13 artikelen uit het clubblad van Januari 2010

Terug naar overzicht

Het Gouden Toetsenbord 2009

tww januari 2010
Door: Rob Hagen

Geen vereniging voor bierbrouwers zonder bierprijzen. Terecht dat ’t Wort Wat inmiddels een jarenlange traditie kent met de uitverkiezing tot clubkampioen en de uitreiking van de kei van de maand. Maar anders dan voor deze prijzen, waarbij de winnaar wordt geroemd om zijn brouwkunsten, is er nog een prijs te verdienen voor de degene die de meest waardevolle bijdrage levert aan de inhoud van het clubblad. We hebben het hier over Het Gouden Toetsen­bord. Sinds 2007 reikt de mediacommissie die aan het eind van het jaar uit.

Wat het clubblad betreft is het een productief jaar geweest. Als we de bijdragen van het bestuur en van de inkoop- en mediacommissie buiten beschouwing laten, komen we voor 2009 nog steeds uit op 34 artikelen, verdeeld over 11 clubbladen. De onderwerpen die daarbij aan bod komen, zijn erg gevarieerd. Verhandelingen die dieper ingaan op het gebruik van ingrediënten of de geschiedenis van een bierstijl, worden afgewisseld met luchtige artikelen met een verslag van een bierevenement of een brouwervaring. Zo is er voor ieder wat wils. De een wil zich immers in zijn hobby verder ontwikkelen, en vindt in het clubblad een handzaam naslagwerk met theoretische onderbouwing en prima handreikingen, de ander wil het liefst van zijn hobby genieten door over belevenissen en anekdotes te lezen. Als ik de geluiden in mijn omgeving goed beluister, is het vooral deze variatie in artikelen die het clubblad zo waardevol maakt.

Gelet op die variatie gaat Het Gouden Toetsenbord van 2009 naar iemand die heeft laten zien dat hij van alle markten thuis is. Hij heeft een artikel over de etikettenwedstrijd op zijn naam staan, evenals stukjes over bockbier en het ONK. Niettemin is hij het bekendst bij de lezers van het clubblad over het eigen hoekje dat hij in het clubblad heeft verworven, “Jan’s kruidenhoekje”. Ik heb het uiteraard over Jan Wurpel. Naar verluid is hij over dat onderwerp overigens nog niet uitgeschreven: deel 10 van de kruidenreeks staat voor het volgende clubblad al in de steigers.

Namens de mediacommissie heb ik tijdens het kerstdiner Het Gouden Toetsenbord aan Jan Wurpel overhandigd. Jan, nogmaals van harte gefeliciteerd!  

Terug naar overzicht

!Wat wort 't?

tww januari 2010
Door: Nico Mes

Het is koud buiten. Prachtig winterweer. De sneeuw ligt prachtig wit te zijn. Hier en daar wordt er geschaatst. Een Anton Pieck plaatje. Natuurlijk is het minder leuk als je een paar uur in de file staat door de sneeuw. Maar ja je kan niet alles hebben. Dan als je eindelijk thuis bent een heerlijk zelf gebrouwen winterbier bij het haardvuur. Maar dan moet je zelf al een paar maanden geleden het bier hebben gebrouwen. Ook brouwen is vooruit zien. Dus nu al beginnen met een lentebok te brouwen. Die kan je dan straks in de tuin in een heerlijk voorjaarszonnetje drinken

In 2009 ging het gouden toetesenbord naar Jan Wurpel. Als je dit jaar het toetsenbord in de wacht wil slepen moet je ook vooruit zien. Begin nu alvast met het schrijven, met een lekker bier bij de hand. 

Terug naar overzicht

Van het bestuur, januari 2010

tww januari 2010
Door: Dean Southall

Voor de eerste keer mag ik de "van het bestuur" schrijven. We kunnen terugkijken op een mooie brouwjaar 2009, met vele hoogte punten, en laten we er weer een mooi jaar van maken!

Afgelopen clubavond

Het Kerst Diner was heel erg leuk! Het eten van Wilma Wurpel (bedankt) was lekker en het bier ook (bedankt aan alle brouwers!). Wij kregen een 5 gangen dinner met een aantal verschillende bieren erbij. Er waren veel jonge goochelaars met leuke trucjes. Onze voorzitter, Ernst de Moor, gaf een mooie flesopeners als een cadeautje aan alle vrijwilligers als dank voor al jullie werk in 2009. Niet alle vrijwilligers waren aanwezig, de rest zal het bedankje de komende clubavonden nog krijgen. Er zijn ook fotos van de avond op http://www.twortwat.nl/fotos. Een geslaagd avond :-)

Komende clubavond

De volgende clubavond op vrijdag 29 januari kunnen jullie eigen bieren proeven samen met een keurmeester. Het werkt als volgt. Bierkeurmeesters zitten aan een tafel, en leden komen met hun eigengebrouwen bier langs. De keurmeester kan dan een beoordeling geven van het bier, maar omdat de brouwer aan tafel zit kan er ook direct een terugkoppeling plaats vinden. Het kan bijvoorbeeld zijn dat de keurmeester een smaakafwijking proeft, en direct met de brouwer kan overleggen waardoor deze is ontstaan. Dit is leuk en leerzaam voor beiden.

Gezamenlijke brouwdag

Op zaterdag 6 februari gaan we weer gezamenlijk brouwen. Het plan is om dan een Alt te brouwen, één van de jaarbieren voor 2010. Heb je je nog niet opgegeven, doe dat dan snel op de inkooppagina.

Namens het bestuur
Dean Southall

Terug naar overzicht

Jaarverslag van het bestuur over 2009

tww januari 2010
Door: Erik Deelissen

Met het hierna volgende verslag geeft het bestuur van de amateurbierbrouwersvereniging ’t Wort Wat! een overzicht van de gebeurtenissen van het verenigingsjaar 2009.

Het jaar 2009 is voor ’t Wort Wat een uitstekend jaar geweest. Het bestuur bedankt een ieder die zich het afgelopen jaar heeft ingezet voor de vereniging. Naast oudgedienden hebben wij vele nieuwe leden binnen de actieve commissies mogen verwelkomen.

Bestuursbeleid.

Het bestuursbeleid over 2009 bevatte de volgende kernbegrippen: Communicatie, participatie en kwaliteit.

Communicatie:
Voor de communicatie wordt volop gebruik gemaakt van e-mail en internet.
Alle leden zijn bereikbaar via e-mail op twee uitzonderingen na.
Tevens wordt ons clubblad tegenwoordig als pdf document beschikbaar gesteld. Nog steeds waardeert een groot aantal leden de papieren uitgave.
Via de website kan men zich inschrijven voor gezamenlijke brouwdagen, het aankopen van brouwbenodigdheden bij de inkoopcommissie, aanmelden als nieuw lid of donateur, het versturen van een welkomstbrief aan een nieuw lid of donateur, het te koop zetten van tweedehandse brouwartikelen, het ruilen van bieren en het gebruik van de bibliotheek.

Net als vorig jaar hebben de commissies zich gepresenteerd op de clubavonden. In april gaf de gevorderdencursus een presentatie over hun software, in augustus was er een presentatie over peperbier, als uitvloeisel van de kruidencommissie. In september werd het bokbier gepresenteerd.

Een speerpunt dit jaar was meer foto's in het smoelenboek. Dat is deels gelukt, er staan nu meer foto's in het smoelenboek dan vorig jaar. Echter is het aantal leden nog meer gegroeid, zodat het verhoudingsgewijs juist minder is. We zullen tijdens de ALV weer foto's maken van de aanwezigen.

Het was niet nodig om heel veel publiciteit naar buiten te maken, ook zonder dat hebben we een aanzienlijke groei doorgemaakt.

Participatie:
Het aantal actieve leden is ook dit jaar weer toegenomen.
De clubavonden werden met gemiddeld 53 leden bezocht, wat 4% meer is dan het voorgaande jaar.
Het bestuur is dit jaar van mening geweest onze actieve leden te bedanken middels een brief en een klein presentje als dank voor hun nimmer aflatende inzet.

Kwaliteit:
Er is een groter bewustzijn ontstaan voor de kwaliteit van onze bieren.
Mede dankzij de clubkampioenschappen, waarbij de bieren gekeurd worden door leden onder aanvoering van een gecertificeerde bierkeurmeester (BKG) uit onze eigen gelederen.

Maar ook door de januari clubavond, waar leden hun bier konden proeven samen met een keurmeester.

Het idee om twee soorten bier aandacht te geven bij clubkampioenschappen, presentaties, brouwdagen en inkooppakketten is goed bevallen.

Het bestuur in 2009.

Tijdens de ALV op 6 maart 2009 heeft er een bestuurswisseling plaats gevonden.
Onze voorzitter Jan-Willem Fukkink trad af samen met Andre van der Zee en zij hebben zich niet herkiesbaar gesteld. Ernst de Moor werd gekozen tot voorzitter.
Erik Deelissen en Jan Wurpel werden gekozen als algemene bestuursleden voor de duur van twee jaar.

