Brouwerijbezoek Brouwerij Primator, Nachod Tsjechi

Het is zaterdag ochtend, 02.00 uur. Rumoer in de straat. Rob en Theo staan voor de deur, samen met vrouw en kids en een auto volgeladen. We gaan naar Tsjechië. Om te skiën en om één of twee brouwerijen te bezoeken. Welke weten we nog niet maar Rob heeft een lijstje gemaakt met naam, adres, etc. Samen met nog twee andere families (ja, je leest het goed, we gaan met vijf families naar Tsjechië) vangen we de reis aan. Het is voor ons het derde jaar alweer en we gaan dit jaar weer naar het zelfde huisje, 2 km onder Trutnov. We zijn nu van plan om Truus te volgen en niet zoals vorig jaar via Dresden te rijden. Nu gaan we onder Berlijn door en dan via Wroclav door Polen. In Polen is het ff op de tanden bijten want de snelweg is dusdanig beroerd dat de maximale snelheid 70 km/u is, met een toegestaan maximum van 110 km per uur. En niet voor een paar km, nee het zijn er circa veertig, waarna je nieren uiteindelijk in je keel zitten.’s Middags rond twee uur komen we aan bij ons huis(je).

Het is stralend mooi weer en we belanden al snel in de tuin genietend van de zon en een heerlijk glas eigen gebrouwen bier en een grote bak met chips. Later die middag regelen we de ski’s en eten we ’s avonds op ons vertrouwd adresje in Trutnov: de bowlingbaan. Zondag t/m dinsdag skiën we.

Woensdag gaan we met zijn allen naar de brouwerij van Trutnov. Dit is de Krakonos bierbrouwerij. Nadat we voor de volwassenen betaald hebben lopen we verder het terrein op. Onze rondleider spreekt alleen Tsjechisch. Met handen en voeten en een stukje papier kunnen we onze vragen overbrengen en wordt er zo goed mogelijk een antwoord gegeven. We zien de maisch- en kookketels (van ieder twee). Tijdens ons bezoek kookt er een batch. In een logboekje zien we gegevens van het proces met de hand geschreven. Vervolgens gaan we verder, maar tot onze ramp valt de stroom uit en staan we ergens in het pikkedonker. We gaan weer naar buiten en wachten nog circa twintig minuten. Dan blijkt dat het nog veel langer gaat duren en moeten we de rondleiding gaan staken. We mogen nog wel een biertje drinken. We lopen naar een ander gebouw en komen langs de bottelarij. Ook deze ligt geheel plat door de stroomstoring. Het is nog vroeg en de halve liter Krakonos 12 Plato die geserveerd wordt laat ik grotendeels staan. Het is niet een echt geweldig bier. We nokken ermee en gaan weer naar de auto. We rijden naar het noorden en gaan naar Adderspach waar enorme grote rotsen staan die daar duizenden jaren geleden, toen Tsjechië nog zee was, zijn uitgesleten. Ik moet zeggen: de moeite waard om te zien. Het maakt de domper van de Krakonos brouwerij ruimschoots goed. Mijn zoon vindt nog een enorme schedel van een hert en die wordt tot afgrijzen van mijn vrouw meegenomen.

