Terug naar overzicht

Eén liter bier: Een succesvolle dag

Door: Ernst de Moor

Een succesvolle dag

[ 21 november 2011 ]
De één liter eigen bier actie was een groot succes, het was gezellig druk op onze brouwdag! Iedereen die zich opgegeven had, kreeg een liter bier mee naar huis, in totaal is op die manier meer dan dertig liter bier in de PET-flessen beland.

De deelnemers reinigden volgens instructie zijn of haar fles met ChemiPro Oxi, en vulde vervolgens zelf de fles met de Wort, waar inmiddels het gist in zat.

Naar verwachting zal het alcoholpercentage een ruime 8 procent worden, vergelijkbaar met een echte Duvel dus.
Hier een meting van het suikergehalte vlak voor de vergisting, de totale oplossing heeft een soortelijke massa van 1074 gram per liter.

Eén liter eigen bier: begin SG

Door dit suikergehalte te vergelijken met de meting die we doen na het gistingsproces, kunnen we het alcoholgehalte herleiden.

Van diverse mensen hebben we inmiddels al gehoord dat het waterslot vrolijk staat te ploppen!

In alle drukte, hebben sommige mensen het papier met instructies gemist. Dat is ze later per e-mail toegestuurd, maar voor de zekerheid hier het papier nog een keer in PDF formaat.

Als je mee hebt gedaan, nodigen we je van harte uit om te laten weten hoe het bier zich ontwikkelt in jouw huiskamer, we zijn daar erg nieuwsgierig naar. Stuur een fotootje of paar woordjes naar eenlitereigenbier@twortwat.nl!

Lees hieronder de reacties zo ver! Helemaal onderin staat de oorspronkelijke aankondiging


Reacties van bezoekers

Jacques via e-mail [16 jan. 2012]
André, afgelopen zaterdag een fles "eigen bier"soldaat gemaakt. Smaakte en schuimde goed echter ik vond hem te zoet wat waarschijnlijk te wijten is aan de iets te lage temperatuur na het bottelen zodat er iets teveel onvergiste suikers zijn blijven zitten. We zijn naar Almere geweest en hebben bij brouwland een starterspakket gehaald en zijn van plan om als het lukt steeds een stapje verder te gaan. Ook het boek verander water in bier van Adrie Otte hebben we aangeschaft.
We houden je op de hoogte en jij hopelijk ons ook.

André van der Zee via e-mail [18 jan. 2012]
Hallo Jacques en Desiree,
Mooi dat de smaak goed is. Dat ie te zoet is zal waarschijnlijk aan een matige vergisting te wijten zijn. We hebben gebruik gemaakt van een zelf opgekweekte gist en dat hoeft geen probleem te zijn, maar het risico bestaat dat de gist net niet op tijd fit is, zoals hier waarschijnlijk het geval is geweest. Aan de reacties te zien was de gist niet actief genoeg en als jij aangeeft dat je bier te zoet is dan heeft de gist er voortijdig de brui aan gegeven. Ik zal de club adviseren een volgende keer een korrelgist te gebruiken voor de éénliterbieractie, dat is wat veiliger. Leuk dat je zo enthousiast van start gegaan bent. Ben je al lid van de club? Da's best verstandig, er is een hoop kennis aanwezig en je kan ook nog eens met korting inkopen doen. Als extraatje is het ook nog eens erg gezellig. Heb jij ook contact met Klein Duimpje of ben ik abuis? Mijn deel van het bier staat nog te lageren, geen tijd en geen haast gezien de trage vergisting. het weekend maar eens bottelen want ik ben toch wel nieuwsgierig. 

 
Cor Jol via e-mail [11 dec. 2011]

Nog even een berichtje van mij. Het bier is gebotteld in twee Grolsch beugelflessen onder toevoeging van 5 g/l suiker. Het bier is niet helemaal helder, het smaakt nog iets zoetig en heeft een heel plezierige hopbitterheid met een vrij lange nasmaak. Benieuwd hoe dit zich verder ontwikkeld.

