De tijd vliegt. Zo schrijf je een stukje (januari 2017) voor het clubblad. Zo ben je als bestuurslid alweer aan de beurt. En zoals gebruikelijk zijn de meldingen van de mediacommissie m.b.t. de deadline niet geheel onnodig. Zelf heb ik met vrienden in die tijd alweer 3 bieren gebrouwen (een tripel, een APA en een blond). Tja, het is zomer hè. En lichtere bieren zijn voor mij geen optie.

Afgelopen clubavond

Afgelopen clubavond hebben wij de A en C klasse alsook de vrije klassen en een van de jaarbieren voor de clubkampioenschappen gekeurd. Doordat deze clubavond in een vakantieperiode viel waren er nogal wat van de beschikbare keurmeesters afwezig. Wij zijn er toch in geslaagd om 5 tafels te bemannen en hebben alle inzendingen alvast 1 keer kunnen keuren. Ik vond het een gezellige avond. Het tweede flesje gaat dezer dagen door een groepje keurmeesters ook gekeurd worden, zodat er een evenwichtig beeld verkregen wordt van de inzendingen. Verder is het nog even wachten op de uitslag totdat ook de B en D bieren dit najaar ingeleverd en gekeurd zijn.

Komende clubavond

Op het moment dat ik dit schrijf is de avond van de laatste clubavond voor de zomerstop alweer nabij. We sluiten het voorjaar af met twee presentaties van eigen leden. Nick Oud gaat ons uitleggen hoe je op simpele wijze een etiket kan maken voor je bier. Nick heeft, naar ik begrijp, een grafische achtergrond. Gery heeft een studie gemaakt van ‘het schuim in bier’ en gaat ons daarvan verslag doen. Zeer waarschijnlijk zal er weer een maandbier zijn en als het goed is is ook de proeftafel weer present.

Later dit jaar

En dan is het op 1 September weer tijd voor onze jaarlijkse BBQ. Wie er andere jaren bij was weet dat er voor de vleesliefhebbers weer een feestje in aantocht is. Wie de laatste jaren verstek heeft laten gaan kan ik dan ook van harte aanbevelen deze avond weer eens te frequenteren. Indien iemand een lekker biertje op een vaatje heeft staan wat hij/zij wil laten proeven op deze avond dan is hij/zij welkom. Laat aan Jan Wurpel even weten wat je meeneemt (geen koppeling zal onmogelijk zijn).

Ook een selectie van je bieren op fles zijn een welkome mogelijkheid om iedereen te laten proeven wat je in huis hebt. Probeer een stickertje met je naam het het biertype of de fles/dop te doen, dan weten de mensen wat ze pakken en bij wie ze het complimentje moeten afleveren. De Inschrijving staat al open, dus wees er snel bij!!

Brouwdagen

Op 9 september gaan we de eerste van de Brouwdagen ‘nieuwe versie’ organiseren. Wat is er dan veranderd zul je denken? Nou... niks. Het zullen er alleen meer worden. Door de geweldige belangstelling van de laatste brouwdagen, hebben wij een stop op het aantal inschrijvingen moeten zetten. Dit maximum is al enkele malen gehaald. Om nu de druk op de toeloop wat af te laten nemen hebben wij nu 6 i.p.v. 4 brouwdagen in een jaar. Dat hoeft je er overigens niet van te weerhouden om aan alle 6 mee te doen :-).

De afgelopen brouwdag hebben we een nieuw dingetje geïntroduceerd: namelijk een verkoophoekje voor je overtollige brouwspullen. Ondanks dat het nieuw was en er niet heel veel ruchtbaarheid aan gegeven was, waren er toch de nodige zaken door de mensen meegenomen en verhandeld. Wij gaan hier dan ook mee door en zullen ergens een aparte tafel neerzetten, waar men de spullen op kan uitstallen. Wie voelt zich geroepen om een bord ‘koopjeshoek’ te maken, zodat het voor iedereen duidelijk is wat er aangeboden wordt? Stuur dan een mailtje naar Brouwdag@twortwat.nl. Bezoekers/nieuwsgierigen alsook brouwers die die dag niet brouwen zijn welkom en kunnen ook meedoen aan de koopjeshoek. De bedoeling dat je je product voorziet van een sticker met je naam en de prijs (en eventueel je mobiele nummer) en deze op de tafel zet. Kopers dienen zich dan bij de verkoper te vervoegen voor het uitwisselen van de benodigde penningen. Alles gaat op basis van goed vertrouwen en de organisatie kan helaas geen verantwoordelijkheid hierin nemen.

De catering en stamtafel zijn inmiddels legendarisch en maken deze dagen telkens weer tot een succes.

Nog eentje dan

29 september heb ik bijna een thuiswedstrijd. Wij gaan dan op bezoek bij brouwerij Klein Duimpje in Hillegom, waar wij de nieuwste uitbreidingen van Erik Bouman gaan zien. Altijd leuk om te zien hoe een hobby uit de klauwen kan lopen. Ik ga in ieder geval op de fiets.