Donderdag gaan we weer skiën en vrijdag wordt het een mannendag. We hebben gebeld met de brouwerij van Nachod. We zijn welkom. Nachod ligt circa 30 km ten zuidoosten van Trutnov. We worden rondgeleid door iemand die Engels spreekt! De brouwerij is in handen van de gemeente. Je kan hier met recht spreken van Gemeente Pils!!! Er worden tien soorten Primator gebrouwen. Ik ga ze niet allemaal noemen, maar het zijn een zestal lichte (in alcohol) pils soorten, zowel licht als donker van kleur. Ze brouwen zelfs een malt. Er wordt een blond bier gebrouwen, een Engelse Pale Ale, een Dubbel en een Weizen. Voor de aanvang van de rondleiding lopen we het winkeltje bij de brouwerij in en we maken een selectie van de meest interessante bieren en kopen deze. Daarna worden we meegenomen door de brouwmeester himself! Zijn naam is Miroslav Smejda. Pivovar Nachod brouwt circa 135000 hectoliter bier, vooral voor de Tsjechische markt, maar er wordt ook geëxporteerd naar Zweden, Engeland en zelfs de USA. We lopen in rap tempo door een ruimte waar vaten worden gevuld. Daarna snel door richting de maisch- en kookketels. Onderweg lopen we langs een platenfilter. We stoppen en het lukt ons het hoge tempo eruit te halen. We stellen vragen over het filtreerproces en kunnen wat foto’s maken. De Tsjechische markt wil helder bier dus geen gist op fles. Daarna lopen we verder naar het gebouw waar de ketels staan. In de hal van dit gebouw staan een drietal vitrines met daarin een ouderwets bottelapparaat en andere oude brouwgereedschappen. De ruimte met de ketels is brandschoon. We zijn onder de indruk hiervan. Er wordt gebrouwen volgens de decoctie methode. Als hop gebruiken ze Saaz pellets (aroma) en Sladek (Brewmaster) voor de bitterhop. De lichte bieren (10 en 12 Plato) worden 90 minuten gekookt. De zwaardere bieren worden 120 minuten gekookt. De reden is dat ze problemen hebben met veel eiwitten. Ik snap niet precies wat het langer koken dan met dit eiwit doet of hoe het probleem zich dan oplost.

Na wat foto’s vervolgen we onze weg naar de vergistingruimte. Brrr, koud zeg. De ruimte is circa 6 °C. De vergisting vindt plaats bij 6,5 tot max. 10 °C en duurt max. acht dagen. Er is sprake van open vergisting en we mogen gewoon van dichtbij zien en fotograferen. De vergisting vindt plaats in een stuk of 35 roestvrijstalen rechthoekige containers elk circa 17 kubieke meter. Er staan twee leeg en opvallend is weer hoe ongelofelijk schoon ze zijn.

Alle bieren worden met de zelfde gist gemaakt, behalve de Pale Ale en de Weizen. Voor de Pale Ale wordt een bovengist gebruikt en voor de Weizen wordt de gist ingekocht (starter).

Het verbaast ons dat dus ook de Dubbel met een ondergist wordt gemaakt. Dit wordt volgens de brouwmeester al vele jaren gedaan. We lopen verder en komen in de lager ruimte. In één deel wordt onderhoud gepleegd en kunnen we in de lager tanks kijken. Ze zijn van ijzer en inwendig gecoat! Er zijn circa 180 tanks van ieder 20 tot 25 kubieke meter. Ze liggen als het ware boven op elkaar gestapeld (zie foto hieronder). De ruimtes zijn immens. Gelagerd wordt bij 4 °C gedurende twee tot drie maanden! Er ligt gemiddeld drie miljoen liter te lageren. Erg kostbaar dus.

Dan wordt het tijd voor een biertje en we gaan naar een soort hokje waar waarschijnlijk de medewerkers kunnen pauzeren. Er staat een gammel keukentje en aan de muur hangen diverse borden naast elkaar waar de brouwgegevens met krijt worden opgeschreven.

Miroslav verdwijnt en haalt drie grote bierglazen met ongefilterd Pivo (bier dus). Man o man, wat is dat lekker zeg. Genietend van dit bier praten we verder en we vragen of hij gist voor ons heeft. Dat is geen probleem en in het keukentje vind hij nog een oud flesje welke na goed schoonmaken gevuld wordt met W95. Nu natuurlijk via de gistcommissie verkrijgbaar. De discussie vervolgt en we krijgen zijn e-mail adres. Hij zou graag in contact willen komen met zijn collega Jan Willem den Hartog.

Na een plaspauze lopen we nog even door de bottelarij en hiermee eindigt onze rondleiding. We hebben genoten deze middag en rijden voldaan weer terug naar ons huisje. Deze week kan niet meer stuk.

Groeten,

Titus