Als ik dit schrijf is het Pasen. Prima weer, goed om in de tuin te zitten lezen. Zaterdag zijn twee bierbladen met de post gekomen. Het BAV Journaal en het Pint blad. Twee bladen om eens rustig door te nemen met een bier onder handbereik. Het zijn twee mooi opgemaakte bladen op glad papier. Op het BAV Journaal (het blad van de bierattributenverzamelaars) staat op het voorblad een mooie foto van de brouwerij Emelisse. In het gebouw van de brouwerij wordt op 2 juni het ONK 2007 gehouden. De foto nodigt uit om het ONK te bezoeken. Verder staan er in het blad de nieuwtjes over de Nederlandse brouwerijen vermeld, uiteraard toegespitst op de verzamelaar. Het Pint blad is breder. Er staan verslagen over festivals in, nieuwtjes van brouwerijen, cafés. Het blad beperkt zich niet tot Nederland maar gaat ook over de grens. Nu staat er bijvoorbeeld een artikel in over bier in Denemarken in. Er staat ook een verslag in van een excursie naar de Gulpener brouwerij. Dus een voorproefje op 19 april. In de bladen wordt vrijwel niet ingegaan op de techniek van het bierbrouwen. De bladen zijn qua opmaak om jaloers op te zijn. Hieraan kan ons clubblad niet tippen, maar wat wil je. Zij hebben een veel grotere oplage en verschijnen slechts 4 maal per jaar en geven toch per lid meer uit aan het drukken van de bladen dan wij. Misschien zou de Labo in samenwerking met het KBC een dergelijk blad kunnen uitgeven, a la de Zymurgy in de VS. Maar dat zal in de huidige Internettijd wel niet meer haalbaar zijn. Voorlopig gaan wij met de beperkte middelen vrolijk voort.

Van het bestuur, april 2007

Elke clubavond is al bij voorbaat te kort en ook de avond van maart was er weer zo een. Omdat ik deze maand wel een beamer bij mij had kon na een maand vertraging eindelijk de DVD van de gezamenlijke brouwdag in Bornholm getoond worden. Een multimedia spektakel van Ernst de Moor en cameraman René van der Linden. Een applaus bleef dan ook niet uit. Voor de liefhebbers is een exemplaar te bestellen via de bekende route, de inkooppagina op onze website.

Daarna volgde een presentatie van een aantal mogelijke locaties voor het ONK 2008. Dirck Kuijzer had er veel werk van gemaakt en toonde ons foto’s van een aantal plekken in voornamelijk Hoofddorp.

Helaas voor Ernst bleek zijn Witbier “plat” te zijn, zodat we het zonder bier van de maand moesten doen. Er kwamen voldoende tips binnen om het bier alsnog van koolzuur te voorzien zodat we het later dit jaar alsnog kunnen proeven. Heb je ook een bier dat je wilt delen met je clubgenoten? Meld je dan aan bij John Gouwerok en ding mee naar de begeerde wisselkei. Een mogelijk kandidaat hebben we al. Hij had al een fantastisch mooi glimmend RVS soda keg bij zich alleen was het nu nog leeg. Maar gelukkig weet ook Bas waar hij zich met een vol vat kan melden dus we wachten met (CO2) spanning af.

Daarna werd het hoog tijd voor de clubkampioenschappen nieuwe stijl waarvan de organisatie in handen is van Ed Verhoeven en Lorenzo Beltrán. Dat het de mannen ernst is bleek want de niets vermoedende proevers kregen bij elk bier een heus BKG keuringsformulier voorgeschoteld en dat is een eerste keer zeker niet makkelijk. Ook is de ONK software gebruikt voor het registreren, de puntentelling en het maken van etiketten. Erg slim, zo kunnen ze ervaring opdoen voor het ONK van 2008 zodat ze dan niet voor verrassingen komen te staan. Tijdens het keuren, waarvoor het aantal proevers aan de krappe kant was, werden in de Duiventil de bieren die door de BKGers onder ons thuis geproefd gaan worden zo goed mogelijk verdeeld. Er is gesorteerd op biertype per keurmeester, zodat een goed onderling vergelijk mogelijk is. Inmiddels werd er flink gewerkt in de zaal want er moesten rond de tien bieren per tafel geproefd worden. Na afloop van deze zware avond kon er nog even uitgeblazen worden aan de bar.

