17 artikelen uit het clubblad van Januari 2015

Terug naar overzicht

Van het bestuur, januari 2015

tww januari 2015
Door: Theo van Eijden

Allereerst wil ik alle leden, donateurs, adverteerders, zusterverenigingen en sympathisanten namens ons bestuur een goed en gezond 2015 toewensen. Dat er maar weer mooie bieren worden gebrouwen en een ieder zich kan verbeteren. Dit door meer kennis op te doen en deze ook te delen met de leden die pas zijn begonnen aan deze mooie hobby.

De afgelopen clubavond van vrijdag 19 december 2015

De avondleider was Jan Wurpel en hij begon de avond met het vragenhalfuurtje, wat na 5 minuten was afgelopen. Daarna moesten een aantal formaliteiten worden afgehandeld:

  • Ben Jacobs reikte bij verstek het gouden toetsenboord uit aan Jean-Pierre Bylard voor zijn bijdrage van artikelen voor ons clubblad.
  • John Gouwerok deed de uitreiking van de wisselkei aan Edwin de Redelijkheid en Erik Bakker voor het beste tapbier van het afgelopen jaar.
  • Jacques Stricker nam de microfoon in handen voor de prijsuitreiking van de clubkampioenschappen. De clubkampioenschap commissie zal in ons clubblad er een artikel aan wijden.
  • Onze voorzitter nam hierna het woord om de leden te bedanken die binnen onze club actief zijn in diverse commissies. Zij kregen een klein presentje als dank voor hun inzet het afgelopen jaar.

Na een korte pauze begonnen de bestuursleden met een kaas en bier pairing.

  • Geuze met Brilatte Savarin door Theo van Eijden.
  • St Bernard tripel met Chevre Crottin door Walter Bakker
  • Reblochon met Duvel door Erik Deelissen
  • Oester Stout met Jerseyhoeve Bio kaas van Jersey koeien door Jan Wurpel
  • Gulden Draak met Rochefort en Pecorino Sardo Dolce en Maturo door Nico van Kampen.

Deze kaas bier pairing presentatie kunt u op onze website nalezen, na inloggen onder documenten.

Hierna volgde een koud buffet gemaakt door Wilma Wurpel en Ria van de Voorde. Bier op tap was een Porter van brouwerij Molenduyn.

Komende clubavond

Het is onze voorzitter Theo van Eijden gelukt om Ron Pattinson te strikken om een presentatie te geven over de ontwikkeling van Engelse Bier Stijlen. Ron is geen onbekende in de bierwereld en heeft tijdens de American Homebrewers Convention ten overstaan van meer dan 5000 enthousiaste brouwers presentaties gegeven. Ron is een bierhistoricus en zal komende clubavond ook enkele exemplaren van zijn boek The Home Brewers Guide to Vintage Beers meenemen voor de liefhebbers om aan te schaffen. Ron geeft zijn presentaties in het Engels; dit heeft te maken met zijn Engelse achtergrond.

De bibliotheek commissie en de inkoopcommissie zullen beide aanwezig zijn. Het bierpakket van de maand is een Saison.

Nieuwe bestuursleden

De Algemene Leden Vergadering komt er weer aan. Als er nog leden zijn die een bestuursfunctie ambiëren, verzoek ik je dit voor 15 februari door te geven aan onze secretaris. Er komen namelijk twee functies vacant: secretaris en een algemeen bestuurslid. Lijkt het je leuk om actief deelnemer te worden van het bestuur van deze vereniging, geef je op en doe mee aan deze verkiezing.

Terug naar overzicht

Van de Inkoopcommissie

tww januari 2015
Door: Stefan Woolthuis

Als je dit leest heb je alle gepaste dronkenschap op de afgelopen feestdagen overleefd en heb je waarschijnlijk de eerste van je goede voornemens al overboord gegooid. Het is bij ons gelukkig niet anders. De enige voornemens die tot nu zijn blijven hangen gaan over bier, brouwen, enz.

 

Hier onder volgt de lijst met komende brouwpakketten. De volgorde kan nog wijzigen al naar gelang onze pet staat of wij het leuk vinden.

Januari:

Fransaizonnetje

Februari:

Tarwevino

Maart:

Dubdub

April:

Clubwedstrijdbier. Recept volgt, om het spannend te houden, later.

Mei:

BruinP

Juni:

Een Beste Bitter

Alle pakketten worden geleverd met een giststarter.

Tevens willen we vanaf december graag van onze hopvoorraad af. We bieden daarom een beperkte selectie aan voor de Van der Kooy prijs en geven daarop 25% korting. De hoppen zijn van dit jaar en koel bewaard. Op de ’t Wort Wat! inkoop site staat de lijst en die geeft de aantallen en soorten weer. Hier geldt op=op, weg=pech en wie het eerst komt die het eerst hop bekomt. Het gaat erg hard dus bestel snel. Natuurlijk kun je ook mout bestellen, maar dit wordt voor de gewone prijs aangeboden.

Bestellen kan gewoon via het inloggen op de site van ’t Wort Wat! (ga naar voor leden/inkoop) en voor de betaling krijg je dan later een mailtje zodat je het verschuldigde bedrag fijn kan overmaken. De laatste besteldag per maand wordt op de site vermeld. Ophalen van de spullenboel is bijna altijd aan het begin van de clubavond. Wij bestellen overigens hoofdzakelijk bij Van der Kooy Jubbega, zie daarvoor: http://www.vanderkooyjubbega.nl/

 

Vragen en opmerkingen naar: inkoop@twortwat.nl (vermeld indien mogelijk je bestelnummer)

 

Groeten,

De inkoopcommissie (Stefan en Michael)

 

Het recept van februari

Naam:

Tarwevino

Type:

Sterk witbier

Eigenlijk is dit een tarwewijn met een prettige droge bitterheid als tegenhanger van de lichte alcohol toets. Prima om een zonnetje te laten verschijnen op een regenachtige zondagmiddag.

Algemene receptgevens

Hoeveelheid

10 liter

alcohol percentage:

9,3 %

begin SG:

1082

eind SG:

1016

EBC (kleur):

14

EBU (bitterheid):

32

Ingrediënten

Ingrediënt

Waarde

Hoeveelheid

Kooktijd

Palemout

5 EBC

1750 gr

 

Tarwemout

3 EBC

900 gr

 

Tarwevlokken

4 EBC

850 gr

 

Tarwemout donker

15 EBC

250 gr

 

Magnum

14,5 α

10 gr

75 min.

Citra hop

14,4 α

5 gr

10 min.

Citra hop

14,4 α

5 gr

1 min.

Eiken chips

 

4 gr

lagering

Gist:

Wyeast Belgian wheat 3942 of alternatief: Danstar Munich

Maisch schema

56 °C

53 °C

65 °C

78 °C

stort

20 min.

45 min.

5 min.

Opmerking

De maischstap van 65 °C net zo lang aanhouden totdat er geen zetmeel meer is (jodium proef neutraal). De laatste hopgift pas toevoegen na het koken en minimaal 5 minuten in de nog hete wort laten zitten. De eiken chips toevoegen tijdens de lagering. Maximaal 2 tot 3 weken.

Terug naar overzicht

Deans Cyber Corner, januari 2015

tww januari 2015
Door: Dean Southall

Geschiedenis van Bier Stijlen -7- Trappist

Orval biertjesTrappist bieren zijn gebrouwen door Cisterciënzer monniken.  In 1664 besloot Jean de Rancé, abt van het klooster van de Notre Dame De La Trappe, in Normandië, Frankrijk, dat alle Cisterciënzer kloosters zelfvoorzienend moesten worden.  La Trappe had in 1685 zijn eigen brouwerij. Er werden steeds meer Cisterciënzer kloosters gesticht in andere Europese landen.  De monniken brouwden bier als een soort vloeibaar eten voor hun buren. Tegenwoordig brouwen Trappisten hun bier om ervan te kunnen leven en ook om goede doelen ondersteunen.

