Terug naar overzicht

Brouwverslag van la Chouffe en het ontstaan van een Bramen Chouffe

tww december 2006
Door: Titus Rinia

Brouwverslag La Chouffe

en het ontstaan van een Bramen Chouffe

Hierbij het recept van een La Chouffe gebrouwen op 05-11-2006.

Een La Chouffe heb ik altijd al willen brouwen. Tijdens de gezamenlijke brouwdag kon ik er niet bij zijn. Het recept komt van André vd Zee. Hij heeft het weer gedestilleerd uit het forum van HobbyBrouwen.nl. Het is een simpel recept. Maar we beginnen met de gist.

Giststarter:

De Zondag, twee weken voor de brouwdatum start ik m’n originele La Chouffe gist op. Het buisje met gist heb ik van André gekregen. Steriele wort van 1052 (bron is Frisian Steam) iets verdunnen met gekookt water om SG naar 1040 te brengen. Circa 150 ml van dit wort met inhoud buisje in steriele appelmoespot gedaan en deze continue beluchten bij 24°C. Na een dag of vijf de starter vergroten met opnieuw 150 ml. Na 2 dagen opnieuw vergroten met 150ml en na 2 dagen weer opnieuw vergroten met circa 200ml. M’n wort is nu op en een dag voor het brouwen maak ik nog es 400ml 10%ige moutextract oplossing. De appelmoes pot is nu te klein om dit ook nog es toe te voegen dus op zoek naar een grotere pot. Die vind ik in een 1,5L frisdrank. De Inhoud is vet over datum. Leeg gieten dus en omspoelen met heet water. Zou ie tegen 100 graden kunnen? Mmm, nee dus. Na een minuut hoor ik gekraak van het etiket. Snel het kokend hete water eruit. De fles ziet er gehavend uit maar kan nog wel functioneren. Voldoende schoon is ie ook wel dus gaat de starter via een schone en met kokend water gespoelde trechter in de fles en daarna de wortoplossing. Nog een dagje verder bubbelen. Hij zit al tjokvol met gist. Prachtige vlokken gist zie ik rond drijven als ik de fles omzwenk.

Brouwdag:

Weer: Niet echt van toepassing want Theo en ik brouwen bij Theo in de garage. Het is voor de tijd van het jaar relatief zacht met 12 graden. Bewolkt is het wel. Prima om toch nog buiten te kunnen koelen en schoon te maken aan het eind van de dag.

Zondag ochtend rond 8.30 arriveer ik bij Theo. Iets vroeger dan afgesproken. Theo komt in z’n nachtjapon 9onderbroek met T-shirt van de trap aflopen. Hallo, doe eerst maar es wat kleren aan!

Ik heb een klein probleem. Mijn gasdrukventiel zit nog in m’n caravan dus ik kan niet brouwen. Gisteravond dacht ik hieraan dus ff naar de winkel een nieuwe kopen gaat niet. Goddank heeft Theo er nog een liggen. Met een niet officiële (gas)slang en wat klemmen kunnen we toch brouwen. Normaal gesproken brouwen we bij Rob thuis en daar gebruik ik aardgas. Ik zet de boel verder klaar terwijl Theo z’n kids verzorgt en zichzelf (nu gaat ie echt kleren aan doen). Dan nu het recept:

We schroten voor 30L bier:

8000 gram Pilsmout
500 gram Bruine kandij suiker.

35 gram Tettnang uit mijn tuin (oogst 09-2006) koken gedurende 75 minuten.

50 gram Lublin pellets (ipv Saaz) 75 minuten koken, 4.5alpha zuur

35 gram Tettnang uit mijn tuin (oogst 09-2006) koken gedurende 15 minuten

40 gram Lublin pellets (ipv Saaz) 15 minuten koken, 4.5alpha zuur

19 gram (ipv 24 gram) fijn gemalen koriander zaadjes

4 gram Sinaasappelschilletjes (stond niet in het recept maar ik vond het wel aardig in dit er ook bij te doen).

Theo brouwt een Rijstbier en heeft achteraf een nagenoeg gelijk recept als ik qua ingrediënten. Alleen de bruine kandij suiker heeft ie uiteraard niet in en ik natuurlijk geen rijst (wat een baggerzooi zeg). Rest wel. Ook de Tettnang. Die haal ik nog speciaal voor ‘m uit m’n vriezer thuis.

Ik stort 24L heet water uit de kraan in pan. Mout erbij, roeren, temp controleren (52°C) en direct doorverwarmen naar 60°C. Ik realiseer me dat we het maisch water niet op pH hebben gebracht. Tijdens roeren nog 2 ml fosforzuur erbij. pH meten kan niet wat die zijn we kwijt. En daar baal ik van.