Met de nieuwe samenstelling werden de taken in de maand maart als volgt verdeeld:

Functie

Naam

Aandachtsgebied

Voorzitter

Ernst de Moor

Mediacommissie
Bibliotheekcommissie
Denktankcommissie
Ruilbierencommissie

Secretaris

Cor Stoker

Clubhuiscommissie
Gevorderdencommissie

Penningmeester

Walter Bakker

Clubkampioenschappen
Thuistapcommissie
Brouwcursuscommissie
Kascommissie
Gistcursuscommissie

Algemeen bestuurder

Jan Wurpel

Inkoopcommissie
Publiciteitscommissie
Brouwdemocommissie
Gistbankcommissie

Algemeen bestuurder

Erik Deelissen

Excursiecommissie
Polderbokcommissie
Kruidencommissie

Helaas heeft Cor Stoker het bestuur moeten verlaten vanwege persoonlijke omstandigheden in maart. Erik Deelissen heeft toen tijdelijk het secretariaat op zich genomen. Dat is na enkele maanden definitief geworden. Het bestuur heeft zodoende een aantal maanden met vier personen gewerkt. Het bestuur kreeg in de maand augustus versterking van Dean Southall, opvallend daarbij is dat Dean nog geen jaar lid was van onze vereniging toen hij in ons bestuur kwam.

In november werd de commissieverdeling wederom aangepast.

Hierbij valt nog op te merken dat in de loop van 2009 de Thuistapcommissie en de Kruidencommissie zijn opgeheven. De Denktankcommissie en de Ruilbierencommissie waren nieuw.

Wij hebben helaas van 4 leden afscheid genomen (waarvan 1 royering) maar hebben een aanwas van 38 nieuwe leden. Dit is het grootste aantal ooit, zelfs meer dan in het oprichtingsjaar. Dit komt voor een groot deel door de brouwcursussen.
Er heeft zich één donateur afgemeld en 2 hebben zich aangemeld.
Op dit moment hebben we 174 leden, 2 ereleden en 16 donateurs.

Opvallend was een aantal buitenlandse aanmeldingen. We hebben sinds dit jaar een lid uit Zuid Afrika, een lid uit België en een donateur uit Suriname

Clubavonden in 2009

In januari konden onze eigen bieren worden gekeurd door bierkeurmeesters uit onze eigen gelederen. Tevens was er een demonstratie van de brouwstappendemo.

De clubavond van februari was verschoven naar 6 maart en stond in het teken van de ALV. Tevens was de prijsuitreiking clubkampioenschap. De excursie commissie gaf een presentatie voor onze volgende excursie naar drie verschillende locaties in België.

Theo van de Voorde en Andre van der Zee gaven hun presentatie van de bieren voor het clubkampioenschap op de clubavond van maart. Theo de Porter en Andre de Saison. Tevens werden er diverse Porters en Saisons geproefd. Het bier op tap was van brouwerij Contreras.

Op de clubavond van april gaf Rob Ruiten een presentatie over de vorderingen in de ontwikkeling van de gevorderden cursus en de software die hij hiervoor ontwikkeld heeft. Ben Jacobs gaf een presentatie over de ontwikkelingen binnen de ruilbierencommissie.

In mei gaf Lex Meeuwisse van de stichting “Vrienden van Gambrinus” een presentatie over brouwerij “de Kemphaan”. Hij deed dit op een zeer humorvolle wijze. Hij wist de aandacht van zijn aanhoorders vast te houden door zijn presentatie te doorspekken met diverse anekdotes.

De clubavond van juni stond in het teken van het mooi verpakken van bier, tevens werd er een etikettenwedstrijd gehouden. Deze etikettenwedstrijd werd goed ontvangen en is voor herhaling vatbaar. Er waren verschillende demonstraties zoals het kurken, etiketten plakken, houten kratjes maken en het vervaardigen van keramieken flessen.

Op de clubavond van augustus werd door Ernst de Moor een presentatie gegeven over de Madame Jeanette peper en tevens was er een proeverij van het groene kruidenbier van Patrick Roest en natuurlijk het peperbier van Ernst de Moor.

Bier en spijs combinaties, dat dit goed samen gaat konden we leren uit de presentatie van Derk Walsh op de clubavond van september. Het was een uitzonderlijk goed bezochte clubavond. Er waren diverse kaas bier combinaties, en zelfs een sereh-room bonbon werd gecombineerd met een speciaal bier.

De clubavond van oktober stond in het teken van 15 jaar ’t Wort Wat!. De club trakteerde haar leden op bockbier van Jan Wurpel en Erik Deelissen. Tevens was er bier beschikbaar gesteld door onze bezoekende vrienden van het Kennemer Wijn en Bier Gilde (KWBG). Het vragenhalfuurtje werd gebruikt om een recept samen te stellen voor een Tripel Karmeliet (kloonbier ONK 2010).
Na het vragenhalfuurtje nam Theo van Voorde het woord als medeoprichter en eerste voorzitter van onze club. Hij schetste nog eens het verloop van de oprichting van de vereniging en memoreerde nog een aantal markante gebeurtenissen uit de geschiedenis van ’t Wort Wat!
Na een korte pauze nam Theo Sonnemans het woord. Theo is docent bierbrouwen en verbonden aan brouwerij “Lindenboom”. Theo gaf een lezing gericht op het koken van het wort.

De keuringen voor de clubkampioenschappen waren op de clubavond van november aan de beurt. Na een korte inleiding werden de deelnemers verdeeld over 4 proeftafels met aan het hoofd een bierkeurmeester. De keuring werd zeer serieus ter hand genomen en was zeer leerzaam voor de deelnemers door de uitgebreide uitleg van de bierkeurmeesters. De keuring nam een groot gedeelte van de clubavond in beslag. Na de keuring was er tijd voor een gezellig samenzijn.

Traditioneel werd op de clubavond van december het kerstdiner voor de negende maal geserveerd. Dit is altijd weer een huzarenstukje dat verricht wordt door de clubhuiscommissie. Tussen de diverse gangen door werden de gasten aan tafel getrakteerd door demonstraties van de jeugdafdeling van de Noord-Hollandse Goochelaars vereniging. Ook werden de prijzen van het clubkampioenschap uitgereikt, en won Jan Wurpel het gouden toetsenbord. Jaap Kamp declameerde het verhaal van de echte Kerstman.

Commissie-activiteiten

Onze vereniging mag zich verheugen op een groot aantal vrijwilligers, bijna een derde van ons ledenbestand draagt structureel een steentje bij aan onze vereniging binnen een commissie of anderszins. Dit is een aantal waar we als vereniging best trots op mogen zijn.

De bibliotheekcommissie heeft onlangs een aantal nieuwe vrijwilligers erbij gekregen. Ook zijn we sinds kort geabonneerd op de Brew Your Own, die jullie tegenwoordig kunnen lezen.

Opnieuw zagen we een forse stijging van het aantal leden, vooral met dank aan de brouwcursus. Theo en John weten de nieuwe cursisten zo enthousiast te maken, dat ze niet alleen lid worden, maar meteen ook heel actief zijn binnen de vereniging.

De brouwdemocommissie gaf vele demonstraties dit jaar, met als hoogtepunt twee demonstraties op 1 dag, in Nieuw-Vennep en op Haarlemmermeer Culinair. Ook voor 2010 staan alweer 2 demonstraties gepland.

Tja, wat zouden we zijn zonder de clubhuiscommissie, die de bieren en hapjes op de clubavonden verzorgt. Maar vooral ook het kerstdiner waar vele leden altijd weer van genieten in december!

De denktank heeft al een aantal artikelen geschreven voor het clubblad, maar zit nog geduldig te wachten op vragen van de leden. Heb je een vraag, schroom dan niet de denktank in te schakelen! En mocht je bieren willen ruilen, meldt dat dan aan de dit jaar opgerichte ruilbierencommissie.

Wat hadden we weer een prachtige excursie naar België, met name Contreras was een mooie, gastvrije brouwerij met geweldige bieren. De commissie is alweer bezig met de plannen van 2010!

Dankzij het werk van de fotografen, staat elke excursie, clubavond etc. als fotoverslag op de website.

De gevorderdencursuscommissie is dit jaar niet helemaal tot zijn recht gekomen, deels door een wijziging van de samenstelling. We hopen dat 2010 een beter jaar zal worden voor de commissie.

De gistbank is de drijvende kracht achter de gisten van de maandpakketten, en de gisten op de brouwdagen. Maar je kunt ook zelf gisten bij ze bestellen via de inkoop pagina's. Een zeer waardevolle commissie voor onze vereniging, omdat ze zo dicht bij het eindproduct, het bier, staat.

De gistcursuscommissie heeft aangekondigd in april 2010 weer een cursus te gaan geven.

De inkoopcommissie is inmiddels zo goed bezig, dat we bijna zouden vergeten dat Stefan en Michael pas begin dit jaar van start gingen. Ze stellen heel bijzondere pakketten samen, die goed verkopen. Het is elke maand weer een enorme inspanning om het allemaal te bestellen, af te wegen en af te leveren!

De mediacommissie gaf dit jaar voor het eerst het digitale clubblad uit. Aan het aantal downloads te zien is dit een groot succes, al laat de enquête zien dat veel mensen de voorkeur geven aan papier. Het clubblad is altijd mooi op tijd, terwijl de deadline een week later is geworden. Maar ook de schrijvers mogen we niet vergeten te bedanken!

De polderbokcommissie wist dit jaar een zeer goed bier neer te zetten, met een onovertroffen verkoop op bokbierfestival, clubavond en bij diverse verkooppunten buiten de vereniging.

De publiciteitscommissie heeft de kranten gehaald met de National Homebrewday.

De ruilbierencommissie is dit jaar nieuw opgericht. Leden kunnen via de website ruilbieren aanmelden en met elkaar uitwisselen op de clubavonden.

We hebben het in 2009 even zonder clubkampioenschapcommissie moeten stellen, maar Theo van de Voorde gaat dat in 2010 oppakken. Hij zoekt nog vrijwilligers om te helpen.