Veel van de Trappisten kloosters zijn vernietigd tijden de Franse revolutie en de twee wereldoorlogen. Van de kloosterbrouwerijen waren de Trappisten het meest actief. In de laatste 300 jaren waren er minstens 9 in Frankrijk, 6 in België, 2 in Nederland, 1 in Duitsland, 1 in Oostenrijk, 1 in Bosnië en misschien ook in andere landen.

In de 20ste eeuw de Trappist bieren werden steeds populairder.  Ander brouwers wilden hiervan profiteren en noemden hun bieren Trappist bieren. Uiteindelijk hebben de monniken in 1962 een brouwerij voor de rechter gedaagd in Gent en zij hebben de zaak gewonnen.

Oh, oh Den Haag!

Zoals jullie weten, heb ik mijn eigen bierwinkel in Den Haag. Ik kan leveren aan de clubavonden. Stuur mij jouw e-mail adres en ik zal een prijslijst doorsturen.

75% van de bieren in mijn winkel zijn Nederlands bieren. Als jij jouw eigen commerciële bier hebt gebrouwen dan laat mij het weten en waarschijnlijk kan ik het in de winkel verkopen. Stuur mij een prijslijst en neem wat mee naar een clubavond.

Terug naar overzicht

Maand bier en ander geneuzel, clubavond december 2014

tww januari 2015
Door: John Gouwerok

De laatste avond van het clubjaar is altijd een prijzenavond, dus ook voor mij met het uitdelen van de MAANDBIERWISSELKEI voor het beste maandbier. Het was een verrassende uitslag.

Maar eerst even iets anders: het geneuzel. De winnaar dit jaar was een commercieel bier: Baltika strong 8% en negen jaar over datum. Dat brengt mij op de volgende vragen: er wordt in Nederland meer dan 15% eten weggegooid wegens over datum. Moet dat? Is dat niet zonde en een minachting voor degene die het produceerde en voor hen die het nodig hebben en niet kunnen kopen?

Dat geldt dus ook voor bier. Je kan kijken: zie ik schimmel of vlokken? De geur, is die mogelijk muf of aards? En proeven: bah, vies, niet lekker Maar wat bleek: dit bier vonden jullie ondanks over datum een goed drinkbaar bier en jullie waardeerden het dan ook met veel punten, gemiddeld 7.78.

Uitslag

En dan de punten. Dat is leuk, er zijn leden die over een uitgelezen smaak beschikken en punten geven tot 4 of 5 cijfers achter de komma. Dan kom je uit op een zeer verrassende uitslag, aldus gebeurde dit jaar.

Hoe bereken je de punten, wat is een 7- en wat een 8+. Ik ben bij een ICTer en Betrouwbaar (ERNST) specialist op bezoek geweest om het allemaal nog eens na te rekenen. En de uitslag 2014 is geworden: 9 maandbieren, waarvan een buiten mededinging.

Plaats

Brouwer(s)

Bier

Punten

8

Ernst de Moor

Gouden Weizen

6.9

7

Kees de Roode

Kees Kriebel

7.1058

6

Frank Huitema

Peel Eel

7.1713

5

Jan Wurpel & Jacques Stricker

Winterbier

7.236

4

Niels & Mathijs v/d Weijden

Bok

7.322

3

Theo van Eijden

Trippel C = BZN

7.42

2

Diederik & Dion

Poorstout

7.51216

En de winnaars, nummer 1, zijn: Edwin de Redelijkheid & Erik Bakker met een FRENCH IPA. En dan de punten: Het verschil met nummer 2 is: 7.5348 – 7.51216 = 0,02264Uitroepteken

 

Volgend jaar

Het eerste maandbier voor de wisselkei 2015 is binnen: ROOIE SJIMMIE. Een pakketbier van de inkoopheren Woolthuis. Ze willen inzenden tot de kei binnen is. Ze hebben de eerste punten nu dus al binnen

Het aantal ingeleverde wedstrijdformulieren is 34, het aantal punten 250,133. Dat geeft een uitslag van dit bier 7.3568, een goed eerste resultaat

Het zal een hele strijd worden in 2015, de gebroeders Woolhuis proberen nu al de tegenstanders te intimideren door te stellen dat dat ze wel meerdere maandbieren willen inzetten, maar we gaan verder in januari met Black Beautiful op tap. We zullen zien wie er met de kei in handen staat december 2015

Ik hoop op een mooie competitie, wie gaat nog meer deze uitdaging aan?

Dit was het weer tot volgen keer en de beste wensen voor 2015. En denk nog even aan de puzzel van de vorige keer. Voor de winnaar is een een top fles bier beschikbaar.

Jullie uitbater JOHN

Terug naar overzicht

Tripel recept, eerste prijs clubkampioenschap

tww januari 2015
Door: Theo van de Voorde

Pater Tripeloris

van: Theo van de Voorde
gepubliceerd: 1e prijs clubcampioenschap 2014
klasse: C
stijl: Tripel

Beschrijving

Het recept is in principe het recept van de Pater Tripeloris van de  inkoopcommissie. Graag geef ik een toelichting op de ingrediëntenlijst.

Zuurmout voeg ik altijd toe bij blonde bieren in plaats van het water aan te zuren. Dat doe ik omdat het prima werkt en omdat ik slechte ervaringen heb met het  aanzuren met zuur, vooral tijdens het maischen, omdat je dan als gevolg van het  buffer-effect steeds verschillende waardes meet.

Gemalen gerst heb ik toegevoegd omdat ik dat toevallig in huis had,  een keer gekocht bij een molenaar waarvan ik een rondleiding kreeg.  Ik  denk niet dat dit effect heeft gehad op de smaak.

Suiker, ik heb iets meer suiker toegevoegd omdat ik van een ex-lid  van ons, Gerrit Jan Roubos, heb gehoord dat dit beter is. Hij is een echte Tripel specialist.

Saphir hopkorrels heb ik toegevoegd na het koken omdat ik dat een lekkere hop vind en omdat ik met het toevoegen van hop na het koken goede ervaringen heb opgedaan toen ik met Jan Wurpel de eerste Tripel C heb gebrouwen.

Iers mos voeg ik altijd toe bij blonde bieren om ze helderder te  maken Voor rest is alles hetzelfde als bij het oorspronkelijke recept.

Recept gegevens

batch grootte: 10 l.
kooktijd: 90 min.
alcohol percentage: 8.4 %
begin SG: 1074
eind SG: 1015
EBC (kleur): 14.5
EBU (bitterheid): 29.0
Brouwhuis efficiëntie 75 %
Water type kraan

Ingrediënten

ingrediënt hoeveelheid kooktijd waarde merk / leverancier
Pilsmout (3 EBC) 1920 gram   3 EBC  
Ambermout (50 EBC) 160 gram   50 EBC  
Tarwemout (4 EBC) 300 gram   4 EBC  
Zuurmout 40 gram      
gerst- gemalen 400 gram   3 EBC  
Suiker 452 gram      
Styrian Goldings hop 36 gram 75 min. 2.7 α  
Styrian Goldings hop 12 gram 15 min. 2.7 α  
Willamette hop 8 gram 5 min. 5.7 α  
Saphir hop 8 gram   3 α  
Koriander 4 gram 5 min.    
Iers Mos (Irish Moss) 2 gram 15 min.    
Wyeast 3787 trappist high gravity 1 verpakking     wyeast

Maisch schema

67 °C 64 °C 73 °C 78 °C
inmaischen 15 min. 35 min. 5 min.