Maisch schema:

Temperatuur (°C)

52

60

70

75

78

Tijd (minuten)

1

45

30

5

1

Het verwarmen na iedere stap gaat snel (1 graad per minuut). De jodium test bij 75 graden is prima.

Filtratie:

Filtreren gaat prima. Spoelen met totaal 16 water van circa 70°C. pH van spoel water heb ik niet goed op pH kunnen brengen. Op de gok maar 4 ml fosforzuur toegevoegd op circa 30L water. Normaal ook iets in die orde van grootte. Na mijn ervaring met de Frisian Steam blijkt dat mijn nieuwe filterunit erg snel stroomt. Daarom heb ik er van de week een kraan tussen gezet om deze stroom te kunnen regelen. Tijdens het spoelen stopt het stromen regelmatig en moet ik dus weer aanzuigen. Dan gaat ie weer als de brandweer. Echt goed regelen gaat niet. Waarschijnlijk komt dit omdat de kraan in het deel zit waar de vloeistof omhoog stroomt. Misschien toch maar verplaatsen waar de wort naar beneden stroomt. Later blijkt dat als Theo ook mijn hevel “moet” gebruiken ivm filtratie problemen (met gaatjes emmer) zit de koperen buis die horizontaal loopt los. Daar heeft ie waarschijnlijk altijd lucht aangezogen. Ter plaatse wordt dit door Theo weer vakkundig dicht gesoldeerd (hij heeft er zelfs voor geleerd). Het komt er dus op neer dat het spoelen dus weer erg snel is gegaan. Dit proces moet ik beter gaan controleren want dit zint me niet.

Koken: (75 minuten)

Tijdens filtreren al de vlam onder de pan. Als het zaakje gaat koken voeg ik direct de 35 gram Tettnang toe en de 50g. Lublin. Heerlijk die geur. De Tettnang geeft al een heerlijke geur in de koelkast. Ik kook zachtjes, zelfs met het deksel op de pan want ik zit op 28 a 29L. Te weinig dus. Als blijkt dat de SG te hoog is voeg ik wel koud water toe. Dan na een uur koken gaat er opnieuw 35 gram Tettnang toe en de 40g. Lublin. Ook verdwijnt er de 4 gram sinaasappelschil in het wort. In een originele Jamie Oliver vijzel maal ik de 19 gram koriander fijn en wordt ook toegevoegd. Dit laat ik nog 5 minuutjes mee koken en de laatste 5 minuten van koken doe ik het gas uit en laat alles verder bezinken gedurende 5 minuten.

Eindfiltratie:

Mijn filterunit pak ik in, in mijn kaasdoek maar die is eigelijk te klein om het filter geheel te omsluiten. Theo is weer de redder in nood want hij kwam tijdens het kookproces met een enorme grote kaasdoek aan zetten. Alleen, hij gebruikt ‘m nooit. En dat heeft een reden. Een schilder heeft zijn kwast ermee schoongemaakt. Het is verf op waterbasis dus dat koken we er zo uit. Zogezegd zo gedaan. Doek in een pan en deze op het vuur. Bij het koken blijft het water verdomd helder. Geen verf dus op waterbasis. Na een half uurtje koken geen verandering. Wat er niet af komt, komt er ook niet af toch? Dus gebruiken dat ding. Ik bind hem om mijn filterunit en deze verdwijnt het hete wort in. Het filtreren gaat als een dolle, en prachtig mooi heldere wort loopt in m’n gistvat over de drie dubbele koelspiraal. Na korte tijd koelen zit ik op 24 graden. SG meten levert 1070 op. Precies wat ik nodig heb. Wel iets van 28L bier. Toch te weinig. Ik zie dat ik na het hevelen naast hopbellen etc., toch wel weer een halve liter wort in de pan achterblijft. Ook dit wil ik de volgende keer beter aanpakken. Een extra kaasdoek en twee emmers zonder bodem moeten dit laatste hoeveelheid vocht ook meenemen. Maar dat voor de volgende brouw sessie.


Gisting:

05-11-2006: Begin SG is 1070. Gist toevoegen om 17.30. Gistkast temperatuur instellen op 20 graden. Ik meet dit keer niet het wort temperatuur. (waarom weet ik eigelijk niet. Gemakzucht denk ik). Om 22.00 uur zie ik nog geen activiteit.

06-11-2006 Maandagochtend loopt het schuim uit het waterslot. Ik heb maar weer een foto gemaakt…….

