Terug naar overzicht

Delirium, april 2017

tww april 2017
Door: Peter Hompe

Inclusie

Sinds de ‘uitvinding’ van het bier ongeveer 6500 jaar geleden in Mesopotamië, een gebied tussen het Taurusgebergte in Turkije, het Zagrosgebergte in Iran en de Syrische woestijn (is dat niet waar IS zijn staat wilde vestigen?), is het proces steeds beter begrepen en controleerbaar geworden. Wij kennen zelfs vandaag de dag nog brouwerijen uit de middeleeuwen die nog steeds bestaan. Weihenstephan geldt momenteel als ‘s wereld oudste brouwerij en stamt uit 1040! Petje af, vooral omdat het bier wat daar vandaan komt gewoon erg lekker is. Hoe het proces precies is uitgevonden, is nooit duidelijk geworden, maar ik ben er nog steeds heel dankbaar voor.

Eigenlijk groeide het aantal brouwerijen lange tijd, maar begon het (al)weer af te nemen in de tweede helft van de vorige eeuw. Het dieptepunt werd bereikt in 1986 toen er nog maar 22 brouwerijen in Nederland actief waren. Het was tot dan ook vrij normaal dat een kleine brouwerij werd opgekocht door een grotere en vervolgens werd gesloten. Maar om te sluiten hoefde een brouwerij natuurlijk niet per se eerst te worden overgenomen. Sommigen konden het gewoon zelf al niet meer bolwerken.

Dit was natuurlijk ook te danken aan de bierdrinkers, want daar waren er gewoon niet zo veel van. Dat zal ongetwijfeld ook aan het aanbod hebben gelegen. Beetje kip-ei verhaal. Er was gewoon niet zoveel bijzonders te krijgen en als je dat toch wilde, dan zat je al snel aan een Belgisch biertje. Bovendien… bier drinken was gewoon niet hip. Niet gek met bieren als ‘oud bruin’.

We weten inmiddels allemaal wat er daarna is gebeurd. Enkele nieuwe kleine bierbrouwerijen begonnen met heel ander repertoire aan bieren en introduceerden daarmee ook heel andere smaken. Daarnaast kwamen er ook allerlei bieren overwaaien uit alle hoeken van de wereld, kortom: bier werd hip en populair! Inmiddels hebben we weer 483 brouwerijen!! De grap is, dat sommige van de grote brouwerijen zich opnieuw ‘vergrijpen’ aan die nieuwe kleintjes, maar dit keer laat men ze hun gang gaan. Het gaat er niet meer om ze kapot te maken, het gaat er om ze toe te voegen aan je aanbod. Schaalvergroting enzo.

Eerder had ik het in dat kader ook al een keer over Bavaria. Dit familiebedrijf, dat geleid wordt door Jan Reinier Swinkels (JR, zoals de slechterik in de serie Dallas, of Jr naar ‘junior’, afhankelijk van zijn stemming, weet u nog wel), was of eigenlijk is op overnamepad. Ik zit al maanden in spanning te wachten totdat JR weer naar buiten komt met een persbericht waarin wordt aangekondigd dat ze Fosters of Tsingtao hebben overgenomen. Niets van dat al. Dan zijn die dus vast al gekocht door een andere brouwerij. Dus hoe zit dat nu?

Loop ik in de supermarkt (vreemd genoeg doe ik daar nog wel eens een bierontdekking) en zie ik daar een, voor mij, nieuw pils staan: Swinckels Superior Pilsner! WTF? Merk op dat er ineens heel sluw een ‘c’ tussen de ‘n’ en de ‘k’ is gesmokkeld, waarschijnlijk om er een soort geschiedenis, stamboom of herkomstgevoel aan te geven. En dat werkt: samen met het fraaie etiket (en de prijs ongetwijfeld) geeft het dit pils toch een andere status dan bijvoorbeeld Schutters pils, of, kan het nog erger, het nieuwe etiket van het AH eigen pils “De smaak van nu, Brouwers Pilsner” (serieus, Albert?). Swinkels heeft dus, zonder ook maar iets te zeggen, een nieuw eigen pils neergezet? Nee maar, maar dat kan zó maar niet.