't Wort Wat receptendatabase: http://www.twortwat.nl/recepten?id=248

Terug naar overzicht

Waardering voor de tweede prijs

tww januari 2015
Door: Nick Oud

Waardering!

Zo ga je met je zoon naar de clubavond van t Wort Wat!, en zo sta je met een oorkonde in je hand met een vermelding van een tweede prijs voor het brouwen van een Tripel. Net even een jaar aan het hobbybrouwen en dan al zo’n waardering. Echt te gek.

Die waardering hebben we natuurlijke mede te danken aan Theo en Titus die menig avond hebben besteed om ons de beginselen van het brouwen bij te brengen, wat uiteindelijk resulteerde in deze tweede prijs. Daarnaast komt de waardering ook ten goede aan Stefan en Michael van de inkoopcommissie die de juiste ingrediënten voor ons hebben klaar gemaakt. Met kreten uit de beoordeling van “lekkere tripel doe maar een krat”, “net geen Westmalle maar niet vervelend”, en “goed in balans” en een totaal van 81 punten is dit voor ons een enorme motivatie om er mee door te gaan.

We zijn nu een jaar bezig en hebben op een paar aanpassingen na alleen de maandbieren gebrouwen en daarnaast de gezamenlijke brouwdagen bezocht. Voor 3 januari staat er nog een “bijna blond” op het programma waar we een Whiskymout aan toe gaan voegen. We hebben al een 30 liter “bijna blond“ gebrouwen en deze was goed van smaak. We willen nu het verschil proeven wat deze toevoeging voor uitwerking heeft op het bier. Mocht dit een heerlijk biertje zijn, dan zullen we dit recept toevoegen aan de database van de recepten en om bij de woorden van Theo te blijven: “het wordt altijd bier”.

Mogelijk willen we in 2015 ons volume wat gaan vergroten, zodat we nog meer van dit heerlijke vocht kunnen genieten. Nogmaals bedankt aan alle keurmeesters voor deze prachtige beoordeling. Mocht je ons willen volgen dan kan dit via facebook op www.oldberckhout.nl.

Namens de brouwers van Old Berckhout: Nick, Koen en Vok Oud

Terug naar overzicht

Verslag Clubkampioenschappen 2014

tww januari 2015
Door: Jacques Stricker

Afgelopen clubavond in december, hebben wij weer de feestelijk prijsuitreiking van de clubkampioenschap bieren gehad. Zoals gewoonlijk worden de 1e t/m 3e prijswinnaars naar voren gehaald en persoonlijk gehuldigd met een oorkonde en de eerste prijswinnaars in iedere klasse met een beker. Daarnaast is de clubkampioen 2014 bekendgemaakt, met uiteraard ook een beker en de wisselbeker, welke hij een jaar mag koesteren. Helaas waren niet alle prijswinnaars aanwezig, waardoor zij hun “moment of fame” voor hun collega brouwers en de overhandiging van hun oorkonde en/of beker zijn misgelopen. “Zij” waren voor 2014 wel (een van) de beste brouwers van het type bier. Best iets om trots op te mogen zijn.

De prijswinnaars van 2014

Categorie Dunkelweizen

Er waren dit jaar 4 Dunkelweizen en 11 Tripels ingezonden. Bij de 4 Dunkelweizen waren de verschillen klein, er zat geen volle punt verschil tussen de ingeleverde bieren.

3e prijs Edwin de Redelijkheid en Erik Bakker met een 6.75. Het jury rapport was als volgt:

  • Geen smaakafwijking, koolzuur overtreft basissmaak, misschien te kort vergist of te veel bottelsuiker, mag iets zoeter.
  • Geen echte brouwfouten maar het is een te dun biertje. Misschien te veel liters gemaakt. Wij missen ook de kruidnagel. Als de gist goed was, dan moet je eens naar je maisch schema kijken.

2e prijs Ben Jacobs met een 7.1. Het jury rapport:

  • Goed gebrouwen, mooie weizen geur, te weinig banaan & caramel (zoet) in de smaak.
  • Mis de frisheid, dof van smaak, sterk afwijkend mondgevoel, let goed op de maisch stap, lijkt mogelijk daarmee verband te houden.

1e prijs Kees van Roode met een 7.3. Het commentaar van de jury:

  • Als biertje goed drinkbaar, schuim mooi, kleur goed. Wat we missen is de kruidigheid. Recept voldoende tarwe? Bij gebruik van een weizen gist moet je het zoeken in je maisch schema.
  • Te weinig banaan, te veel esters, fruitig. Veel koolzuur prikkeling, kouder vergisten ± 17°C kleine giststarter geeft meer stress en meer banaan.

Categorie Tripel

Bij de tripels waren de verschillen wat groter en zijn de prijzen als volgt verdeeld:

3e prijs Kees van Roode met een 7.95. Jury rapport als volgt:

  • Een echte tripel, niets fout kunnen vinden.
  • Niet in balans, geur is mooi, te laag in temperatuur gespoeld? Nasmaak niet onaangenaam, smaak OK.

2e prijs Vok, Nick en Koen Oud met een 8.45. Jury rapport als volgt:

  • Zeer mooie tripel, goede balans, geur en smaak. Mooie aflopende nasmaak, mag ietsje minder zoet en ietsje kruidiger.
  • Lekkere tripel, doe maar een krat. Mooi koriander aroma, meer dan de Westmalle maar niet vervelend, goed in balans.

1e prijs   Theo van de Voorde met een 8.9. Jury rapport als volgt:

  • Komt wel heel erg dicht in de buurt van een Westmalle. Mooie tripel.
  • Een super tripel met dry-hopping. Goed gelukt.

Wij hebben uiteraard aan de winnaars, Kees en Theo, gevraagd om hun winnende recepten met ons te delen in deze of een van de komende clubbladen. De komende clubavond zal ik alle nog in mijn bezit zijnde jury rapporten meenemen. De brouwers kunnen deze dan bij mij afhalen.

Vooruitblik op de clubkampioenschappen voor dit jaar

De afgelopen weken hebben wij als clubkampioenschappen commissie gebrainstormd over hoe het komt dat wij als grootste club van Nederland zo weinig inzendingen van de gebrouwen bieren krijgen. Ligt het aan de gekozen bieren, het tijdstip in het jaar of zijn er andere oorzaken? Bij het ONK blonken wij als club ook niet uit met het aantal ingeleverde bieren dus het tijdstip zal niet zo’n grote factor zijn. Bij de gekozen bieren proberen wij enerzijds aan te sluiten bij het ONK en anderzijds een aansprekend bier te kiezen. De keuzevrijheid van de gekozen bieren geeft mogelijk wat aanknopingspunten, daarom denken wij eraan om voor het komende jaar naast de 2 vastgestelde bieren ook een vrije klasse mee te laten doen. In een van de komende clubbladen wordt u hierover nader geïnformeerd.

De voor 2015 vastgestelde bieren zijn:

  • Oyster Stout (ook ONK bier)
  • Single hop IPA met Amerikaanse hop
  • Vrije klasse

Men moet in minimaal 2 verschillende klassen bier inleveren om mee te dingen naar de titel "Club Kampioen". Bij meerdere ingeleverde bieren tellen alleen de 2 beste (in verschillende klassen) mee voor de titel van Clubkampioen.

Namens de clubkampioenschapcommissie,

Terug naar overzicht

Ben Bierbrouwen

tww januari 2015
Door: Ben Jacobs

Aan het einde van het jaar 2014 hebben wij aangekondigd dat Jean-Pierre Bylard de trofee Het Gouden Toetsenbord gaat overnemen van Peter Hompe, als dank voor zijn inzet als een der schrijvende leden van 't Wort Wat!. Jean-Pierre was er helaas niet, maar in Januari neem ik hem gewoon mee naar de clubavond om alsnog de uitreiking officieel te laten plaatsvinden.

