Als ik dit bericht aan het schrijven ben is het alweer 7 januari 2013, en is het nog tijd om namens het bestuur een ieder een gelukkig en gezond 2013 toe te wensen. Dat geldt overigens ook voor alle adverteerders, sponsors en andere relaties van ’t Wort Wat! We hopen dat 2013 een mooi jaar mag worden waarin weer vele mooie brouwsels gemaakt mogen worden en waarin ook beginnende brouwers genoeg ervaring opdoen en hun kennis vergroten om zelfstandig goede bieren te kunnen brouwen.

2013 wordt een belangrijk jaar voor onze vereniging. Dit jaar organiseert ’t Wort Wat! het “Open Nederlands Kampioenschap Bierbrouwen voor amateurbrouwers”, ook wel ONK genoemd. Een aantal leden van ons is al druk bezig met de voorbereidingen. De website voor het ONK is al in de lucht en ook met social media (twitter en faceboek) zijn de ontwikkelingen rond het ONK te volgen. Via de website http://www.onk2013.nl/ kun je direct linken naar twitter en/of facebook.

Verder zullen er in 2013 weer vier gezamenlijke brouwdagen georganiseerd worden. De eerste gezamenlijke brouwdag is al op zaterdag 2 februari, onder leiding van Nico van Kampen. Er zal dan een gruitbier gebrouwen worden. De brouwers zullen dan proberen om zo goed mogelijk een “Jopen Koyt” te gaan brouwen, als oefenbrouwsel of als voorbereiding op het ONK, waarbij “Jopen Koyt” het kloonbier is voor de wedstrijd in klasse E.

Afgelopen clubavond

De clubavond van december vond al vroeg in de maand plaats. Op 14 december om precies te zijn. Het was een gezellige ontspannen en redelijk bezochte clubavond waarbij Rob Hagen ons meenam in een spel tussen een aantal groepen leden. In dat spel werd de kennis m.b.t. het bier en haar geschiedenis op uitgebreide wijze getest. Uiteindelijk won er één groep, waarvan de deelnemers allemaal met een fles bier naar huis gingen. Pinda’s en worst waren verruild voor een klein koud buffet, zodat een ieder ook nog wat eten kon. Zo is 2012 uiterst gezellig afgesloten.

Komende clubavond

Op de komende clubavond van 25 januari 2013 is er de presentatie van de jaarbieren. De jaarbieren zijn de twee bieren waarmee deelgenomen kan worden aan het clubkampioenschap 2013. Voor 2013 zijn de bieren Jopen Kuyt en de Black IPA geselecteerd. De Black IPA was in november 2012 al gepresenteerd door Derk Walsh. Op de komende clubavond van januari zal er een brouwer van Jopen komen die ons een presentatie zal geven over het gruitbier “Jopen Koyt”. Misschien zal er ons nog informatie worden verstrekt die we goed kunnen gebruiken om een “Jopen Koyt” zo goed mogelijk na te kunnen brouwen (klonen).

Na afloop van het officiële gedeelte kunnen de brouwers die op de brouwdag van september een IPA hebben gemaakt in klein verband hun bier gezamenlijk proeven en beoordelen. Centraal staan de verschillen en hoe deze tot stand zouden kunnen zijn gekomen. Iedereen wordt verzocht 2 tot 3 flesjes mee te nemen.

Programma voorjaar 2013

De clubavonden voor de eerste helft van het jaar zijn al weer in gepland.

• Op 1 maart hebben weer de jaarlijkse algemene leden vergadering (ALV). We houden het zoals altijd weer kort. Dat kan omdat alle noodzakelijke informatie via de website beschikbaar wordt gesteld. Natuurlijk is er wel het traditioneel rondje van het bestuur en daar staan we wat langer bij stil. Tevens zullen we deze avond het spoelen van flessen bespreken. Onder de leden is een groot onderzoek gehouden en deze informatie zullen we aan jullie terugkoppelen.
• 29 maart is de volgende clubavond waarop Herman Verbeek een presentatie komt geven over T_control, een programma voor amateur- en microbrouwers voor de controle van het brouwproces gedurende het maischen en vergisten.
• Op vrijdag 26 april hebben de clubavond buiten de deur. We gaan dan naar de nieuwe brouwerij “Klein Duimpje” waar we door Erik Bouman ontvangen zullen worden. We krijgen daar dan een rondleiding en kunnen daar genieten van de bieren van Klein Duimpje.
• Vrijdag 31 mei zal Jan Wurpel ons weer meenemen in de wereld van de gist. Het is een vervolg op de presentatie die hij een jaar eerder heeft gegeven. Gist is een belangrijke smaakmaker van ons bier en als amateurbrouwer kan je daar een behoorlijke invloed op uitoefenen. Om het geheugen op te frissen zal hij een korte samenvatting geven van de vorige avond.
• Zondag 2 juni is er het “Open Nederlands Kampioenschap Bierbrouwen voor amateurbrouwers”, dus reserveer deze dag vast in je agenda.

We hopen je vrijdag 25 januari weer te mogen treffen.

Namens het bestuur.

Jan Wurpel.

Door: Michael en Stefan Woolthuis

2013 belooft nu al weer een fijn brouw- en bierjaar te worden. De eerste keer brouwen zit er namelijk al op en waarschijnlijk de tweede keer ook al. We zullen wel moeten want er is ergens zo rond kerst en oud en nieuw een aardige deuk in de voorraad eigen bier gedronken. Tevens moeten we als winnaar van De Kei ook in 2013 weer een mooi vaatje bier richting clubbar zien te krijgen.

Zodoende hebben we besloten om voor de maandpakketten in 2013 een paar oude bekende recepten van stal te halen. Hier volgen de recepten tot en met juni:

Januari

Hout en Schot (type: Scotch Ale (strong)). Een lekkere stevige ale die door het lageren met het eikenhout toch lekker apart van smaak gaat worden. Het recept is al eerder in het clubblad verschenen. Dus als je hier iets meer over wilt weten, kijk dan op de site.

Februari

Dreifainerdoppelbock (type: dubbelbok). Al twee keer eerder als maandpakket verschenen (toen als, je raad het al, Einfainer- en Zweifainerdoppelbock) en nog steeds een hele lekkere dubbelbok.

Maart

Bittiebitter (type: Bitter blond). Een niet al te zwaar blond bier met een fijne bitterheid en door de laatste hopgift van East Kent Golding na het koken een ruime kruidige afdronk.

Recept

Voor 10 liter:

Ingredienten

Maisch schema

April

Zoet Stout (type: SweetStout). Een zoete Stout waarbij tijdens de eerste slok de gebrande donkere smaken gemaskeerd worden door het zoet en waarbij  pas later de carameltonen naar boven drijven.

Het recept zal in een volgend clubblad verschijnen.

Mei

Pater Tripeloris (type: tripel). Een ongelofelijke lekkere tripel. Dit recept is ook erg goed te gebruiken als je eens met wat extra kruiden wilt experimenteren omdat het een vrij rechttoe rechtaan recept is. Ook dit recept is eerder als maandpakket geleverd.

Juni

Koning Winter gerstewijn (type: barley wine (pale)). Een dodelijk lekker blond gerstewijntje van slechts 10%. Een lekkere doordrinker dus.

Bestelinformatie

Bestellen kan gewoon via het inloggen op de site van ’t Wortwat (ga naar voor leden/inkoop) en voor de betaling krijg je dan later een mailtje zodat je het fijn kan overmaken.  De laatste besteldag per maand wordt op de site vermeld. Ophalen van de spullenboel is bijna altijd aan het begin van de clubavond.

Alle recepten verschijnen één dezer dagen ook op de site in de receptendatabase. Wat deze database betreft heb ik nog een algemene vraag: Om deze database completer en interessanter te maken zou het leuk zijn als brouwers van 1 van de geleverde pakketten smaakimpressies zouden willen leveren. Je kan deze gewoon naar inkoop@twortwat.nl  mailen dan zorg ik dat het bij het juiste recept terecht komt.  Ook opmerkingen als “ook erg lekker met een beetje huppeldepup kruid ” zijn welkom. Alvast bij voorbaat dank.

Gagel

We leveren geen gagel uit via de inkoopcommissie. Dit omdat de gagel die we nu hebben bevroren is en als dat ontdooit dan is hij nog maar zeer beperkt houdbaar. We brengen onze hele voorraad naar de komende brouwdag. Dit is namelijk de Koyt brouwdag. Mocht je dus interesse hebben in gagel en/of Koyt, schrijf je dan in voor de brouwdag. Dat kan ergens op de site.