Niet onvermeld mag blijven de hulp van de mentoren, zij staan nieuwe leden bij in de praktijk of als vraagbaak bij hun hobby. Nieuwe leden wordt normaal na een maand gevraagd of zij interesse hebben om te worden bijgestaan door een mentor. De secretaris van onze vereniging koppelt dan deelnemende mentoren met deze nieuwe leden en zo helpen we ze op weg met onze hobby.

Gezamenlijke brouwdagen

In 2009 zijn er vier gezamenlijke brouwdagen georganiseerd:

  • Op 14 februari hebben de deelnemers een Irish Red gebrouwen
  • Op 2 mei was een Saison aan de beurt
  • Op 19 september brouwden we een Dunkel Weizen
  • Op 21 november werd er een Tripel Karmeliet gemaakt.

Met het bovenstaande overzicht hoopt het bestuur jullie voldoende te hebben geïnformeerd over beleid en activiteiten in het afgelopen jaar. Wij hopen dat dit tijdens de ALV op 6 maart jullie goedkeuring kan krijgen.

Namen het bestuur,

Erik Deelissen
Secretaris

Terug naar overzicht

Uitslag van de clubkampioenschappen van 2009

tww januari 2010
Door: Rob Hagen

De clubavond van vrijdag 27 november stond in het teken van de clubkampioenschappen. De aanwezige clubleden kregen de kans om de vooraf ingezonden bieren te keuren. Anders dan de voorgaande jaren stonden er nu twee bierstijlen centraal: Brown Porter en Saison. Alleen bieren die conform die stijlen waren gebrouwen, konden worden ingezonden. Een tweede verschil met de traditie was dat nu ook de keurmeesters bij het beoordelen van de bieren een nadrukkelijker rol kregen. Zij schoven bij elk van de vier tafels aan om samen met de leden de bieren te beoordelen. Door deze opzet vond de keuring zo optimaal mogelijk plaats en werd de uitwisseling van ieders bevindingen gestimuleerd. Het gevolg van dat laatste was bovendien dat de avond een erg leerzaam karakter kreeg.

clubkampioenschappen nov 09

Gekeurd werd er in twee ronden. Elk ingezonden bier kwam daardoor twee keer aan de beurt. Het gemiddelde van de twee keuringen bepaalde de eindscore. Op de clubavond van december, tijdens het kerstdiner werd de uitslag van de clubkampioenschappen bekendgemaakt. Hieronder is de uitslag nog eens op een rijtje gezet.

naam bier

stijl

Kl.

inzender

pnt.

opmerkingen

Robust Porter

Robust Porter

D

Lars Taylor

76,5

buiten mededinging

Dark Hoger

Brown Porter

B

Patrick van Zijl

76,0

1e plaats Brown Porter

Forsters Entire Butt

Brown Porter

B

Ben Jacobs

69,0

Brownie Porter II

Brown Porter

B

Titus Rinia

68,5

Forsters Entire Butt

Brown Porter

B

Theo vd Voorde

68,0

Brown Porter

Brown Porter

B

Lars Taylor

63,5

Brownie Porter I

Brown Porter

B

Titus Rinia

63,0

Brown Porter

Brown Porter

B

Herbert van de Haterd

34,5

Seizoen

Saison

C

Nico Ruijter, Sjaak v/d Lee

78,0

1e plaats Saison + clubkampioen

Saison SE

Saison

A

Titus Rinia, E. Andringa

73,0

Saison  twortwat

Saison

C

Ben Jacobs

72,5

Saision

Saison

C

Lars Taylor

72,0

Saison

Saison

A

Jan-Willem Fukkink

70,0

Saision

Saison

C

Lars Taylor

66,0

Saison

Saison

A

Theo vd Voorde

65,5

Saison '63

Saison

A

Ed de Graaf, Peter Hoek

64,0

De eerste prijs in de categorie Brown Porter ging naar Patrick van Zijl met 76 punten. In de categorie Saison wonnen Nico Ruijter en Sjaak van der Lee met 78 punten. Op basis van dit verschil in punten, zijn Nico en Sjaak ook uitgeroepen tot clubkampioen van 2009. Van harte gefeliciteerd! 

Terug naar overzicht

Ben Bierbrouwen

tww januari 2010
Door: Ben Jacobs
Allereerst wil ik een ieder vanaf deze schrijfstoel het allerbeste wensen voor 2010. Op alle gebied en op brouwgebied in het bijzonder. 2009 eindigde mooi met wel twee oorkondes voor ondergetekende (bij een overigens zeer geslaagd diner) en 2010 begint goed: met de lange koude buiten staat mijn meibokkel lekker in de slaapkamer te gisten (waarvoor nog veel dank aan de inkoopcie).

Door in 2 maanden tijd 5 bieren te brouwen, ben ik tot het uiterste gegaan met mijn bierbrouwmaterialen en de aanwezige vaten. Kortom, er moet spoedig een gistvat bij. Brouwen in de winter heeft anders wel vele voordelen, al is het maar dat de besmettingskans wat lager ligt en je de temperatuur beter naar je hand kunt zetten. En in de warmere maanden heb je voldoende genietbaars in huis en kun je luieren (op brouwgebied dan). Nadelen zijn er ook, toen bleek dat tijdens een brouw de lange tuinslang, waarmee ik doorgaans het koelwater aanvoer, geheel was bevroren, wat bij ontdooien een waterballet gaf. En ik heb het brouwen maar in de keuken laten plaatsvinden, want in een schuur onder nul werken, nou nee......

Maar nu even rust in de tent lijkt me verstandig (je weet wel: die biervoorraad en de nodige tijd), maar het bestuur heeft al weer twee bieren aangewezen voor de wedstrijd volgend jaar. Ben ik eindelijk door alle pakketten en ideeën heen, staat dat weer op stapel..... 

Kortom, 2010 beloofd weer eenzelfde jaar te worden van stilstaan, hard rennen (oh pardon, brouwen), drinken....etc. Als de resultaten ook maar zo goed (en lekker) worden.

Ben

Terug naar overzicht

Van de inkoopcommissie, januari 2009

tww januari 2010
Door: Michael Woolthuis

Vooruitdenken is het op tijd brouwen van je bieren. Wederom hebben wij een paar leuke recepten voor de maand pakketten bij elkaar gesprokkeld.

Januari

In deze maand geven wij een stimulans aan het brouwen door middel van een mooie Paterwitpet Stimulo. Dit lijkt een klein beetje een kloon van de Pater Witkap Stimulo maar is dat natuurlijk echt niet. Want deze gaat veel lekkerder worden omdat hij door ons geleverd en gebrouwen gaat worden.

Februari

De lente en de zomer moeten nog beginnen maar nu al wordt er gedacht aan wat we gaan drinken in de herfst. Het recept voor deze maand is een dubbelbok genaamd ‘Ein Fainer Doppelbock’. Deze zal zo ongeveer rond oktober wel gaar en dus drinkbaar zijn.

Maart

Voor de clubkampioenschappen moet er uiteraard ook een fijn recept zijn. En wie de schoen past drinkt hem leeg want deze maand wordt het dus een ‘Schoenmaat Alt’. Volledig naar het recept van Louis van Velthoven zoals het al sinds de excursie bij Schumacher op de site staat. Wij hebben wel de vrijheid genomen om het van een zelfverzonnen naam te voorzien en het recept te verherrekenen met de hop alphazuur waarden van de oogst van 2009 (zoals vermeld op de site van brouwland).

April

Dit wordt ook weer een mooie voor de nazomerse activiteiten. Want nu staat de ‘KwaaieDrop’ op stapel. Dit wordt een lekkere sterke Quadruppel met alles erin wat een man nodig heeft op de onverzadigde rechts draaiende hompen vet na.

Mei

Ook voor deze maand gaan we net doen of we alles zelf verzinnen en gaan we een ‘Dufffel’ van de band laten lopen. We moeten nog heel even wat Duveltjes legen om de gist te kunnen terug winnen maar dan moet onze ‘Dufffel’ er ook echt op gaan lijken.

Juni

Voor de zwartkijkers wordt dit een mooie maand want een Robust Porter gaat het worden. Op dit moment is het recept nog niet helemaal rond omdat we afhankelijk zijn van de verkrijgbaarheid van wat speciale brownMalts en andere donkere mouten.

Na de zomer

Voor de tweede helft van 2010 staat alleen het tweede brouwsel van de Rooiebag vast. Deze gaat geleverd worden in November. Eenieder die mee heeft gedaan met het eerste brouwsel krijgt tegen die tijd wel een mailtje. Mocht iemand nog wensen voor speciale bieren hebben dan horen we dat graag. Dan gaan we kijken of dat in een bier pakket om te zetten is.

Voor alle pakketten geld dat het recept rond de leverdatum ook op de site in de receptendatabase verschijnt en dat het alleen te bestellen is tot twee weken voor de clubavond. Zie voor de laatste besteldag de inkooppagina op de site. Ook voor alle andere bestellingen is dat de deadline.

Terug naar overzicht

UITNODIGING: Algemene ledenvergadering 2010

tww januari 2010
Door: Erik Deelissen

Langs deze weg nodigt het bestuur van de amateurbierbrouwersvereniging ’t Wort Wat haar leden uit tot het bijwonen van de jaarlijkse ledenvergadering, welke gehouden zal worden op:

Vrijdag 5 maart 2010, 20:00 uur in “De Boerderij” te Hoofddorp

Ernst de Moor en Walter Bakker hebben hun bestuurstermijn van twee jaar erop zitten en zijn herverkiesbaar. Dean Southall was interrim bestuurder en kan worden gekozen.
 