Toen ik tijdens die aankondiging wat vertelde over ons clubblad, las ik ook een mail van Jan van Schaik voor. En voor degene die niet weet wie Jan is: een der eersten en grote hobbybrouwers in Nederland. Van zijn hand is o.a. ‘Het Groot Zelf Bierbrouwboek’, ISBN 90 215 4048 7.

Zelf heb ik hem enkele malen ontmoet tijdens ONK dagen en hij heeft al wat jaartjes terug een lezing bij 't Wort Wat! gehouden. Hij is een markante persoonlijkheid, maar uit zijn mail is te lezen dat het niet echt goed met hem gaat:

Beste Biervrienden,

Een beetje onwennig zit ik in de rolstoel dit artikel te typen. Ik mis mijn rechter been vanwege een infectie.

Ik kan geen bier meer brouwen, maar geniet nog telkens van jullie goede blad.

IN DE NOOD LEERT MEN ZIJN VRIENDEN KENNEN.

Tijdens de revalidatie van 3 maanden kreeg ik van het BKG  een fruitmand met bier! Samen met een man die ook een been miste heb ik die geconsumeerd.

Ik wens jullie allen een goed nieuwjaar

Hartelijke groet, Jan van Schaik.

Toch ben ik trots op zijn opmerking dat hij nog steeds kan genieten van ons clubblad. Een beter compliment had ik aan het einde van vorig jaar niet kunnen verwachten.

Mijn oproep blijft staan: schrijf als je iets te melden hebt of een activiteit van ons zou willen verslaan. Opdat een ieder lid weet wat er gebeurt in de vereniging en thuis kan meegenieten, als hij onverhoopt zelf niet aanwezig kon zijn. Mijn eigen goede voornemen? Ik denk ietsje minder vaak brouwen. Ook leuk voor de andere huisgenootjes…

Proost, Ben

Terug naar overzicht

Een nieuwe 'bierfunktie'? (2)

tww januari 2015
Door: Jean-Pierre Bylard

Destijds ben ik “Rooms” opgevoed en ik heb natuurlijk nog wel wat van die opvoeding overgehouden. Eén van die zaken is een “schuldbekentenis”, een “mea culpa”. Die moet ik nu ook maken, want ik heb valselijk beschuldigd. (Red: Zie clubblad oktober 2014)

Op www.universiteitvannederland.nl komen wekelijks allerlei wetenswaardigheden aan bod. Recentelijk was daar een serie van 5 colleges (elk college duurt maar 15 minuten; ik was in mijn studietijd anders gewend) gehouden door: dr.ir. Bart Knols, entomoloog aan de Landbouw Universiteit Wageningen. Hij had een serie opmerkelijke colleges die ook opheldering gaven over mijn vraag of muggen niet alleen van bloed houden, (meer van het mijne dan dat van mijn vrouw) maar kennelijk ook van bier.

Sorry voor de dames-muggen dat ik ze valselijk voor stiekeme alcoholistes heb uitgemaakt. De “dames” houden uitsluitend en alleen van bloed! De alcoholisten zijn ook niet de mannetje muggen, maar dié zaten in de eerder genoemde Erlenmeyer. In bier blijft altijd wel een deel suiker aanwezig. En dàt lusten die mannetjes. Suiker is ook het énige dat ze tot zich nemen. Het komt er dus op neer dat de mannetjes suikerhoudende stoffen opzuigen om de vrouwtjes te kunnen bevruchten en de vrouwtjes op hùn beurt bloedprikken om de eitjes te kunnen leggen. Een en ander neemt niet weg dat ik die toegangspoorten in mijn garage muggenwerend ga maken, want voor je het weet zit er wèl een vrouw tussen (als mug natuurlijk.)

Raadsel opgelost.

Terug naar overzicht

Jaarverslag van het bestuur over 2014

tww januari 2015
Door: Erik Deelissen

Met het hierna volgende verslag geeft het bestuur van de Amateurbierbrouwersvereniging ’t Wort Wat! Een overzicht van de gebeurtenissen van het verenigingsjaar 2014.

Het jaar 2014 is voor ’t Wort Wat! een uitstekend en actief jaar geweest. Het bestuur bedankt een ieder die zich het afgelopen jaar heeft ingezet voor onze vereniging. Naast oudgedienden hebben wij vele nieuwe leden binnen de actieve commissies mogen verwelkomen.

Bestuursbeleid

Het ledental begin 2014 is 235 leden. Een flinke groei vergeleken met vorig jaar. Gelijk aan vorig jaar willen we als vereniging niet meer groeien, als bestuur richten we ons op stabiliteit. We hebben daarom onze promotieactiviteiten geminimaliseerd. We blijven meer nadruk leggen op het gezamenlijk proeven en beoordelen van bier. Dit jaar bestaat 't Wort Wat! 20 jaar en dat hebben we gevierd met een grote barbecue met live muziek en een varkentje aan het spit.

Het beleid moet altijd het doel van de vereniging dienen, wat bij oprichting vastgesteld is als: “het bevorderen van het zelf brouwen van bier en het opbouwen van kennis daarover”. Zoals elk jaar hebben we het beleid uitgewerkt aan de hand van drie kernbegrippen: communicatie, participatie en kwaliteit. Hierbij is het dit jaar nadrukkelijk de bedoeling om voor elk van deze kernbegrippen één invulling te geven.

Communicatie

De wijze van communiceren die er zijn naar de leden toe hebben we niet gewijzigd, Nieuwsflits, clubblad op papier en digitaal, clubavonden, jaarlijkse excursie en de brouwdagen. De brouwdemo’s op markten, braderieën en tijdens bierfestivals worden niet meer gehouden, mede omdat er geen behoefte meer is aan een nog grotere toestroom van nieuwe leden. Via de huidige kanalen komen genoeg aanmeldingen binnen.

Participatie

Participatie is de invulling van het “voor de leden, door de leden” beginsel. Dit gaat niet vanzelf, maar toch zijn er altijd weer genoeg leden te vinden die zich voor de goede zaak willen inzetten. Ondanks de taken die gedaan moeten worden blijkt dat het gezamenlijk organiseren van activiteiten altijd een gezellige bezigheid is. Zo hebben we in 2014 een Single Hop brouwdag georganiseerd.

Kwaliteit

Met het kernbegrip “kwaliteit”, hebben we aandacht besteed aan de kwaliteit van het brouwproces, en de smaak van het bier dat dit opleverde. Hier aan is invulling gegeven door De Proeftafel. De bieren van de brouwdagen gaan we gezamenlijk met de brouwers proeven en daarbij proberen we te achter halen waardoor afwijkingen kunnen zijn ontstaan en zo in staat zijn ieders bier te verbeteren. De toeloop is dusdanig dat we overwegen hier een vast onderdeel van de clubavond te gaan maken. Ook zijn er een aantal clubavonden georganiseerd waarbij het proeven en beoordelen van bier centraal stond. De maandbieren en de daarbij behorende wedstrijd om de Wissel Kei zijn hier ook een voorbeeld van.

Ten slotte

We zijn van mening met dit opgezette beleid de vereniging nog interessanter gemaakt te hebben. Dit kon alleen mogelijk gemaakt worden door leden die actief hun steentje hebben bijgedragen.

Het bestuur in 2014

Tijdens de ALV op 7 maart 2014 is Theo van Eijden herkozen als bestuurslid en voorzitter. Walter Bakker is herkozen als bestuurslid en penningmeester en Nico van Kampen is herkozen als bestuurslid. Met deze samenstelling van het bestuur werden de taken in de maand maart als volgt verdeeld:

 

Functie

naam

aandachtsgebied

Voorzitter

Plv. Penningmeester

Theo van Eijden

 

Mediacommissie

Publiciteitscommissie (slapend)

Brouwcursuscommissie

Flessenspoelcommissie (tot oktober 2014).