Groet, Nico

PS: Jullie hebben vast al gezien dat er een project in voorbereiding is voor een hervergistingmeter op een flesje. Ik heb alvast een prototype kunnen testen en die deed het goed. We gaan nog wat tweaken en zeer binnenkort zullen de productie en inschrijvingen gaan aanvangen. Het doel  is om voor de leden deze gadget voor een prettig prijsje aan te gaan bieden. Je hoort van ons (De Gadget Commissie).

Mooi wat reacties gekregen op mijn stukje over nauwkeurigheid in het vorige clubblad. Hieruit blijkt dat er toch mensen zijn die het lezen. Daar ben ik blij om want dan doe je het niet voor niets. Het was wel grappig om te merken dat de meeste mensen eigenlijk nog nooit over meetnauwkeurigheid hebben nagedacht. Sommigen wegen al tientallen jaren met hetzelfde weegschaaltje of thermometer. Nu zal een bascule, hydrometer (dobber) of ouderwetse thermometer met de loop van jaren niet veel gaan afwijken. Maar digitale apparaten verlopen wel degelijk. Ik moest zelfs nog iemand teleurstellen door hem te vertellen dat ook een digitale aanwijzing een afwijking heeft. Hoe die vermeld wordt staat vast wel ergens op Wikipedia.

Op mijn wedervragen over hopbitterheid had niemand een antwoord. Die kunnen wij als amateurs helemaal niet meten. Alleen maar door een paar glazen bier te proeven en dan te zeggen: “Ja, best wel lekker bitter.” Dat blijft dus gewoon op de gok van de op de verpakking vermelde waarden en de berekening afgaan.

Hieronder staat de komende lijst met brouwpakketten. Deze kan geheel naar ons goeddunken met volledige willekeur wijzigen. De komende brouwpakketten:

Één pakket bevat alle ingrediënten die nodig zijn om 10 liter bier te brouwen. Alle pakketten worden zoveel mogelijk geleverd met een giststarter. Bestellen kan gewoon via het inloggen op de site van ’t Wortwat (ga naar voor leden/inkoop). Vervolgens krijg je van ons, 1 week voor de clubavond, een mailtje met het verschuldigde bedrag. Wacht alsjeblieft met betalen op dit mailtje, want het te betalen bedrag kan afwijken in verband met afwijkende prijzen of gezamenlijke inkoop prijzen. De laatste besteldag per maand wordt op de site vermeld. Ophalen van de spullenboel is bijna altijd aan het begin van de clubavond. Wij bestellen overigens hoofdzakelijk bij Van der Kooy Jubbega, zie daarvoor: http://www.vanderkooyjubbega.nl/

Vragen en opmerkingen naar: inkoop@twortwat.nl (vermeld indien mogelijk je bestelnummer).

Groeten,
De inkoopcommissie (Stefan en Michael)

We krijgen er allemaal op een goed moment last van, de brouwdip. Als je tot deze categorie brouwers behoort is het goed om te weten welke gewoonten schadelijk zijn voor je brouwsel.

Deze slechte gewoonten, we hebben er allemaal last van. Speciaal bij handelingen die we zeer regelmatig doen. Ik vermoed dat beginnende brouwers de brouwrecepten tot op de letter uitvoeren. Maar als we eenmaal meer ervaren worden, worden we wat nonchalanter en slaat het noodlot toe. Het begint heel onschuldig, per ongeluk vergeten we iets gedurende de brouwdag, en komen achteraf tot de conclusie dat het bier helemaal niet slecht is geworden. Dit wordt nog eens ondersteund door het gevleugelde gezegde: “Het wordt altijd bier”. En dan niet veel later gebeurt het nog een keer, en nog een keer. Niet lang daarna is de slechte handeling een onderdeel van de routine geworden. Sommige van deze gewoonten kunnen van tijd tot tijd geen kwaad, maar met andere speel je gewoon met vuur. Hieronder staat een kleine opsomming daarvan.

1 = Het niet labelen van je flessen

Ik denk dat de velen van ons wel enkele mysterieuze flessen bier hebben staan in een vergeten hoekje. De meesten van ons zijn ervan overtuigd dat ze zich voor eeuwig kunnen herinneren welk bier het is op het moment dat zij het daar neer zetten. Want het heeft immers een blauwe dop, en wie neemt de tijd voor het maken van 48 etiketten? Zes maanden later, en we kunnen ons niet meer herinneren of het bier in de fles met blauwe dop een pils of een witbier is. Het is aan de buitenkant van de fles moeilijk te zien. Natuurlijk is een verrassing op zijn tijd wel leuk, maar het wordt vervelender als er ook zeer slechte bieren tussen zitten. Ik zelf gebruik altijd de ronde zelf klevende dopetiketten van rond 20mm. Zitten per 88 op een vel A4 en zijn per stuk af te drukken. Bij het verwijderen van de dop is je flesje schoon en het etiket is goed afleesbaar als de flessen in een krat staan.