Pur schuimShit man, daar begint de ellende weer. Het schuim is erg dik. Het lijkt wel PUR-schuim. Met een doek veeg ik de boel schoon en ‘s middags opnieuw. Het vat voelt wel warm aan dus ik open mijn gistkast en laat de kou van buiten de ruimte afkoelen. ’s Avonds de deur weer dicht gedaan en de temperatuur op 18 graden ingesteld. Hopelijk tempert dit de vergisting een beetje en houd ik nog wat bier over in het gist vat. Goddank, is tijdens het brouwen de opbrengst lager uitgevallen dan ik verwacht had dus met een grotere headspace minder bierverlies. We zien wel hoe groot de schade uiteindelijk gaat worden. Ik moet zeggen de geur in m’n gistkast is voortreffelijk.

De volgende dag (dinsdag) is inderdaad het bruisen door het waterslot gestopt. Boel even schoonmaken en weer terug plaatsen. Ik wil toch de temperatuur van het wort meten dus ook maar meteen de voeler via het waterslot naar binnen. De gistkast zet ik nu op 20 graden. Het gistende wort is 23,5°C en staat op zaterdag hier nog steeds op. Zondag is ie een graad gezakt. Ik meet nu het sg maar is deze is onvoldoende gezakt. Hij zit op 1028. Hij mag nog wel een weekje staan. Vandaag (zondag de 12 november 2006) gaan we de Frisian Steam bottelen. Opbrengst is een dikke 27 L. Theo heeft meegeholpen. Hij komt op het idee om de La Chouffe te splitsen en circa 10L te gebruiken om bramen bier te maken. Ik vind het een goed idee want we hebben hier een mooie fles voor.

Afgelopen zondag maar es het SG meten. Hij staat op 1020. Vandaag is het dinsdag 21-11-2006. Ik heb de fles voor de Bramen Chouffe (BC) ontsmet en gespoeld. Eerst een maatverdeling erop gezet. Dan 1,5L water (gewoon kraanwater) erin en hierbij de diepgevroren bramen. Nu de bramen in de 10L fles. Gewogen uiteraard. Op 6 gram na zitten er 3300 gram bramen in de fles. Fles wordt erg koud en ik wil nog niet hier het bier van 22 graden op hevelen. Eerst maar ff een tijdje staan en opwarmen richting KT. Ik heb ook wat foto’s gemaakt. Af en toe de fles flink schudden om de bramen enig zins kapot te maken. Het geduld is slecht en de tijd ontbreekt. Ik ga hevelen. In maatcilinder wat bier opvangen voor sg te meten. Die si 1016. Da’s mooi. De La Chouffe stoomt rond de bramen. Een schuim vormt zich. Tijdens het hevelen zorg ik er wel voor dat er wat gist van de bodem meegaat. Ik vul de fles tot 10L. Het restant gaat in de mandfles. Deze laat ik een nacht eerst in de schuur staan. Het waterslot wordt actief dus de vergisting is nog niet volledig. Misschien laat ik ‘m nog wel een dag of twee staan in de schuur waar het rond de 12 graden is. Daarna de koelkast in om kouder te lageren. De BC gaat de gistkast in bij 24°C. Nog maar es een fotootje nemen. Het restantje vloeistof samen met een beetje gistdrab uit de gistvat vang ik op in een ontsmet jampotflesje. Deze af sluiten en daarna gelabeld de koelkast in. Die komt nog wel es van pas. Misschien wil Theo ‘m wel rijnstrijken…….

10L fles Bramen

10L fles met 1,5L water 3.3kg bramen uit eigen tuin

Lastig werkje die bevroren bramen door een kleine opening proppen

 
BramenFlesBramen Chouffe

Zo, de La Chouffe erbij geheveld en in de gistkast.

Ik stop de thermometer in het Bramen bier en sluit ‘m losjes af met de kurk. Helaas heb ik geen passend waterslot. De temperatuur is erg koud (3.5°C) maar de volgende ochtend is ie al 21°C. Ik zwenk de fles. Er is nog weinig activiteit te zien maar daar is de volgende dag (donderdag 23 november 2006) nog weinig merkbaar van. De kurk is door het CO2 er al bijna van afgedrukt en het schuim komt al door de opening. Af en toe zie ik CO2 bellen omhoog komen. Prachtig mooi gezicht. Temperatuur is inmiddels toegenomen tot 23 graden. Gistkast heb ik op 21 graden gezet. Hoe het verder afloopt zal ik in januari of februari schrijven. Wat mij nog rest is te melden dat Theo en ik het jongbier natuurlijk ook nog geproefd hebben. Basis smaak ik uitstekend maar dan volgt er toch een partij bitterheid. Nog bitterder dan die Altbieren in Dusseldorf.

Brouwgroet,

Titus Rinia

Terug naar overzicht