Aangebodencommissie (vanaf oktober 2014)

Secretaris

Erik Deelissen

Excursiecommissie

Polderbokcommissie

Bibliotheekcommissie

Penningmeester

Walter Bakker

Clubkampioenschapcommissie

Kascommissie

Gistcursuscommissie

Algemeen bestuurder

Plv. Voorzitter

Jan Wurpel

Clubhuiscommissie

Inkoopcommissie

Fotografencommissie

Algemeen bestuurder

Plv. Secretaris

Nico van Kampen

Gistbankcommissie

Magneetroerdercommissie

Brouwdemocommissie (slapend)

Brouwdagcommissie

Wij hebben dit jaar van 35 leden afscheid genomen, maar hebben een aanwas van 48 nieuwe leden. Tevens hebben zich 2 nieuwe donateurs zich gemeld, en hebben we afscheid genomen van 8 donateurs. Op dit moment (peildatum: 31 december 2014) hebben we 248 leden en 13 donateurs en 2 ereleden.

Clubavonden in 2014

Er zijn dit jaar 11 clubavonden gehouden waarvan eenmaal op locatie in de Hoofdvaartkerk.

Commissie activiteiten

De Commissie activiteiten van het afgelopen jaar

  • 4 brouwdagen georganiseerd.

  • Een club barbecue ter gelegenheid van ons twintig jarig bestaan.

  • Polderbok 2014 gebrouwen bij brouwerij de 7 Deugden.

  • 2 brouwcursussen gegeven aan 24 cursisten.

  • Clubkampioenschappen georganiseerd.

  • Excursie naar Keulen.

  • Gistcursus gegeven.

  • Gistcommissie leverde gist voor pakketten van de maand

  • Elke clubavond de Bibliotheek commissie aanwezig.

  • Elke clubavond de Inkoopcommissie aanwezig met pakketten van de maand en andere bestellingen

  • Clubhuis commissie verzorgde de clubavonden en club barbecue.

  • Fotografen commissie maakte reportages van activiteiten van onze club.

  • Redactie commissie verzorgde ons clubblad.

Onze vereniging mag zich verheugen op een groot aantal vrijwilligers, veertig leden dragen structureel een steentje bij aan onze vereniging binnen een of meerdere commissie of anderszins. Dit is een aantal waar we als vereniging best trots op mogen zijn. Maar nog steeds zijn er een aantal commissies die zitten te springen op actieve leden die wat van hun spaarzame vrije tijd en kennis ter beschikking willen stellen aan onze vereniging. En bedenk dan het ook vooral erg gezellig is om samen met andere brouwers activiteiten te organiseren.

Met het bovenstaande overzicht hoopt het bestuur jullie voldoende te hebben geïnformeerd over beleid en activiteiten in het afgelopen jaar. Wij hopen dat dit tijdens de Algemene Leden Vergadering op 6 maart jullie goedkeuring kan krijgen.

Namens het bestuur,

Terug naar overzicht

Aankondiging ONK 2015

tww januari 2015

Het Bergsche Bierbrouwersgilde organiseert op zaterdag 6 juni 2015 het jaarlijkse “Open Nederlands Kampioenschap amateurbierbrouwen (ONK)”. Hierbij worden jullie weer allemaal uitgenodigd om deel te nemen!
Alle informatie over het ONK, inschrijvingsformulieren, kosten, reglement, belangrijke data, etc. vind je op onze site: http://www.ONK2015.nl.

Het ONK wordt gehouden in en rondom het Markiezenhof in het centrum van Bergen op Zoom. Wij rekenen weer op jullie deelname. Het maximaal aantal inschrijvingen is vanwege het aantal keurmeesters vastgesteld op 550 bieren.

Wilt u op de hoogte blijven van de verdere organisatie van het ONK en de wedstrijd, dan kunt u ons ook volgen via Facebook! http://www.facebook.com/bergsbierfestival. Schroom niet om deze mail door de sturen naar al je biervrienden.
Met brouwgroet van de Bergsche Bierbrouwers,
Joris Stoop, Wedstrijdsecretariaat
E-mail: wedstrijd@onk2015.nl

Terug naar overzicht

Saison

tww januari 2015
Door: Frank Huitema

Op de komende brouwdag staat de saison op de rol. Een saison is een van oorsprong Waals biertype dat nog steeds op betrekkelijk kleine schaal wordt gebrouwen en daarnaast door Amerikaanse craft brewers herontdekt is. De saison is herkenbaar aan de oranje-gele kleur, een sprankelend koolzuurgehalte, een dichte schuimkraag en, zoals Michael Jackson het noemt, een “knapperige afdronk”.

Een saison is een lastig te brouwen bier. André van der Zee heeft in 2009 een geweldig artikel geschreven over het harde water dat veel saison-brouwers gebruiken en waaraan het bier zijn “knapperige afdronk” ontleent: een hoog gehalte aan sulfaat en bicarbonaat. Die versterkt het bittere karakter, dat pas na lange rijping wegebt. Maar die lange rijping geeft ook vrij spel aan het typisch aanwezige melkzuur. Een saison heeft kenmerken van de brettanomyces – maar het wilde gist-karakter mag niet overheersen. Mijn ervaring is dat het vinden van een balans tussen de verzachtende invloed van de rijping en het temmen van het melkzuur het een van de moeilijkst te brouwen bieren maakt.

Dupont is het bekendste saison, met een sterk hoppig (East Kent Goldings) karakter, een scherpe en verfrissende prik, een ingetoomde fruitigheid en een lange, zeer droge afdronk. Hoewel mooi in balans vind ik de Dupont eigenlijk alleen bij heel warm zomerweer lekker – in januari verlang je naar iets minder bitter en minder droogte. Zelf brouwen met opgekweekte Dupont-gist is een zaak van lange adem: het is een zeer trage gist die je veel moet kietelen (schudden, opschroeven temperatuur) om een redelijke graad van doorvergisting te verkrijgen. Enkele Amerikaanse saison-brouwers bevelen aan om voor zowel alpha- als beta-amylase aan de onderkant van de temperatuurbandbreedte te gaan zitten, teneinde een droog bier te krijgen. Ook het gebruik van suiker in plaats van een deel van de gerst kan de doorvergisting en daarmee het droge karakter bevorderen. Deze brouwers benadrukken ook het belang van een laag start-SG in het verkrijgen van een laag eind-SG. Een van hen voegt twee dagen na de start van de vergisting 250 gram in water opgeloste suiker (gekookt en teruggekoeld) toe per tien liter bier, en na vier dagen nog eens 250 gram. Koud lageren is heel belangrijk.

Als substituut voor de Wyeast 3624 (de Dupont gist) wordt ook de Wyeast 3726 (Farmhouse Ale, van de Blaugies-stam) of de Wyeast 3711 (French saison) gebruikt – deze gisten stabieler en verder door dan Dupont.

Andere brouwers, waaronder St. Feuillien en Pipaix, geven hun saisons een fruitiger karakter, met meer ruimte voor sinaasappel-schil of nectarine-schil, maar ook anijs, zwarte peper en zelfs essenbladeren (die een droog gevoel geven op de zijkant van de tong). Brouwerij Silly steekt de saisons ook, eigenlijk om dezelfde reden als dat bij geuze-bieren gebeurt: om een betere balans te vinden tussen droogte en body. De beste kruidiger versies hebben het rijke bouquet van een La Chouffe – maar zijn dankzij minder alcohol en drogere afdronk veel beter doordrinkbaar.