De agenda voor de ALV 2010 is als volgt:

  1. Opening.
  2. Vaststelling agenda.
  3. Benoeming stemcommissie
  4. Goedkeuring notulen ALV 6 maart 2009.
  5. Goedkeuring Jaarverslag van het bestuur van ’t Wort Wat over 2009.
  6. Financiële verslaglegging:
    • Goedkeuring financieel jaarverslag inclusief bevindingen van de kascontrolecommissie.
    • Verkiezing kascontrolecommissie 2010.
    • Begroting 2010
    • Vaststelling contributie
  7. Bestuursverkiezing.
    • Herverkiezing Ernst de Moor en Walter Bakker.
    • Officiële verkiezing Dean Southall.
  8. Huishoudelijk Reglement wijziging.
    • Wijziging artikel 19 over vergoedingen
  9. Bestuursbeleid 2010.
  10. Rondvraag.
  11. Sluiting.

Het verslag van de ALV 2009 en het Jaarverslag van het bestuur over 2009 treft u aan in het clubblad van januari 2010. Het voorstel tot aanpassing van het huishoudelijk reglement zal in het clubblad van februari 2010 worden gepubliceerd.

Namens het bestuur

Erik Deelissen
secretaris.

Terug naar overzicht

Verslag van de Algemene Ledenvergadering op 6 maart 2009

tww januari 2010
Door: Cor Stoker

Aanwezig: 40 leden, + 1 erelid.
Locatie: De Boerderij te Hoofddorp

1. Opening

Om 20.15 opent de voorzitter de vergadering.

2. Vaststelling van de agenda

Geen veranderingen

3. Vaststelling stemcommissie

De stemcommissie voor deze vergadering bestaat uit Lorenzo Beltrán en Dirk Kuijzer.

4. Goedkeuring notulen ALV 7 maart 2008

De ALV gaat unaniem akkoord met het verslag van de ALV 2008 .

5. Goedkeuring Jaarverslag van het bestuur van ’t Wort Wat! Over 2008.

Bas Hartog maakt de opmerking dat hij het mentorproject mist in het jaarverslag, hij heeft gelijk, het staat er inderdaad niet in.

Het bestuur doet de toezegging dat bij publicatie van het jaarverslag in het volgende clublad, dit onderwerp alsnog zal worden toegevoegd.

Daarna wordt, met algemene stemmen, het jaarverslag van het bestuur goedgekeurd.

6. Financiële verslaglegging

I. Goedkeuring financieel jaarverslag inclusief bevindingen kascontrole commissie.

Walter Bakker geeft een toelichting op de balans.

Ronald van Boven van de kascommissie gaf uitleg over de verrichte controle, een speciaal punt is de voorraad Polderbok, hier moet speciale aandacht aan worden gegeven.
Zij hebben verder geen onregelmatigheden kunnen constateren waarna de vergadering de commissie decharge heeft verleend.

II. Verkiezing Kascontrolecommissie 2009

Tot de kascontrolecommissie 2009 zijn benoemd: Ronald van boven en Erik Bouman, alsmede Herbert van de Hatert als reserve lid.

7. Bestuursverkiezing

Jan-Willem Fukkink en André van der Zee treden beiden af en hebben zich niet herkiesbaar gesteld.
Ernst de Moor heeft zich verkiesbaar gesteld voor de functie van voorzitter.
Voor de vrijgekomen plaatsen hebben zich Erik Deelissen en Jan Wurpel kandidaat gesteld.

De vergadering gaat akkoord met de benoeming van Ernst de Moor als voorzitter, en Erik Deelissen en Jan Wurpel als nieuwe bestuursleden voor een periode van twee jaar.

Stemming; 41 aanwezigen.

  • Ernst de Moor: 1 blanco
  • Jan Wurpel : 2 blanco
  • Erik Deelissen: allen voor

Jan-Willem Fukkink neemt met een toespraak afscheid van 6 jaar voorzitterschap en geeft de voorzittershamer door aan de nieuwe voorzitter Ernst de Moor.

Ernst de Moor geeft beiden een bedankje in de vorm van een bierpakket.
Erik Deelissen en een grote foto van Jan Wurpel ( die zelf niet aanwezig kon zijn) nemen plaats aan de bestuurstafel.

Voor de pauze krijgen de aftredende leden een bedankje voor hun bewezen diensten en de aanwezige leden een rondje namens het bestuur.

8. Bestuursbeleid 2009

De voorzitter licht het bestuursbeleid voor het komende jaar toe. Het volledige beleid is gepubliceerd in het clubblad van maart 2009 en voor de digi snuffellaars is het terug te vinden op de website.

Tijdens de behandeling van dit stuk door de voorzitter kwamen de volgende reacties uit de zaal:

Verandering clubkampioenschap: Jan van der Lee vindt dat de veranderingen rond het clubkampioenschap te snel zijn doorgevoerd, hierop volgde een levendige discussie, een mini-enquête zal volgen om te kijken welke nieuwe ideeën er bestaan.

Het papieren clubblad: Ernst de Moor legt het thema van “een papieren of digitaal clubblad” voor aan de leden.

De vóór en nadelen van beide versies worden besproken, en uit de zaal wordt het voorstel gedaan om voor de liefhebbers digitaal te gaan.

Andere reacties zijn:

  • in deze digitale tijd ben ik blij dat er nog een papieren blad bestaat.
  • Kostenbesparing €1900,=
  • wat gaan we doen met het geld van de besparing.
  • Een geleidelijke overgang is gewenst.

Er wordt een virtuele stemming gehouden over de vraag of we digitaal moeten gaan.

Uitslag: 20 voor en 16 tegen.

Het bestuur zal zich hier in de loop van het jaar over beraden en met concrete voorstellen komen.

9. Rondvraag

10. Sluiting

De voorzitter sluit de vergadering om 21.45 en bedankt de aanwezige leden voor hun presentie.

Namens het bestuur,

Cor Stoker
Secretaris.

Terug naar overzicht

Hopfiles Hopunion (1)

tww januari 2010
Door: Theo van de Voorde

Enige maanden geleden kreeg ik van een nieuw lid van onze vereniging (Erik Pruisken) een PDF-document met daarin de gegevens van alle hopsoorten welke door het Amerikaanse bedrij Hopunion geproduceerd worden.

Het leek mij een goed idee om de gegevens, van met name de Amerikaanse hoppen, ze produceren nl. ook Europese hopsoorten, te vertalen en deze dan in het clubblad te plaatsen. Waarom juist alleen de Amerikaanse hopsoorten? Omdat de meest gebruikelijke Europese hopsoorten bij de meeste amateurbierbrouwers wel bekend zijn en omdat de Amerikaanse bieren, juist vanwege hun unieke hoppige katakter, tegenwoordig steed meer in de belangstelling komen. Aanvankelijk alleen bij de bierdrinkers, maar het zal niet lang meer duren of er zullen collega brouwers zijn die ook dit soort bieren zullen gaan brouwen.

Na overleg met de redactiecommissie zijn de “Hopfiles” niet alleen vertaald, maar ook voorzien van gegevens over de verkrijgbaarheid, de prijzen, voor welke bieren ze geschikt zijn etc. De komende tijd tijd zullen jullie dus per keer een aantal van deze “files” aantreffen en ik ben benieuwd naar jullie reacties.

Theo

 

 

Amarillo

Afkomst:

Particulier gekweekt en geregistreerd

Oogsttijd:

Midden seizoen

Opbrengst:

Nog niet bepaald

Groei:

Goed

Ziektegevoeligheid:

Goed bestand tegen allerlei ziektes

Plukbaarh./Droging/Verwerking:

Goed

Structuur van de bel:

Kleine, stevige bel

Lupuline:

Overvloedig

Aroma:

Bloemig en citrusachtig

Alpha zuren:

8-11 %

Beta zuren:

7 %

Co-Humuline:

21 – 24 % van de alpha zuren

Bewaareigenschappen:

Gemiddeld

Totale olie hoeveelheid:

1,5 tot 1,9 ml per 100 gram

Gebruiksmogelijkheden:

In toenemende mate geaccepteerd

Mogelijke vervangers:

Cascade, Centennial, mogelijk ook Chinook of Ahtanum

Typische Bier Stijlen:

Amerikaanse Ales, IPA's

Aanvullende Informatie:

Momenteel nog vrij weinig geteeld, wordt als een Cascade type beschouwd

Verkrijgbaarheid in Nederland:

Beperkt, alleen bij: Van der Kooy – Jubbega http://www.vanderkooyjubbega.nl
(Prijs*: € 6,50 per 125 gram hopbloemen)

Ook verkrijgbaar bij:

http://www.craftbrewer.com.au
(Prijs*: 13,50 aus $ per 90 gram pellets)

Ahtanum

Afkomst:

Natuurlijke bestuiving

Oogsttijd:

Middellaat

Opbrengst:

1990 – 2190 kg./ha.