Groeten,
De inkoopcommissie (Stefan en Michael)

Nieuw in de bibliotheek

For the Love of Hops: The Practical Guide to Aroma, Bitterness and the Culture of Hops, geschreven door Stan Hieronymus, auteur van o.a. “Brew like a monk”. Derek Walsch heeft dit boek aanbevolen tijdens zijn lezing op de clubavond van november. Het behandelt  o.a hoe je de meest geschikte hop kiest voor een bierstijl, hoe brouwers het maximum uit hop halen, een beschrijving van meer dan 100 hopsoorten, de oorsprong, de chemie van hop, hoe hop bewaard moet worden en een apart hoofdstuk over “dry-hopping”. Verder beschrijft het boek de historie en ontwikkeling van hop.

Opgelet

De  (copie)exemplaren van de Biertypengids van Derek Walsh uit 2002 zijn UITVERKOCHT!

Overzicht boeken en tijdschriften op website

Het overzicht van de boeken en tijdschriften is te raadplegen op de website onder de kop Voor leden – Bibliotheek of onder de kop Commissies – Bibliotheek. Gebruik voor het zoeken F. Het is mogelijk (via ( Reserveer ) ) op de website om een boek en/of tijdschrift te reserveren. De bibliotheekcommissie krijgt een mail en zorgt dat bij de volgende clubavond het boek/tijdschrift voor je klaar ligt.

Neem eens een kijkje op de website en zie hoeveel de bibliotheek heeft.

Verzoek tot aanschaf

Ken je een goed boek over bier brouwen voor de bibliotheek? Laat het ons weten!

Opruiming, wie maakt me los?

Tijdens de clubavonden hebben wij overtollige boeken en tijdschriften in de aanbieding:  De boeken kosten één euro per stuk en de tijdschriften zijn gratis af te halen. In het overzicht boeken en tijdschriften op de website zijn de overtollige boeken te herkennen aan (*) in de titel.

Website tip

www.bookdepository.com: Voor het bestellen van Engelse en Amerikaanse boeken. Ze zijn meestal goedkoop en berekenen geen verzendkosten. 

3500 jaar oude Microbrouwerij ontdekt

Zie blog :- http://bier.blog.nl/biernieuws/2012/12/11/3500-jaar-oude-microbrouwerij-ontdekt

Vakantie januari – Thailand & Vietnam

Ho Chi Minh City (Vietnam)

Onze eerste stop. Een lekkere 30 °C in januari. Ho Chi Minh City (afkorting H.C.M.C. en was vroeger Saigon) is een zeer drukke stad. Waar er duizenden fietsen rondgingen in vroeger tijden, gaan nu duizenden brommers rond de stad. Lopen rond de stad is niet makkelijk. Er zijn er maar liefst vier microbrouwerijen/brewpubs in de stad, allemaal op loopafstand. De eerst die wij bezochten was de Lion brewpub. Een grote Duits-achtig plek. Zij hadden een eigen dunkel bier en een weiss bier en ook een aantal Belgisch bieren op fles.

Wij liepen rond de stad en door een park. Tot onze verrassing stond een meisje naast een kraan in het park met een kleine biertuin erachter. Biertje (in het Engels natuurlijk)? Dat was niet de verrassing, het was dat de twee tapbieren van een tweede micro in H.C.M.C. waren. Die micro heet Big Man. De twee bieren waren ook Duitse stijl, een dunkel en een weizen. Een mooie vondst, vooral omdat de temperatuur rond de 30 °C was.

De dag daarna hadden wij de derde gevonden, een brewpub met drie Duitse stijl bieren. Weer een dunkel en een weizen, beide erg goed, maar de derde was een lekker hoppige en dorstlessende Dortmunder. Een mooie plek van binnen met een klein maar fijn terras buiten.

Nog een kwartiertje lopen en dan vonden wij de vierde brewpub. Nee, geen Duitse maar Czech stijl. Ook met een mooi terras en twee van hun eigen bieren. Wij vonden de bediening attent in alle vier de plekken maar na een tijd merkten wij dat er vaak meer mede werkers waren dan klanten. Wij denken dat de salarissen veel lager zijn in Vietnam dan in west Europa.

Danang 3 januari

Danang is vlakbij de kust in centraal Vietnam. Het was ook een erg drukke stad met heel veel lawaai van scooters/brommers die toeterden de hele nacht door. Een pluspunt: Danang heeft een mooi Czech stijl brewpub met twee Czech stijl bieren van het vat. Een lichte van kleur Bohemian pilsner en een donker. Heerlijk. Het eten kost ongeveer de helft van Nederland, een biertje ook. De brouwerij was klein en achter de bar. De brewpub heet de ‘Tulip’!

Hoi An 4&5 januari

Een mooie plek met veel oude gebouwen vlakbij de kust (het strand was een makkelijk half uurtje weg met de fiets) en met alleen maar pilsners (behalve twee winkels met een paar Belgisch biertjes). Jammer, maar er was overal ‘fresh’ bier te vinden. Die was ergens tussen de 3000 en 5000 Dong of 11 / 20c per biertje! Wij hadden een verse van de tap gedronken. Die was doorzichtig en verfrissend en wij denken erg laag in alcohol.

Volgende aflevering Hanoi, Vietnam en Thailand

Wordt vervolgd…

Ooh, ooh Den Haag!

Ik verzamel lege wegwerpflessen van mijn winkel, voor een paar 't Wort Wat! leden, maar ik heb meer dan genoeg. Dus laat mij het weten als jij 33cl flessen of 50cl flessen nodig hebt.

Hier een tip voor iedereen die de moutmolen heeft besteld. De trechter die op de molen gemonteerd zit is van aluminium en dus  kwetsbaar. In eerste instantie haalde ik deze er steeds af en voor gebruik schoof ik hem er op. Toen ik echter op de brouwdag  voor Jan Wurpel aardig wilde zijn en de mout van hem schrootte ging het fout. De eerste mouten waren tarwe en die zijn iets harder dan pilsmout. Door het koppel van de boormachine kantelde de molen waardoor de gehele trechter er af schoot en alle mouten op de grond lagen. Arme Jan, die zag zijn zorgvuldig afgewogen mouten in het stof op het beton liggen.

Ik heb een mooie oplossing gevonden. De trechter zit nu vastgeschroefd en kan niet losraken. Van MDF heb ik twee cirkels gezaagd. De grootste is 2 centimeter groter dan de pan waar de molen op komt. de kleinere is 1 centimeter kleiner dan de binnendiameter van de pan. Het materiaal is 18 mm dik maar dat had best wel de helft mogen zijn. Deze twee schijven zijn op elkaar geschroefd met wat lijm ertussen. Hier door wordt het geheel stevig. In het midden een gat uitzagen. Zou je ook de mogelijkheid willen hebben om de molen met de zwengel te bedienen, dan moet je de molen niet in het midden monteren.

De molen over de kop in de pan en je kan hem veilig opbergen. Als je hem omdraait zit deze stevig gecentreerd boven de pan en kan je goed schroten.

Naar aanleiding van het artikel over moutextract in het decembernummer van 2012, mocht de redactie de volgende reactie ontvangen:

Hallo Redactieleden,

Ik heb met belangstelling het artikel over moutextract gelezen. Ik heb wel een opmerking over de formule waarmee je de schijnbare attenuatie berekent. Volgens mij wordt in het oorspronkelijke artikel een andere sg-waarde gebruikt dan wij gebruiken. Anders klopt die formule niet.
Er staat nu: A={(OG-FG) gedeeld door (OG-1)} x 100.
Als je dat met onze SG waardes invult krijg je dit: stel het SG is 1060, en het eind sg is 1010, dan krijg je dit:  1060-1010 = 50.
Dan moet je 50 delen door 1060-1= 1059. Dan is de uitkomst 0,0472, dan keer 100% = 4,72%, dat lijkt me wat weinig!

Met vriendelijke groet,
Theo van de Voorde

Reactie van de Redactie:

Beste Theo,

Dank voor je opmerking. Het volgende als aanvulling.

