Terug naar overzicht

Classic Beer Style: Altbier (boekbespreking)

tww november 2006
Door: Jan-Willem Fukkink

De American Brewers Association heeft een bijzonder fraaie serie boeken uitgebracht, genaamd "Classic Beer Styles". De serie beschrijft in 18 delen alle belangrijke bierstijlen. De boeken zijn in het Engels geschreven door internationale auteurs, en behandelen de historie, brouwtechniek en receptuur van een bierstijl.

Verschillende delen zijn te leen bij 't Wort Wat, en de Bibliotheek-commissie gaat zich inspannen om de serie compleet te maken. Je kunt de boeken ook zelf aanschaffen (12 tot 15 US$ per deel) op http://www.store.beertown.org/shopdisplayproducts.asp?id=17&cat=Classic+Beer+Styles. Als je jezelf echt wil verwennen (in de schoen of onder de kerstboom?), dan schaf je de hele serie in één keer aan (met aanzienlijke korting t.o.v. de losse delen).

Met net de zeer geslaagde excursie naar Düsseldorf achter de rug, ligt het voor de hand om "Classic Beer Style: Altbier" (deel 12) eens nader te bekijken. De schrijver is Horst D. Dornbusch, geboren en getogen in Düsseldorf en - zoals hij zelf zegt - grootgebracht met alt-bier. Als research voor zijn boek heeft hij onder meer meegebrouwen bij de Uerige- en de Schumacher-brouwerij. De auteur woont tegenwoordig in de Amerika en is eigenaar van zijn eigen brouwerij, gespecialiseerd in Duitse bierstijlen.

Dornbush benadrukt de rijke traditie van de bovengistende bieren (‘ales') in Duitsland tegenover de veel bekendere ondergisters (‘lagers'), die pas kort (vanaf eind 19e eeuw) in zwang zijn. ‘Alt' staat dan ook voor de ‘oude' methode van vergisting.

Het is eigenlijk heel bijzonder dat in twee Duitse steden (Keulen met z'n Kölsch, en Düsseldorf met z'n Alt) één bierstijl zo dominant vertegenwoordigd is. Daar blijkt een fraaie historische verklaring voor te zijn, en Dornbusch neemt ons via de Neanthalers en vroege Germaanse stammen mee tot in de 12e eeuw waar de kerkelijke en wereldlijke leiders hun machtspelletjes speelden over de hoofden van de Keulse bierbrouwers heen. In 1288 liep dat zodanig uit de hand, dat hertog Adolf V van Berg besloot om een permanent tegenwicht te bieden aan de Keulse macht door een eindje verderop langs de Rijn een nieuwe stad te stichten: Düsseldorf . De bestuurderen van beide steden legden strenge beperkingen op aan het (type) bier dat er binnen de stadsmuren gebrouwen mocht worden, waardoor de uitgesproken stylen Kölsch en Alt konden ontstaan.

Hoofdstuk 2 van "Classic Beer Style: Altbier" behandelt het profiel/karakter van de Alt, en de diverse brouwerijen in de stad. In hoofdstuk 3 gaan we nog een stapje verder met een bespreking van de specifieke ingrediënten (welke mouten en hoppen), geïllusteerd met commerciële voorbeelden van Alt-bieren.

Hoofdstuk 4 gaat in op de brouw-apparatuur die thuisbrouwers nodig hebben om een Alt-bier te kunnen brouwen, waarna hoofdstuk 5 verder de complete brouwmethode voor Alt-bieren beschrijft. In hoofdstuk 6 worden algemene recept-richtlijnen gegeven en maar liefst 8 verschillende Alt-recepten tot in detail uitgewerkt.

Tenslotte volgt nog een aantal Apendixen met een opsomming van commerciële Alt-bieren, een beschrijving van het mouten van Duitse granen, de pH van de maisch en de water-hardheid. Als uitsmijter volgen dan ook nog berekeningen voor bierkleur en hopbitterheid, en een conversie-tabel voor Amerikaanse, Engelse en metrische waarden. De lijst van referenties biedt veel aanknopingspunten voor (nog) verdere studie.

"Classic Beer Style: Altbier" is een heerlijk boek om je helemaal ‘onder te dompelen' in deze bierstijl. Het is geschreven in makkelijk verteerbaar Engels, dat door de meesten van ons goed te volgen zal zijn. Om specifieke Engelstalige brouwtermen te begrijpen is achter in het boek een uitgebreide toelichting voor handen.

Lees dit boek en je beseft dat je niet zo maar een Alt-je aan het brouwen bent, maar onderdeel wordt van de rijke brouwhistorie van een unieke, Duitse bierstijl!

Jan-Willem Fukkink

Terug naar overzicht