Groei:

Goed

Ziektegevoeligheid:

Bestand tegen meeldauw en valse meeldauw

Plukbaarh./Droging/Verwerking:

Goed

Structuur van de bel:

Kleine, kompakte bel

Lupuline:

Lichtgeel, gelijkend op Cascade

Aroma:

Bloemig

Alpha zuren:

5.7 – 6.3%

Beta zuren:

5 – 6.5%

Co-Humuline:

30 – 35% van de alpha zuren

Bewaareigenschappen:

Redelijk tot goed

Totale olie hoeveelheid:

0.8 – 1.2 ml/100 gram

Gebruiksmogelijkheden:

Gebruikt om zijn aromatische eigenschappen en gemiddelde bitterheid

Mogelijke vervangers:

Cascade, Amarillo

Typische Bier Stijlen:

Lager, Amerikanse Ales

Aanvullende Informatie:

Goed vergelijkbaar met Cascade

Verkrijgbaarheid in Nederland:

Niet

Wel verkrijgbaar bij:

Cascade

Afkomst:

Natuurlijke bestuiving van een Fuggles zaailing, zelf ontstaan uit een kruising van een Fuggle en de Russische hop Serebrianker

Oogsttijd:

Midden seizoen

Opbrengst:

1600 – 2200 kg/ha

Groei:

Goed tot uitstekend

Ziektegevoeligheid:

Niet ernstig gevoelig voor het Prunus ringplek virus, goede resistentie tegen meeldauw, gedeeltelijk resistent tegen de verticillium schimmel, vatbaar voor insecten, met name bladluizen

Plukbaarh./Droging/Verwerking:

Goed

Structuur van de bel:

Compact, middelmatige grootte, licht vierkantvormig

Lupuline:

Gemiddelde hoeveelheid, gele kleur, vormt kompakte balletjes Lupuline in de bel, uniek voor Cascade

Aroma:

Bloemig en citrusachtig. Kan een grapefruit geur hebben

Alpha zuren:

4.5 – 7.0%

Beta zuren:

4.5 – 7.0%

Co-Humuline:

33 – 40% van de alpha zuren

Bewaareigenschappen:

48 – 52% van de alpha zuren zijn nog aanwezig na 6 maanden bij een temperatuur van 20ºC

Totale olie hoeveelheid:

0.8 – 1.5 ml per 100 gram

Gebruiksmogelijkheden:

Aromavariëteit met een goed gebalanceerde bitterheid. Het is de meest populaire hop bij de professionele brouwerijen. Goed voor dry hopping.

Mogelijke vervangers:

Centennial, Amarillo, en in mindere mate: Columbus

Typische Bier Stijlen:

Amerikaanse Ales, speciaal Pale Ale; IPA, Porter, Barley wines; kan ook gebruikt worden in witbier.

Aanvullende Informatie:

Uitgebracht in 1972 en heeft zich goed bewezen in de Amerikaanse brouw industrie. De eerste commercieel geaccepteerde, in Amerika gekweekte aromahop.

Verkrijgbaarheid in Nederland:

  • Brouwmarkt: www.brouwmarkt.nl
    (Prijs*: € 9,50 per 100 gram hopbloemen; € 8,40 per 100 gram hoppellets)
  • van der Kooy – Jubbega: www.vanderkooyjubbega.nl
    (Prijs*: € 6,50 per 125 gram hopbloemen; € 8,25 per 100 gram hoppellets)

*Prijsniveau 2009.
  Prijzen zijn exclusief verzendkosten.

 

 

 

Terug naar overzicht

Maandbier en ander geneuzel

tww januari 2010
Door: John Gouwerok

De kerstmaaltijd van 2009

Voor het ’t Wort Wat is de kerstmaaltijd altijd een van de hoogtepunten van het jaar. In een ongedwongen sfeer kun je met je partner, vriend of vriendin over het bierjaar bijpraten, genieten van spijs en drank en zien wie er bij de clubkampioenschappen in de prijzen vallen. De avond was dit jaar wel heel goed verzorgd met een vijfgangenmenu en drie gesponsorde, door eigen leden gebrouwen bieren. Twee daarvan doen er mee aan de jaarlijkse maandbierwisselkeicompetitie.

Voor Anneke mij betekende het de afsluiting van het jaar. En wat voor één! Veel leuke en wisselende groepen en lekker druk. Voor Meerwaarde stelde het jaar wat teleur: veel onduidelijke persberichten en onrust bij welzijn. Veel merk je daar in de wijkcentra echter niet van. Een oplossing is  gelukkig in zicht.

Voor ons en de organisatie is het altijd heel spannend: Is alles op tijd binnen? Zijn de zelfgebrouwen bieren goed drinkbaar? Is het koken zoals altijd weer goed gelukt? Maar met Wilma en Ria in de keuken en dankzij de hulp van de leden komt het altijd weer goed. Zoals ook nu: we  hebben samen met de leden genoten van al dat lekkers. 

Ook het optreden van de junioren goochelaars leverde weer een en al verbazing op. Alles veranderde van vorm, verdween of zweefde. En dat alles door toedoen van deze kinderen, de kampioenen van de toekomst. Later kunnen we misschien zeggen: “Oh, die heb ik ooit gezien tijdens de kerstmaaltijd bij ‘t Wort Wat.”

En dan nu het maandbier waar het hier om gaat. Het bier De Lepelaer Blond  bleef buiten de  competitie, maar deed wel mee voor de punten. De cijfers voor alle bieren liepen heel erg uiteen. Doorhalingen en kleine tekeningetjes op de wedstrijdformulieren leidden soms tot onduidelijke scores. Maar ondanks de nodige twijfelgevallen ben er uit!

keiscores

De Lepelaar Blond

ingeleverde formulieren: 54

puntentotaal: 410,75

gemiddeld cijfer: 7.61

algemene reactie: Gewaardeerd als een IPA en lekker bitter

 

Het Jattwerk

ingeleverde formulieren: 51

puntentotaal: 341.05

gemiddeld cijfer: 6.69

algemene reactie: lekker droog /wat dun en heel verschillend gewaardeerd

 

De Dorstige Das

ingeleverde formulieren: 47

puntentotaal: 347.55

gemiddeld cijfer: 7.88

algemene reactie: een kerstbier met kerstsmaak.

 

Alles overziend een leuke een lekkere afsluiting van het jaar.

 

DE BESTE WENSEN EN MAAK VAN 2010 WEER EEN MOOI 

‘t WORT WAT JAAR

BEHEER BOERDERIJ

Terug naar overzicht

Jan's Kruidenhoekje (10)

tww januari 2010
Door: Jan Wurpel

Koriander

Koriander

Koriander – (Coriandrum sativum)

Familie: Umbelliferae (schermbloemige)

Botanische naam : Coriandrum sativum

Nederlands:

Koriander

Engels:

coriander

Frans:

(semence de) coriandre

Duits:

Koriander(saat)

Spaans:

cilantro

Indonesisch:

ketumbar

Amerikaans:

blad: cilantro, zaad: coriander

Overige volksnamen:

duizelzaadjes, colander, snies, colejande, koliander, wantsendille, stinkdille of wrattendille.

Koriander, Coriandrum sativum, is een sterk aromatisch eenjarig kruid met kantachtige witte of rozerode bloemen. De plant is familie van de Peterselie, de bladen smaken als een mengsel van Salie, Peterselie en Citroen. De vrij grote, bolle zaadjes lijken een beetje op peperkorrels en hebben een bitterzoet aroma dat enigszins lijkt op dat van een sinaasappelschil. De geur is aanvankelijk onaangenaam en doet denken aan de lucht die wandluizen verspreiden. De naam stamt van het Griekse woord voor wandluis 'koris'.

Koriander is al meer dan 3000 jaar bekend. Al in de antieke Egyptische graven heeft men Korianderzaad aangetroffen, in die tijd werd deze plant gebruikt bij de behandeling van maag- en darmkwalen.

Korianderbloem
Botanische beschrijving

Koriander, ook wel coander of wantsenkruid genoemd, is afkomstig uit het Midden-Oosten en de landen rond de Middellandse Zee.

Koriander is een eenjarige plant met hoogte van 40 - 70 cm, die behoort tot de schermbloemigen. De stengels zijn stevig en geribd, het blad is een- tot drievoudig geveerd met eironde slippen, de bovenste dubbel geveerd met ongedeelde of veerspletige blaadjes en lijnvormige slippen. Schermen met 2-5(-10) stralen;. Kroonbladen stralend, wit of roze. Korianderblad lijkt erg op dat van bladpeterselie. De zaden zijn bolvormig 2 - 6 mm groot en zijn klein, geribbeld, groenbruin bij rijpheid niet splijtend.

Biotoop

Braakland, vruchtbare grond, zon; Middellandse Zee, Noord-Afrika, West-Azie.

Verspreiding

Hoewel Koriander ook Chinese Peterselie genoemd wordt komt de plant oorspronkelijk niet uit China maar uit het Middellandse Zeegebied en het Middenoosten. Het wordt op grote schaal geteeld in de landen rond de Middellandse Zee, waarbij de oogst van Marokko de kroon spant. Enige andere belangrijke productiegebieden zijn India, Iran, Rusland en Zuid-Amerika. Koriander komt ook in ons land voor.

Teelt

Het kruid heeft een lichte, kalkhoudende humusrijke en goed doorlaatbare grond met organische bemesting nodig en een beschutte zonnige plaats. Geen vochtige of te natte grond. Het plantje groeit het best in volle grond, wat vooral noodzakelijk is als het kruid wordt opgekweekt voor het oogsten van de zaadjes. Vanaf half april kan dun in rijen worden gezaaid. Korianderzaad kiemt naargelang de bodemwarmte in twee tot drie weken. Hoe warmer de grond, des te sneller zal het zaad ontkiemen. Na het zaaien moet het zaaibed rijkelijk worden begoten. Regelmatig moet onkruid worden verwijderd, want dit verstikt gemakkelijk het zaaigoed. Na het verschijnen van de plantjes is het nodig de grond steeds goed los te maken. Dit stimuleert de groei. Met bemesting - met bijvoorbeeld gedroogde koemestkorrels - kan na ± 3 weken na opkomst van de plantjes worden begonnen.

