Hop in de tuin

Over hop (Humulus Lupulus) is in allerhande publicaties, en ook in “De Koperen Tsjettel” al veel geschreven. Het voor u liggende artikeltje poogt u wat praktische zaken te vertellen aangaande het aanschaffen van hopplanten voor in de tuin, met als bedoeling de zelfgekweekte hopbellen bij het brouwen te gaan gebruiken.

Allereerst moeten we ons afvragen of het gebruik van eigen gekweekte hop wel verstandig is; we kennen immers niet het alpha percentage. Als we een recept op punt stellen, en exact het IBU gehalte voor ons te brouwen bier willen berekenen, kunnen we ons geen marge van 10% of iets dergelijks veroorloven.

Met andere woorden, het gebruik van zelf gekweekte hop is voor de thuisbrouwer iets wat maar beperkt toepasbaar zal zijn. Eigenlijk kan ik me maar twee toepassingen voorstellen. Ten eerste als bitterhop gift bij de zware bieren. Een bier met veel smaakstoffen (kruiden, b.v.) en een hoog alcoholpercentage kan wel wat verdragen. In zo’n geval is een wat ruime hopgift geen probleem, en een wat meer uitgesproken hopbitterheid vaak zelfs wel wenselijk. Ten tweede als aromahop bij zowel de zwaardere als ook de lichtere bieren. Wanneer u een fijne aromahop in de tuin hebt, is het natuurlijk leuk om hiervan de laatste tien minuten van het koken een handjevol mee te nemen.

Toen wij met ons gezin in mei 2004 onze nieuwe woning betrokken, hadden we een blanco tuin, die opnieuw ingericht moest worden. Dus was er wel ruimte voor een paar hopplanten. Vanuit deze gedachte ben ik op zoek gegaan naar hopplanten. Eerst in overleg met degene die de tuin aanlegde. Onze tuinspecialist kon me niet verder helpen. In Nederland is een aantal plantenkwekers te vinden, dat wel adverteert met hopplanten, echter nooit gespecificeerd naar ras, laat staan met verwachte alpha percentages. Dus de Intertuin, de Intratuin en Extratuin, etc kunnen ons niet verder helpen. Een dood spoor. Een tweede mogelijkheid om hopplanten te bemachtigen, is natuurlijk om in een hopgebied naar een hopboer toe te stappen, en te vragen of je een paar plantjes kunt kopen. Als je toch in Poperinge of in Kent bent met vakantie, is dit natuurlijk een aardige mogelijkheid. Ik liep tegen het probleem aan, dat plantjes of wortelscheuten in maart-mei geplant moeten worden. Dit is niet de periode dat mijn reisdrift het grootst is.

Dan is er natuurlijk nog het internet, in deze tijd een eindeloze bron van informatie en van mogelijkheden om zaken te doen. Van Herman Holtrop kreeg ik een lijstje met links waarvan ik er hier een paar zal noemen. Ik kwam ook nog een paar heel aardige andere toepassingen van de hopplant tegen.

Voor het aanschaffen van hopplanten kwam ik een paar bijzonder handzame sites tegen, die ik hierna zal noemen. Bij het aanschaffen van hopplanten is het overigens een prettige omstandigheid, dat de hopplant zich via een kruipende wortelstok (rhizoom) verspreidt. Zo’n wortelstok vertoont spruiten, van waaruit de plant na de winterrust weer uit de grond te voorschijn komt. Deze wortelstok is eigenlijk de ongeslachtelijke vermeerderingsstrategie van de plant. Wanneer we een wortelstok van een vrouwelijke plant kopen hebben we dus ook altijd te maken met nieuwe een vrouwelijke plant. En dat is nu precies wat we graag willen. De kwekerijen die via internet hun hopplanten te koop aanbieden, hoeven eigenlijk alleen maar deze in rust verkerende rhizoom te verpakken en te verzenden, en op deze wijze is een grote plant (in de tuin meters hoog!!) in een minimaal postpakketje over de hele wereld te versturen. Een enkel bedrijf verzendt wel kleine plantjes, die volledig geworteld zijn en al uitlopers hebben.

De bovengrondse delen van de hopplant sterven ieder jaar volledig af. Het ondergrondse deel blijft en groeit ieder jaar wat verder uit, tot het een aanzienlijker deel van de tuin in beslag heeft genomen dan u aanvankelijk van plan was toe te staan.