André van der Zee via e-mail [7 dec. 2011]
Ik heb een aantal berichten voorbij zien komen over brouwsels die nog steeds staan te gisten en ook nog een hoog steeds een hoog SG hebben. Heb je de mogelijkheid om te meten dan is het goed dat te doen. Het te verwachtte eind SG ligt rond de 1015.
Als je fles nog staat te bloppen kan je de vergisting mogelijk versnellen door de fles te zwenken om de gist weer goed te verdelen en de fles warm te zetten (met een max van 30 graden).
Doe het bier pas in flessen als het uitgegist is. Bottel je te vroeg dan maak je kans op een kapotte fles. Gebruik je PET flessen dan is het gevaar beperkt, wil je glas gebruiken dan wil je zeker weten dat de fles heel blijft.
Heb je het bier al in beugelflessen zitten, dan kan je bij twijfel de beugel een klein stukje oplichten. Sist de fles enorm, dan is het verstandig dit nog eens te herhalen. Is de sis bescheiden dan is dat verder niet meer nodig.
De reden van de trage vergisting moet waarschijnlijk in de hoeveelheid en de vitaliteit van de gebruikte gist gezocht worden. Uiteindelijk komt het wel goed, alleen neemt het proces wat meer tijd in beslag. Als jullie je flessen netjes schoon (kiemvrij) gemaakt hebben dan zal een trage vergisting geen groot probleem opleveren.
Tijdens het proces daalt de zuurgraad tot ongeveer 4,2 -4,3. Dit is zuur genoeg om de meeste micro organismen in hun groei te remmen. Suc6 allemaal!
 

Cor Meskers via e-mail [6 dec. 2011]
Het 1 L bier van mijn schoonvader heeft een SG van 1050. Die van ons weet ik nog niet. Morgen maar bottelen ipv vandaag.
Hoe kan dit lager worden? Of anders gezegd kan het kwaad?

Ernst de Moor via e-mail [6 dec. 2011]
Ik bedenk ineens een mogelijke oorzaak voor de hoge meting. Meet jij met een refractometer? Als je NA de vergisting met een refractometer meet, krijg je andere waarden dan wanneer je met een hydrometer. De reden is dat de ontstane alcohol ook een buiging van het licht geeft.
Je zult dan zien dat 10 brix (dat ruwweg overeen zou komen met een aflezing van 1040) in werkelijkheid dan 1017 oplevert, heel dicht dus bij de door jou gemeten 1015.

Laat even weten of je het inderdaad zo gemeten had.

Cor Meskers via e-mail [6 dec. 2011]
Heb het inderdaad met refracto meter gemeten. vond dat met die hydrometer zo'n gedoe ;-)
Begrijp ik nu dat ik kan bottelen.

Ernst de Moor via e-mail [6 dec. 2011]
Als je inderdaad 1015 hebt gemeten, kan je zeker gaan bottelen.

 
Ravi Bos via e-mail [6 dec. 2011]

Mijn bier is al een tijdje niet heel actief meer aan het bubbelen maar wel heeft nog wel steeds druk. Ik wou eigenlijk vandaag of morgen gaan bottelen. Maar hoeveel gis van de bodem moet ik er bij schenken gewoon schudden zodat al het gist los komt? Oja en kan ik bijvoorbeeld een oude wiskeyfles gebruiken met kurk dop om het te bottelen?

André van der Zee via e-mail [6 dec. 2011]
Je neemt al snel genoeg gist mee, maak je daarover geen zorgen. Ik zou gaan voor kwaliteit (zo helder mogelijk) en niet voor kwantiteit al valt dat niet mee voor een doorsnee NLer ;-)

Antwoord op je volgende mailtje: bottelen kan in alle flessen als de fles maar goed te sluiten is. Een whisk(e)y fles heeft niet mijn voorkeur omdat zo'n fles niet gemaakt is om koolzuurdruk aan te kunnen. Kans op een ontploffing is daardoor groter. Neem een PET fles, of een beugelfles dat werkt prima.

 
Eén liter eigen bier: gebotteld (John Lanser) John Lanser via e-mail [6 dec. 2011]
Van 4 personen zaterdag gebotteld.  bij ons borrelde hij zo goed als niet meer, en aangezien we zaterdag  gingen brouwen en alle spullen hadden klaarliggen hebben we besloten om gewoon te gaan bottelen.

 
Paul Birker via e-mail [6 dec. 2011]
Ik heb mijn brouwsel zaterdag gebotteld in twee  bruine flessen met kroonkurk.
In een heel ver verleden heb ik  ooit bier gebrouwen (vanaf een soort maltstroop) en bebotteld. Toen zijn er een paar flessen bij de nagisting geploft.
Om de gevolgen daarvan (veel poetsen!) te vermijden heb ik ze nu in een plastic tas gezet voor de verdere rijping.
Ben benieuwd wat het wordt. Cor en ik gaan onze brouwsels samen nuttigen ter vergelijking.