Alleen de variant coriandrum sativum leisure gedijt goed in een pot. In potten kweken we het plantje enkel voor het blad. Koriander wordt bovendien niet graag verplant. Aangezien de stengels erg zwak zijn, kan je ze best opbinden wanneer de zaden zich beginnen te vormen

TIP: zet koriander in de tuin NIET in de buurt van venkel.

Overige soorten Koriander

Koriander ‘Pot Luck’

Een extra compact groeiend type met goede bladproductie.

Koriander ‘Leisure’

Een speciale selectie, die veel bladproductie geeft en later natuurlijk ook zaden produceert.

Koriander ‘Marocco’

Zaadtype

Koriander ‘Lemon’

Een compacte bladkoriander (niet hoger dan 30-40cm) met unieke citroenaroma. Voor een extra fris effect aan gerechten. Extra geschikt voor teelt in potten.

Koriander ‘Delfino’

Een fijnbladige soort (zo fijn als dille!) geeft nieuwe mogelijkheden voor fijne garnering.

Koriander ‘East Indian Dhaniya’

Unieke koriander met ovaalvormige zaden. Het blad heeft een extra sterk aroma en de zaden zijn zoeter dan de reguliere soort.

Geschiedenis, sagen en volksverhalen

Koriander is een van de oudste keukenkruiden door de mens gebruikt; het stond reeds vermeld in de Bijbel. Het is één van de bittere kruiden die gebruikt werden bij de rituelen van het Joodse paasfeest, ze aten het bij hun paaslam. Aan koriander werden in het verre Oosten magische krachten toegeschreven. Wie voldoende van de bladeren at zou zelfs eeuwig leven. Beide symbolische betekenissen staan in schril contrast met het feit dat koriander door de Grieken wel eens in verband werd gebracht met dronkenschap. Grote hoeveelheden van zowel de groene bladeren als de korianderzaadjes zijn inderdaad licht bedwelmend en roesverwekkend, net zoals alcohol. Grote hoeveelheden korianderzaad zouden duizeligheid veroorzaken, daarom noemt men het kruid in het Duits ook wel "duizelkruid"

De Romeinen op hun beurt, gebruikten koriander gemengd in azijn om hun vlees in te strijken, wat bederf voorkwam. Onderzoeken tonen inderdaad aan dat de plant schimmelwerend en bacteriedodend werkt. Het plantje is uit het Midden-Oosten door de Romeinen meegebracht naar onze streken.

In Egyptische papyrusgeschriften (1.500 v.Chr.) en Sanskrietrollen worden reeds korianderzaden vermeld. Men vond ze tevens bij opgravingen van de neolithische cultuur. In Egyptische piramides zijn sporen terug gevonden van het kruid, in de vorm van zaden. De Egyptenaren gebruikten gekneusde zaden als heelmiddel bij slapeloosheid en verstoppingen. Ook speelde Korianderzaad een rol bij het maken van geurstoffen die gebruikt werden bij religieuze riten.

In de Middeleeuwen werd koriander veel toegepast, bijv. in koek- en speculaaskruiden. De faam dat koriander op de geslachtsorganen werkte, vrouwen vruchtbaar maakte en menstruatiestoornissen tegenging, maakte het kruid tot een bestanddeel van liefdesdranken. Ook het sterk geurende bladgroen (Chinese peterselie) zou afrodisiace eigenschappen hebben. De zaadjes voegt men als afrodisiacum1 toe aan bisschopswijn. In de verhalen van 1001 nacht speelt koriander een rol in sterke staaltjes van potentie. Als men gelooft in zijn kinderen voort te kunnen leven, ligt in de liefdeverwekkende eigenschappen van koriander mogelijk de verklaring voor het Chinese geloof dat wie koriander eet, onsterfelijkheid verkrijgt

Vroeger aten zwangere vrouwen koriander voor een slim en creatief kind.

Ook in het vroegere Engeland werd koriander gebruikt om schildpadsoep te kruiden. Het was dan ook een onderdeel van de 'schildpadkruiden'.

Chinezen geloven dat korianderzaad de levensduur kan verlengen. 

De karmelieten maakten Karmelietenwater (Spiritus Aromaticus) dat ook Melissewater of Melissegeest werd genoemd. Citroenmelisse werd hierin gecombineerd met o.a. koriander, nootmuskaat, kaneel, kruidnagel en citroenschil. Het karmelietenwater raakte in vele apotheken ingeburgerd om bij indigestie, braken, moeilijke spijsvertering en spanningshoofdpijn toe te dienen.

Het karmelietenwater werd ook uitwendig als inwrijfmiddel bij reumatische aandoeningen en kneuzingen gebruikt.

Dit is een recept voor 'Karmelieten- of melissewater':

neem 3L alcohol van 33 °C voeg hierbij: 500gr citroenmelisse blaadjes, 16gr wortel van engelwortel (Angelica Archangelica L.) en 125gr citroenschil (bio). laat 9 dagen trekken en zeef door een doek. Voeg daarna toe: 200gr koriander (kruid, niet het zaad), 40gr nootmuskaat (geraspt), 4gr kaneel en 2gr kruidnagel. laat 8 dagen trekken, regelmatig schudden, zeven.

Drink hiervan een klein lepeltje bij maagklachten, indigestie of misselijkheid.

korianderzaad
Gebruikte delen van de plant:

  • De zaden. Koriander in poedervorm is beter bekend als “ketoembar” (De vliesjes zijn even belangrijk als de zaadjes. Ze geven veel smaak af en ze hebben het vermogen om ongekend veel vocht op te nemen. Daarmee werkt gemalen korianderzaad tevens als een bindmiddel).

  • Van de verse wortel (scherp van smaak) wordt curry bereidt.

  • Ook de stengels van koriander zijn eetbaar, deze worden bij bonen en soep gebruikt.

  • Het blad van het kruid koriander staat beter bekend als Chinese peterselie.

 

Sensorische kwaliteiten

Korianderzaad heeft een wee-zoete, anijsachtige, licht pikant kruidige (een beetje sinaasappelachtige) smaak. Er is er een groot verschil in de smaak van de bladeren en de zaden. De verse bladeren hebben voor sommige mensen een lichte zeepsmaak, voor anderen lijkt de smaak op die van peterselie, maar met meer citroeninvloeden. Korianderzaad heeft een licht zoete, anijsachtige, licht pikant kruidige smaak.

Er zijn veel mensen die de smaak van (verse) koriander niet kunnen waarderen. “You love it or you hate it”, is wel een goede uitdrukking wat de smaakbeleving van koriander betreft.

Koriander kan echter ook als afstotend ervaren worden, en het eten zelfs in zeer kleine hoeveelheden volslagen verpesten. Hoe dat komt is vooralsnog niet bekend, maar het vermoeden bestaat dat er een genetische component is die hierbij een rol speelt.

Kauwen op korianderzaadjes neutraliseert de onaangename geur van knoflook.

Inhoudstoffen

Oost-Europese korianderzaden zijn klein van korrel met een hoog aandeel aan etherische oliën, terwijl bijvoorbeeld de Noord-Afrikaanse soorten lichter en groter zijn van korrel en een geringer oliegehalte bevatten.

Korianderzaad bestaat voor 1% a 2,5% uit olie, welke voor het grootste deel bestaat uit de stoffen linalol en linalylacetaat.. De wantsachtige geur is terug te brengen op een aldehyde : het trans-tridecen-(2)-al-(1).

Etherische olie tot 2,5 % met vooral linalool tot 70% en verder andere monoterpenen zoals, limoneen, Linalool, linalyl acetaat, thymol, bèta-caryphyllene, alfa-pineen, beta-pineen, borneol, limoneen, bèta-phellandreen, citranellol, 1,8-cineol en geranyl acetaat.

Mineralen en vitaminen zijn calcium, fosfor, ijzer, caroteen, thiamine, riboflavine, niacine en vitamine-C. Het bevat ook natrium, kalium en oxaalzuur,

Samenstelling Korianderzaad

Hoofdbestanddelen 100gram

 

Eiwit totaal

12,4 g

Vetten totaal

17,8 g

Koolhydraten totaal

55 g

As

6,02 g

Energie (kcal)

298 Kcal

Water

8,86 g

Energie (kJ)

1245 kJ

Vetzuren, verzadigd

0,99 g

Vetzuren, enkelvoudig onverzadigd

13,6 g

Vetzuren, meervoudig onverzadigd

1,75 g

Vitaminen

 

Vitamine A, uitgedrukt in IU

0 IU

Vitamine A, uitgedrukt in RE

0 µg_RE

Vitamine C (ascorbinezuur)

21 mg

Vitamine B1 (thiamine)

0,24 mg

Vitamine B2 (riboflavine)

0,29 mg

Vitamine B3 (nicotinezuur, niacine)

2,13 mg

Vitamine B11, M (foliumzuur)

0,032 µg

Vitamine B12 (cyanocobalamine)

0 µg

Mineralen

 

Calcium, Ca

709 mg

IJzer, Fe

16,3 mg

Magnesium, Mg

330 mg

Fosfor, P

409 mg

Kalium, K

1267 mg

Natrium, Na

35,3 mg

Zink, Zn

4,7 mg

Koper, Cu

0,98 mg

Mangaan, Mn

1,9 mg

Selenium, Se

26,2 µg

Vetzuursamenstelling

 

Cholesterol

0 mg

Myristinezuur (14:0)

0,02 g

Palmitinezuur (16:0)

0,81 g

Stearinezuur (18:0)

0,11 g

Oliezuur (18:1)

13,5 g

Linolzuur (18:2)

1,75 g

Palmitoleïnezuur (16:1)

0,1 g

Phytosterols

46 

Overige

 

Vezels

41,9 

Referentie USDA Nutrient Database for Standard reference; Nutrient Data Laboratory; Digitale database (http://www.nal.usda.gov/fnic/cgi-bin/nut_search.pl)

Toepassingen

Medicinaal

Verse koriander (plant) bevat veel vitamine A. Het kruid heeft ook een antireumatische werking en helpt bij gewrichtspijn. Koriander bevordert de eetlust en is op velerlei manieren nuttig voor onze spijsvertering, het voorkomt een opgeblazen gevoel en vermindert branderigheid van de maag. Het werkt ook vochtafdrijvend. Dit keukenkruid is een prima hulpmiddeltje voor ons geheugen. Bij verkoudheid, griep of in een periode van stress kan koriander verlichten. De geplette zaadjes werken als kompres goed in op pijnlijke gewrichten, en zijn ook een hulpmiddel bij aambeien.