Allereerst de site van Freshops: www.freshops.com.

Op deze site een ruim aanbod van hoprassen, zowel aroma als bitterhop soorten. Het is mogelijk om kleine aantallen planten te kopen. De minimaal te bestellen hoeveelheid is twee wortelstokken. De aangeboden hopsoorten zijn (schrik niet): Brewers Gold, Cascade, Centennial, Chinook, Fuggle, Glacier New, Hallertauer, Kent Golding, Liberty, Magnum, Mt.Hood, Nugget, Perle, Redvine, Saaz, Sterling, Sunbeam, Ultra, Volvodina, Willamette, Wye Challenger, Wye Viking. Het bedrijf is gevestigd in Philomath, Oregon (USA). Voor internationale bestellingen moet eerst gebeld worden i.v.m. verzendkosten e.d. De site geeft een wereld aan informatie over de biologie van de plant, de eigenschappen van de hopplant in het algemeen en het gebruik van de verschillende rassen die ze verkopen met daarbij gegevens over gemiddelde alpha percentages, opbrengst, etc. Verder veel info over het planten en verzorgen van de hop.

Een tweede belangwekkende site is die van Gärtnerei Eickelmann. Deze komt vanzelfsprekend uit Duitsland (Geisenfeld, om precies te zijn). Zie www.eickelmann.de. In hun internet winkel, te bereiken via www.eickel­mann.de/store was een mooi aanbod aanwezig van hopplantjes. Hier heb ik dan ook een tweetal planten besteld van het ras Perle. (7-8% alpha, te gebruiken als bitterhop, maar ook als aroma. Perle heeft wel een mooi mild aroma) De service was prima: betalen met de credit card op de website, vlotte verzending. Voor €14,80 inclusief verzendkosten een paar mooie sterke hopplanten thuisbezorgd. De planten hebben zich dit jaar in de tuin al langs een tegen een muur gespannen staalkabel tot een meter of vier omhooggewerkt. Bij het schrijven van dit stukje zag ik overigens, dat ze de verkoop van plantjes van hun site hebben verwijderd. Misschien in het vroege voorjaar weer? Wie geïnteresseerd is, kan het bedrijf altijd per e-mail benaderen natuurlijk.

Hopplanten worden ook te koop aangeboden op http://www.hopsdirect.com Dit is de site van Puterbaugh Farms in de staat Washington. Wederom in de USA dus. Ik heb er geen ervaring mee, maar het lijkt een professioneel bedrijf. De verzendkosten zullen wel aanzienlijk zijn.

Op http://www.hopshop.co.uk/hopplants.asp zag ik hopplanten te koop, al was de bestelwijze niet helemaal duidelijk en was me ook niet duidelijk wat je nu precies kreeg bij een bestelling.

Algemene informatie over de hopcultuur

Voor algemene informatie over hop, het verbouwen ervan en de handel erin zijn de volgende links wellicht interessant:

· http://www.chmelarstvi.cz/index_eng.html (Een Tjechische hopverbouwers koepel)

· http://www.hops.co.uk (De site van de National Hop Association of England) Barstensvol informatie en links naar andere informatieve sites.

· http://www.bohemiahop.cz ( De site van de Bohemia Hop Company). Heel veel technische informatie over de Tsjechische hopteelt.

· http://www.landwirtschaft.bayern.de/landwirtschaft/pflanzenbau/hopfen (Een hoofdstuk over hopteelt op de site van het Beierse ministerie van landbouw)

En zo is er nog heel veel meer informatie te vinden. Voor het aanschaffen van hopplantjes bent u dus aangewezen op de paar webwinkels die ik hierboven genoemd heb. Sommige sites laten ook zien wat er nog meer voor nuttige producten van de hoppplant te betrekken zijn.

Hopscheuten schijnen een culinaire lekkernij te zijn. Kijk voor een beschrijving van dit lekkers op http://www.hopmania.com. Verder las ik over hop confetti, decoratieve hopslingers (gedroogd), hop shampoo, theezakjes gevuld met hopthee, hopscheuten in het zuur, enz, enz. Wij houden ons maar mooi aan onze stiel en brouwen er bier mee.