amsterdam.

   5. Vraag van Hank Lucas: bestaat er overleg tussen de verschillende bierbrouwverenigingen en kunnen we samenwerking zoeken met bijvoorbeeld Craft.
      Antw: Tot voor een aantal jaar geleden bestond het LABO (Landelijke Amateur Bierbrouwers Overleg), maar dit is een stille dood gestorven. Samenwerking met Craft zullen we bespreken tijdens een bestuursvergadering.

   6. Vraag Ben Uijtenhaak: De oude clubbladen die over zijn, kunnen wij die bij John Westerveld neerleggen in zijn winkel?
      Antw: Dat kun je doen.

   7. Vraag onbekend lid: Gaan jullie nogmaals een moutmolen project opstarten?
      Antw: Neen, de moutmolens zijn tegenwoordig niet voor een aanvaardbare prijs te produceren.

   8. Vraag onbekend lid: Verhuur van materiaal om te brouwen.
      Antw: Dat hebben we als vereniging ooit wel gedaan maar daar was geen vraag meer naar en daarom zijn we ermee gestopt.

   9. Het bestuur zoekt naar een extra bestuurslid, belangstellenden kunnen zich bij het bestuur melden. Opmerking van Jaap Kamp: dan zijn jullie met een even aantal, is dat wel verstandig want met stemmen kun je wel eens geen meerderheid krijgen.
      Antw: alles gaat in goed overleg binnen het bestuur en we hebben er behoefte aan om de bestuursleden uit te breiden om wel twee redenen.

      • Verjonging binnen het bestuur.

      • De taken van een bestuurslid zijn zo tijdrovend dat we een extra bestuurslid nodig hebben om alle taken die het besturen van een vereniging met zich meebrengt in goede orde te laten verlopen.

9. Bestuursbeleid 2018. (21:36)
   De voorzitter licht het bestuursbeleid voor het komende jaar toe. Het bestuursbeleid wordt gepubliceerd in het clubblad van maart 2018.

10. Rondvraag.  (21:53).
    Er kwamen geen vragen naar voren.

11. Sluiting. (21:54).
    De voorzitter sluit de vergadering om 21:54 en bedankt de aanwezige leden voor de belangstelling