Uit diverse boeken blijkt dat men in Nederland de eenheden kg/l en g/l voor het S.G. naast elkaar gebruikt. Dat levert een factor 1000 verschil op. Derek Walsh gebruikt bijvoorbeeld de notatie 1,040 maar Jan van Schaik 1040. Van de S.G. meters die wij hebben (drie verschillende) gebruiken er twee de notatie 1,040 en één de notatie 1040. Blijkbaar is er geen eenduidige afspraak over de notatie van het S.G. in Europa en Nederland.

Amerikanen werken verrassend genoeg ook met kg/l voor, kennelijk is dat één van de weinige grootheden waarbij ze het SI stelsel hanteren (waarom geen Stones/Gallon of zo?) Voor mensen die met een S.G. in kg/l werken is de formule uit het artikel correct.

Voor mensen die met een S.G. in g/l werken, moet de formule als volgt zijn:

Met vriendelijke groeten,
De redactie.

De laatste avond van het jaar is altijd een speciale, beetje bijpraten en het jaar evalueren. En natuurlijk het uitdelen van vele prijzen aan degenen die dit jaar weer een uitzonderlijke prestatie hebben geleverd, zoals er zijn: de clubkampioen met de daarbij behorende wisselbeker, diverse andere bekers, diploma’s en het Gouden toetsenbord.

Het was jammer dat de voorzitter naar het hoge noorden moest voor een belangrijke bijeenkomst en de prijzen niet kon uitdelen. Ik hoorde hem iets mompelen over 'een Katlijk' en van 'it sil heve' en 'it giet troch'. Het zal toch geen bijeenkomst zijn van de rayonhoofden?

Hij heeft wel wat gemist als docent van de brouwcursus: de CITO toets van Rob Hagen!! Ik weet niet of hij nu over is. Er werd veel overlegd en redelijk rumoerig, zodat ik de winnaars en de prijs heb gemist. Wel gingen er veel door naar de volgende ronde.

Na deze toets mocht ik aan de bak met de MAANDBIERWISSELKEI 2012. Het was een matig jaar wat betreft de aanmeldingen, slechts 5 deelnemers die ook al meerdere keren in het verleden hadden ingezonden en al beschikten over eeuwige roem. Maar nu de uitslag:

• op 5 met Witbier: Matthijs en Niels van der Weijden 6.67
• op 4 Duvel LD LDD van de winnaar 2011 Theo van Eijden.
• op 3 met een Duppelbock gebroeders Stefan en Michael Woolthuis 7.13
• op 2 Winterbier van Jan Wurpel ook al eens een winnaar 7.2
• En de nummer een van dit jaar Robuuste Poorter 7.93 van Stefan en Michael Woolthuis

Voor hen dus de Kei en eeuwige roem. Het was een mooie avond en leuke afsluiting van het jaar met lekkere hapjes van team WILMA. Achter de bar werd ik ondersteund door de familie Wurpel. Speciale dank voor DOUWE.

Dit was het weer, tot een volgend keer!
Jullie Uitbater John

Allereerst wil ik een ieder een gezond en brouwrijk jaar toewensen. Zoals jullie allemaal weten kreeg Dean dit jaar het Gouden Toetsenbord uitgereikt voor zijn bijdragen aan ons clubblad. En daar we dit allemaal wel willen raad ik u aan de pen te pakken (of een echt toetsenbord) en uw bijdrage aan papier toe te vertrouwen. En vreest uw eigen schrijftalent niet, want zowel zogenoemd ‘taalarme’ leden als niet in Nederland geboren en getogen leden gingen u voor.

December was voor mij een drukke maand en ook gingen we aan het einde van het jaar een weekje weg. Dit resulteerde in een brouwloze maand, maar wel een periode dat al mijn bier kon worden gelagerd en gebotteld. Volle kelders dus.

Ik wilde dus nog meer lezen (ja, zelfs na al die geschiedenis) en besloot via de door Erik vermelde website het boek IPA van Mitch Steele aan te schaffen. Maar ik had helaas niet gerekend op de kerstvertraging en kreeg het boek pas drie weken nadat het de leverancier had verlaten. Kortom, nu ik ook weer wil brouwen, ben ik continu aan het lezen geslagen. En ik ga het een ieder aanraden. Want het is een fantastische beschrijving van de geschiedenis van Engelse bieren in het algemeen en IPA in het bijzonder. En het bevat vele recepten voor alle typen IPA die er zijn. Amarillo is weer te koop bij Van der Kooy en ik heb ook Pacifica (NZ), Centennial en Willamette aangeschaft, dus die IPA’s gaan er komen.

Maar goed, het boek is een gedetailleerde studie van bier. Heel leuk om te ontdekken is dat George Hodgson van de Bow brewery niet een recept voor bier te verschepen naar India heeft ontwikkeld (wat algemeen werd aangenomen), maar dat het gewoon een van de bieren was die hij exporteerde in de tijd dat hij min of meer de markt naar India domineerde. Een van zijn bieren (het latere IPA) was een pale ale die lang bewaard moest worden, hoog in alcohol, hoog in bitters vanwege veel hop en hoplagering en 2 jaar bewaard op hout in Engeland of na 1 jaar verscheept naar de West Indies¹ (door de reis ontwikkelde het bier sneller). Als gezegd verscheepte hij alle typen bieren die hij produceerde, maar dit specifieke bier werd gewoon het lekkerst gevonden in het klimaat aldaar (kristalhelder met mooie bitters) en kreeg pas veel later het label ‘Indian’ mee. Via zijn studie weet de schrijver min of meer het specifieke bierrecept voor deze Indian Pale ale te herheiden.

Voor beginners ook nog een leuke tip. In het blad Zymurgy (jan 2013) staat een goed artikel over het gebruik van de BIAB methode. Dit staat voor Brew in a Bag en creëert de mogelijkheid om zowel het maischen als het koken van het wort in dezelfde pan te doen. Weliswaar een grote pan, want al je mout (in een zak) en alle benodigde water moet erin passen, maar je hebt toch maar mooi een pan nodig en geen drie! Het levert in ieder geval prijswinnende bieren op en alle ‘ja maren’ weet de schrijver Brad Smith te weerleggen. Misschien ook handig op clubbrouwdagen: hoef je niet zoveel mee te nemen.

En nu ik toch Zymurgy artikelen behandel: in het laatste nummer van 2012 staat een goed artikel over SMaSH. Blijkbaar zijn Amerikanen dol op afkortingen en deze betekent: Single Malt/Single Hop. Kortom, weinig voorraden in huis, makkelijke receptuur en toch heel erg mooie bieren. Er staan ook een stel recepten bij. Overigens kun je mijn eerste zelf verzonnen/gebrouwen bier een SMaSH recept noemen (zie Ben’s blonde) en dat won toch mooi een tweede prijs destijds op het ONK.

Proost, Ben

Wat is het

Butaandion of 2,3-butaandion (C₄H₆O₂) is een natuurlijk bijprodukt van de gisting. Het is een vicinaal diketon, de twee carbonylgroepen zitten direct naast elkaar. De nummeraanduiding voor de naam is niet noodzakelijk, omdat het niet mogelijk is een diketon met 4 koolstofatomen op andere plaatsen dan de 2- en de 3-plaats van een carbonylgroep te voorzien. Diacetyl en 2,3-pentadion, ook bekend als ketonen, bepalen ook in belangrijke mate de smaak en aroma van het bier. Van deze twee is diacetyl misschien wel de meest gevreesde verbinding, vanwege de lage drempelwaarde die (de meeste) mensen voor deze stof hebben. Diacetyl geeft een boter, of butterscotch geur, 2,3-pentadion geeft meer een honinggeur. Butaandion is, samen met acetoïne, een van de componenten die boter zijn karakteristieke smaak geven. Om deze reden wordt de stof toegevoegd aan produkten op basis van plantaardige oliën en vetten die een boterachtige smaak moeten hebben, denk aan plantaardige margarine. Wanneer een bier een ranzige boterachtige smaak heeft wordt dit meestal veroorzaakt door deze stof. De mate waarin diacetyl ervaren wordt in een bier is sterk afhankelijk van de concentratie. In lage concentraties draagt de stof bij aan een volle smaak, en is dus ook noodzakelijk. Bier zonder diacetyl wordt als leeg ervaren. Wanneer de concentratie hoger wordt gaat het aroma tegenstaan. Diacetyl heeft de eigenschap een neutraal bier zachter van smaak te maken en een hopsmaak minder intens te maken.