 

Tristan de Roode via e-mail [6 dec. 2011]
Bij mij was het Soortelijk Gewicht gisteren (5 dec) 1040. Het gistte aan het begin heel hard en nu is het al heel lang heel rustig aan het doorgisten, op het moment een blupje per 1,5  minuut. Maar ik denk dat het een tijdje terug langzamer ging dan dat.
Ik vroeg me een paar dingen af:
Bij welk S.G. zou dit bier het beste gebotteld worden? (er van uitgaande dat er daarna nog 5 mg suiker / liter voor de nagisting wordt toegevoegd aan de flesjes, dus het S.G. gemeten voordat dit is toegevoegd)
Kan het kwaad als het bier lang op het bezinksel staat?
Is het een goed idee een keer over te hevelen?
Bij een stilstaande vloeistof, zweven levende gistcellen door de waterfase of liggen ze op de bodem?

Ernst de Moor via e-mail [6 dec. 2011]
Beste Tristan,
Waarmee heb je het S.G. gemeten?
Als je met een Refractometer meet, moet je rekening houden met de lichtbuiging die de alcohol ook geeft.
1040 zal dan overeenkomen met een echt S.G. van ongeveer 1017. Dit is een mooie waarde.
Als vuistregel geldt dat je vergisting goed heeft gelopen, als het S.G. minder dan een kwart is van je begin S.G.
De werkelijke waarde is van een heleboel factoren afhankelijk (onder andere het maischproces, de gistsoort en de vergistingstemperatuur). Het bier van de één liter bier actie had en beginwaarde van 1074, dus als je de vuistregel volgt, zou 1000 + (74/4) = 1019 een redelijke eindwaarde zijn. Als je met een refractometer hebt gemeten, is de ongeveer 1017 die je nu hebt dus prima.
Belangrijk is dan dat de vergisting goed is gestopt, ik wacht zelf altijd tot alle activiteit verdwenen is. Bij mij zijn de tussenpozen nu langer dan 5 minuten, dan kun je gaan bottelen (maar ik ga morgen nog meten).
Er zijn verschillende theoriën over of het kwaad kan dat er lang gistbezinksel in het bier staat. Ik heb er om te beginnen zelf nooit wat van gemerkt, ook niet bij langzame gistingsprocessen, en zelfs niet toen ik op vakantie ging alvorens over te hevelen. Vroeger dacht men dat het gist er zo snel mogelijk uitgefilterd moest worden, maar de laatste tijd is dat inzicht aan het veranderen.Ik zou dus rustig wachten tot het nog iets verder vergist is, en het dan rustig bottelen.
Ik zou niet overhevelen, zeker niet bij zo'n kleine hoeveelheid. Er is mogelijk gevaar voor infectie als je het wel doet, tenzij je beschikt over ontsmettingsmiddelen. Maar zelfs dan denk ik dat het weinig toegevoegde waarde heeft. Als je in een groot vat hebt gebrouwen, heeft het meer zin. Zelf doe ik dat vaak een week voor het bottelen, en dan kan ik direct uit dat vat de flesjes vullen (afhankelijk van hoeveel bezinksel zich nog gevormd heeft).
Of gistcellen blijven zweven of op de bodem gaan liggen hangt van de gistsoort af, maar er zweven er altijd wel genoeg voor je navergisting. Je neemt al snel genoeg gist mee, maak je daarover geen zorgen. Ik zou gaan voor zo helder mogelijk.

Tristan de Roode via e-mail [6 dec. 2011]
Hallo Ernst,
Wow, dankjewel voor dit uitgebreide en duidelijke antwoord! 
Het mag van mij ook wel aan de andere deelnemers worden doorgestuurd, mocht je denken dat ze er iets aan hebben.
Mijn SG is met een hydrometer gemeten. Deze is van het merk Vinoferm, ik had hem voor de zekerheid in leidingwater getest en daar gaf hij netjes (heel iets meer ) aan dan 1000.
Waarschijnlijk heeft mijn bier een tijd lang maar heel langzaam gegist, hoewel het wel heftig leek te gisten aan het begin, met een schuimlaag ook. En de temp. is vrij constant gebleven, tussen de 18 en 20C
Op het moment gist het bier met een snelheid van 42 blupjes/uur. Ongeveer 1 blupje per 1,5 minuut.
Dus wacht ik maar rustig af tot het wat verder is gegist, en dan hoop ik dat ik uitkom bij de 1019. Nog ongeveer 55g/l suiker te gaan.
Ik zal laten weten hoe het afloopt.