2 = Geen aantekeningen maken tijdens de brouwdag

Ik kan niet genoeg benadrukken wat het belang is van aantekeningen maken tijdens de brouwdag. Wat bijvoorbeeld als je brouwsel een geweldig fantastisch bier blijkt te zijn geworden, of wat als het brouwsel zo’n complete mislukking is geworden dat je er voor het leven een trauma aan overhoudt? De enige manier om je te herinneren wat je wel en juist niet meer moet doen is vastleggen wat er niet alleen gedurende de brouwdag is gedaan en voorgevallen maar natuurlijk ook tijdens de vergisting, lagering en de botteling. Door de proefnotities bij het recept te bewaren, bouw je over de jaren heen een mooi archief op.

3 = Onvoldoende of te kort ontsmetten

Beginnende brouwers zullen hier nooit last van hebben om dat zij met een schone installatie beginnen maar gevorderde brouwers krijgen er op een goed moment allemaal mee te maken: de Brouwdip. Veel van je brouwsels zijn keer op keer minder goed geslaagd. Er is sprake van enige smaakafwijkingen. Je hebt last van een hardnekkige besmetting die zich niet gemakkelijk laat verdrijven. Bij mij is de brouwdip in mijn systeem gekomen na het brouwen van een heerlijke Kriek Lambiek met echte wilde gisten. De 4 brouwsels daarna zijn allemaal het putje in gegaan. Ja, dat doet pijn. Oorzaak was dat ik mijn gistvat en mandfles even kort met een ontsmettingsmiddel omspoelde en niet een lange contacttijd aanhield van meerdere uren. Het is helemaal niet erg om je gistvat een nacht met ontsmettingsmiddel te laten staan. Vergeet ook niet om regelmatig je hevelfilter te demonteren en grondig schoon te maken.

4 = Geen SG meting doen

Ik zal dit nooit na laten te doen, het is een van de meest basic zaken die je als brouwer moet meten. Het meten van het Soortelijk Gewicht is belangrijk op vele momenten in het brouwproces. Direct na het brouwen, als je wilt weten wat het begin SG van het wort is en daarmee het resultaat van de brouwdag. Wanneer het tijd is om na de hoofdvergisting het jongbier over te hevelen naar de mandfles, doe je de tweede meting. Het bier zou dan vrijwel het verwachte Eind SG bereik moeten hebben. Let op dat als je meet met een refractometer je bij het eind SG een grote afwijking krijgt en dus dan een andere meetmethode moet gebruiken zoals de welbekende dobber. Als je het Eind SG hebt gemeten kan je ook het bereikte alcoholpercentage berekenen. Vuistregel hier voor is: Begin SG minus Eind SG maal 0,131. Bijvoorbeeld 1080 - 1012 = 68 x 0,131 = 8,9%

5 = Het wort niet beluchten voor de vergisting

Je bent het zat na afloop van een lange brouwdag en je kan niet wachten om je vermoeide, pijnlijke karkas in een fauteuil te laten neerploffen. Het vergeten om je wort te beluchten voordat je de gist toevoegt lijkt een te verwaarlozen feit. Maar het enige moment dat je zuurstof in je wort moet laten opnemen is vlak voor de vergisting. Het lijkt niet een totale tragedie, maar het zou kunnen betekenen dat vergisting traag op gang komt of dat de vergisting zal blijven steken. Een snelle heftige vergisting is vaak garantie voor een goed bier. Dit in tegenstelling tot een slepende vergisting.

6 = Een niet ontsmet iets in je wort steken

Ik denk dat de meesten van ons het wel hebben meegemaakt: er valt per ongeluk iets in het gistvat als het reeds is afgekoeld naar vergistingstemperatuur. Dilemma: je bent wel een hele dag bezig geweest met het brouwen, dus er is geen haar op je hoofd die er aan denkt om het brouwsel weg te gooien. In mijn geval leidt dat altijd tot de afkorting HB op het dopetiket: Hand Bier. Na een aantal van deze gevallen merk je dat je een beetje minder voorzichtig wordt met de sanitaire normen en waarden en soms zelfs je hele arm in het gistvat steekt. Dit verhoogt het risico op een besmetting. Heb je smaakafwijkingen, dan weet je meteen wat de oorzaak is. Maar soms is het geluk aan je zijde en doet de vergisting zijn ding en smaakt het bier fantastisch. Je kunt hier veel lol aan beleven door je vrienden te laten raden naar het geheime ingrediënt.

Bron

https://beerandbrewing.com/playing-with-fire-6-bad-brewing-habits-that-might-wreck-your-beer/?utm_medium=email&utm_campaign=editorial&utm_source=autopilot&utm_term=042017-step-up-your-brewing.

door: Brad Smith

Deze keer kijken we naar de alkaliteit van water en de invloed daarvan op de pH van je maisch. Het beheersen van de pH van je maisch is belangrijk, het is een van de zaken die het verschil kunnen uitmaken tussen goed bier en geweldig bier.