Smaakgrens;  10  -  40 µg/l, concentratie in bier 8 – 600 µg/l

Figuur 1: Molecuulmodel		Figuur 2: Structuurformule

Hoe ontstaat  het

 Diacetyl wordt door gist gevormd. Biergist zet glucose om naar ethanol via een zeer ingewikkelde metabole route. Een bijprodukt dat optreedt langs deze weg is een ester genoemd α-acetolactaat. De gistcel kan met een deel van dit ester een aminozuur produceren. De rest van de α-acetolactaat blijft achter in je bier. Dat zou niet zo'n probleem zijn, ware het niet dat bier een lage pH heeft. Hierdoor wordt de α-acetolactaat omgezet in diacetyl en we hadden al vastgesteld dat dat slecht is voor je bier. Gist is in staat het in de wort gevormde diacetyl weer op te nemen en te reduceren. Hogere temperaturen versnellen dit proces. Als de diacetyl eenmaal terug is in de gistcel, wordt het omgezet in acetoïne diacetyl en vervolgens in 2,3-butaandiol. Een bijprodukt van deze beide omzettingen is een verbinding genaamd NAD ^+, waardoor de cel energie produceert. Het eindresultaat is dat de diacetyl niet meer in je bier aanwezig is, en de bijprodukten van de sanering niet boven de smaakdrempel uitkomen.

Ook door infecties kan het gehalte aan diacetyl veel hoger zijn dan gebruikelijk. Het wordt geproduceerd door sommige melkzuurbacteriestammen als de Pediococcus Damnosus. Sommige biergistsoorten zijn niet zo goed in staat de gevormde diacetyl in voldoende mate af te breken. Dergelijke gistsoorten leveren bieren op met een hoger diacetylgehalte. De hoeveelheid gevormde diacetyl is afhankelijk van de giststam, de leeftijd en conditie van de gist, en van de manier waarop het bier wordt bewaard. Andere factoren die zorgen voor meer diacetyl zijn:

• een hoge starttemperatuur van de vergisting;
• beluchting van het jongbier nadat de helft van de vergistbare suikers vergist is;
• het toevoegen van grote hoeveelheden suikers (zoals glucose of kristalsuiker) aan de wort;
• het toevoegen van grote hoeveelheden ongemoute granen;
• een te lage pH bij de vergisting

Hoe kom je er vanaf

Bij elke vergisting wordt door de gist diacetyl gevormd. Gelukkig is de gist ook in staat diacetyl af te breken na de hoofdvergisting, zoals hiervoor staat beschreven. Het is daarom zaak dat bij het lageren altijd een beperkte hoeveelheid levende gist aanwezig is. Je kunt dit eenvoudig bereiken door het bier over te hevelen vlak voordat de hoofdvergisting geheel is afgelopen. Er is dan nog een hoeveelheid actieve gistcellen in oplossing. Zet het bier niet meteen koud weg na het overhevelen maar laat het nog een dag staan bij de temperatuur waarbij de hoofdvergisting heeft plaatsgevonden, Dit heet in de volkmond ook wel een “diacetyl rust”. De gist krijgt dan de tijd de dan nog aanwezige diacetyl op te nemen en om te zetten.  Dat is de reden dat een pils na de vergisting op 8 – 12 °C graden een paar dagen op een temperatuur van ongeveer 18 °C  moet doorbrengen. Koel daarna pas het bier voor de lagering.

Op de clubavond van december worden traditiegetrouw de prijzen uitgereikt van de clubkampioenschappen. Helaas waren een aantal prijswinnaars deze keer niet aanwezig en misten daardoor hun “minute of fame”. Nu moeten ze via het clubblad vernemen dat/wat ze gewonnen hebben.

We hadden dit jaar twaalf inzendingen voor het Witbier en veertien inzendingen voor de sterke blonde. Totaal 26 bieren, welke zijn gekeurd en besproken tijdens de clubavond van oktober.

De keuringen zijn gedaan door drie (later vier ) keurmeesters en drie aspirant keurmeesters, waarvan twee heren de cursus keurmeester volgen. Maar alle drie aspirant keurmeesters  hebben voorafgaand aan de keuringsavond een spoedcursus gehad van Theo van Eijden, om met name de punten waardering in het juiste perspectief te plaatsen. Gezien de uitslag, zat er geen significante afwijking in de gegeven punten tussen de keurmeesters onderling en de aspirant keurmeesters. Ondanks dat er zeven tafels bezet waren heeft de keuring de gehele avond geduurd: dat geeft aan dat er serieus  is gekeurd en de leden er de tijd voor hebben genomen om de bieren te bespreken. De uitslag van de nummers een, twee en drie lagen ook erg dicht bij elkaar. Bij de witbieren zat er maar vier punten verschil tussen de nr. 1 (80 punten) en nr. 3 (77 punten), bij de sterke blonde was het verschil nog kleiner 81 vs 79 punten.

Hieronder de uitslag en de opmerkingen van de jury over de gekeurde bieren:

Jury rapport Witbier 2012

1. Theo van Eijden

• Mooi Witbier, te alcoholisch voor zijn soort, en te veel body, smaak goed volgens soort.

• Lekker biertje, we proeven iets wat we niet thuis kunnen brengen, missen iets fruitigheid.

2. Patrick van Zijl

• Iets te veel alcohol, te helder, geur niet sterk/uitnodigend, hoofdsmaak zeer goed, nasmaak iets minder.

• Schuimt leuk, proeft de kruiden, was wel helder, mooi biertje

2.Diederik van Nimwegen en Dion van der Born

• Presentatie kan beter, geur weinig, smaakt heel goed.

• Lekker biertje, mist wat nasmaak, weinig koolzuur.

3. Daniel van der Slikke

• In de geur duidelijk een witbier. De smaak blijft wat achter. Te weinig zoet en daardoor iets te zuur. Hierdoor is het bier niet goed in balans. Let op keuze maisch-schema gist en/of gistingstemperatuur.

• Lekker biertje, best wel veel body, iets te kort zuur en hij was helder. Misschien je maisch-schema iets aanpassen (droger).

4. Robbert Jan Jozic

• Prima bier, prettig, iets van hogere alcoholen te veel.

• Kunstmatige bloemachtige geur, vrij vlak van smaak, mis het fruitige van het Belgisch witbier.

5. Titus Rinia

• Het karakteristieke kruidige en frisse mist, is ook wat aan de zurige kant, het zure overheerst, is niet in balans met het zoete, body is goed en er zijn geen brouwfouten aangetroffen. Het lijkt erop dat het bier enige tijd gestaan heeft.

6. Kees van Roode

• Geur te veel parfum, body aan de lage kant, let op kruiden en vergistingstemperatuur.

• Geen bier om je voor te schamen, wat vlak/egaal, brouwtechnisch geen fouten.

7. Nico de Boer/Peter Kalkman

• Bananengeur, bier waarschijnlijk te warm vergist.

• Bier bevat geen brouwfouten, maar mist wat typische witbier karakteristieken zoals een licht plakkerig mondgevoel, het zoet van de citrus en hij zou wat meer body mogen hebben, kijk nog eens kritisch naar het recept, het proefpanel twijfelde of voldoende ingrediënten zijn gebruikt met een te laag begin SG als gevolg.

8. Ernst de Moor

• Bier is niet uitdagend, geen doordrinker, Polyfenolen.

9. Ben en Gery Uitenhaak

• Geen brouwfouten, presentatie (koolzuur) is goed, bier is niet echt een witbier, kruidigheid en fruitigheid ontbreken, bier is algemeen te zoet. Advies: kijk voor een ander recept en gistsoort.

• Geen frisse citrusgeur, smaak is vrij vlak en te zoet, plakkerig, te veel onvergistbare suikers, te veel body.

10. Niels en Matthijs van der Weijden

• In de geur lijken wij een Brettanomyces te herkennen. Let bij het gebruik van deze gist op dat het niet overgedragen wordt op een volgend brouwsel, houd gistingsvaten voor Brett apart.

• Iets medicinaal in geur en smaak, te helder.

11. Niels en Matthijs van der Weijden

• Bier lijkt last te hebben van een wilde gist, Let op met contra infectie uit andere brouwsels, werk schoner.

• Geen echt witbier, bier mogelijk oud (en over de top). Smaak minder aangenaam, geur is minder prettig.

Jury rapport Sterke blonde 2012

1. Theo van Eijden (La Chouffe)

• Bier gusht, zwevende deeltjes in het bier, te zoet, bitterigs, niet in balans.

• Mooi in balans, wellicht iets te moutig.

2 Titus Rinia

• Lekker bier.

