En hoe het verder ging

Hoe is het verder gegaan met de Brown Porter? Er deden zich in de loop van de jaren verschillende gebeurtenissen voor die er de oorzaak van zijn dat de Brown Porter uiteindelijk van het toneel verdween.

Allereerst was er de vooruitgang van de techniek, waaronder de uitvinding van Soortelijk Gewicht meter. Deze was er de reden van dat men erachter kwam dat Pale Ale mout helemaal niet duurder was dan de Brown Malt. Integendeel, het bleek zelfs goedkoper te zijn omdat het per gewichtseenheid meer omzetbare zetmeel bevat dan Brown Malt. Andere belangrijke factoren waren de uitvinding van de stoommachine en de thermometer, waardoor men een veel grotere controle over het brouwproces kreeg.

Doordat de brouwers veel minder Brown Malt gingen gebruiken ten gunste van de Pale Ale Mout moesten ze andere stoffen aan het bier toevoegen om de bruine kleur van de Porter te behouden. Zo werd oa. gebrande suiker, melasse en zelfs drop gebruikt om het bier te kleuren. Dat dit niet altijd het gewenste resultaat gaf moge duidelijk zijn.

De oplossing voor dit probleem kwam van ene Daniel Wheeler, die de techniek om mout te roosteren bij hoge temperaturen (205 °C) had ontdekt. Omdat hij zijn uitvinding gepatenteerd had werd deze zwarte mout bekend onder de naam Patent Mout. Dat was in 1817. Zodoende kon men een Porter brouwen volgens de thans gangbare methode met als hoofdbestanddeel Pale mout en voor de kleur een kleine hoeveelheid Patent mout. Hoewel men er niet zeker van is, gaat men ervan uit dat de productie van Brown Malt kort daarna gestopt is.

Een andere factor die tot de ondergang van de Porter leidde was de Gin. In 1830 werd per inwoner per jaar bijna een gallon Gin gedronken, hetgeen de autoriteiten grote zorgen baarde. Als oplossing ging men het drinken van bier promoten en dat gebeurde door vergunningen om bier te verkopen zo goedkoop te maken (ongeveer 2 pond) dat de verkooppunten als paddenstoelen uit de grond schoten. Het gevolg was uiteraard dat er meer bier werd gedronken, maar niet alleen Porter, ook Pale Ale werd in toenemende mate gebrouwen en geconsumeerd. Toch ging het nog niet zo snel met de afname van het Porter gebruik, zo bestond rond 1863 de totale biervoorraad nog voor drie kwart uit Porter.

Er kwamen echter ook steeds meer nieuwe bieren op de markt, zoals bijvoorbeeld Stout en Mild Ale. Maar rond 1900 was de Porter consumptie door eerder genoemde oorzaken toch gedaald tot een niveau van een kwart van de totale biervoorraad.

De houding van het publiek ten aanzien van Porter werd ook beïnvloed door verandering van de drinkgewoonte. Aanvankelijk werd er bier gedronken uit aardewerken kroezen. Dit was omdat glazen zeer duur waren omdat er er een extreem hoge belasting zat op glas. Toen die belasting verdween zo rond 1800 en bier in glazen werd geserveerd begon men het uiterlijk van het bier net zo te waarderen als de smaak. Men verlangde dus dat het bier helder was, niet zuur en een mooie schuimkraag had.

Als laatste oorzaak voor het verdwijnen van de Porter kan het te lage alcoholpercentage genoemd worden, zeker ten opzichte van andere bieren uit die tijd. Porters hadden een Begin SG tussen de 1050 en 1055. Stouts, want er waren verschillende variëteiten in omloop, varieerden van 1066 tot 1074 voor een Single Stout,  van 1074 tot 1083 voor een Double Stout en van 1083 tot 1105 voor een Imperial Stout en zelfs boven de 1105 voor een Russian Export. Uiteindelijke was de kwaliteit van de Porter afgenomen tot dat van het goedkoopste bier dat er te koop was.

Een overzicht van de SG's van bieren aan het begin van de 20e eeuw in het blad “Practical Brewing”  geeft de volgende SG-waardes:

• Porter: 1040,
• Mild 1050,
• Bitter 1055,
• Stout 1055.

Het enige bier wat nog een lager SG had was het Light Ale, dat een SG had van 1033. De andere verschillen met het Mild bier zaten hem in het feit dat in de storting van Mild 20 % suiker zat en dat er veel meer hop werd toegevoegd. Uiteindelijk verdween Porter ten gunste van de Mild en dat was zo rond 1930 - 1940. Het duurde tot 1978 en 1979 voordat de Porter weer terugkeerde op de biermarkt. Het werd gebrouwen door de Penrhos Microbrouwerij en de onafhankelijke Timothy Tailer brouwerij.