Maisch pH

Voor degenen die al wat vaker hebben gebrouwen en inmiddels toe zijn aan het perfectioneren van de kunst van het maischen: pH doet er echt toe. Slechte beheersing van de pH van je maisch kan off-flavours veroorzaken, waaronder een samentrekkend mondgevoel door een overmaat aan tannines. En, belangrijker nog, bier dat is gebrouwen binnen het juiste pH bereik zal een beter flavourprofiel hebben met een rond mondgevoel en een betere smaak. De reden is dat pH cruciaal is voor fatsoenlijke enzymatische werking gedurende de maisch. Wanneer de pH te ver buiten het juiste bereik valt, zal de suikeromzetting in de maisch worden beïnvloed en daarmee de vergistbaarheid en de smaak van wort en bier.

Het meeste kraanwater is licht alkalisch (pH hoger dan 7). De pH van graan daarentegen is een beetje zuur (pH lager dan 7), hetgeen helpt om de pH van het mengsel naar beneden te krijgen. Echter, wanneer je lichtgekleurde bieren brouwt is de zuurgraad van het graan meestal niet voldoende om de pH voldoende naar beneden te krijgen. Dan is aanzuren aangeraden. Donkere granen zijn wat zuurder dan lichtgekleurde granen. Wanneer je donkere bieren brouwt kun je meestal de gewenste pH bereiken zonder toevoeging.

In de maisch moet de pH een waarde hebben tussen 5.2 en 5.5. Professionele brouwers, die steeds opnieuw hetzelfde bier brouwen kunnen over het algemeen de pH waarde van hun maisch voorspellen. Amateurbrouwers hebben hiervoor meestal niet de gedetailleerde kennis van hun water of hun granen. Daarom moet je direct nadat je granen en water hebt gemixt, de pH van je maisch meten.

Meten en beheersen

De beste manier om de pH te meten is met een pH meter. Helaas zijn deze prijzig en moeten ze regelmatig worden geijkt en af en toe vervangen. De meeste amateurbrouwers volstaan daarom met pH strookjes. Let erop dat je strookjes gebruikt die bedoeld zijn voor brouwers, daarvan is het bereik beter afgestemd op de gewenste pH van maisch.

Zoals reeds boven aangegeven, is het meeste kraanwater licht alkalisch dus in de meeste gevallen zal het graan-watermengsel een pH waarde hebben boven de gewenste 5,2-5,6. Om dit te corrigeren moet er dus een vorm van zuur worden toegevoegd, of een chemische buffer. Manieren om dit te doen zijn o.a.

• Melkzuur. Dit is een organisch zuur dat wordt geproduceerd door bacteriën. Veel winkels voor thuisbrouwbenodigdheden verkopen het in vloeibare vorm met een concentratie van ongeveer 80%. Deze waarde kan variëren dus kijk goed naar de aanwijzingen op de verpakking. Dit wordt druppelsgwijs aan de maisch toegevoegd tot de gewenste waarde is bereikt. Het mengt over het algemeen goed met de bierflavour doordat maar een zeer kleine hoeveelheid nodig is.

• Zuurmout. Dit is een typische pilsmout dat aangezuurd is met melkzuur. Het bevat ongeveer 3 gewichtsprocent zuur. Zuurmout wordt voornamelijk in Duitsland gebruikt, om te kunnen voldoen aan het strenge Reinheitsgebot, dat toevoegingen anders dan mout, water hop en gist verbiedt.

• Fosforzuur. Een anorganisch zuur dat veel gebruikt wordt in frisdranken. Het vervangt koolzuur door fosfaat en verhoogt de fosforconcentratie van je wort.

• Zoutzuur of zwavelzuur. Dit wordt door veel commerciële brouwers toegepast en is over het algemeen lastig te verkrijgen door particulieren. Deze stoffen zijn gevaarlijk in het gebruik (het zijn allebei bijtende stoffen) en worden niet aangeraden voor amateurbrouwers. Daarnaast kunnen ze flinke off-flavours veroorzaken bij ondeskundig gebruik.

• Buffers zoals ‘5.2 stabilizer’. Deze zouten verlagen de pH door te reageren met fosfaten uit de mout. Ze kunnen de hardheid van je maischwater verhogen maar ze zijn een goed alternatief omdat je meestal kunt volstaan met een vooraf afgemeten hoeveelheid om je maisch te bufferen en de gewenste pH te bereiken.

Samenvattend gebruik ik zelf het liefst melkzuur of 5.2 stabilizer omdat beide stoffen makkelijk beschikbaar zijn in thuisbrouwwinkels en in kleine hoeveelheiden toegevoegd kunnen worden.