• Mooi bier maar een beetje te zoet en teveel alcohol, Iets minder mout en een betere vergisting geven een nog beter bier.

3. Patrick van Zijl

• Mooi bier volgens klasse.

• Prima bier, mooie bitterheid en koolzuurprikkeling.

4. Ben en Gery Uitenhaak

• Mooi mondgevoel, vloeit mooi uit, te weinig bitter in de nasmaak, iets meer hop (eventueel).

• Goede presentatie, maar niet echt een sterke blonde, te kruidig en zoetig, esters/hogere alcoholen nadrukkelijk aanwezig, erg kruidig, neigt meer naar tripel. Welke kruiden heb je gebruikt? Vergisting heeft wellicht bij te hoge temperatuur plaatsgevonden.

5. Diederik van Nimwegen en Dion van der Born

• Redelijk biertje, boventoon van esters en/of hogere alcoholen, misschien te warm vergist.

• Topbier, vanwege tijd en rumoer geen eindoordeel mogelijk, sorry.

6. Niels en Matthijs van der Weijden

• Prima bier.

• Bier lijkt onvoldoende gekookt, de bitterheid is vervelend wrang en daardoor afwijkend beoordeeld. Geur is OK en beetje DMS past daarbij. Bier zou beduidend beter worden als je rollend zou gaan koken, zo raak je je nare stoffen smaak in het bier kwijt. Kijk nog eens naar je hop gift en bitterheid van de hop.

6. Wilfred van der Heijden

• Lekker biertje. Eerste indruk is een IPA, veel aromahop, geen fouten.

• Goed doordrinkbaar bier, opmerkelijke nasmaak, redelijk binnen klasse, geen brouwfouten kunnen ontdekken.

7. Jan Wurpel en Jacques Stricker

• Smaak is prima, geur kan beter.

8. Frans Beijersbergen en Hans Witteman

• Schuimkraag te snel weg, geur wat neutraal, te weinig koolzuur, eerder sterk pilsener dan sterke blonde.

• Het is een kruidig bier wat niet echt past in de klasse “sterke blonde” Het bier mist de hopsmaak en mondigheid van een sterke blonde, het bier is onvoldoende in balans, te romig.

9. Nico de Boer en Peter Kalkman

• Teveel citrusachtige smaken, erg overheersend. Bier niet in balans, DMS te veel, langer koken zonder deksel.

• Redelijk bier, maar haalt net het niveau niet, mag meer van alles hebben, meer hop bitterheid, meer body, meer geur en smaak.

10. Ben Jacobs

• Hogere alcoholen duidelijk waarneembaar. Op te hoge temperatuur vergist?? Zwevende deeltjes in het bier.

• Dit bier was lastig te keuren door gushing, de fles stroomde voor meer dan de helft leeg. Het bier is zeer kruidig, dat past niet in de “sterke blonde” Daarnaast is het bier niet droog maar eerder te zoet. Mogelijk is het bier niet goed uit gegist, wat kan leiden tot gushing en een zoet bier.

11. Frans Beijersbergen en Hans Witteman

• Weinig geur, bier is te bitter en gebrand. Lijkt op dryhopping, hoort niet bij Sterke blonde

• Te sterk gehopt, dat overheerst de andere smaken, body te dun, meer een IPA dan een sterke blonde

12. Theo van Eijden (Witkap pater)

• Te donker volgens soort, licht bouillonachtige geur, wrange bitterheid

13. Kees van Roode

• Biertje is te zoet (niet vies). Verstokte vergisting of maisch-schema aanpassen.

• Biertje heeft van alles net iets te weinig, het bier past beter in klasse gewone blonde.

Theo van Eijden is de clubkampioen van 2012 geworden en zal de wisselbeker een Jaar in zijn bezit mogen houden. Alle prijswinnaars van harte gefeliciteerd en voor de andere deelnemers mogelijk een stimulans om de volgende keer, met het jury commentaar in het achterhoofd, er hun voordeel daarmee te doen en weer in te sturen.

Voor dit jaar zijn de volgende bieren uitgekozen: “Black IPA” gepresenteerd door Derck Walsh op de clubavond van november en “Koyt”, presentatie op de komende clubavond. “Koyt” is ook het bier voor het ONK, ( zie elders in het clubblad). Beide bieren zullen ook op de gezamenlijke brouwdagen gebrouwen worden. Of via de inkoopcommissie verkrijgbaar zijn??? Wij hopen dat we dit jaar vele inzendingen krijgen, voor de leden een leuke manier om te horen hoe andere brouwers over hun gebrouwen bier oordelen.

Namens de wedstrijdcommissie:
Jacques Stricker

Met het hierna volgende verslag geeft het bestuur van de Amateurbierbrouwersvereniging ’t Wort Wat! een overzicht van de gebeurtenissen van het verenigingsjaar 2012. Het jaar 2012 is voor ’t Wort Wat! een uitstekend en actief jaar geweest. Het bestuur bedankt een ieder die zich het afgelopen jaar heeft ingezet voor onze vereniging. Naast oudgedienden hebben wij vele nieuwe leden binnen de actieve commissies mogen verwelkomen.

Bestuursbeleid

Besloten is het bestuursbeleid over 2012 gerichter in te vullen dan het voorgaande jaar: niet in de breedte maar concentreren op een paar goed te realiseren doelen. Het voordeel is ook dat dit gemakkelijker te communiceren is, zowel tijdens de ALV als in ons clubblad. Het beleid moet altijd het doel van de vereniging, wat bij oprichting vastgesteld is als: “het bevorderen van het zelf brouwen van bier, en het opbouwen van kennis daarover”, dienen.

Zoals elk jaar hebben we het beleid uitgewerkt aan de hand van drie kernbegrippen: communicatie, participatie en kwaliteit. Hierbij is het dit jaar nadrukkelijk de bedoeling om voor elk van deze kernbegrippen één invulling te geven.

Communicatie

Dit jaar hebben we het begrip communicatie letterlijk genomen. De verstaanbaarheid is door de grote opkomst van leden niet altijd optimaal. We hebben een gemiddelde opkomst van 60 leden. Op de gang plaatsen we nu iedere verenigingsavond sta-tafels zodat wie dat wil daar stevig kan discussiëren. De meerderheid van de leden heeft nu de mogelijkheid het verhaal van de spreker beter te kunnen volgen. Ook hebben we de luidsprekerinstallatie verbeterd. Het bestaande systeem was verouderd en slecht verstaanbaar.

Participatie

Participatie is de invulling van het “voor de leden, door de leden” beginsel. Voor de vierde keer hebben we nu vrijwilligers bedankt met een klein presentje, afgelopen jaar was dat een biertje van Brouwerij Emelisse: Blond, een bier waar de Nieuw Zeelandse Hop Nelson Sauvin in verwerkt is.

Op de ALV is door diverse leden te kennen geven dat men graag een vervolg op het moutmolen project zou zien. In 2007 is dit een zeer succes volle activiteit geweest. Dit jaar is het opnieuw opgepakt. Na een verkennend onderzoek bij bedrijven in Nederland is de stap gemaakt naar LCC (Low Cost Country). Bij een producent in China is eerst een proefexemplaar besteld om te beoordelen of de kwaliteit aan de door ons gesteld eisen voldoet. Na een inventarisatie bleken er 20 leden geïnteresseerd te zijn. Besloten is om er 30 te bestellen. Uiteindelijk hebben alle 30 moutmolens hun weg naar de leden gevonden. Ze zijn op een enkele na reeds uitgeleverd aan de leden. Uit het hele land en zelfs uit België hebben we aanvragen gekregen voor de levering van moutmolens. Op deze verzoeken is niet ingegaan, we organiseren dit alleen voor leden van onze vereniging.

Kwaliteit

Met het kernbegrip “kwaliteit”, wilden we aandacht besteden aan de kwaliteit van het brouwproces, en de smaak van het bier dat dit opleverde. Als speciaal onderwerp is gekozen voor gist. Rondom dit onderwerp zijn diverse activiteiten ontplooid. Er is weer een gistcursus gegeven, er zijn diverse artikelen in het clubblad verschenen en er is op een clubavond een presentatie over dit onderwerp gegeven.

We zijn van mening met dit opgezette beleid de vereniging nog interessanter gemaakt te hebben. Dit kon alleen mogelijk gemaakt worden door leden die actief hun steentje hebben bijgedragen.

