Ode aan de hooikist

In een tijd waar we zuinig moeten zijn met energie is het misschien wel eens goed om een oud en vertrouwde bezuiniger naar voren te halen: “de hooikist”. Op brouwdagen zie ik vaak brouwers gebruik maken van dekens, slaapzakken, isolatiedeken, enz. Het zal allemaal wel werken maar dat een hooikist ècht goed werkt heb ik meerdere keren kunnen constateren. Met een elektronische temperatuurmeting heb ik dat goed kunnen vaststellen. Bij een rusttijd tijdens het maischen van b.v. 40 minuten èn tijdens die rusttijd nog 1 of 2x roeren, was het beslag maar 1°C gezakt. Terwijl het volume van mijn beslag ca. 16 liter is en dus “kwetsbaarder” is voor temperatuurverlies dan een groter volume.

Voor het maischen gebruik ik een gasbrander. De daarbij horende gasfles, zo’n kleine groene, heb ik al 5 maal gebruikt zowel voor het maischen àls voor het wort koken en deze is nu nog ongeveer half gevuld.

De naam “hooikist” geeft al aan waar het om gaat: een kist. De kist is ongeveer 15 cm. hoger dan de maischpan en zo breed dat er aan alle kanten van de pan ongeveer 8 cm. ruimte is voor het hooi.

De opbouw is heel simpel. Op de bodem van de kist gaat een laag isolatie schuim, afgedekt door een dubbele laag stevig golfkarton van sinaasappeldozen want piepschuin kan niet tegen hitte. (Redactie: De "glass transition temperature" van polystyreen is 95 °C. Boven die temperatuur wordt het materiaal slap en vervormbaar. Dat is te merken wanneer er zeer warme dranken (warmer dan 95 °C) in een polystyreen wegwerpbekertje geschonken worden: het bekertje lijkt dan te smelten. Maischen met een max. temperatuur tot 80 °C zou dus net moeten lukken maar neem liever het zekere voor het onzekere).

Van een moltondeken heb ik een hoes gemaakt die “strak” om de pan past. Aan de bovenkant van die hoes heb ik er wel voor gezorgd dat die wijd genoeg uitloopt om later aan de kist te kunnen bevestigen. De hoes zorgt er ook voor dat de pan soepel in en uit de kist getild kan worden.

Vervolgens bond ik de hoes boven de pan bij elkaar en kon toen de zijkanten, tussen hoes en kist, opvullen met hooi. (Dat hooi had ik gevraagd aan en gekregen van een vriendelijke boer, die het leuk vond omdat het hem aan vroeger thuis deed denken.) Het hooi werd zo hoog mogelijk en redelijk stevig aangedrukt/aangebracht en er werd rekening mee houden dat je pan aan de handvatten eruit moet kunnen tillen. De hoes is daarna aan de bovenrand van de kist vast gemaakt met een nietpistool. De deksel werd geïsoleerd met twee camping-kussentjes, die wonderwel precies boven in de kist pasten en het geheel afsloten.

Aangevoerd zou kunnen worden dat zo’n hooikist ruimte inneemt. Dat klopt maar de maischpan kan je erin opbergen en die pan op zijn beurt vullen met allerlei klein brouwmateriaal. Dus per saldo valt de extra ruimte nog mee. “Google” maar eens op “hooikist” en zie ook daar het gebruik.