De zaden zijn verdovend, zacht kalmerend, bevorderen de spijsvertering net als basilicum, verminderen winderigheid en verlichten migraine.

De etherische olie, Coriandri aetheroleum, wordt gewonnen door stoomdestillatie van gekneusde rijpe zaden, is kleurloos of lichtgeel en heeft een zoete houtachtige geur. De olie werkt verhelderend, sterkend en activerend. Er wordt ook een etherische olie gewonnen door stoomdestillatie van verse, gedroogde bladeren. Deze olie heeft een zeer hoog gehalte aan decylaldehyd.

Cosmetisch

De korianderolie is pikant, voegt men toe in o.a. parfum, zeep, reukwater en wierook, geeft een smaakje aan bijvoorbeeld tandpasta en voegt men toe aan massageolie voor gezichtsneuralgie en krampen. 

Gastronomisch

koriander

Koriander wordt vaak gebruikt in de keukens van het Midden-Oosten, Middellands Zeegebied, India, Indonesië en andere Zuidoost-Aziatische landen, China, Latijns-Amerika en Afrika.

Alle delen van de plant zijn eetbaar, echter de verse bladeren en de gedroogde zaden worden het meest gebruikt in de keuken. Er is een groot verschil in smaak tussen de zaden en het verse blad van de plant. In recepten staat meestal wel aangegeven welke van de twee moet worden gebruikt.

De zaden worden zowel heel gebruikt als in poedervorm; in poedervorm wordt het ook wel ketoembar genoemd. Indien er geen korianderzaad voorhanden is kan het vervangen worden door karwijzaad.

Koriander wordt in België en Nederland voornamelijk gebruikt in gerechten van buitenlandse oorsprong. In vroegere tijden werd koriander wel vaak gebruikt in de Belgische en Nederlandse keuken, een laatste overblijfsel hiervan is terug te vinden in de gruut (gruyt) die in witbier gebruikt wordt in België.

Men kan korianderzaad het best splijten en even voorweken, als men het in droge gerechten wil verwerken. Dit splijten gaat heel gemakkelijk door het zaad tussen duim en wijsvinger te rollen. In de keuken geeft koriander een hoogst persoonlijke noot aan allerlei gerechten. 'In pulvere ghestroyl met spisen, maeckt se smakender van goeder wisen' (Van Maerlant).

Korianderblad past in vele gerechten. In de Indiase keuken gebruikt men de bladeren bijvoorbeeld in soepen, sauzen en salades. Korianderblad is ook zeer goed te gebruiken als garnering; het blad lijkt op peterselie. De poeder, oftewel gemalen korianderzaden, worden in de Indiase keuken gebruikt in soepen, sauzen en marinades; zowel in zoete als pikante gerechten en wordt in India dhania genoemd. In de Indonesische keuken gebruikt men koriander in rijsttafelgerechten, veelal in combinatie met komijn (djinten).

Slagers zijn dol op korianderzaad. In menig worstrecept komt het voor. Veel salami- en cervelaat varianten bevatten korianderzaad. Maar ook in Frankfurters en hotdogs zorgt het voor smaak en binding. Aan varkensvlees, lamsvlees en wild geeft het een aangename lichtheid. Het maakt vast onderdeel uit van de kruiden waarmee gyrosvlees, shoarma en kip tandoori worden ingewreven en het hoort thuis in de marinade voor saté en spareribs.

Korianderzaad kun je het beste licht roosteren in een droge koekenpan en daarna te kneuzen om de smaak tot zijn recht te laten komen. De zaden worden o.a. in marinades en stoofgerechten toegevoegd, maar ook in likeur, ratatouille en curry. Koriander is vaak standaard onderdeel van het kruidenmengsel kerrie en de Nederlandse kruidenmixen speculaas- en koekkruiden.

Ook in zoete gerechten is koriander goed te gebruiken. Voorbeelden zijn de koriander-erwtjes: snoepgoed met als kern een korianderzaadje en een manteltje van suiker, ze waren vroeger in snoepwinkels te koop; een beetje te vergelijken met anijsmuisjes. De koriandervruchtjes gaan goed samen met koeken, gebak en suikerwerk en vergemakkelijkt de vertering van koolhydraten, zoals eigenlijk alle zaden van de Schermbloemigen doen. Geen schermbloemige geeft echter zo'n bijzonder parfum aan koek als koriander.

Koriander kan puur of in een mengsel met karwij of kardemom als thee worden gebruikt.

Koriandervruchtjes worden samen met jeneverbessen ook voor de bereiding van gin gebruikt.

Koriander wordt in een groot aantal bieren toegepast. In de meeste witbieren wordt koriander gebruikt, maar ook in bijvoorbeeld La Chouffe en diverse paasbieren (Paasij). Ook dubbels en tripels bevatten vaak koriander. Van koriander kun je 2 tot 15 gram per 10 liter bier gebruiken. In witbieren, dubbels en tripels mag de koriander zeker niet overheersen: 3 tot 4 gram per 10 liter is voor deze bieren meer dan genoeg. Je kunt koriander het beste vers malen en kort voor het einde van het koken toevoegen met het deksel op de pan. Zodoende gaat er zo min mogelijk van de smaak en het aroma verloren.

De korrels kunnen op diverse manieren worden fijngemaakt: in een vijzel, ouderwets koffiemolentje, speciaal voor dat doel gebruikte pepermolen of in een plastic zakje doen en met een deegroller er overheen gaan.

Recepten

Kalfsfricandeau uit de wok met kruiden en groentes

Voor 4 personen:

 

Ingrediënten

  • 2 eetlepels olie

  • allesbinder

  • 4 eetlepels ketjap manis

  • gemalen zeezout

  • peper

  • verse koriander

  • 1 eetlepel sambal badjak

  • 2 teentjes knoflook

  • 1 rode & 1 groene paprika

  • 1 kleine of halve paksoi

  • 1 kleine of halve chinese kool

  • 1 kleine ui

  • 100 gr bacon

  • 500 gr kalfsfricandeau

Bereidingswijze

Was de groentes. Ontpit de paprika en snijd deze in blokjes. Schil en snipper de ui. Snijd de paksoi en chinese kool in gelijke grootte. Snijd vervolgens de bacon in reepjes en de kalfsfricandeau in blokjes.

Doe de olie in een wok en verhit deze. Fruit even kort de ui en knoflook daarin aan. Kruid de kalfsfricandeau met wat zout en peper en doe ondertussen de bacon in de wok. Voeg hier de fricandeau en sambal badjak aan toe en wok alles 3 tot 4 minuten op een hoog vuur.

Doe nu de paksoi, paprika en chinese kool in de wok en bak alle groentes ca. 1 minuut mee. Hak de koriander fijn voor ongeveer een eetlepel. Doe de ketjap en 1 eetlepel koriander erbij en bind het licht met allesbinder. Warm alles goed door.

Serveer het gerecht met kroepoek, witte rijst, seroendeng en bijvoorbeeld atjar tjampoer.

Opmerkingen recept

Een lekker wokgerecht met kalfsfricandeau, veel groenten en kruiden. Qua kruiden en groenten een typisch gerecht uit de Aziatische keuken.

De bacon maakt het gerecht wat zouter en daardoor vaak beter passend bij onze Nederlandse smaakpapillen. Natuurlijk kun je het altijd wat pittiger maken door er een scherp pepertje door te doen. De allesbinder is misschien iets wat je niet direct zou gebruiken: dat geeft net wat meer dat uiterlijk van bepaalde gerechten die je bij de (Nederlandse) Chinees kunt halen.

 

Champignons met koriander

(voor 2 personen)

 

Ingrediënten

  • 500 gr. witte champignons

  • 2 eetlepels olijf- of zonnebloemolie

  • 2 eetlepels korianderzaad

  • 1 teentje knoflook

  • 2 eetlepels tomatenpuree

  • 300 ml droge witte wijn

  • zout – peper

  • korianderblad (versiering van het bord)

Bereidingswijze

Maak de champignons schoon en snijd ze in stukken. Doe de olie, wijn, knoflook en koriander zaden in een pan en breng het geheel aan de kook. Doe het deksel op de pan en laat 5 minuten sudderen. Voeg de champignons en de tomatenpuree toe. Laat dit alles 5 minuten doorkoken tot de champignons gaar zijn. Haal deze laatste uit de pan en leg ze even terzijde, kook de vloeistof nog wat langer door (5 minuten ongeveer), zodat het mengsel voor een stuk verdampt is. Giet het daarna over de champignons, laten afkoelen, daarna versieren met korianderblad.