 
Cor Jol via e-mail [3 dec. 2011]

Even een berichtje over de status van de liter eigen bier.
Het is nu twee weken geleden, dat de brouwdag plaats vond. De gisting heeft onafgebroken plaatsgevonden, op dit moment is er iedere drie minuten een bel te zien. De fles heeft al die tijd op een rustige plaats gestaan, temperatuur 19 - 20 C, afgeschemd voor licht. Ik zal nog een paar dagen wachtten alvorens te bottelen.

Ernst de Moor via e-mail [6 dec. 2011]
Het is inderdaad van belang dat het helemaal is uitgegist.
Ik zal vandaag of morgen het S.G. even meten, om te zien of het al ver genoeg doorgegist is.
Bij mij is er ook af en toe nog een blubje, maar inmiddels minder vaak dan elke 3 minuten.
Idealiter staat er geen druk meer op het waterslot (links en rechts gelijk vloeistofniveau), maar het is niet erg als dat nog niet helemaal het geval is.

Hoe is het bij de andere deelnemers? Nog blubjes?

Eén liter bier - Cor MeskersJacques via e-mail [1 dec 2011]
Nog bedankt voor de twee flessen wort die we Gup en Blub noemen. De twee flessen hebben we thuis schoon gemaakt met dreft en heet water en volledig laten drogen ( uiteraard ook de doppen ). Na het vullen ter plaatse en thuiskomst de watersloten uitgekookt inclusief afsluitrubber. Deze gemonteerd en Gup en Blub volledig in theedoeken gewikkeld en vastgezet met een knijper. Gup en Blub in de kamer gezet waar een constante temperatuur tussen de 18 en 19 graden heerst. Zondag begonnen ze te bluppen en doen dat nu 01-12 nog steeds. Ik hoop dat je wat aan deze informatie hebt en tot het volgende bericht.

André van der Zee via e-mail [1 dec 2011]
Dat klinkt goed. Belangrijk is dat de gisting snel op gang gekomen is. Dat de gisting wat langzaam gaat is niet zo'n probleem. Is bij mij niet anders. Laat nog maar even lekker uitbloppen. Bedankt voor je update en succes verder. Ik hoor graag nog eens van jullie.

Jacques via e-mail [6 dec 2011]
Andre, bij ons vindt er nog steeds vergisting plaats. Wanneer moeten we bottelen voordat de boel bederft of valt dat wel mee? We hebben al wel beugelflessen klaarstaan, de flessen met heet sodawater gespoeld en de afdichtrubbers uitgekookt.
André van der Zee via e-mail [7 dec 2011]
Het mooiste zou zijn als je het SG kan meten. Uit andere mailtjes begrijp ik dat dit aan de hoge kant is wat waarschijnlijk betekent dat de gisting nog wel even door zal gaan. Nog maar even wachten met bottelen. De fles even zwenken om de gist er nog eens goed door te mengen en vervolgens zo warm mogelijk (met een max van 30 graden) zetten zal helpen. De flessen heb je dan goed behandeld.
 

Joyce via e-mail [30 nov 2011]
Bij mij heeft 'ie maar ongeveer een week 'geplopt', er is daarna geen luchtbel meer door 't waterslot gegaan... er zit volgens mij wel onderin de fles nog wat gist. Moet ik de fles schudden zodat deze gist vrij komt?

 
Paul Birker via e-mail [30 nov 2011]
Bij mij staat het brouwsel in de keuken, dus doorgaans redelijk warm. Het waterslot staat nog steeds te blazen, zij het wat langzamer dan een paar dagen gelden.
Ik wacht nog een paar dagen voor ik ga bottelen.

 
André van der Zee via e-mail [30 nov 2011]
De laatste dagen blopt het waterslot steeds minder frequent, een teken dat de gisting ten einde is. Ik heb het SG nog niet gemeten, maar ben benieuwd. Zoals Ernst al adviseert niet bottelen totdat het waterslot uitgeblopt is.
  

Daniël van der Slikke via e-mail [30 nov 2011]
Bij mij liep de vergisting ook erg traag. Na drie dagen 1030 en geen actie meer in waterslot. Na toevoegen van zakje korrelgist weer actie. Gisteren 1010.

 
Ernst de Moor via e-mail [30 nov 2011]

Bij mij loopt de vergisting vrij traag. Ik denk dat hier twee oorzaken voor zijn:
1) Bij mij thuis is het wat koeler dan "kamertemperatuur", meestal 16 a 17 graden in plaats van 20
2) Het is een vrij zwaar bier.
Ter info voor iedereen: het is essentieel dat het waterslot niet meer plopt, voordat je overschenkt (met suiker) in andere flessen.
Hoe verloopt de vergisting bij de anderen deelnemers?

