Wat ging er fout?

Nu is er bij mij, wonder-boven-wonder, nog niets fout gegaan. Dat wil ook niet zeggen dat alles goed gaat, want er moet nog een heleboel verbeterd worden. Dit zijn mijn lotgevallen tot u toe.

Mijn brouwerijtoekomst

In mijn vorige woonplaats, in het Rivierengebied, zat ik ‘rondom in het fruit’. Zo’n 30 jaar geleden begon ik wijn te maken. In die tijd was ik ook nog imker en begon met het maken van (per ongeluk: mousserende) mede. Dat breidde zich langzamer hand uit tot ca. 300 jaarlijkse liters van allerlei fruitwijnen. Ik had daar ook nog goed succes mee. Maar in Gouda was dat toch heel anders. Géén wijngilde, geen wijnmakers, geen boomgaarden, e.d. Ja, dan houdt het op.

Totdat een van mijn zoons suggereerde om bier te gaan maken. Och, dat zal wel lukken na zo’n 30 jaar wijn maken. Via een oude wijnkennis kwam spoedig het eerste blik in huis en begon ik te ‘brouwen’. Ja, dat ‘brouwen’ staat niet voor niets tussen aanhalingstekens, want ‘ach’ wat was ik (en vaak ook nu nog ‘ben ik’) onwetend. Ik vond me al een ‘hele Jan’ toen ik mijn eerste flesjes bottelde.

Met het daadwerkelijk brouwen ging ik me ook verdiepen in literatuur over brouwen. Eerst een boekje dat ik al jaren ongebruikt in mijn boekenkast had staan: het ‘Groot Zelf Bier Brouw Boek’ van Jan van Schaik. ‘Nou, dat vond ik niet je-van-het’. Dan maar wat anders. Vanuit mijn wijnmakers periode kende ik Brouwland. Dat leverde op: ‘Bierbrouwen voor beginners’ van Martin Hofhuis. Eerste reactie: ‘Goh, er zit toch nog heel wat vast aan dat brouwen’.

Ondertussen met mijn primitieve kennis van het brouwen was ik toch lekker bezig met de blikken van Brewferm. Mijn ‘slachtoffers’, te weten zoons en schone dochters, vonden mijn bieren goed drinkbaar bier. Let wel: er zitten twee schone dochters uit het ‘zuiden’ bij. Maar dat zijn geen objectieve beoordelaars.

De volgend stap was: ‘Bierbrouwen voor starters’ van Luc Pauwels. “Tjonge, laat ik eens moutextractpoeder gaan gebruiken. Een RVS-pan aangeschaft en twee moutpoederpakketten van Brewferm. (Vanuit mijn wijnmakersverleden had ik nog wat klein gereedschap voor bij het brouwen) Ik maakte de overstap van blikbier brouwen naar het brouwen met moutextract poeder. Ik ging experimenteren met het omrekenen/omzetten van moutrecepten naar moutpoederextracten. Inmiddels had ik in mijn werkplaats, een vaste opstelling gemaakt voor de berging van gistingsvaten, slangen/hevels en andere materialen.

Het brouwen ging nu verder met de poederextracten. Lid geworden van 't Wort Wat! en ook daar recepten omwerken naar poeder en ervaren brouwers lastig vallen met wellicht, in hùn ogen, domme vragen.

Toen kwam er een ‘dramatische’ wending. Ik raakte het boekje van Luc Pauwels kwijt (achteraf gelukkig slechts tijdelijk). Ik moest toch iets hebben als naslagwerk. Inmiddels, o.a. bij Hobbybrouwforum, had ik veel gelezen over een boek van Adrie Otten: H₂O, Verander water in bier’. Dat toen aangeschaft, maar: ‘Mijn lieve mens, waar ben ik aan begonnen?’ Het wemelde van allerlei begrippen, handelingen, voorwaarden: ‘Brouwzaalrendement, gistingstemperaturen, enzymsterkte, fouten remedies, vergisten en lageren’, de moed zakte mij in de schoenen. Moest ik dat allemaal nog leren? Hoe zijn ondanks mijn onwetendheid over allerlei regels, voorschriften, maatregelen, en dergelijke, mijn tot nu toe gebrouwen biertjes op zijn minst drinkbaar geworden en zèlfs door de drinkers lekker gevonden?

Er deed zich toch een uitweg voor ten aanzien van ‘Mijn brouwerijtoekomst’. Twee citaten van Adrie Otten gaven mij een richting: ‘Bierbrouwen is verslavend. Begin er niet aan’ en het tweede citaat: ‘Toen ik las over de gevaren van drinken, ben ik gestopt met lezen’.

Mijn brouwerijtoekomst?

Het eerste citaat, dat had ik eerder moeten lezen. Nú ben ik al te laat, ik ben ‘verslaafd’ en heb geen zin in afkicken en ga dus door! Het tweede citaat heeft een omgekeerde werking. Die gevaren van ‘te veel’ drinken onderken ik wel, maar ‘lezen’ ga ik des temeer doen.

Ik ben het pad op gegaan van het brouwen van bier en wie weet waar ik eindig. Als ik terugkijk naar mijn ‘wijnontwikkeling’ dan kan ik voor het bier nog heel wat tegemoet zien. Het eerste dat nú op mijn programma staat is een goede temperatuurbeheersing bij het vergisten en lageren.

Gouda, april 2014,
Jean-Pierre Bylard.