Verloren Bieren van Nederland

Bierhistoricus Roel Mulder, die vorig jaar april op de clubavond aanwezig was met een presentatie over Verloren Bieren, heeft alle informatie samengevat in een boek van 208 pagina's. In het rijk geïllustreerde Verloren bieren van Nederland beschrijft Roel de biergeschiedenis van ons land, van de Middeleeuwen tot nu, en brengt hij vergeten bieren weer tot leven. Met humor en heel veel prachtige verhalen vertelt hij alles over het hoe en waarom van ambachtelijke bieren in Nederland

Zo legt hij uit hoe de smaak van ons bier zich in de afgelopen eeuwen heeft ontwikkeld. Het boek geeft 40 oude bierrecepten die Roel tijdens zijn speurtocht door de archieven heeft ontdekt, zodat je ze zelf thuis kunt namaken. Een aantal roemruchte namen zijn: Oranjeboom Pilsner, Brown Stout uit Bodegraven, Gerstebier, Haarlemsch Drop- of zoetbier, Gruitbier, Haarlems hoppenbier, Haarlems Koyt, Gronings Kluinbier, Keute uit Halle, Nijmeegse Mol, Bier op de Martena-State, Bruinbitter bier, Zoet bier, Loender 8-guldenbier, Oud Bruin Tienguldensbier, Maastrichts bier, Nederlandse Lambiek, Hollandsch-Beijersch bier, Enkel Nieuw-licht, Koninginnebier, Hollandsche Ale, Heineken Gerste, Durable Engels Bruyn, Danziger Jopenbier, Minnebier, van Vollenhoven Stout, Princesebier, Oost-Indisch bier, Hollandsch Bier 9 Bruin, Lager, Belegen Gerste, Oranjeboom Münchener, Oranjeboom Meibier, Bredaas witbier, Double Saison en Wood Stout. Meer dan genoeg redenen om het boek te kopen lijkt mij. Dat is zijn uiteindelijke doel: oude bieren nieuw leven inblazen en de oorspronkelijke smaak terugvinden. 

Het boek kost €19,99 maar is ook als E-boek beschikbaar. De prijs is dan €12,99.

Bronnen

• http://www.unieboekspectrum.nl/boek/9789000355730/Verloren-bieren-van-Nederland/
• http://verlorenbieren.nl/

“Middeleeuwse artsen dachten dat bier gezonder was dan water”. Dat kopte de Volkskrant afgelopen week via hun website. Zoals gewoonlijk wordt zo’n uitspraak (in dit geval door een historicus) verfijnd als het artikel een aanvang neemt: bier weerspiegelt het gedachtengoed van de samenleving waar het gebrouwen wordt. En, zo stelt hij, wordt de huidige bierhype verklaard door de momenteel heersende hang naar kleinschaligheid en authenticiteit.

Maar goed, die middeleeuwen: Oké, water was kil en vochtig. Bier daarentegen lekker en voedzaam en daarmee, volgens de artsen uit die tijd, dus beter.  En ondanks dit gedachtengoed was ook niet iedereen altijd zat. Want alleen de elite kon zich veel en goede drank (als wijn) permitteren. Maar dat een ieder, ook kinderen, 1 tot 2 liter per dag dronken is evident, zelfs op begrafenissen werd er geschonken.

En daarmee was bier meteen weer een melkkoe voor de belastinginner. Oorlog? Dan opcenten op bier. Nu doen we dit omdat iets slecht is voor ons (alcohol en tabak) of omdat het de lucht vervuilt (benzine), maar in wezen gaat het gewoon nog steeds om geld voor de staatskas.

Men gebruikte licht bier voor in de ochtend, wat zwaarder bier voor de avonden (water is ook wel erg kil en nat, toch?). Het leuke van dit artikel is ook dat het suggereert dat de Belgen en Engelsen het brouwen met hop van de Nederlanders hebben afgekeken. En wij hadden het weer van de Duitsers geleerd, door onze contacten met de Hanzesteden.

Het artikel komt nog weer terug op de huidige hype: voor bier is procestechnologie helemaal niet nodig. Iedereen kan hiermee iets persoonlijks aan de wereld toevoegen. Of zoals wij het doen, aan ons eigen huishouden. En de Middeleeuwse arts wordt helaas door onze huidige artsen, ondanks de hype, weer tegengesproken. Nu geldt dat 1,5 glas per dag de kans op bepaalde kankers vergroot. Ik luister toch maar liever naar die middeleeuwse arts. Die begreep het tenminste…

Proost, Ben

Gelijk aan vorig jaar organiseert brouwersgilde de Roode Toren uit Zuthpen weer een Bokbier Open Nederlands Kampioenschap. Meer dan 70 inschrijvingen kwamen er in 2016 binnen en dat was boven verwachting! Ook dit jaar organiseert men weer een BONK en is de inschrijving inmiddels gestart. De website is inmiddels weer in de lucht, daar kun je je inschrijven en je vindt er tevens de nodige informatie,wedstrijdreglement, inleveradressen en ook hoe je de flessen eventueel zelf kunt opsturen. http://roodetoren-bonk2017.thecreationdepartment.nl/index.php

Inschrijven

De bokbieren kunnen worden ingeschreven in drie van de vijf bekende klassen van de biertypenlijst die door het BKG wordt gebruikt. Het betreft de klassen: C, D en V. In klasse C kunnen de volgende bokbieren ingeschreven worden:

• Lichte dubbelbok;
• Meibok;
• Weizenbok (hell).