Het bestuur in 2012

Theo van Eijden werd tijdens de Algemene ledenvergadering van maart 2012 gekozen als nieuwe voorzitter, Nico van Kampen werd op deze vergadering gekozen als algemeen bestuurslid en Walter Bakker werd herkozen als penningmeester. Met de nieuwe samenstelling werden de taken in de maand maart als volgt verdeeld: 

Ledenaantal

Wij hebben dit jaar van 24 leden afscheid genomen, maar hebben een aanwas van 40 nieuwe leden. Tevens hebben zich drie nieuwe donateurs zich gemeld en hebben we afscheid genomen van vier donateurs. Op dit moment (peildatum: 31 december 2012) hebben we 212 leden, 17 donateurs en 2 ereleden.

Clubavonden in 2012

• Op de clubavond van vrijdag 27 januari was in eerste instantie een lezing gepland met Kitty Hendrix van brouwerij de 7^e hemel uit Sevenum, maar door persoonlijke omstandigheden van Kitty kon dit niet doorgaan. Theo van Eijden heeft toen aan Felix Groenewoud en Job Kroon de mensen achter de website van bieretiketten.nl, gevraagd een presentatie te houden over bieretiketten. Geheel tegen de verwachting van de meeste aanwezige leden in werd het een zeer informatieve presentatie, ondersteund door divers beeldmateriaal uit het heden maar ook uit het verre verleden.
  Ook was er een presentatie van de brouwers Frans en Hans van Brouwerij Haagse Kouwe Cacque. Met veel humor en zelfspot werden hun brouwavonturen gepresenteerd.
  Tot slot gaf onze excursiecommissie een kleine presentatie wat ons op de excursie die op 16 maart gepland stond te gebeuren.
  Er waren deze clubavond 62 leden aanwezig, ook de inkoopcommissie en bibliotheekcommissie waren weer present. Er was deze avond geen bier van de tap verkrijgbaar.

• De clubavond van vrijdag 9 maart was gereserveerd voor het houden van de ALV. Deze avond werd nog redelijk bezocht door 52 leden en een erelid. Deze avond werden er een nieuwe voorzitter en een algemeen bestuurslid gekozen. Theo van Eijden had zich beschikbaar gesteld als voorzitter. Nico van Kampen had zich beschikbaar gesteld als algemeen bestuurslid. En onze penningmeester Walter Bakker heeft zich weer voor een komende bestuursperiode verbonden aan onze vereniging. Na het doorlopen van alle officiële plichtplegingen werd er om ongeveer tien voor negen een pauze ingelast met als vast ritueel het rondje van het bestuur.
  Na de pauze zette onze kersverse voorzitter het bestuursbeleid uiteen voor 2012. Na de rondvraag werd de vergadering gesloten om half tien nadat Christopher Kokhuis alle leden van het bestuur een bosje narcissen aanbood als dank.
  Na een korte pauze was het de beurt aan John Keuris om presentatie te houden over zijn destilleerderij in Woerden. Het was een prachtig verzorgde presentatie en hij oogstte veel waardering voor zijn aanpak om met veel inspanning en geduld een hoge kwaliteit Eau de Vie te produceren. Na afloop had John enkele flessen Eau de Vie van 200 ml te koop, deze waren in een mum van tijd verkocht.
  De inkoop- en bibliotheekcommissie waren ook present, er was geen bier van tap.

• Op clubavond van vrijdag 30 maart werden de jaarbieren behandeld die kunnen worden ingezonden voor de clubkampioenschappen van 2012. De eerste presentatie werd gegeven door Rob Hagen en die ging over Belgisch Witbier in al zijn facetten. Rob zette een keurig presentatie neer, goed verzorgd met ondersteunend beeldmateriaal. Rob had ook voor diverse voorbeeld bieren gezorgd en deze werden tijdens de presentatie door diverse vrijwilligers uitgeschonken. Op deze clubavond werd voor het eerst gebruik gemaakt van de draadloze microfoon, dit was zeer succesvol. Na een korte pauze was het beurt aan Jan van der Lee. Jan gaf een presentatie over de Sterke Belgische Blonde.
  Jan deed dit op zijn wel bekende manier en kreeg ook veel reacties vanuit de zaal. Ook deze presentatie werd ondersteund door bieren die dit type ondersteunen. Beide heren werden bedankt voor hun tijd en inzet voor de voorbereiding en presentatie en kregen van de avondleider een fles Polderbok aangeboden.
  Op deze clubavond waren 52 leden aanwezig. Ook aanwezig waren de inkoopcommissie en de Bibliotheekcommissie. Er was deze avond geen maandbier van de tap.
  Op deze clubavond werd voor het eerst gebruik gemaakt van statafels in de gang, zodat leden die daar behoefte aan hadden daar ongehinderd konden converseren.

• Het onderwerp van de clubavond op vrijdag 27 april was 'Wat doet het Bier Keurmeesters Gilde (BKG) en wat houdt het in om bier keurmeester te zijn'. Theo van Eijden gaf hierover uitleg waar de keurmeester op let en hoe keuringen verlopen.
  Nadat Theo zijn verhaal had gedaan volgde bierproeven met keurmeesters. De keurmeesters uit eigen gelederen die aan de proeftafels plaatsnamen waren Theo van Eijden, John Keuris, Andre van der Zee en Arnout Aten. De statafels op de gang voor de leden die even met elkaar willen praten werken goed.
  Deze avond waren er 55 leden aanwezig, er was geen bier van tap. Ook de bibliotheek en de inkoop waren present.

• De clubavond vond plaats op vrijdag 1 juni. Deze clubavond was een week verschoven i.v.m. het Pinkster weekeinde. De avond begon met het vragenrondje en voor aanvang van de clubavond hebben de deelnemers van de brouwcursus hun bieren van de gezamenlijke brouwdag gebotteld.
  Dean Southall gaf een presentatie over Engelse bieren. Walter Bakker gaf een presentatie over het ONK 2013, tevens werd NvK geïntroduceerd als contact persoon voor de ONK2013 commissie.
  Er waren deze avond 48 leden aanwezig, geen bier van tap. De inkoopcommissie en de bibliotheekcommissie waren weer present.

• Op clubavond van vrijdag 29 juni hield Jan Wurpel een presentatie uit het boek Yeast van Chris White en Jamil Zainasheff. De titel van deze presentatie was 'Ken uw gist'. De avond begon met het vragenrondje en hierna was het de beurt aan Jan Wurpel. Een mooie presentatie met duidelijke uitleg, ondersteund door een zeer mooie powerpoint presentatie.
  Er was een nieuwe beamer aanwezig in het plafond, alleen deze werkte deze avond niet erg mee. Dus werd er teruggegrepen op onze eigen beamer. Na Jan Wurpel was het de beurt aan Gerrit Walraven om een presentatie te houden over Alpe d’Huzes. Na deze presentatie bood Gerrit bier aan dat gebrouwen was door brouwerij de Molen uit Bodegraven ter ondersteuning van deze organisatie.
  Er waren op deze avond 50 leden aanwezig en het bier van de tap kwam van de gebroeders van der Weijden. Ook de inkoop- en bibliotheekcommissie waren present.

• In plaats van een reguliere clubavond vond er een clubbarbecue plaatst op vrijdag 7 september bij de aardbeienkwekerij van Erwin van Duivenvoorden in Lisserbroek. Er waren totaal 52 deelnemers aan de barbecue, welke bestonden uit leden met familie en/of vrienden. Deze avond was uitstekend verzorgd door Jan en Wilma Wurpel, John Gouwerok en Erik Deelissen. We hadden deze avond een extra barbecue kok n.l. Douwe Wurpel de zoon van Jan en Wilma Wurpel. Vlees, salades, kruidenboter en stokbrood waren er in overvloed. Tevens was er rekening gehouden met de niet-bierdrinkende familieleden en Bob’s. Er was wijn en frisdrank daarvoor aanwezig. De leden hadden hun eigen gebrouwen bieren meegenomen en er werd druk van elkaar geproefd en gepraat over de bieren. Het was een heel gezellige avond. Niet in de minste plaats omdat de weergoden ons goed gezind waren.