Krokant buideltje van gebakken zeewolf jong tuingroen en Hagelander saus

Voor 8 personen

 

Ingrediënten

  • 800 g zeewolffilet

  • 150 g boter (bakboter)

  • 50 g bloem

  • 250 g spinazie

  • 50 g zuring

  • 10 blaadjes basilicum

  • 1 eetlepel korianderblad (fijngehakt)

  • 1 eetlepel kervel (fijngehakt)

  • 1 eetlepel munt (fijngehakt)

  • 1 eetlepel citroenmelisse (fijngehakt)

  • 1 eetlepel peterselie (fijngehakt)

  • 4 sjalotjes

  • 2 dl wijn (wit/droog)

  • 2 limoenen

  • 8 vellen filodeeg

  • 8 g sojabonen

  • 1 savooikool

  • peper

  • zeezout

  • 4 eierdooiers

  • 1 citroen

  • 1 eetlepel kleine pimpernel

  • 200 g boter (geklaard)

  • 1 dl room

Bereidingswijze

Pers de limoenen. Hak de helft van de schilletjes fijn en blancheer ze. Maak de sjalotjes schoon en snipper ze fijn. Stoof ze aan in boter en giet er de droge witte wijn overheen. Laat dit volledig inkoken en voeg er dan de spinazie, zurkel en alle andere groene kruiden bij. Laat het geheel een tiental minuten zachtjes stoven, doe er dan ook de limoenschilletjes bij. Breng op smaak met limoensap, peper en zout. Giet alles in een zeef en plaats er een bord met gewicht op om er het overtollig vocht uit te persen. Bewaar het vocht, eventueel gebonden met wat maïzena, voor een mooi effect in de saus.

Wentel de vis door de bloem en bak hem in boter slechts aan één kant aan. Plaats de vis op een stukje keukenpapier en kruid met peper en zeezout. Neem 8 jonge blaadjes van de savooikool, was en blancheer ze. Dep ze daarna goed droog. Maak de preiblaadjes schoon en blancheer ze. Leg op een stukje koolblad wat groene garnituur en een stuk vis. Verpak het geheel in filodeeg. Bind het dicht als een buideltje met een reepje geblancheerde prei.

Maak een witte-wijnsaus door de eierdooiers met het sap van de citroen en de witte wijn op te kloppen au bain marie. Roer er druppelsgewijs de geklaarde boter door. Kruid met peper en zout. Bewaar de saus au bain marie. Bak de zeewolfbuideltjes gedurende 15 minuten in een oven van 190°C en laat nog even rusten vooraleer op te dienen.

Schik de gebakken vispakjes op warme borden en lepel er de saus rond. Met het gebonden kruidenvocht kunt u een gemarmerd effect aan de saus geven. Druppel daarvoor het vocht in de saus en wrijf het daarna uiteen.

Mosselen in bier met koriander

Voor 4 personen

 

Ingrediënten

  • 3 kilo mosselen

  • 4 sjalotten

  • 1 ui

  • 1 teentje knoflook

  • 1 bosje peterselie

  • 1 tak selderij

  • 1 takje tijm

  • 1 eetlepel olijfolie

  • 10 gram korianderkorreltjes

  • 5 dl bier

Bereidingswijze

Maak de mosselen schoon onder stromend water. Gooi kapotte exemplaren of mosselen die open zijn weg. Pel de sjalotten, de ui, het teentje knoflook en hak alles fijn. Versnipper de peterselie. Maak de selderij schoon en snij ze in schijfjes.

Houd de helft van de peterselie apart en laat al de rest 5 minuten stoven in de olie. Giet de helft van het bier erbij en laat nog 10 minuten stoven op een zacht vuur. Voeg de mosselen en de koriander toe en meng goed. Giet de rest van het bier erbij. Bestrooi met peper en leg het deksel er half op. Laat 10 minuten stoven. Schud de pot verschillende keren op, zodat alle mosselen mooi opengaan.

Haal de mosselen met een schuimspaan uit de pot. Doe de niet geopende terug in de pot en geef ze nog 5 minuten. Giet het sap door een zeef. Giet deze saus over de mosselen en bestrooi met de rest van de peterselie.

Brouwrecept

Honingtripel met Koriander

Het recept is Jan Wurpel en Erik Deelissen. Zij hebben met dit bier de eerste prijs gewonnen op het Delta bier festival van een aantal jaren geleden. Het recept is voor 10 liter en heeft een bitterheid van 33 EBU.

Ingrediënten

  • 1900 gr Pilsmout 3 EBC

  • 900 gr Tarwemout 3 EBC

  • 110 gr Ambermout 50 EBC

  • 20 gr Hallertau Perle 5,4 % ( 90 minuten)

  • 8 gr Saaz 3,2 % (15 minuten)

  • 4 gr Koriander (1 minuut)

  • 45 gr Lindebloesemhoning (1 minuut)

  • 25 gr Witte Kandijsuiker (1 minuut)

  • 9 liter Maischwater

  • 7,5 liter Spoelwater

Maischschema

Temperatuur (°C)

52

58

62

72

78

Tijd (minuten)

15

10

45

20

5

Kooktijd: 90 minuten.

Begin SG: plm1080

Eind SG: plm 1020

Als gist is door de brouwers toendertijd een Augustijn aanbevolen, maar een korrelgist Safale S33 of een Wyeast: “1214  Belgian Abbey” kan natuurlijk ook. In plaats van de honing 1 minuut mee te koken kun je de honing ook na de hoofdgisting toevoegen. Op deze manier blijft de honingsmaak beter in je bier en wil je helemaal een honing smaak, gebruik dan ook honing voor de nagisting (80 gram voor 10 liter).

Geraadpleegde sites en literatuur

http://nl.wikipedia.org/wiki/Koriander

http://www.soortenbank.nl/soorten.php?soortengroep=flora_nl&id=1448&menuentry=soorten

http://www.neerlandstuin.nl/planten/koriander.html

http://www.overkruiden.nl

http://www.groen.net

http://www.mijnreceptenboek.nl

http://www.infotalia.com/nld/tuin/moestuin_en_kruidentuin/kruidentuin/kruid_detail.asp?id=2095

http://www.tuinadvies.nl/kruiden_koriander.htm

http://kunst-en-cultuur.infonu.nl/geschiedenis/42887-koriander-een-carminativum-en-meer.html

http://www.raps.be/kruiden/koriander.htm

http://www.fooddata.nl

http://www.4to40.com/ayurveda/print.asp?id=369

(http://www.nal.usda.gov/fnic/cgi-bin/nut_search.pl)

http://recept.e-gezondheid.be/mosselen-bier/recepten-mosselen-41-315-15849.htm

http://www.deltabrouwers.nl/hontripel.htm

1 Een afrodisiacum (meervoud: afrodisiaca) is een middel dat wordt gebruikt met het doel de geslachtsdrift te stimuleren.

Het woord is genoemd naar Griekse godin Aphrodite, de godin van de vruchtbaarheid, de zinnelijke liefde en de schoonheid. Van veel afrodisiaca is de werking niet bewezen. Van knoflook[1] en ginseng[2] is uit proeven bekend dat ze de hormoonspiegel verhogen. Van alcohol is bekend dat het remmingen wegneemt. Shakespeare schreef al dat het de lust opwekte, maar de prestatie wegnam[3] Sommige zoals Spaanse vlieg zijn werkzaam bij dieren, maar giftig en daarom verboden. Preparaten verkocht onder die naam bevatten daarom iets anders, bijvoorbeeld cayennepeper.

 

Terug naar overzicht

Brouwstappendemonstratie in Nieuw-Vennep

tww januari 2010
Door: Matthijs van der Weijden

Het begon allemaal met een uitnodiging voor een brouwstappendemo. Op 9 december, zo rond half acht, zetten we alles klaar om die avond succesvol te laten verlopen. Plaats van handeling was het Jongerencentrum “de Stip “ in Nieuw-Vennep, een contact van nota bene de enige niet-Venneper in ons midden, Jan-Willem. Die had dan ook het meeste werk zitten in de voorbereiding. Die van ons (Rob, Theo, Niels en mij) bestond uit het meenemen van eigen brouwsels. Een kratje daarvan had ik diezelfde middag al in de auto klaargezet.

Na een half uur kwamen de eerste jongeren binnen. In totaal zouden er die avond ongeveer twintig komen. En dit ondanks verwoede pogingen van onze gastheer om jongeren voor te werven. Jan-Willem leidde de brouwstappendemo in, maar doordat er steeds meer geïnteresseerden kwamen kijken, waren we al gauw allemaal bezig alle processtappen uit te leggen. De jongeren toonden interesse, ook voor onze bieren. Zo kwam het dat het bier dat we bij ons hadden in no-time op ging.

Doordat we met zijn vijven waren, hadden we naast het verzorgen van de brouwstappendemo nog handen vrij om ons op een ander gebeuren toe te leggen: een pilsproeverij. De bedoeling was het om blind pils te proeven van vijf verschillende merken. Nadat je op een formulier je favoriete merk had aangegeven, moest je raden in welke volgorde de bieren gepresenteerd werden. De kunst was het natuurlijk om je “eigen” merk er tussenuit te halen en dat het hoogste cijfer te geven. Maar dat viel de meesten behoorlijk tegen.

Rob presenteerde de proeverij van achter de bar. Wij stonden ervoor en waren even verrast als de andere aanwezigen door de uitslag. Opmerkelijk was ook dat Rob er bier tussen had gestopt uit eigen brouwerij. Helaas voor hem bracht zijn brouwsel het er tussen zijn commerciële concurrenten slecht van af.

Al bij al was het gezellige avond. Waarschijnlijk wordt het volgend jaar herhaald.

Terug naar overzicht