In klasse D kunnen de volgende bokbieren ingeschreven worden:

• Bokbier;
• Dubbelbok;
• Weizen(doppel)bok.

In de V(rije) klasse kunnen bokbieren ingeschreven worden die een variatie zijn op een van de toegestane bokbierstijlen, waarbij de stijl nog wel als zodanig herkenbaar is (denk bijvoorbeeld aan een rookbok, houtgerijpte bok of een ijsbok). Voor bieren in de klasse V dient u tevens per bier een logboekformulier in te vullen. Van elk ingeschreven bier dienen drie flesjes (BNR) ingeleverd te worden. De dop dient goud- of zilverkleurig te zijn.

Tot en met 31 augustus 2017 is het mogelijk om uw bokbier(en) in te schrijven. Daarna is de inschrijving definitief gesloten. Per deelnemer kunnen maximaal 5 bokbieren worden ingeschreven. Het totaal aantal inschrijvingen hebben we op maximaal 100 bepaald. De bieren kunnen tussen 01-09-2017 en 08-09-2017 ingeleverd worden. Het inleveradres in onze regio is zoals gebruikelijk in Nieuw Vennep. De bieren worden gekeurd door keurmeesters van het BKG. Voor elk ingeschreven bier betaalt u €6 aan inschrijfgeld.

Bokbier

Bokbier of bockbier (naar het Duits: Bockbier) is een sterk seizoensbier. Oorspronkelijk zijn bokbieren ondergistend, maar de laatste jaren zijn er in Nederland meer en meer bovengistende bokbieren op de markt gekomen. Een donkere variant wordt tussen oktober en februari verkocht (met een verkooppiek rond oktober en november) en wordt herfstbok genoemd. Vanaf de vastentijd tot mei wordt ook bokbier verkocht dat meestal blond of amberkleurig is en lentebok of meibok wordt genoemd.

Bokbier is van oorsprong een Duitse biersoort. Andere landen waar bokbier wordt gebrouwen, zijn Nederland, Noorwegen, Oostenrijk en Tsjechië. Het Nederlandse bokbier heeft zich vanaf de jaren 80 van de twintigste eeuw tot een afzonderlijke stijl ontwikkeld met zo z'n eigen tradities en als opvallendste kenmerk dat bokbieren zowel onder- als bovengistend kunnen zijn. Ook in België worden bokbieren in Nederlandse stijl gebrouwen, maar die zijn uitsluitend bestemd voor de Nederlandse markt. België zelf kent geen bokbiertraditie.

Het verhaal gaat dat de naam aan het begin van de 17e eeuw in Beieren ontstaan is en een verbastering zou zijn van Einbecker Bier. Einbeck was in de middeleeuwen een beroemde bierstad in Nedersaksen. Het bier werd tot ver buiten de stadsgrenzen geëxporteerd. Het werd onder meer geleverd aan de Hertogen van Beieren, die het buitengewoon lekker vonden, maar ook veel te duur vanwege de hoge accijnzen. Hertog Willem V besloot een eigen brouwerij op te richten om het Einbecker bier na te laten maken.

In 1591 werd daarmee begonnen in het Münchener Hofbräuhaus. Maar hoe goed de Beierse brouwers ook hun best deden, hun bier haalde het niet bij het Einbecker bier. Rond 1612 werd een brouwer, Elias Pilcher, uit Einbeck naar Beieren gehaald om het Einbecker bier te brouwen. Hij slaagde erin een bier ‘nach Einbecker Art’ te brouwen. ‘Einbecker Bier’ werd op z'n Beiers als ‘Ainpöckisch Bier’ uitgesproken, verkort ‘Ainpöck’ en ten slotte vroeg men in het gewone spraakgebruik om ‘Ein Bock". Met een bok heeft de naam dus niets te maken, maar op etiketten wordt wel vaak een bok afgebeeld.

Er zijn nog meer verhalen over de oorsprong en naamgeving van het bokbier, waarin wel een verband met de bok wordt gelegd. Het zou te maken kunnen hebben met de Germaanse god Donar (soms afgebeeld als half mens, half bok) die op een bokkenwagen langs de hemel rijdt, en tegelijkertijd de vruchtbaarheid symboliseert. De nieuwe gerst- of tarweoogst werd gevierd met het zojuist bereide nieuwe bier: bokbier dus. De tarwe of gerst wordt aan het einde van de zomer geoogst en kon na bewerking (mouten) worden gebruikt om de eerste brouw van dat seizoen te brouwen. Ondertussen is het dan herfst en dus de 'herfst'-bok.

