4 artikelen uit het clubblad van Oktober 2005

Terug naar overzicht

Brouwser: Bierkeurmeestersgilde.nl

tww oktober 2005
Door: André van der Zee

 

Website:      Bier Keurmeesters Gilde

URL:            http://www.bierkeurmeestersgilde.nl/index.htm

image002


Ernst de Moor dacht natuurlijk, André weet dat ik ook een hele mooie website heb. Als ik hem vraag kan hij reclame voor mijn site maken. Mooi dat ik die niet ga bespreken, maar wie weet wat er in de toekomst gebeurt ;-). (http://www.gerstenat.nl/).

Even snuffelen in mijn favorieten levert mij al snel een andere club op waarvan ik lid ben, net als John Keuris, Arnoud Aten, Sjaak van der Lee en oudgediende Hein Koops. Ik heb het over het Bier Keurmeesters Gilde ofwel het BKG. De site is zeker niet alleen interessant voor BKG-ers.

Brouwers kunnen op deze kleurige site niet allen terecht voor algemene informatie zoals "Wat is en doet het BKG?" en "Hoe werkt een keurmeester?", ook vind je er o.a. de "Komende wedstrijden". In de planning kan je zien dat 't Wort Wat het ONK van 2008 organiseert. Ook kan je er van de afgelopen wedstrijden de uitslagen vinden, voorzien van tal van foto's. Aan foto's is op de site geen gebrek. Van alle gebeurtenissen zijn wel foto's te vinden, dus als je alleen plaatjes wilt kijken kan je ook even vooruit.

Nuttig is ook de lijst met biertypen met een korte beschrijving daarbij. Onder "Afwijkingen en Adviezen" vind je allerhanden afwijkingen en een remedie ertegen.

Via het tabblad "Agenda/Nieuws" kom je de laatste biernieuwtjes te weten. Dat het ook nieuws is blijkt inderdaad. Als laatste item staat vermeld dat het Trappistenlogo terug is in Konings­hoeven. Een feit dat als ik dit schrijf slechts 2 dagen bekend is.

Ook interessant is "Bier in de kijker" waar commerciële bieren worden besproken aan de hand van het BKG keurigsformulier.

Onder "Links" kan je doorklikken naar van alles en nog wat op biergebied. Natuurlijk staat 'tWW ook in het rijtje en ook al staat het adres van onze vorige secretaris er nog, de link werkt prima. Netjes kom je op onze eigen website waar wel de juiste adres gegevens van onze secretaris staan. Handig die links, zeker als je ook een Brouwser wilt schrijven. De volgende brouwser komt uit de handen van John Keuris. Succes John!!

Terug naar overzicht

Bier en Water

tww oktober 2005
Door: Nico Mes

Water is een belangrijke grondstof voor bier. Meer dan 90% van bier is water. Daarnaast wordt water in de brouwerij nog gebruikt voor schoonmaak, koeling, etc. Al met al zal bij een amateur-brouwer voor 1 liter bier al snel meer dan 10 liter water worden gebruikt.

Als water gebruiken we meestal leidingwater. Nu bestaat leidingwater niet uit zuiver water, H2O, er zitten verschillende stoffen in het water die de kwaliteit van het water bepalen. Leidingwater moet aan een aantal bij wet vastgestelde normen voldoen, deze normen gelden overigens ook voor brouwwater.

water

De tijd dat rivierwater werd gebruikt ligt ver achter ons. Alhoewel, leidingwater wordt ook uit rivierwater gemaakt. Sommige brouwers gebruiken nog wel bronwater en schrijven er soms de specifieke smaak van hun bier aan toe. Je zou ook nog regenwater kunnen gebruiken, maar vanwege de luchtverontreining is de kwaliteit hiervan niet te garanderen. Bovendien ontbreken hierin een aantal zouten die belangrijk zijn bij de bereiding van bier. Verder zou je gedeminera­liseerd water of gede-ioniseerd water kunnen gebruiken, maar dat is duur en bovendien zou je zouten moeten toevoegen.