Voor meer body (wat ik persoonlijk aanbevelenswaardig vind) kan bij het zelf brouwen een kleine dosering tarwe, CaraMunich, rogge of lichte kandijsuiker uitkomst bieden. Voor meer body en betere drinkbaarheid in de koude maanden van het jaar zijn er allerlei saison-varianten, zoals Dupont’s Moinette (een “super saison” van 8%), een Les Bons Voeux wintervariant, terwijl de Naeckte Brouwers uit Amstelveen met Noorderlicht ook een wintersaison hebben gebrouwen. Die zijn voller, zoeter en alcoholischer dan het origineel, en daarmee wat mij betreft gevalletjes kind en badwater. 

Bronnen

  • Michael Jackson, De grote Belgische bieren (1997)

  • Gordon Strong, Saison, A beer for all seasons, verschenen in Brew Your Own, vol.19, no.3 (mei/juni 2013)

 

Terug naar overzicht

1001 en 1 gist brouwdag bij 7 Deugden

tww januari 2015
Door: Theo van Eijden

Vorig jaar hebben we als vereniging een Single Hop brouwdag georganiseerd. Daar hebben we ongeveer 25 brouwsels gemaakt door even zoveel verschillende brouwers. Zij kregen allen een andere hop, maar het recept voor het bier was voor het overige gelijk. Resultaat: 25 bieren met alle een verschillend hop karakter. Na het bottelen zijn alle bieren weer verzameld en verdeeld onder de brouwers. Zodoende kreeg iedere bouwer ongeveer 2 tot 4 flesjes van alle bieren. Hierdoor was het goed te beoordelen welke hop je prettig vind en welke niet. Het was een hele proeverij om alle bieren te beoordelen, zeker ook omdat het hop karakter met het verstrijken van de tijd ook nog aan verandering onderhevig was.

GistcellenDit jaar gaan we weer een dergelijk experiment uitvoeren maar nu gaan we met de gist variëren. Op zaterdag 21 maart gaan we bij Brouwerij de 7 Deugden in Amsterdam Osdorp één groot bier maken, afhankelijk van het aantal aanmeldingen 600 tot 1000 liter. Ieder die inschrijft krijgt van die wort een bepaalde hoeveelheid liters mee naar huis en per brouwsel een andere gist. Na de vergisting en botteling worden alle bieren weer verzameld en evenredig verdeeld onder de deelnemers. Doel van dit experiment: de verschillen in smaak, karakter en vergistingsgraad van de diverse brouwgisten vergelijken. Omdat er één groot bier gemaakt wordt is het uitgangspunt voor iedereen gelijk en zullen de verschillen alleen veroorzaakt worden door vergistingstemperatuur en gist. Als een brouwer thuis temperatuurgecontroleerd kan vergisten, kan hij de opdracht mee krijgen zijn wort op een bepaalde temperatuur te vergisten. Zo kunnen we een bepaalde gist op meerdere temperaturen vergisten en goed het effect van temperatuur op de vergisting waarnemen. Je hoeft die dag dus geen bier te brouwen maar alleen je gistvat mee te nemen en deze bij de brouwerij te laten vullen. De inschrijving zal openen na de brouwdag van 7 februari en het aantal inschrijvingen zal beperkt zijn.

Binnenkort komen we met meer informatie over de inschrijving en details van de brouwdag. Houd de nieuwsflits in de gaten.

Terug naar overzicht

Win 500 liter van je eigen bier

tww januari 2015
Door: Ben Uijtenhaak

Ja, dat kan als je meedoet met de 6de editie van de Brouwland Biercompetitie 2015. Belgische en Nederlandse teams van twee tot acht bierliefhebbers zullen het tegen elkaar opnemen in de categorieën “Beste Hobbybier der Lage Landen” en “Beste Studentenbier der Lage Landen” en maken zo kans op de hoofdprijs: 500 liter van hun eigen bier, gebrouwen door een ambachtelijke brouwerij. Daarnaast worden de twee winnende bieren gedurende drie maanden exclusief in Delhaize winkelpunten in België verkocht. De winnaars van deze twee categorieën worden, samen met de winnaar van “Beste Regionale Zenderbier van België”, bekend gemaakt tijdens de finaledag op zaterdag 23 mei 2015.

Inschrijven kan reeds vanaf 3 januari via de website http://www.mijnbier.be. Daar vind je dan ook alle up-to-date informatie over de Brouwland Biercompetitie. Houd deze website en de Facebook pagina in te gaten om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes.

Terug naar overzicht

Impressie gezamenlijke brouwdag, zaterdag 29 november 2014

tww januari 2015
Door: Leo Vogelenzang

Op zaterdag 29 november jl. was het dan zover! Nadat wij, cursisten van de brouwcursus, op een aantal donderdagavonden door Titus en Theo wegwijs waren gemaakt in het brouwproces, mochten we nu onze eigen brouwsels gaan maken.

Het was een prachtige, heldere en zonnige dag. Al vroeg ging ik op pad naar de boerderij van kwekerij Duivenvoorden in Lisserbroek, benieuwd hoe deze dag zou gaan verlopen. Eenmaal aangekomen, gonsde het al van de activiteiten. Mensen waren bezig hun brouwinstallaties op te zetten, er werd mout en graan afgewogen en uitgedeeld en ook wij, de cursisten, gingen met behulp van de apparatuur van ’t Wort Wat aan de slag. We zouden, volgens recept, Black IPA maken, een van mijn favoriete bieren!

Eerst schroten en daarna maischen. Alles tot aan een bepaalde temperatuur brengen, af laten koelen, weer op temperatuur brengen, precies zoals we het in de theorie hadden geleerd, en het was heel bijzonder om het nu eens in de praktijk te brengen: dan gaat zoiets toch meer leven en krijg je echt een idee van hoe het hele brouwproces in zijn werk gaat.

Ondertussen konden we onszelf voorzien van allerhande versnaperingen, die door de dochter des huizes verkocht werden, of konden we ons even opwarmen in het nabijgelegen gedeelte van de stal.

Ik moet zeggen: het was een prima dag en ik heb me goed vermaakt. Behalve werken aan ons eigen brouwproces konden we ook een kijkje nemen bij ervaren brouwers. Hoe pakken zij zoiets aan? Wat voor apparatuur hebben zij, wat kunnen zij vertellen over hun brouwervaringen? Allemaal heel leuk.

Na de lunch gingen we aan de slag met het toevoegen van de hop, de voor IPA zo kenmerkende, heerlijke geur hing al gauw in de hele stal en ik raakte zowaar ietwat ‘bedwelmd’. Het brouwsel werd nu echt aan de kook gebracht, waarna we het gistvat schoonmaakten met ‘ukkie-mukkie’ en de gist toevoegden. Na het overhevelen van het brouwsel in het vat was het proces voor ons voorlopig ten einde. Onze vaten werden meegenomen door Titus en Theo. Zij zouden ze gaan lageren, in afwachting van het resultaat op de bottelavond, 30 januari.

Na afloop was er gelegenheid om van elkaars bieren te proeven en om bier- en brouwervaringen met elkaar uit te wisselen. Aan lange tafels werd het, na diverse biertjes, al gauw heel gezellig, ook weer begeleid door diverse lekkere snacks, bereid door de dochter van de kweker.

Ik vond het een prima dag en een mooie (voorlopige, want er komt nog een bottelavond op 30 januari) afsluiting van de brouwcursus.

Je kunt in de theorie wel van alles leren over het brouwproces, maar het brouwen gaat toch echt meer leven als je het zelf doet en ziet en begrijpt hoe de diverse brouwstadia elkaar opvolgen en wat het een voor gevolg heeft voor het ander. Daarbij was het ook nog eens erg gezellig, ongedwongen en ontspannen. Kortom: ik ga zeker nog eens komen op een volgende gezamenlijke brouwdag, hopelijk dan met mijn eigen brouwapparatuur!