Nederland

Het eerste op grote schaal gebrouwen bokbier was dat van de Koninklijke Nederlandsche Beiersch Bierbrouwerij in Amsterdam, die het in maart 1868 introduceerde. Oorspronkelijk was het, in navolging van Duitsland, een voorjaarsbier maar de introductiedatum van het bokbier schoof door de jaren heen op naar het najaar; in de jaren dertig werd het bokbier de tweede donderdag van december uitgebracht en later werd dit vervroegd naar oktober. Bokbier bleef in het assortiment van de grote Nederlandse brouwerijen, maar mede door de inspanningen van de vereniging PINT en hun jaarlijkse bokbierfestival (sinds 1978) werd het bokbier in de jaren tachtig en negentig weer echt populair in Nederland. In 1982 brouwde de Arcense Bierbrouwerij het eerste bovengistende bokbier. Tegenwoordig zijn er meer dan 50 bokbieren op de markt.

Bron

Wikipedia

Opgelicht

Ik houd van ‘gezellig’ als ik naar een kroeg ga, en dan bedoel ik de ‘atmosfeer’. Wat dat dan inhoudt, is moeilijk om te omschrijven. Een bruine kroeg kán er dichtbij komen, maar soms ook weer niet. Het moet niet te klein zijn, maar zeker ook niet te groot.  Ik hoef niet per se aan de bar te staan of zitten. Het mag ook best aan een tafeltje zijn. Het licht moet zeker niet te fel zijn. Te donker ook niet, maar te donker is het niet snel. Eigenlijk komt er toch nog heel veel bij kijken, zonder dat je het weet. Het ligt er ook aan of je er alleen naar binnen gaat, met z’n tweeĕn of met een heel stel. Wat ook beslist niet prettig is, is als de lucht niet in orde is. Bijvoorbeeld, als er iets met het riool is en dat je dat dan ruikt. Bah! In Nederland zijn er veel kroegen die er bijna aan voldoen. En waarom dan niet helemaal? Nou, dat komt omdat de muziek heel vaak VEEL te hard staat. Een gesprek voeren is dan zo goed als niet te doen. Niet erg als je er alleen bent, maar met meer is dat best vervelend.

In de loop der jaren heb ik ontdekt dat naarmate je meer zuidelijk komt, men een heel ander idee over gezellig heeft. Kroegjes herken je soms alleen aan het uithangbord en binnen hebben ze soms TL-licht (hoe kom je erop) en plastic tuinstoeltjes. Gezellig is anders. Nou komen wij heel vaak in Engeland en daar hebben ze… Pubs! Een klasse apart. Die kunnen ook enorm variëren, want je hebt van die ‘sport’ pubs, waar vaak meerdere grote schermen zijn afgesteld op allerlei sportkanalen. Sommige mensen vind dat gezellig, in ieder geval de klanten die daar komen. Ondertussen nog gezellig een biljartje leggen… heerlijk! Niet mijn idee van gezellig, maar goed.

In kleine dorpjes heb je het vaak over maar één dorpspub. Als het er maar één is, is dat zelden zo’n sportpub. Veel vaker een echt ontmoetingshuis, waar de lokale bevolking elkaar herkent en ook ziet dat jij daar niet hoort zonder daar vervelend mee te zijn. Zo kan het zomaar zijn dat je vlakbij een dartbord zit en de ‘locals’ een wedstrijdje gooien. Dit gaat er dan gezellig aan toe en de spelers wisselen elkaar soms af zonder het spelletje te onderbreken. Wat ons het meest is opgevallen in de pubs, is de muziek. Of soms juist het gebrek daar aan. Moet je je voorstellen, vrijdagmiddag, een redelijk grote pub met een grote bar, vloerbedekking die gemaakt is om het teveel aan bier in de pintglazen zonder commentaar op te vangen, de ‘locals’ die ná vijven nog even langskomen alvorens naar huis te gaan, een vriendelijke ‘landlord’ achter de vele handpompen met soms echt goed lokaal bier, een pint en een kopje thee met melk te bestellen, aan de praat raken met een ‘local’ die zich vervolgens nog even met je bestelling bemoeit en tegen de landlord zegt “top it up…” als je pint wordt neergezet met naar zijn idee te weinig vloeistof en te veel schuim, en die pint dan óók al niet lekvrij naar je tafeltje te krijgen en dan… geen muziek! Het is bijna niet voor te stellen en als die pub dan langzaamaan volloopt, begint het volume van het geroezemoes aan te zwellen tot een oorverdovend gekrakeel! Geen wonder dat er geen muziek is, je zou het toch niet horen. Mijn idee van gezellig dus! Net als ‘ignorance’, is een Engelse pub ‘bliss’. Of kán het zijn.