Is de samenstelling van water leidingwater ideaal voor het brouwen? Nee, dat is niet het geval maar men kan er meestal goed mee uitkomen. Wel moet men er rekening mee houden dat verschillende soorten bier een andere waterkwaliteit vereisen; bovendien is de samenstelling van leidingwater niet in alle streken hetzelfde.

Een bekend voorbeeld hiervan is de hardheid van het water. Er zijn in totaal drie verschillende soorten hardheid: tijdelijke, blijvende en totale hardheid. Onder tijdelijke hardheid vallen de stoffen die na het koken van het water verdwenen zijn. Hieronder valt het bicarbonaat gedeelte van calciumbicarbonaat en magnesium­bicarbonaat (Ca(HCO3)2 en Mg(HCO3)2). De magnesiumionen en calciumionen die na het koken van water nog aanwezig zijn vallen onder de blijvende hardheid. De totale hardheid is de som van de blijvende en de tijdelijke hardheid. Tijdelijke hardheidszouten: Ca(HCO3)2 en Mg(HCO3)2 Blijvende hardheidszouten: CaSO4, MgSO4, CaSO4, MgSO4, CaCl2, SiO2 en enkele minder frequent voorkomende zouten.

De eenheid van hardheid in Nederland is Duitse graden hardheid (°D). De totale hardheid van leidingwater in Nederland ligt tussen 3 en 20 °D. In Amsterdam en omgeving is de totale hardheid ongeveer 8,4 °D. Het bevat ± 44 mg calcium en 8,9 mg magnesium per liter. Daarnaast zijn van belang voor het brouwwater het chloride gehalte en het sulfaatgehalte in Amsterdam resp. 90 en 49 mg/ml. Als men er vanuit gaat dat brouwwater ten minste 75 mg calcium per liter zou moeten bevatten, zou het leidingwater in Amsterdam dus moeten worden aangepast. Deze correctie kan plaatsvinden met calciumchloride en calciumfosfaat. Chloride geeft een wat zachter bier en sulfaat veroorzaakt een hardere smaak. Het water in Amsterdam bevat al vrij veel chloride, mogelijk is hier eerder het calciumfosfaat aangewezen.

Een ander aspect van leidingwater dat aandacht verdient, is het pH gehalte, de zuurgraad. De pH van leidingwater ligt tussen 7,0 en 9,5. De pH van brouwwater moet ongeveer 5,6 bedragen. Door de mout wordt de pH van het maischwater al verlaagd, vooral door donkere mouten. Bij de maisch dus correctie van de pH pas toepassen na de moutstort. Het spoelwater kan men direct aanzuren tot 5,6. Aanzuren kan worden gedaan doormiddel van bijvoorbeeld melkzuur.

Meestal besteden we niet veel aandacht aan de kwaliteit van het brouwwater. Wellicht is het een onderbelicht aspect.

Terug naar overzicht

Excursie met Pint naar de Dolle Brouwers

tww oktober 2005
Door: Nico Mes
oerbierOp 29 september organiseerde Pint een excursie naar de Dolle Brouwers in Esen, België. Het was 's morgens om 9 uur verzamelen in Utrecht en opstappen in de bus. Na een tussen­stop in Breda reden we met 50 man (waaronder een paar vrouwen) naar Esen, waar we om ongeveer 12 uur aankwamen.

We werden ontvangen door de brouwer, Kris Herteleer. Pint viert dit jaar zijn 25 jarig bestaan. Dit is ook het geval met de Dolle Brouwers. Het eerste brouwsel van de Dolle Brouwers dateert van 15 november 1980.

De naam is ontstaan doordat de oprichters daarvoor lid waren van de fietsclub de Dolle Dravers. Ze zijn begonnen als amateur­brouwers. Nadat hun bier tijdens een wedstrijd in Brussel in de prijzen was gevallen kwam het idee op een brouwerij op te starten. In Esen stond al enige tijd een brouwerij buiten bedrijf. Deze brouwerij hebben ze opgekocht. Veel van de oude brouwerij wordt nu nog gebruikt bij het brouwen. Er staat een oude schrootmolen. Vele brouwerijen zouden hem in het museum zetten, maar zij gebruiken hem nog.