• De clubavond van september vond plaats op vrijdag 28 september. 73 leden aanwezig, Polderbok op tap, inkoop aanwezig. Bibliotheek was niet aanwezig omdat Dean Southall en Erik Pruiskens naar het Boreftse bierfestival waren in Bodegraven.
  Druk programma, in een van de twee bijzalen werden de bieren ingenomen die meededen aan de clubkampioenschappen, er werden 23 verschillende bieren ingeschreven. In de andere bijzaal werd de Polderbok 2012 uitgegeven aan de leden die deze vooraf besteld hadden.
  De avond begon met een presentatie over de totstandkoming van de Polderbok, deze werd gegeven door Jan Wurpel. Jan had er i.v.m. het drukke programma een korte maar mooie presentatie van gemaakt.
  Hierna was het woord aan Jan-Willem den Hartog, brouwmeester van Gulpener, met een presentatie over Hop. Hierbij ging hij in op de hopaanplant in Reijmerstok, waar Gulpener een groot deel van zijn hop kweekt. Ook ging hij in op wat hop met je bier doet. Het werd een lange interessante avond. De presentatie eindigde na 12 uur.

• Op clubavond van vrijdag 26 oktober werden de bieren gekeurd die ingezonden waren voor deelname aan de clubkampioenschappen. Deze biertypen waren Belgisch witbier en sterke Belgische Blonde. Er waren voor deze clubkampioenschappen 26 bieren ingezonden. Bij de eerste ronde waren zeven keurtafels in gebruik en bij de tweede ronde zes keurtafels.
  De bestuursleden hadden van Theo van Eijden op 10 oktober instructie gehad hoe te keuren volgens de richtlijnen van het BierKeurmeestersGilde omdat er anders te weinig keurmeesters zouden zijn om alle keurtafels te bemannen met een keurmeester.
  Op deze avond heeft Nico van Kampen een rondje gemaakt om leden te polsen voor deelname aan diverse commissie ter voorbereiding voor het ONK2013.
  52 leden aanwezig.
  Inkoop- en bibliotheekcommissie aanwezig.

• Op de clubavond van vrijdag 30 november was Derek Walsh uitgenodigd voor het geven van een presentatie over Black IPA en nieuwe Nieuw-Zeelandse hopsoorten, waaronder de Citra, Nelson Sauvin en Sorachi, en wat deze hopsoorten doen in blonde en donkere bieren. Voorbeeldbieren die tijdens deze presentatie werden geproefd waren onder andere Emelisse Black IPA en Grateful Death. Totaal werden er vier bieren geproefd.
  Bier op tap was een Baltic Porter van de gebroeders Stefan en Michael Woolthuis. 70 leden aanwezig. Inkoop- en bibliotheekcommissie aanwezig

• De clubavond van vrijdag 14 december werd een gezellige samenkomst. Rob Hagen had een bier triviant spel ontwikkeld waaraan zeven groepen meededen. Wilma en Jan Wurpel waren druk bezig geweest om een koud buffet te presenteren om zo onze laatste clubavond van het jaar iets feestelijks mee te geven.
  52 leden aanwezig op deze gezellige clubavond.

Commissie activiteiten

Onze vereniging mag zich verheugen op een groot aantal vrijwilligers, 36 leden dragen structureel een steentje bij aan onze vereniging binnen een commissie of anderszins. Dit is een aantal waar we als vereniging best trots op mogen zijn. Maar nog steeds zijn er een aantal commissies die zitten te springen om actieve leden die wat van hun spaarzame vrije tijd en kennis ter beschikking willen stellen aan onze vereniging. Ik denk hierbij aan het naderende Open Nederlandse Kampioenschap bierbrouwen welke gehouden gaat worden in de Jopenkerk te Haarlem op zondag 2 juni. De brouwdemo commissie is stilgelegd en doet bij hoge uitzondering nog een brouwdemo omdat er een tekort aan vrijwilligers is.

Bibliotheekcommissie

De bibliotheekcommissie steekt nog steeds veel tijd en zorg in onze bibliotheek. De boeken kunnen on-line besteld worden en men kan zien of ze al dan niet uitgeleend zijn. Oude jaargangen van ons clubblad zijn gebundeld en in boekvorm beschikbaar. We zijn geabonneerd op Brew Your Own  en op Zymurgy. Ook clubbladen van de roerstok en de deltabrouwers zijn aanwezig in de bibliotheek.

En vergeet ook niet de succesvolle heruitgave van de Biertypengids geschreven door Derek Walsh en uitgeven in 2002. Vele amateurbierbrouwers stroopten het internet af op zoek naar een exemplaar maar onze vereniging had toestemming verkregen van Derek om het opnieuw uit te brengen exclusief voor onze eigen leden.

Brouwcursuscommissie

Ook dit jaar zagen we een forse stijging van het aantal leden, vooral met dank aan de brouwcursus.

De eerste brouwcursus werd gegeven op de navolgende data.

De tweede brouwcursus werd gegeven op de navolgende data.

Brouwdemocommissie

• De Brouwdemocommissie gaf vele demonstraties dit jaar, zoals op zondag 26 februari tijdens het Noord-Hollands bierfestival in Alkmaar. Tijdens dit gezellige festival werd onze stand bemand door Wim Groenenveld, Lars Taylor en Dean Southall. De stand stond in de centrale hal zodat de bezoekers aan het festival in alle rust de stand konden bekijken.
• Tijdens de grote Brand pilswedstrijd was ons brouwdemo team op zaterdag 12 mei present.
• Jeroen Carol Visser, voorzitter van de bierconsumentenorganisatie Pint, had het bestuur gevraagd of onze Brouwdemocomissie mogelijkheden zag daar een brouwdemo te gaan geven. Lars Taylor en zijn team zijn daarop ingegaan.
• Ook was ons Brouwdemoteam aanwezig op zondag 20 mei bij Jopen bier in Haarlem. Ter afsluiting van de week van het bier had Jopen een feestje georganiseerd en ook ons brouwdemoteam uitgenodigd.
• Zondag 10 juni gaf het brouwdemoteam van Jattwerk een demonstratie tijdens de country fair op de Glip in Heemstede. Dat begint voor Jattwerk een jaarlijks terugkerend fenomeen te worden.
• Zondag 24 juni gaf Jattwerk een brouwdemo in Hoofddorp op het Burgmeester van Stamplein tijdens de Nederlandse Barbecue kampioenschappen. De weergoden zaten deze dag niet mee maar dat mocht de pret drukken.
• Op de laatste zondag van augustus hebben Lars Taylor en Wim Groeneveld een brouwdemo gegeven op de Delftse bierbeurs.
• Op zondag 9 september vonden de Gulpener Hop Oogstfeesten plaats te Reijmerstok (Zuid-Limburg). Ook onze brouwdemocommissie was daar present. De stand zou samen met vrijwilligers van PINT bemand worden, maar deze hadden op het laatste moment afgezegd. Het was voor de leden een gezellige dag. Hans Wiegel was aanwezig als oud voorzitter van de Nederlandse Brouwers en kwam ook bij onze stand een biertje proeven.
  Hoewel de brouwdemocommissie in slapende toestand gaat willen Lars Taylor en Wim Groeneveld bekijken of ze de Gulpener Hop Oogstfeesten nog jaarlijks kunnen blijven doen.
• Op 29 september tijdens het Boreftse bierfestival bij brouwerij de Molen werd een brouwdemo gegeven.

Clubhuiscommissie

2012 was evenals voorgaande jaren een druk jaar voor onze clubhuiscommissie. Buiten de reguliere clubavonden heeft deze commissie op de clubavond van augustus weer een BBQ verzorgd voor de leden die zich daarvoor hadden aangemeld.

Verleden jaar waren we welkom bij Nico van der Geest in Hoofddorp, maar vanwege de nieuwbouw van een bedrijfsruimte was dat afgelopen augustus niet mogelijk. De Clubhuiscommissie heeft toen Erwin van Duijvenvoorde bereid gevonden om die dag in Lisserbroek te laten plaatsvinden, de locatie en ruimte waar we de laatste jaren onze gezamenlijke brouwactiviteiten houden. Groot voordeel was dat we later op de avond, toen de temperatuur begon te dalen, met alle stoelen en tafels naar binnen konden gaan. Een zeer geslaagde avond. In december heeft de commissie nog voor een klein buffet gezorgd om de laatste clubavond van het jaar wat extra aan te kleden. De commissie dankt John Gouwerok en Wilma Wurpel voor hun inspanningen achter de bar en het mede verzorgen van de BBQ en het buffet.