Op de clubavond van 27 april hebben we een externe spreker. Jan Wolfs van brouwerij de Leckere zal ons vertellen hoe het er in Utrecht aan toe gaat en ongetwijfeld sleept hij ons mee in zijn motto “Bier is passie”. Vergeet niet je bieren voor het ONK 2007 in te leveren!

Voor het zover is hebben we eerst nog een excursie naar de Gulpener brouwerij te goed, maar op het moment dat jullie dit lezen is die waarschijnlijk net achter de rug, dus: Tot de 27e!

(door Gerrit en Arjan)

De gist-commissie wil graag zijn gisten wat actiever aan jullie aan gaan bieden. De beschikbare gisten staan op de site bij het inkoop onderdeel worden opgenomen en kunnen dan tegen kostprijs worden besteld.
Met de commissie moet nog even gekeken worden hoe dit zit met levertijd e.d. en wat de kostprijs gaat worden. Een goede actie van de boys denk ik, kunnen we wel wat mee. Nu nog wachten op de lijst met te verkrijgen gisten… ze zijn, nog steeds, wat trage (gist)starters die jongens van de gistcommissie…

Pakketten

April: Saison
Mei: Indian Pale Ale
Juni: Dunkel Weizen

Alles alleen te bestellen via de site van ’t Wort Wat! Losse e-mail wordt niet in behandeling genomen.
Mocht het nodig zijn… we hebben een handleiding “bestellen voor Dummy’s”

Pakket voor de maand april: Saison

De Saison vindt zijn oorsprong in Waals-Brabant. Het bier werd gebrouwen in de wintermaanden. Het bier moest voldoende krachtig en stevig zijn om in de daaropvolgende zomer als dorstlesser gewaardeerd te kunnen worden. Bij het maischen werd een hoge temperatuur van het beslag gebruikt. De onvergistbare suikers compenseerden uiteindelijk het ruwe karakter van de hop. Tijdens de lagering werd gebruik gemaakt van de dry-hopping. (zie ook het recept van september 2005 van de Strong Bitter) Voor de vergisting gebruiken we de safbrew T-58, een gist speciaal aanbevolen voor het maken van een Saison.

De gist zal voor een peperachtig en kruidig aroma zorgen. Daarnaast zal het bier een licht fruitige smaak hebben. Uiteindelijk zal het s.g. uitkomen op 1051. De kleur wordt 6,2 EBC en de bitterheid zal uitkomen op 29,7 EBU.

Let op! De suiker doen we er niet bij, die moet je zelf even bij de supermarkt halen!

In de maand mei maken we een pakket voor een Indian Pale Ale

Ingrediënten:

Maischwater: 8 liter 50 °C, aanzuren tot een zuurgraad van 5,4.

Maischschema.

• Maisch in bij 50 °C en verwarm dan gelijk door naar 67 °C
• Spoel met 8 liter van ca. 80 °C.
• Kook nu 90 minuten.
• Voeg de bitterhop toe aan het begin van de kooktijd.
• Laat de suiker tijdens de laatste 10 minuten meekoken.
• Filteren en koelen.
• Voeg de gist toe.

Het begin sg moet ongeveer 1050 worden

De aromahop wordt toegevoegd tijdens de lagering.

Onder Oud Bruin wordt in Nederland een ander biersoort verstaan dan in België.

Nederland

Oud bruin is niet een bier dat amateur-brouwers vaak zullen brouwen. Op hobbybrouwen.nl is zelfs voorgesteld om het niet langer te vermelden in de bieren van de B klasse. Door sommigen wordt het nauwelijks als bier beschouwd. Toch wordt in de Bierverordening Productschap Dranken 2003 apart aandacht besteed aan Oud Bruin.

Vermeld wordt: De benaming of aanduiding 'oud bruin' of iedere benaming of aanduiding waarvan de woorden 'oud bruin' een grondbestanddeel vormen, is uitsluitend toegestaan voor gezoete donkergekleurde bieren met een kleur boven nummer 40 van de E.B.C.-kleurschaal en ressorterende onder de categorie II als bedoeld in artikel 4. Categorie II heeft volgens artikel 4 een stamwortgehalte van 7 – 11.