Vanuit de schrootmolen gaat via een worm de mout naar de oude maischkuip. Het water wordt betrokken uit 5 waterbronnen in de directe omgeving. Nu werd een bron gebruikt bij de overburen. Water wordt gekookt, daardoor wordt het water onhard. Het hete water wordt met koud water gemengd en tot 70 °C afgekoeld en aan de mout toegevoegd waardoor een maisch van ongeveer 63 ºC ontstaat. Bij het maischen wordt de infusiemethode gehanteerd. Na ongeveer 2 uur wordt door toevoeging van heet water een temperatuur van 78 ºC bereikt en wordt gefilterd. De draf wordt door een boer uit het dorp opgehaald. Na het koken wordt gekoeld via een open koelbak en tevens over buizen waardoor koud water stroomt dat wordt opgevangen om na afkoeling weer te hergebruiken. Het is verbazend dat deze manier van koelen steeds goed gaat en dat er geen infectie optreedt.

arabierDe gist werd tot 1999 betrokken van brouwerij Rodenbach. Nadat Rodenbach in andere handen was overgegaan werd deze weg afgesneden. De Dolle Brouwers waren daardoor gedwongen de oorspronkelijke gist door hergebruik aan te houden. Hierbij trad echter een verandering op. In de gist van Rodenbach zitten ook o.a. melkzuurbacteriën. Bij het hergebruik verdwenen de melkzuurbacteriën. Hierdoor verdween ook de licht zure smaak uit de bieren van de Dolle Brouwers, dit ondanks de gebruikte koelmethode. Nu heeft men toch een methode gevonden om de oorspronkelijke smaak weer terug te krijgen. Na de gisting en lagering wordt het meeste bier afgevuld in flessen met nagisting op de fles.

Na de rondleiding hebben we bieren van de Dolle geproefd. We begonnen echter met een hopthee. Dus gewoon een thee getrokken van hop. De bittere smaak van de hop bleef lang in je mond hangen, een heel aparte ervaring. Niet echter een thee om dagelijks te drinken.

Verder proefden we de wort van de Stille Nacht, het winterbier van de Dolle Brouwers dat bij ons bezoek werd gebrouwen. Hiermee kan je nog niets zeggen over het bier, maar voor degenen die nooit wort hebben geproefd is het leuk.

Toen kwamen de bieren aan de beurt. Arabier, een blond bier van 7,5%, met een mooie hopbitterheid, dry hopping wordt toegepast. Verder werd geproefd het Oerbier, het eerste bier (7,5%) van de Dolle Brouwers. Dit licht bruine bier heeft een lichte zuursmaak, deze treedt echter niet op de voorgrond. Verder proefden we direct uit de lagertank nog de Dulle Teve, een tripel van 10%, licht zoet van smaak met een mooie bitterheid. Om hem echt goed te proeven moet je het bier van oudere datum proeven. Ik heb daarom maar een paar flesjes mee naar huis genomen. Het smaakt nog beter. Als laatste bier proefden we een stout, een stout zoals een stout moet zijn.

Al met al een geslaagd bezoek aan de brouwerij. De excursie sloten we af in een restaurant in de buurt waar we konden genieten van paling in Arabier of stoofvlees in Oerbier. Een geslaagde excursie.

Terug naar overzicht

Reglement Clubkampioenschappen 't Wort Wat!