Goedkoop is het zeker ook niet: €5,99 voor een 6-pack! Een krat van 24 is er niet. Daar kan ik me wel wat bij voorstellen: die zou dan pak-um-beet €25 moeten kosten! In plaats daarvan hebben ze een doos van 15 stuks voor de prijs van €13,99 uitgebracht. Nou, dan moet je dus écht een heel goed pils hebben neergezet, of het merk moet uit een ver buitenland komen. Op het etiket las ik zo snel even ‘Cascade’ en ‘Polaris’ hop en dus heb ik een flesje meegenomen. Ik ben gek op Cascade hop, maar sowieso een anders-dan-Hallertau of Saaz hop of zo... daar moet toch ook wat anders… iets superieurs uit kunnen komen. En tenslotte moet ik ook een verhaaltje te vertellen hebben af en toe.

Het etiket ziet er zeer fraai uit met een zilveren randje en een tekstkleur ergens tussen goud en koper in dat ongetwijfeld de bierkleur moet voorstellen, op een zwarte achtergrond. Briljant. In het flesje zit, boven het hoofdetiket, het Swinckels familiewapen in reliëf met een stukje daaronder iets dat lijkt op het Mazda logo?? Onder het hoofdetiket een handtekening in reliëf op het glas. Wat ik al zei: fraai! Het valt verder op dat de tekst op het etiket in het Engels is, en dát past natuurlijk in JR’s veroveringsstrategie: dit Superior Pils is klaar om over de hele wereld geëxporteerd te worden. Verder hebben ze het over 7 generaties brouwervaring. Dat zal best, maar die hebben echt niet alle zeven aan dit nieuwe Superior Pilsner gewerkt. Dat recht is voorbehouden gebleven aan slechts deze laatste generatie.

Een stukje proza van het rugetiket: ‘You are holding a bottle of Swinckels. Seven generations of experience. Brewed with mineral water, rare hops and a generous dose of intuition.’ Mag ik even een teiltje? Ik moet wat van die intuition kwijt. Het gaat nog verder: ‘Please enjoy its exceptional taste at a time, place and pace of your choosing.’ Dat komt dan weer goed uit, dat doe ik altijd al. Daaronder volgt nog de opsomming van ingrediënten, in het Nederlands overigens, en waar het gebotteld is. Op het voorkant etiket een jaartal: 1680, niet geheel toevallig het oprichtingsjaar van Bavaria, neem ik aan?

Dat gaat lekker zo. Als ruggegraat voor dit nieuwe pils werd ook nog een aparte website opgezet: swinckels.com. De ‘.com’ verwijst natuurlijk weer naar het internationale karakter. Op de hoofdpagina vooral weer veel donkerbruin met die swinckelspilskleur letters (EBC12), maar vooral niet te missen: het gezicht van Morgan Freeman! Dan de tekst Inner (in schuimwit) Voices (in swinckelspils geel) en daar weer onder de kleine tekst n°1 en een knop om te gaan afspelen. Ze zullen toch niet? Jawel! Ze hebben een reclame opgenomen met niemand minder dan Morgan Freeman (is die nou nóg niet dood?) in een bijrolletje naast de glansrijke hoofdrol voor het Swinckels pilsje natuurlijk. Wow! Dat heeft serieus geld gekost. En hiermee gaan ze pilsdrinkend Nederland proberen over te halen het Swinckels Superior Pilsner te gaan drinken. Persoonlijk denk ik dat je dan beter de prijs omlaag doet en het in kratten gaat verkopen. Dát is waar pilsdrinkend Nederland warm voor loopt, lijkt me zo.