De definitie is nogal ruim. Derek Walsch geeft in de biertypen gids voor de kleur 70 – 130 EBC aan en voor het stamwortgehalte 8 – 10. Als alcoholgehalte geeft hij aan 2,5 – 3,5%. Maar een aantal brouwers geven op hun etiket 2% aan. Het is een ondergistend bier.

Oud Bruin is dus een laag alcoholisch donkerbruin aangezoet bier. Derek geeft aan dat het vroeger waarschijnlijk een smalbier of zogenaamd voedings-/sportbier was. Voedings- of sportbier was een bier met een normale storting, maar met een lage vergistinggraad en dus weinig alcohol. Voorheen bestond er naast het pils een lagerbier. Het had een alcoholgehalte van 3 – 3,5%. Er was een lichte en een donkere variant, ook wel jong en oud genoemd. Dit bier was goedkoper dan het pils. De naam donker lager zie je, soms via oud lager, bij de brouwerijen langzaam veranderen in Oud Bruin. De Belgen zouden het aanduiden als een tafelbier.

Ik had voor zover ik me kan herinneren nog nooit Oud Bruin geproefd. De enige die ik in de winkel zag was een Heineken Oud Bruin, 2%. Als ingrediënten worden vermeld: water, gerstemout, hop, gezoet met suiker, kleurstof karamel. De smaak is vooral zoet, verder een erg dun bier. Smaken verschillen maar het is niet mijn favoriet bier.

Derek Walsh geeft aan bij recept onbekend, dit geeft al aan hoe weinig het door de amateur-brouwers wordt gebrouwen.

Jan van Schaik geeft in het Handboek Dranken het volgende recept.

½ kg pilsmout

300 g karamelmout

50 g chocolademout

5 g zwarte mout

14 g Saaz hop

100g suiker

150 g melksuiker ( of meer al naar gelang jouw smaak)

ondergistend gist

Decoctiemethode. Gisting begint bij 10 ºC en na week 2 ºC.

De hop kan bij het begin van het koken worden toegevoegd. Het melkzuur(lactose) kan je ook nog na de gisting toe kunnen voegen (naar smaak).

Als je er zoals Derek Walsch vanuit gaat dat het eigenlijk een bier met een normale storting is met een lage vergistinggraad, zou je uit kunnen gaan van een pilsrecept, waarbij je bij het maischen direct gaat naar 72ºC, je krijgt dan veel onvergistbare dextrines. Kleuren kan dan met karamel. Het is het proberen waard.

Tot zover het Nederlandse Oud bruin.

De volgende keer een Belgisch Oud Bruin.

In het clubblad van februari is een verslag te vinden van de proeverij gehouden om tot de beste La Chouffe kloon te komen. Daarin valt te lezen dat de kloon van Jan van der Lee als beste beoordeeld werd. De brouwer van dit bier was een “grote” prijs in het voorzicht gesteld door Theo van de Voorde. Aangezien Jan al vertrokken was voordat de uitslag bekend werd is de “Big” Chouffe op de clubavond van februari aan hem overhandigd. Om de overige leden een handje te helpen op weg naar de perfecte La Chouffe kloon stelt Jan zijn recept beschikbaar. Namens de leden van ’t Wort Wat! wil ik hem daarvoor hartelijk danken. Hierbij het door Jan samengestelde recept.

Per 10 liter:

Maischschema:

Kooktijd: 75 minuten

Hopgiften: Fuggles 60 minuten meekoken

Saaz 20 minuten meekoken evenals de kruiden

Suiker werd 15 minuten meegekookt.

SG begin: 1070

SG eind: 1014

Het brouwsel is gesplitst waarna een deel is vergist met de originele la Chouffe gist en het andere deel met Wyeast 3522 (Belgian Ardennes).

Na de hoofdgisting is dry hopping toegepast met 4 g Saaz.

Tijdens de Sjoef prouffe is alleen het bier geproefd dat vergist is met de originele La Chouffe gist. Volgens Jan is valt de 3522 te vlak en minder kruidig uit t.o.v. de originele La Chouffe gist. De brouwdatum was 29 december 2006 en de botteldatum 8 januari 2007!! Een snel biertje dus dat op de clubavond nog erg jong was. Als Jan het ik korte tijd kan, dan kunnen jullie het ook, dus een laatste poging voor het ONK kan nog net.

Brouw ze !

Groet, André van der Zee