tww oktober 2005
Door: John Keuris
  1. De commissie die de clubkampioenschappen organiseert bestaat uit twee clubleden en één bestuurslid.
  2. Deze twee clubleden en het bestuurslid mogen niet meedoen aan de clubkampioenschappen. (Dit ter voorkoming van de schijn dat er sprake is van voordeel voor deze personen.)
  3. De clubkampioenschappen worden drie maanden en twee maanden voorafgaand aan de keuringsavond bekend gemaakt in het clubblad en op de site van t Wort Wat.
  4. Een maand voor de clubkampioenschappen wordt het inschrijvingsformulier in het clubblad opgenomen en op de site van 't Wort Wat geplaatst.
  5. Er wordt gebruik gemaakt van het bij dit reglement gevoegde inschrijvings- formulier. Het clublid moet zelf opgeven in welke categorie zijn/haar bier thuis hoort. Dit wordt niet aangepast. (Verwacht mag worden dat een clublid zelf goed weet wat voor soort bier er door hem/haar gebrouwen is.)
  6. Er wordt uitsluitend gebruik gemaakt van het bij dit reglement gevoegde keuringsformulier.
  7. De punten die op het keuringsformulier gegeven mogen worden, lopen van 10 punten (slecht) tot maximaal 100 punten (uitstekend).
  8. Als deelnemer wordt gezien: één clublid dan wel meerdere clubleden gezamenlijk, onder gemeenschappelijke naam, in het geval dat zij gezamenlijk een bier hebben gebrouwen.
  9. De clubkampioenschappen zijn verdeeld over twee keuringsavonden.
  10. Op de clubavond van de maand april worden de bieren uit de categorieën A, C en V gekeurd.
  11. Op de clubavond van de maand november worden de bieren uit de categorieën B en D gekeurd.
  12. Er mogen niet meer dan drie bieren per categorie A, B, C, D of V worden ingeleverd. (Het gaat er om dat de deelnemer de, naar zijn/haar oordeel drie beste bieren per categorie inzendt. En niet dat zonder meer alles wordt ingezonden in de hoop dat er een goed scorend bier bij zit. Hier geldt dat verwacht mag worden dat een clublid zelf goed weet of er een kwalitatief goed bier is gebrouwen.)
  13. Er is een eerste en een tweede ronde op een keuringsavond.
  14. Ieder te keuren bier wordt in de eerste ronde op twee verschillende tafels van vier clubleden per tafel geproefd en beoordeeld.
  15. Per tafel van vier clubleden wordt één gezamenlijk keuringsformulier ingevuld.
  16. De vijf bieren uit de eerste ronde met de meeste punten worden op de zelfde avond beoordeeld door vier bierkeurmeesters.
  17. Deze bierkeurmeesters bepalen welk bier op de eerste tot en met de vijfde plaats in de betreffende categorie eindigen.
  18. Voor de puntentelling ten behoeve van het clubkampioenschap geldt dat het op de eerste plaats van een categorie eindigend bier 100 punten krijgt, de tweede plaats 95 punten, de derde plaats, 90 punten, de vierde plaats 85 punten en de vijfde plaats 80 punten. (Reden hiervoor is dat er naar gestreefd moet worden dat de clubkampioen in ieder geval een eerste, tweede of derde plaats in een categorie moet hebben.)
  19. De clubkampioen is hij/zij die de meeste punten heeft van zijn/haar drie hoogst scorende bieren verdeeld over drie verschillende categorieën.
  20. Er worden zowel in mei als in november twee professioneel gebrouwen bieren bij de ingezonden bieren gevoegd.
  21. Deze bieren krijgen een nummer en een zelfde behandeling als ware het ingezonden bieren.
  22. De professionele bieren gaan niet ter keuring door naar de tweede ronde en behoren niet tot de vijf bieren met de meeste punten uit de eerste keuringsronde.
  23. De tafel met clubleden die in de eerste keuringsronde het professionele gebrouwen bier denkt te herkennen, kan op het keuringsformulier aangeven welk bier zij herkend denkt te hebben.
  24. Onder de clubleden die het door een professionele brouwer gebrouwen bier hebben herkend wordt per soort herkend professioneel bier een prijs verloot.
  25. Alle winnaars worden op de clubavond van december bekend gemaakt.
  26. In het clubblad van januari van het opvolgende jaar worden de uitslagen van alle ingezonden bieren bekend gemaakt.
  27. De deelnemers krijgen de mogelijkheid om de beoordelingsformulieren op de clubavond van januari van het opvolgende jaar op te halen. (Dit omdat er op de formulieren voor de brouwer nuttige informatie kan staan)
  28. Alle documentatie wordt overgedragen aan het bestuurslid dat deel uitmaakt van de organisatie van de clubkampioenschappen.
  29. Het betreffende bestuurslid is eindverantwoordelijke.
  30. Dit bestuurslid regelt de bekers, oorkonden, terugkomst van de wisselbeker en eventuele andere prijzen.
  31. De in te leveren bieren moeten in een zogenaamd 33 cl euroflesje zitten met een zilver- of goudkleurige dop en er mogen geen etiketten op zitten.
Terug naar overzicht