Verder zijn er nóg een 4-tal televisiereclames te vinden, met andere bekende personen. Lang vind ik ze… té lang. En die ‘acteurs’ zitten alleen maar. Ze zeggen niets, althans, er wordt een bandje op de achtergrond afgespeeld met een stuk tekst ingesproken door die persoon, maar z’n mond zie je niet bewegen. Soort stomme film? Nee, het beeldt die ‘inner voice’ uit waar je naar moet luisteren. Eerlijk gezegd komt die er het beste uit bij de reclame met Morgan. Zijn mimiek blijft opgaan met de tekst, al beweegt ie z’n mond niet. Ga naar de website en oordeel zelf. Ik denk trouwens dat de personen van n° 2, 3, 4 en 5 in een loop zitten en dat er het één en ander is geanimeerd. Zoals bijvoorbeeld het knipperen van de ogen. N° 5 is de brouwer zelf, en daarbij zie je het 't best.

De website dan. Hebben ze daar nog wat zinnigs te melden? Scroll je op de thuispagina helemaal naar beneden dan kom je dit stukje tekst tegen: ‘Swinckels’ is ontstaan uit een eeuwenoude familietraditie; een bijna heilig vertrouwen in eigen intuïtie. Wars van de waan van de dag brouwt de familie Swinkels pilsener zoals zij denken, of beter nog, voelen dat het goed is. Swinckels’ Superior Pilsner is dan ook een hommage aan intuïtie, aan het volgen van je guts, het luisteren naar je inner voice.’ Op zich helemaal af natuurlijk, maar het woord guts ken ik eigenlijk alleen van de lagere school, linoleum en handenarbeid. Wij leerden om deze guts te sturen. We hoefden hem niet te volgen.

Dan over het bier op de website. ‘Zeven generaties aan brouwervaring komt samen in Swinckels’. Een superieur pilsener, gebrouwen met zuiver mineraalwater uit eigen bron.’ Dit komt me bekend voor. Zou dat komen omdat het ook op websites van andere brouwerijen staat? ‘Daar voegen we gerstemout uit eigen mouterij, gist dat speciaal voor de familie Swinkels wordt gekweekt en speciaal geselecteerde hopsoorten aan toe. Zo doen we dat; wars van conventies, vertrouwend op buikgevoel.’ Even denken... water, mout, hop en dan nog gist. Nou als dat wars is van conventies, ben ik wel eens benieuwd hoe al die andere brouwerijen dat dan doen? Laat maar, dat weet ik al. Hé wat denk je wat? Die doen dat ook allemaal… wars van conventies of niet. Ik vraag me alleen nog af: dat buikgevoel… is dat een nieuw stukkie bierbrouwsoftware? Misschien speciaal geschreven voor Bavaria? Ik hoop het toch van harte, want anders...

Ontdek ook de uitgesproken, frisse en verfijnde smaak van Swinckels.’ En dat is precies wat ik gedaan heb. Nou staat er op het flesje alleen iets over hop, dat ze hop en hopextract gebruikt hebben. Er staat niet bij welke hoppen. Aangezien ik het in supermarkt wel gelezen had, moet het dus op de ‘six-pack’ kartonnetje hebben gestaan. Op de website staat het ook bij ingrediënten, onder de specificaties van het bier. Cascade-hop en Polaris hop. Waarom dat streepje tussen Cascade en hop? En waarom niet bij die Polaris hop? Geen idee.

Enfin, ik ging juist op die hopsoorten af. En inderdaad, het is te ruiken en te proeven, maar verdorie Jr, waarom toch weer zo weinig? Geen ballen? Had het aan JR overgelaten. Man, dit had een pils kunnen zijn dat stáát. Maar nee, we laten er (waarschijnlijk bij nacht en volle maan) een aantal Cascade hopbloemen overheen sjezen en hopen dat we een mooie geur/smaak krijgen. Kijk, het is niet zo dat het niet te proeven of ruiken is. In de smaak vind ik de Polaris meer tot uiting komen, maar… zo weinig. Nee, wat mij betreft niet echt een alternatief voor alle andere pilsners en al helemaal niet tegen die prijs.