Terug naar overzicht

Oudejaars-traditie

tww januari 2015
Door: Titus Rinia

Nieuw Vennep, 22 december 2014

Het loopt weer tegen de kerst en, belangrijker nog, de jaarlijkse eindejaarsbierbrouwdag komt er weer aan. De datum staat vast: 30 december. Maar we moeten nadenken over het recept. Wie gaat wat brouwen, welke mouten hebben we nog. Welke hop zit er nog in de vriezer. Is er gist? Als sinds een jaar of 5 brouwen Rob, Theo en ondergetekende tussen kerst en oud en nieuw, bier. Maakt niet uit wat voor weer het is. We hebben meegemaakt dat de hagelstenen ons keihard om de oren vlogen, maar we blijven bij onze traditie. Standaard maak ik altijd een pils maar ik ga nu toch afstappen van deze traditie. De allereerste pils die ik brouwde gaf me een eerste prijs met de clubkampioenschappen in de klasse A. Ik heb daarna deze topper nooit meer kunnen na-brouwen.

Nee, deze keer ga ik een single hop brouwen. Tijdens onze (Rob, Theo en ik) trip dit jaar, ditmaal naar de drie jaarlijkse hopfeesten in Poperinge, hebben we onder andere De Struise Brouwerij bezocht. Daar heb ik een paar single gehopte biertjes gekocht en was zeer aangenaam verrast door dit bier. Dit ga ik ook brouwen!

Het wordt een simpel recept. Pilsmout, misschien een beetje tarwe en Cascade US hop. De Cascade hop heb ik gescoord met de gezamenlijke brouwdag waarbij we met de cursisten de Black IPA hebben gebrouwen. De gist wordt de nieuwe korrelgist van Safrew Abbey. Pilsmout besteld bij de inkoopcommissie en tijdens de clubavond van december opgehaald. Grappig om van het bestuur een mooie fles Hommelbier in ontvangst te mogen nemen. Dit bier wordt rijkelijk geschonken tijdens de Hopfeesten in Poperinge en deed me weer denken aan die trip van ons. Ik heb nog 2 kg pilsmout staan en 2 kg tarwemout. Ik ga maar es een recept in excel zetten. Voor 30L bier en 7kg pilsmout kom ik op een samenstelling van 85% pils- en 15% tarwemout. Ik besluit om een vijftal hop giften te doen. Eentje bij start koken (75 min), na 20 en 40 minuten koken en de laatste 5 minuten. De vijfde is de dryhop.

Hierbij het recept

Recept Titus

Op 29 december, een dag voor de geplande brouwdag ga ik mijn gist maar es rehydrateren. In erlenmijer 110 ml water met roermagneet koken en laten afkoelen tot handwarm. De Safrew Abbey erbij strooien en 30 minuten laten staan. Daarna zwenken en zachtjes rondroeren op de magneetroerer. Komt daarna een app-je binnen. Theo heeft griep en of we de 30ste kunnen doorschuiven. Het wordt zaterdag de 3e januari. Geen oudjaars bier meer dus. Het wordt nieuwjaar bier. Ik besluit dan maar om de gist voeding te geven. Ik weeg 40 gram mout en kook in 300 ml water. Na afkoelen voeg ik dit toe aan de suspensie. Roermagneet nu flink laten roeren zodat er luchtinslag komt. Zodoende kunnen de gistcellen vermenigvuldigen. Ik ben zelfs in staat om de giststarter tussen de 25 en 29 ºC te houden.

Uiteindelijk is het dan zo ver. De weersverwachtingen zijn niet zo geweldig. We besluiten het er op te wagen. Om half tien sta ik met de auto vol met spullen bij Rob en klaar om uit te laden. De garage deur staat open en ik loop naar binnen. Daar tref ik Rob en Theo druk bezig met een bierprogramma van BrewSmith. Het water wordt op een of andere manier er niet in berekend en ik ga er maar ff bij zitten. Gisteravond was het eigenlijk weer te laat en ik had nog wel een uurtje langer willen slapen. Mijn ogen willen sluiten.

Ze komen er maar niet uit en Theo besluit om zijn oude programma maar weer te gaan gebruiken. Het wordt een Schwartz. Rob gaat een paar dagen terug in de tijd en gaat een traditioneel oudjaarsbier brouwen. Hij heeft nog wat pale ale mout, mengt dat met tarwe en heeft Cascade hop. Een pot honing gaat met einde kook er ook nog bij.

Na installeren van de brouwspullen gaan we mouten afwegen. Tenminste, als je die hebt. Theo was er van overtuigd dat ie pilsmout heeft, doch hij komt alleen maar tarwemout tegen. Foutje. Echter, een briljant idee komt naar boven. Jan Wurpel. Theo de auto in en komt terug met pilsmout. Jan, bedankt. Inmiddels hebben Rob en ik onze mouten al geschroot. Een check van Rob naar de fijnheid is ok, maar later blijkt dit toch niet zo te zijn. Ik heb besloten om es af te gaan wijken van de traditionele infusie maisch schema. Ik splits mijn pilsmout in tweeën en voeg de tarwe toe aan een deel pilsmout. Het maisch water splits ik ook en breng in mijn RVS spoelwater pan het water op 76 ºC. In de tussentijd zet ik mijn maisch pan in de hooikist met water van 52 ºC. Eigenlijk iets te laag, maar ik roer daar de pils- en tarwemout door heen. Temp wordt 48 ºC.

Inmiddels is het water in de andere pan 76 ºC geworden en ik voeg er het andere deel pilsmout aan toe. Beide pannen laat ik gedurende 20 minuten rusten bij resp. 48 en 73 ºC. Tijdens het maischen ontdekt Theo dat hij hele korrels heeft. Vreemd, dit zou niet mogen want we hadden toch gecontroleerd? Ook ik check mijn maisch en ik kom ook te veel hele korrels tegen. Blijkbaar toch niet voldoende goed gecheckt… Zo zie je maar dat ook bij gevorderde brouwers nog beginnersfoutjes kunnen optreden. Enfin, het zij zo. We checken tijdens het maisch proces af en toe het sg om uiteindelijk te beslissen met hoeveel spoelwater we gaan spoelen en zo ook te corrigeren op hoeveelheden hop (voor de beginnende brouwers: waarom?). Na de 20 minuten rust kieper ik de 73 ºC maisch bij de pan van 48 ºC. Ik kom uit op 60 ºC. Ik verwarm naar 63 ºC en laat rusten gedurende 30 minuten. Mijn sg is na deze rust ca 1066 en daar wordt ik niet vrolijk van. Ik verwarm door naar 73 en laat weer een half uur staan. Na dit half uur is het sg 2 puntjes hoger geworden. Het heeft dus ook weinig zin om nog langer te gaan rusten. Ik besluit om door te gaan naar 78 ºC. Dan meet ook Theo nog even mijn sg. Hij meet in Brix, en die is 80. Huh, dat is dus 1080. Hoe kan dat? Ik ook weer meten. Verrek, zo meet ik nog 1068 en nu meet ik ook 1080. Ik snap er niks van, maar nu ik dit schrijf realiseer ik me dat na de twee maisch-rusten, ik van boven af heldere vloeistof heb opgezogen met mijn pipetje. Ik heb daardoor een te lage dichtheid gemeten want die suikers zakken natuurlijk naar de bodem. Ik had eerst moeten roeren. Waarschijnlijk is dat de reden geweest. Weer een leermomentje. Blij met deze 1080 ben ik gaan spoelen met ca 19L spoelwater op pH gebracht van 5,0. Iets te zuur, maar ik doe het ermee (ideaal is 5,3-5,4). Het spoelen en koken gaat voorspoedig. In het recept kun je zien dat ik 4 hopgiften geef. De eerste doe ik al voor het koken. Wort is dan 90 ºC. Rest volgt op de aangegeven tijden. Na koken verloopt het filtreren van de hop en koelen van het wort vlekkeloos. Ook hier geen bijzonderheden. Gekoeld naar 19 ºC.