Ook dank aan de vrijwilligers die assistentie achter de bar hebben verleend toen dat noodzakelijk bleek te zijn. Verder heeft Willem van der Ster aangegeven per 2013 te stoppen met zijn activiteiten binnen de commissie. Willem wordt hartelijk bedankt voor alle inspanningen die hij de afgelopen jaren heeft verricht

Excursiecommissie

De excursiecommissie heeft dit jaar een excursie georganiseerd onder het motto “dicht bij huis”. Hierbij werden drie brouwerijen bezocht in Noord-Holland.

Het gezelschap vertrok als eerste richting Amsterdam Osdorp waar ons lid Garmt Haakma een brouwerij runt. Deze brouwerij, de 7 Deugden, werkt samen met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Garmt maakt heel speciale bieren waarbij hij veel experimenteert met kruiden en specerijen in zijn bieren. Na de excursie volgde een kleine proeverij.

Hierna bezochten wij brouwerij Dampegheest in Limmen, gevestigd in een oude kaasfabriek.

De excursie werd afgesloten met een bezoek aan Zaandam waar wij brouwerij Breughems bezochten. Patrick Breughems runt hier de brouwerij ook met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. We hebben daar de werkende brouwerij kunnen bekijken en afgesloten met een drankje en hapje.

Hierna togen wij naar het centrum van Amsterdam, waarbij de liefhebbers nog even van het uitgaansleven van Amsterdam konden genieten. De deelnemers die genoeg bierige indrukken hadden opgedaan op deze drukke dag werden weer achter het station van Hoofddorp gedropt.

Fotografencommissie

Ook in 2012 zijn er weer diverse fotografen actief geweest tijdens clubavonden en andere bijzondere activiteiten. Het resultaat daarvan werd afgelopen jaar weer beschikbaar gesteld voor onze leden en overige belangstellenden via onze website. Er zijn in 2012 veel fotoseries geplaatst, zoals die van clubavonden, gezamenlijke brouwdagen, het ONK 2012, Brouwstappen demo en JATTwerk brouwen op Nederlands Kampioenschap BBQ 24 juni 2012, de club BBQ op 7 september en de Brouwstappendemo tijdens de Gulpener Hopdagen. Heren fotografen, dank voor jullie inzet om onze actieve vereniging goed in beeld te brengen.

Gistcursuscommissie

Door de Gistcursuscommissie werd een gistkweek cursus gegeven op zaterdag 26 mei in de Boerderij. Deze cursus werd gegeven door André van der Zee en Arnoud Aten aan de hand van de syllabus die is geschreven door de eerste brouwmeester van de Gulpener brouwerij, Jan-Willem den Hartog. De gistcursus, waarop ingegaan wordt op het reinstrijken in petrischalen en vermenigvuldigen van je gist, het bewaren op schuine buizen en gistmanagement, kon weer rekenen op een overweldigende belangstelling.

Gistbankcommissie

De gistbank is de drijvende kracht achter de gisten van de maandpakketten, en de gisten op de brouwdagen. Maar je kunt ook zelf gisten bij ze bestellen via de inkooppagina's. Een zeer waardevolle commissie voor onze vereniging, omdat ze zo dicht bij het eindproduct, het bier, staat.

Inkoopcommissie

De inkoopcommissie draait goed, de bijzondere maandpakketten vinden altijd gretig aftrek. Het is een enorm werk om elke maand alles netjes afgewogen en verpakt af te kunnen leveren. Ook leveren zij de ingrediënten voor de brouwdagen. Indien je pakketten en ingredënten wil bestellen kun je dat doen via onze website na inloggen op de inkooppagina. Let goed op de uiterste besteldata die elke keer weer op de website vermeldt worden.

De firma Staals, die veel ingrediënten aan ’t Wort Wat! heeft geleverd is in 2012 gestopt met haar bestaan, vanwege de slechter wordende gezondheid van de heer Staals. Dus moet deze commissie uitkijken naar andere leveranciers, waarbij prijs, kwaliteit en levertijden als eigenschappen strak werden gevolgd. Het resultaat in 2012 mocht er zeker zijn!

Magneetroerdercommissie

De laatste tijd is er door de vele andere zaken niet veel activiteit geweest. E.e.a. zal in voorjaar van 2013 opgepakt worden en zal bekeken worden of Ben Uijtenhaak zijn geesteskindje eens kan presenteren.

Mediacommissie

De mediacommissie gaat door met de uitgaven van het digitale clubblad. Aan het aantal downloads te zien is dit nog steeds een groot succes. Ook onze leden van buiten de Europese Unie halen op deze manier hun clubblad binnen. De papieren uitgave blijft bestaan omdat de leden hebben aangegeven er nog steeds de voorkeur aan te geven. Het clubblad is altijd mooi op tijd, maar ook de verschillende schrijvers mogen we niet vergeten te bedanken.

En een bedankje is ook op zijn plaats aan Cor Uijtenhaak en zijn vrouw die jarenlang de stickers uitdraaiden en plakten op onze clubbladen en zorg droegen voor de verzending. Deze taak is nu overgenomen door Ben en Gerry Uijtenhaak.

ONK2013 commissie

Na een moeizame start zijn er toch al wat zaken op de rails gezet. Met name de ONK Media commissie heeft al veel werk verzet. De software is voor een belangrijk deel al klaar en functioneel . Er moet nog veel gebeuren maar de zaken die ver van te voren geregeld moeten worden zijn in gang gezet.

Polderbokcommissie

De polderbokcommissie heeft dit jaar weer een zeer goed bokbier gebrouwen bij brouwerij de Prael in Amsterdam. De leden van de Polderbok commissie raken steeds beter op elkaar ingespeeld en krijgen de installatie van Brouwerij de Prael meer in de vingers. De helft van het bier werd gebotteld in vaten en afgezet aan het Polderbok festival van Pint. Tevens namen lokale horeca in Hoofddorp vaten af.

Onze leden konden de Polderbok keuren tijdens de clubavond in september, daar was onze Polderbok van tap verkrijgbaar. De flessen zijn verkocht aan onze leden die via email konden bestellen en voorruit betalen aan onze penningmeester. Leden die te laat waren of de clubavond afwachtten om Polderbok te bemachtigen moesten wij vaak teleurstellen omdat de commissie reeds door zijn voorraad heen was.

De keurslager in Hoofddorp nam flessen af om zijn jaarlijkse stoofvleespakket mee samen te stellen. Ook de kaasboer in winkelcentrum Toolenburg begint een vaste klant te worden. Dit jaar was, zoals vele jaren hiervoor, het etiket ontworpen door Ineke de Moor. De foto was gemaakt door Jan Wurpel.

Gezamenlijke brouwdagen in 2012

In 2012 zijn er vier gezamenlijke brouwdagen georganiseerd. Alle brouwdagen vonden plaats in de bedrijfshal van Erwin van Duivenvoorden in Lisserbroek.

• De eerste brouwdag van dit jaar was op 18 februari, er waren deze dag 22 brouwsets aanwezig en het recept was van Jan Wurpel, namelijk een winterbier. De dochter van Erwin had weer haar gebruikelijke winkeltje ingericht alwaar onze leden koffie, roze koeken en dergelijke konden kopen. In de loop van de middag kwamen daar broodjes warme worst en chips bij.
  Dat het een stevig recept was bleek wel toen diverse roerwerken moeilijkheden ondervonden in beweging te blijven in de dikke maisch.

• De tweede brouwdag vond plaats op zaterdag 21 april. Walter Bakker had voor de brouwdag een witbier recept ontwikkeld. Dit bier kon natuurlijk ook ingezonden worden voor de clubkampioenschappen. Ook de deelnemers aan de eerste brouwcursus van dit jaar hadden hier hun praktijkdag en daarmee sloten zij de brouwcursus af.

• De derde brouwdag vond plaats op zaterdag 22 september. Theo van Eijden had voor de brouwdag een IPA recept ontwikkeld in twee varianten, de Britse en Amerikaanse IPA.

• De vierde en laatste brouwdag vond plaats op zaterdag 24 november. Jan Wurpel had voor de brouwdag een La Chouffe kloon ontwikkeld, gebruik makend van diverse kruiden.
  Tevens dit de praktijkdag voor cursisten van de tweede brouwcursus.

Tot slot

Met het bovenstaande overzicht hoopt het bestuur jullie voldoende te hebben geïnformeerd over beleid en activiteiten in het afgelopen jaar. Wij hopen dat dit tijdens de Algemene Leden Vergadering op 1 maart jullie goedkeuring kan krijgen.

Namens het bestuur,
Erik Deelissen
Secretaris