Dan maar verder. Het is daarbij ook belangrijk om het stukje ingesproken tekst van brouwer Emiel Hendrikx er nog eens bij te pakken. Nee maar zeg, 5,3% alcohol maar liefst. Dat is niet niks. Daar waar de AH denkt dat ze beter terug kunnen gaan naar 4,8%, gaat JR voor 5,3%!! Verder vind je er: bier van lage gisting, kruidige en fruitige geur; hoppige kruidige en fruitige smaak, goudgele kleur van 12 EBC, helderheid is… helder. Dan nog een verhaaltje over de geschiedenis en dat dit bier er eigenlijk is ter viering dat de 7e generatie nu de 6e afwisselt. Mooi. Maar dan zeggen ze op de site over de hop ‘We gebruikten Cascade hop uit de Yakima vallei in de Verenigde Staten en Polaris hop uit Hallertau.’ En dat is grappig want Hallertau ligt volgens mij in Duitsland. Echter, het gesproken stukje van Brouwer Emiel rept over Cascade én Polaris uit Amerika. Ja, hoor even… als de brouwer al iets anders zegt dan de website…

Nog een laatste dingetje: de inclusie. Ik blader op de site en… niets meer over te vinden? Huh? Hoe ken dat dan? Dus ik via het webarchive een oude versie van de pas nieuwe swinckels.com site opgezocht en gelukkig… er was er nog één ouder waarop het wél staat. Het flesje had op de website namelijk een eigen stuk tekst: ‘EEN BRUINE FLES IS BETER. EEN BRUINE FLES BESCHERMT TEGEN LICHT EN LUCHT, WAARDOOR HET MOOIE HOPKARAKTER VAN SWINCKELS’ BEHOUDEN BLIJFT.’ Helemaal mee eens. Hebben die gasten van Heineken wat minder goed begrepen: die zijn hun flesjes nu stuk voor stuk aan het wikkelen in papier om ze aan dezelfde prijs als deze Swinckeltjes te verkopen. Sukkels!

Maar er is meer: ‘UNIEKE VORM. DE EIGENZINNIGE V-VORM IN DE NEK VAN DE FLES ONDERSTREEPT HET GEHEEL EIGEN KARAKTER VAN DIT PILSENER.’ Hmm, ja… ik denk dat ze hiermee verwijzen naar dat Mazda logo waar ik het al eerder over had. Beetje vreemd ding, maar goed. Ik mis bijvoorbeeld het cirkeltje om het logo dingetje heen. Hmm…

Bodem Swinckels flesje
Bodem Swinckels flesje
Bodem willekeurig flesje
Bodem willekeurig flesje
Bodem Swinkelsflesje Bodem willekeurig ander flesje

Veder dan nog: ‘SPECIALE BODEM. OP DE BODEM VAN HET GLAS ZIT EEN INCLUSIE. DEZE DRAAGT BIJ AAN DE FRISHEID EN MAAKT DE SCHUIMKRAAG STABIEL.’ Ik kan je vertellen dat dit mij toch wel enigszins wakker heeft gehouden. Een inclusie is volgens het Nederlands woordenboek een insluiting of een opname (van iets of iemand). En deze inclusie draagt dan bij aan frisheid en schuimkraag? Welnu, fles gewassen en geheel geïnspecteerd. NIETS gevonden! Glad als een biljartbal. Volgens zeggen heeft een Duvel glas ook een oneffenheid (inclusie?) in het glas, om de koolzuur te laten vrijkomen. Dat lijkt echt te werken, want je ziet altijd zo’n mooi slangetje belletjes naar boven borrelen. Maar in dit flesje? Het is sowieso natuurlijk niet logisch om dat in het flesje te maken. Tenslotte zullen ze toch willen dat je het drinkt uit het speciaal gemaakte glas.

Nou dat was het dan wel weer over de Swinkeltjes met hun nieuwe Swinckeltjes. Eén dingetje nog: onlangs hoorde ik op de radio in een onderwerp over reclame, toevallig die reclame voor Swinckels Pils besproken worden. De reporter vroeg hoeveel dat geintje nou gekost had, maar die info werd, uiteraard, niet vrijgegeven. Uiteindelijk wist de reporter de geïnterviewde zo gek te krijgen om te vertellen over hoeveel cijfers vóór de komma we het hier nou eigenlijk hebben. Dat waren er toch mooi zes! Dan weten wij nu meteen ook waarom die ‘six-packs’ zo god-alle-machtig veel geld moeten kosten.

Terug naar overzicht