Maar zou het niet leuk zijn als je er toch een modern nieuwtje aan zou kunnen toevoegen? Ik ben ook wel in moderne kroegen geweest, en daar is meestal juist veel licht. Dat hoeft niet wit te zijn, maar kan ook kleuren hebben, of oplichtende vlakken aan de muur of plafond. Als het goed gedaan is, wordt het er niet koel van en kun je je toch wel thuisvoelen. In dat geval is die moderne inrichting natuurlijk helemaal geslaagd. Maar dat bedoel ik niet met een modern nieuwtje. Ik doel meer op de inrichting van Ten Forward uit Star Trek, The Next Generation waarin Whoopi Goldberg als Guinan, de altijd vriendelijk lachende serveerster is. Als je kijkt hoe dié ‘kroeg’ is ingericht, dan zie je veel vierkante tafeltjes met, let op, licht ín diezelfde tafeltjes dat naar boven schijnt. Dus zitten er vier mensen aan zo’n tafeltje en kijken ze elkaar aan, dan is het net of ze in elkaars gezicht kijken, terwijl ze met een zaklantaarn van onderlangs hun kin, hun gezicht beschijnen. Dat doe je bij een kind om hem of haar te laten schrikken! Het ziet er niet uit dus. Maar… er komt wel licht uit die tafel en dat is geschikt voor mijn moderne nieuwtje. Als je het wilt zien én je hebt een Netflix abonnement, dan moet je maar eens een of meerdere afleveringen van Star Trek The Next Generation kijken. Netflix heeft momenteel álle Star Treks on-line staan. Niet alleen die van TNG.

Een paar jaar geleden maakte ik een aantekening voor mezelf: oplichtend bier d.m.v. genetisch gemanipuleerde gist. En wat denk je wat? Lees ik in een stukje van Sir Edmund, een magazine bijlage van de Volkskrant, een klein stukje over Terrence O’Brien van Engadget, die precies dit gedaan heeft. Dus naar de Engadget site en eens gelezen wat Terrence gedaan heeft. Welnu, hij heeft gebruik gemaakt van een CRISPR set waarmee je, populair gezegd, thuis kunt rommelen met genetische manipulatie. Daarmee heeft hij een biergist voorzien van een gen van zo’n oplichtende kwal en er een bier mee gebrouwen. En zowaar… resultaat. Hij had een blacklight nodig om het effect te laten zien en hij gaf toe dat het ietwat tegenviel, maar zowaar… het lichtte op. Dat was natuurlijk maar het begin voor mij. Ik ben daar dus ook mee gaan experimenteren, maar zag al snel in dat ik hier hulp bij nodig had. Die hulp heb ik ingeroepen in de vorm van mijn maten die me ook geholpen hebben bij het ontwikkelen van snuifbier. Met de hulp van Dirk, Jan-Jaap en Pierre hadden we in redelijk korte tijd een 4-tal gemanipuleerde gisten. Deze hoeven niet meer met een blacklight beschenen te worden en reageren op verschillende frequenties licht.

Nu terug naar mijn idee en Ten Forward met die oplichtende tafeltjes, weet u nog wel? Ik moest dus ook een manier hebben om deze nieuwe ‘hippe’ biertjes aan de man te brengen en ik denk dat ik dat gevonden heb: Ten Forward! Jazeker, ik heb een kroeg opgezet die naar de naam ‘Ten Forward’ luistert. Dat had nog wat voeten in de aarde, want zelfs Gene Roddenberry had daar nog wat over te vertellen, althans z’n nazaten. Ik moest daar aardig wat voor neerleggen! Maar ik heb nu dus een populaire kroeg in… Los Angeles. Waar anders wordt een naam als Ten Forward meteen herkend en weet men wat ze kunnen verwachten van deze kroeg? Wat mijn klanten echter helemaal verrast is het oplichtende bier, want dat had Guinan zelfs niet.

Het begint al met het tappen van het biertje. Het bier wat uit de tapkraan komt, wordt met een tweetal lasers beschenen en gloeit echt op terwijl het uit de kraan en in het glas stroomt. Dan, als het glas is ingeschonken, wordt het voor de klant neergezet, dus voor de barman aan de andere kant van de toog. Daar is ook al voorzien in een strook oplichtend glas. Daaronder natuurlijk al speciale lampen die het bier al prachtig laten oplichten. Dit is de eerste verrassing voor de klant. Dan neemt de klant de biertjes mee naar z’n tafel en deelt ze uit in het gezelschap. In die tafeltjes zitten nu verschillende ‘oplichtende’ lampen die slim aangestuurd kunnen worden om het bier een bepaalde kleur te geven. Je kunt dit zelfs nog veranderen door de frequentie van het licht een beetje te wijzigen. De bieren lichten daarmee echt op in een kleur die natuurlijk afhangt van de gebruikte gist. Zo kan ik verschillende bieren schenken die allemaal anders kleuren en dus hoeft niet iedereen hetzelfde bier te drinken. En de gasten vinden het prachtig. En je zou die gasten moeten zien! Ze dossen zich uit als de bemanningsleden van de USS Enterprise of zelfs als Ferengi, Klingon, Vulcan, Cardassians en Romulans. Het is gewoon on-aards om te zien. Maar wel heel gezellig!

Peter