Uiteindelijk kom ik toch wel uit op zo’n kleine 30L wort met eind sg van 1066. Iets lager dan waar ik op uit wilde komen, maar met die slechte schroot ben ik absoluut niet ontevreden mee. Nadat we opgeruimd hebben en de vloer gedweild is, nemen we nog een biertje. Na thuiskomst plons ik de gisstarter bij het wort en zwenk het gistvat rond. ’s Avonds laat pruttelt het waterslot al. Ik heb het gistvat in mijn hooikist staan in de hal bij de voordeur. Daar is het ca 19 ºC. Wil voorkomen dat de temperatuur tijdens vergisten te hoog wordt. Aan einde van dag 2 zie ik dat ie inmiddels gestegen is naar 24 ºC. Er komt een nare lucht uit het gistvat. Door de centrale afzuiging trekt de lucht onder de wc deur door. Daar is het alles behalve aangenaam. De overige familieleden beginnen te klagen… Ik zet het gistvat buiten in de kou bij de voordeur. Na drie uur is ie weer gedaald naar 20 ºC en haal ik ‘m weer binnen. Zwenken. Hij blijft 20 ºC. Mooi. Volgende dag staat ie op 19 ºC. De nare lucht begint minder te worden. Ik zet ‘m in de woonkamer voor verdere vergisting. Na 8 dagen is de vergisting nagenoeg gestopt. Het sg is dan 1017. Het jongbier in de maatcilinder proef ik en ik ben aangenaam verrast. Mooie geur en evenzo smaak. Pfff.

Het bier hevel ik over in mijn mandfles. Die is net een dag schoon want zaterdagmiddag hebben Theo en ik de Black IPA die er nog in zat te lageren, gebotteld. Ook dit bier is erg mooi geworden. Het restantje hop (19 gram) stop ik in een pantykousje en prop ik in de mandfles bij het bier. Mijn ervaring met dryhoppen in zo’n kousje is goed. Het voorkomt verstopping van de hevel tijdens overhevelen aan einde van de lagering. Met waterslot erop gaat ie de koelkast in die in mijn schuur staat. Nu 3 weken lageren bij 5 ºC. Zodra ie gebotteld is en koolzuur heeft zal ik paar flesjes meenemen om op een gezamenlijke brouwdag te laten proeven.

Brouwgroet,

Terug naar overzicht

Delirium, januari 2015

tww januari 2015
Door: Peter Hompe

Digitaal

Ik ben al een tijdje aan het zoeken en experimenteren om bier te digitaliseren. De grote vraag is natuurlijk: "hoe doe je dat?" Eerst de definitie dan maar. Even opgezocht in wikipedia: "Digitaal is afgeleid van het Latijnse woord digitus, dat vinger betekent, en refereert aan het tellen op de vingers. Nou, misschien kunnen we daar wat mee. Om te beginnen gaat er tijdens het maken van bier al heel wat door je vingers.

Maar dat is natuurlijk niet wat ik bedoel. Even denken, bier wordt gemaakt van graan en dan met name gerst. Hoe kunnen we dat digitaliseren? Dat kunnen wij natuurlijk niet zelf, daar hebben we hulp bij nodig. Dus op naar een bedrijf dat genetisch modificeert. Eens kijken of die wat kunnen betekenen. Nou, ik heb een bedrijf gevonden dat daar wel bij wilde helpen.

Om te beginnen is de gerstkorrel zodaning gemodificeerd dat als je hem onder een vergrootglas bekijkt, je geen mooie ronding meer ziet, maar een in stapjes groter wordende korrel. Hóe ze dat geflikt hebben, ik weet het niet, maar het is heel grappig om te zien. Of ie met een 3D printer is gemaakt! Ze hebben hem een getrapte ronding gegeven van 16 bits. En... nu zeggen zij ook nog dat ze de smaak op één bepaalde temperatuur kunnen laten vrijkomen. Hoe vind je die? Dus, hiermee kunnen we wat we vroeger al deden, je stort je mout en doorloopt je maisschema, maar nu weet je exact op welke temperaturen de gerst, of eigenlijk mout, zijn werk doet. Met andere temperaturen hoef je geen rekening meer te houden. Wat een eenvoud! We zijn begonnen met een pilsmout en deze gemodificeerde variant geeft zijn smaak precies af op 01000000°C (binair = 64°C decimaal). Dus storten op 01000011° (67°C). Nadat alles erin zit zakt die temperatuur tot ongeveer 01000000°. Ik moest het nog ietsjes verwarmen. Daarna gewoon, net als de Engelsen, die hele maisch in de hooikist gezet en 01011010 minuten laten staan

Nadat we exact 00011011 liter over hielden na het spoelen, zijn we dat gaan koken. We konden dus precies 00000111 liter verdampen tijdens een "rolling boil" van exact 01011010 minuten en dan 00010100 liter over houden. En koken is ook zo lekker digitaal. Het kookt wel of het kookt niet. Er werd, tijdens het koken, 1 soort hop gebruikt. De hoeveelheid was 00100000 gram. Deze werd in 00000111 verdeeld. De eerste hopgift is 00010000 gram en kookt de hele tijd (dus 01011010 minuten) mee. De tweede hop gift is 00000111 gram en kookt 00111000 mee. De laatste hopgift van 00001001 gram kookt alleen de laatste 0001111 minuten mee. Daarna koelen.

Koelen moet altijd zo snel mogelijk. Eigenlijk zonder tijdverlies, dus digitaal. Helaas gaat dat nog niet helemaal, maar we kunnen het proces iets digitaler laten verlopen. Dus je sluit je koelspriraal aan en die is sowieso digitaal. Die koelt of hij koelt niet. Dus je sluit hem aan en dan koelt ie nog niet. Dan doe je de kraan open. Die kraan moet vol open en dus staat die kraan dan ook al op '1'. En dan koelt die spiraal dus wel. Nu maak je een digitale beweging met de koel spiraal in het bier. Dus de spiraal gaat naar beneden, da's positie '0'. Dan haal je hem naar boven en dat is positie '1'. Nu blijf je de koelspiraal tussen deze posities '0' en '1' heen en weer bewegen totdat de temperatuur is gezakt tot zeg even 00010011°C. Nou is die temperatuur nog steeds een analoog gebeuren en daar moet ik nog wat op zien te vinden, maar voor nu nemen we hier even genoegen mee.

Nadat er gekoeld is wordt er met een digitale lepel (hij is er wel of hij is er niet) door de vloeistof heen bewogen via dezelfde manier als bij het koelen. Digitaal dus. Dit moet dus wel heel snel gebeuren, anders heeft het geen effect. Nadat het bewegen van de lepel beëindigd is, kunnen we spreken van een digitaal beluchte wort. Daarna kunnen we de gist gaan toevoegen. Als je nadenkt over de gist, is dat al een heel erg digitaal wezentje want die vermenigvuldigt redelijk binair. Daar hoeven we dus niet veel aan te doen.

De hoeveelheid van 00010100 liter is net mooi voor een batch dus. Daarna gaat de gist erbij en zullen we onze binaire gistvrienden hun werk laten doen. Het resultaat is dus een, zo goed als, digitaal bier. En dát wordt de grote trekker van dit bier. Niks ambachtelijk gebrouwen! Weg met die oubollige onzin. Nee, we zetten erop: "volgens gloednieuw recept digitaal gebrouwen". Nou, als dat niet verkoopt in deze tijd... Nu nog een app b(r)ouwen.

 

Peter

Terug naar overzicht