 
Cor Jol via e-mail [27 nov 2011]

Even een email over de eenlitereigenbier actie:
Op de zondag na de brouwdag kwam de gisting vlot op gang, onder vorming van een flinke schuimlaag. Na zo´n drie dagen werd die schuimlaag allengs minder.
Vandaag, 27 november 2011, is de gisting nog niet gestopt, maar wel aanzienlijk minder sterk: iedere minuut gaat een CO2 bel door het waterslot.
Overigens, leuke foto´s op de website.

 
Cor Meskers via Twitter [20 nov 2011]

Vrouw en schoonvader vandaag bij de bier brouwdag in lisserbroek. Hoor dat het top was.

 
Cor Jol via e-mail [19 nov 2011]
Beste mensen van ´t Wort Wat,
Vandaag aanwezig geweest bij de "een liter eigen bier" dag.
Prima georganiseerd, veel uitleg, ook nog een lekker biertje gedronken en met een liter wort naar huis.
Bedankt!
 


 

Eén liter eigen bier: ontdek de magie van het bierbrouwen!

[ 1 november 2011 ]
In navolging van het succes van vorig jaar, herhalen we op zaterdag 19 november de Eén liter eigen bier actie. Dit jaar wordt het een Duvel-achtige.

Ontdek de magie van het bierbrouwen door zelf thuis een liter wort te laten vergisten tot een smakelijk biertje!

Amateurbierbrouwersvereniging ‘t Wort Wat organiseert een gezamenlijke bierbrouwdag op zaterdag 19 november 2011. De dag duurt van 9 tot 17 uur en iedereen is van harte welkom.

Bezoekers die zelf een lege, schone frisdrankfles (van 1,5 liter en een opening van 2,2 cm) meebrengen krijgen daarin aan het eind van de brouwdag (rond 16 uur) een liter wort mee naar huis inclusief gist, een waterslot en instructies. Thuis laat je het wort in ongeveer twee weken vergisten. Het resultaat giet je over in één of meer kleinere flessen. En na nog ééns twee weken rijpen heb je dan één liter eigen bier!
Als zelfbrouwer bevind je je in goed gezelschap, want zelfs President Barak Obama brouwt zijn eigen bier (http://www.ad.nl/ad/nl/1013/Buitenland/article/detail/2917761/2011/09/19/Obama-brouwt-zijn-eigen-bier.dhtml.)

Petfles met gistAan de actie “Eén liter eigen bier!” zijn voor de bezoekers verder geen kosten verbonden. Zorg wel dat je op tijd aanwezig bent om het brouwproces van nabij mee te maken. Wil je zeker weten dat er die dag een liter wort voor je klaar staat? Schrijf je dan vooraf in door een e-mail met je naam te sturen naar eenlitereigenbier@twortwat.nl .

De locatie van de bierbrouwdag is Kwekerij E. Duivenvoorden, Turfspoor 57, 2165 AW Lisserbroek. Dat is vlak bij de bekende fruitkwekerij De Olmenhorst. De landgoedwinkel en ateliers van de Olmenhorst vormen een leuk alternatief voor wie niet de hele dag bij het bierbrouwen aanwezig wil zijn.

Waarom deze actie?

Bierbrouwen is voor een deel ambacht en voor een deel magie. Het ambachtelijke deel wordt gedaan door de brouwer die de ingrediënten water, mout en hop mengt en verwarmt. Het resultaat heet wort: een enigszins bitter suikerwater met een kleurtje. De gist zorgt voor de magie door die wort te vergisten: de suiker wordt omgezet in alcohol en koolzuur. Elke gistsoort voegt aan het bier zijn eigen geur- en smaakcomponenten toe waardoor het bier een uniek karakter krijgt. Amateurbierbrouwersvereniging 't Wort Wat  wil de magie van het bierbrouwen ‘dichter bij de mensen brengen’.

Let er wel op dat uw frisdrankfles een opening heeft van 2,2 cm. Sommige flessen hebben een grotere opening, en dan past de stop van het waterslot er niet in.

Brouwers aanwezig

Een aantal brouwers van onze vereniging heeft de stap gemaakt naar een eigen biermerk. We hebben deze brouwers uitgenodigd om hun bieren te presenteren op deze dag.

Minimaal twee brouwers, te weten Klein Duimpje en Fortenbier , zullen aanwezig zijn.

Hoewel we deze actie dit jaar zonder Leidsch Bier doen, sponsoren zij wel de watersloten. Leidsch bier, bedankt!

Bry. Leidsch Bier

Terug naar overzicht